School: An Clochán Liath (Dungloe) (roll number 15243)

Location:
Dunglow, Co. Donegal
Teacher:
Doiminic Ó Ceallaigh

Filter stories

Back
/ 161 Forward
Resolution: Low | High
Domhnall Mac na Baintrí agus na Sióga Oíche Shamhna

Archival Reference

The Schools’ Collection, Volume 1062, Page 39

Image and data © National Folklore Collection, UCD. See copyright details »

On this page

Bhí fear ann i bhfad ó shoin, darbh ainm Domhnall Mhac na Baintreabhaige. Ní rabh sa teach aige ach a mháthair, agus bhí siad na gcomhnuidhe chois Gleann. Bhí sidheoga i mbinn sa ghleann. Oidhche Shamhna amháin dubhairt Domhnall le na Mháthair go rabh sé gabhail síos go bhfeiceadh sé cáidé bhí na daoine-beaga déanamh.
Nuair a chuaidh sé annsin, bhí na daoine-beaga ag gabhail siar go Connachta, le cailín a fhuadach. Ní rabh siad abálta í a thabhairt leobhtha, ar an ádhbhar go rabh sí beannuighthe. Chuir siad ceist ar Dhomhnall an rachadh sé leobhta agus an ghiorsach a fhaghail dhaobhta.
Dubhairt Domhnall go rachadh agus fáilte da bhfaghadh sé gléas marcaidheacht ar bith. Ní dhearn fear de na daoine-beaga acht buclán buidhe a tharraingt as an talamh agus rinne sé beathach de. D’imthigh siad ar chosa n-áirde agus ní thearn siad stad mara no mór chomhnuidhe go rabh siad i gConnachta. Nuair a chuaidh siad annsin bhí an ghiorsach amuigh sa bhoitheach ag blighe na bó. Chuaidh Domhnall isteach agus thug an ghiorsach amach, chuaidh sí suas ar a chulaibh agus tháinig aniar go dtí an bhinn. Nuair a tháinig shiad fhad leis an bhinn ní thabharfadh Domhnall an ghiorsach daobhtha, agus ní thearn fear de na daoine beaga acht a lámh a tharraingt agus bhuail frid an bhéal í, agus d’fág bodhar boladh í.

(continues on next page)
Collector
Pádraig Ó Gallchobhair
Gender
male
Informant
Gráinne Nic Cnaimhsighe
Gender
female
Age
36
Occupation
bean feirmeora
Address
Dunglow, Co. Donegal
Language
Irish