1. dúchas.ie
  2. The Schools' Collection
  3. Cúl an Bhuacaigh

School: Cúl an Bhuacaigh (roll number 10471)

Location:
Cúil an Bhuacaigh, Co. Cork
Teacher:
Cáit, Bean Uí Chathasaigh
Browse
Mode:
The Schools’ Collection, Volume 0330, Page 057

Archival Reference

The Schools’ Collection, Volume 0330, Page 057

Image and data © National Folklore Collection, UCD.

See copyright details.

Download

Open data

Available under Creative Commons Attribution 4.0 International (CC BY 4.0)

  1. XML School: Cúl an Bhuacaigh
  2. XML Page 057
  3. XML “Caisleán Mhaigh Chromtha”

Note: We will soon deprecate our XML Application Programming Interface and a new, comprehensive JSON API will be made available. Keep an eye on our website for further details.

On this page

  1. Caisleán Mhaigh Chromtha

    Share Share Post
    Caisleán Mághcromtha.
    Ní fios ciuca muintir Floinn nó na Cáthraig do dhein é ar dtúis sa trímhadh aois. Do dheisigh Tadhg Mac Cáthraig é sa bhlian 1565. D'ionnsaig Sir Charles Willmot é sa bhlian 1602.
    Bhí Cormac Mac Diarmuid an séamhadh Iarla Muscraidhe na bpríosúnac i gCorcaigh agus dealuig sé as an bpríosún.
    Tháinig eagla ar Carew go dtiocfadh Cormac aniar adtuaidh ar Willmot agus thug sé órdúgadh do eirighe as an ionnsaighe.
    Nuair d'airig na Gaedhil a bhí istig sa Caisleán go raibh Willmot ag imtheacht do chuireadar feasta mór ar siubhal istig sa Caislean. An oidhche sar a raibh sé cun imtheacht do mharbhuigheadar muc. Ní raibh aon uisce aca cun í sgóladh agus do lasadar beart tuighe cun an fionnadh do dhóig di. Thóg an caisleán teine.
    Ní raibh aon uisce aca cun an teine do mhúcadh agus caitheadar rith as an caisleán. Do chuir Willmot cath ortha agus do buadhaig sé. Cuaidh sé isteach sa caisleán ansan agus do mhúc sé an teine. Dóghadh airís é sa bhlian 1641. Dhein na Cáthraig suas é, dhá cur ceárnógca seasca troigh ar aoirde agus tigh mór eadtora. Tháinig Brocaill sa bhlian 1650. Bhí cath idir é féin agus Dáithí de Rósla agus do bhí an buadh ag Brocaill agus tógadh an t-Easbog mac Aodhgáin na Príosúnac. Thóg Brocaill an caisleán le feall ach tháinig sé thar nais i seilbh na gCártac taréis tamaill. Taréis na bliadhna 1691
    (continues on next page)
    Transcribed by a member of our volunteer transcription project.
    History Edit
    Topics
    1. objects
      1. man-made structures
        1. historical and commemorative structures (~6,794)
    Language
    Irish
    Location
    Macroom, Co. Cork
    Collector
    Cáit Ní Mhuimhneacháin
    Gender
    Female
    Address
    Cúil an Bhuacaigh, Co. Cork
    Informant
    Seán Ó Muimhneacháin
    Gender
    Male
    Address
    Cúil an Bhuacaigh, Co. Cork