1. dúchas.ie
  2. The Schools' Collection
  3. Árd an Rátha

School: Árd an Rátha (roll number 1733 or 12242)

Location:
Ard an Rátha, Co. Donegal
Teacher:
Seán Ó Caiside
Browse
Mode:
The Schools’ Collection, Volume 1041, Page 285

Archival Reference

The Schools’ Collection, Volume 1041, Page 285

Image and data © National Folklore Collection, UCD.

See copyright details.

Download

Open data

Available under Creative Commons Attribution 4.0 International (CC BY 4.0)

  1. XML School: Árd an Rátha
  2. XML Page 285
  3. XML “An Dobharchú agus an Chú Dhubh”

Note: We will soon deprecate our XML Application Programming Interface and a new, comprehensive JSON API will be made available. Keep an eye on our website for further details.

On this page

  1. An Dobharchú agus an Chú Dhubh (continued)

    Share Share Post
    (continued from previous page)
    An Dobharchú agus an Chú Dhubh
    Chuaidh Éireannach uair amháin go tír na Lochlannach. Nuair a thainig sé dé'n bád chuaidh sé 'fhád le teach bheag in a rabh sean-dhuine agus a mhac 'na gcomhnuidhe. Rinne an mac cráthadh láimhe leis an Éireannach taobh amuigh dé'n teach agus dubhairt sé go rabh a athair dall 'na shuidhe ag an teinidh agus nuair a bhéarfadh sé a lámh do go ndeanfadh sé conamur dí le tréan fáilte roimh an Éireannach. Thug an mac cnámh cos capaill dó agus d'iarr sé air an cnámh a thabhairt dó'n tseanduine in áit a láimhe.
    Nuair a chuaidh an t-Éireannach isteach dubhairt an mach leis a athair gur seo Éireannach. D'éirigh an t-athair fa choinne cráthadh láimhe a dhéanamh leis acht thug an t-Éireannach an cnámh dó in áit a láimhe. Theann an sean duine ar an chnámh gur bhain sé an blúrascidhe? amach as. Shíl sé gurab í an lámh a bhí aige. D'fhan an t-Éireannach ag an tsean duine agus a mhac ar feadh dtrí lá agus trí n-oidche. Nuair a bhí sé ag dul ar shiubhal arsa an sean duine leis "nuair a rachfas tú go hÉirinn tóg suas cú dhubh gan aon bhall bán innti go m bidh sé bliadhain agus lá. Caithfidh tú í a thógailt i ndorchadhas gan solus gréine no géalaigh. Ar a léitheadh seo lá tabhair go bruach a leitheadh seo locha. Éireochaidh dobharchú amuigh ins an loch agus tiocfaidh sí isteach go dtí an bruach agus nuair a chidhfis tusa í ag teacht isteach rith ar siubhal. Ní rachaidh an chú ar shiubhal. Sheasfaidh sí roimhe an dobharchú agus mairbhfidh an chú í. Nuair a bhéas an dobharchú marbh tabhair annsormsa í go dtí tír na lochlannach.
    D'imthigh an tÉireannach 'na bhaile thóg sé an chú agus rinne sé gach uile sheort a d'iarr an seanduine air. Thárlaidh mar a
    (continues on next page)
    Transcribed by a member of our volunteer transcription project.
    History Edit
    Folktales index
    AT0726: The Oldest on the Farm
    Language
    Irish
    Collector
    Donnchadh Mac A' Ghoill
    Gender
    Male
    Age
    13
    Address
    Gleann Gheis, Co. Donegal