School: An Clochar i gCárna

On this page

1. Luibheanna

   

   Share Share Post

   Siad na luibheanna is mó a dheineann díoghbháil do thalamh na ndaoine ná :- Práiseach bhuidhe, flit, feochadáin, gluanach dhearg, neantóga, copóga, eibhean, bríoscglán, lasar léan, raithneach, slanndas, cluidheán, chaorach,agus sgamhóige caorach, aiteann agus fiadhtúil. Déanann na luibheanna sin go léir an talamh do' bhochtú agus coinnigheann siad na barraí gan fás. Fásann an práiseach buidhe, an ghluanach dhearg, ceathrú caorach, brioscglán agus an cluadhán, i dtalamh maith. agus fásann an chuid eile de na lubheanna i ndroch thalamh. Siad na luibheanna a fhásann i n droch thalamh feochadáin, flith, copóga, eibhean, aiteann, slanndas, sgamhóige caorach, agus fiadhtúil. Deirtear go bhfuil leigheas le fail as dealg crann Spíonán le h-aghaidh sleamhnán a bheadh ar do shúil. Sé an chaoi a úsáidtear é an sleamhnán a leigean leis an dealg agus imtheochaidh an leamhnán annsin. Deirtear go bhfuil rud eile ag fás tríd an talamh ar a dtugtar 'an t-amur Mhuire' agus deirtear pé ar bith duine a gheobhfas é sin go mbeidh sé leigheasta ó aon ghalar a bhíos air. Níl aon leigheas eile le fághail ó na luibheanna. Nuair a bhíonn na duilleoga go léir fásta agus na bláthanna sa bhfóghmhar tosnuigheann an dath ag imtheacht dóib agus dathanna éagsúla ag teacht ortha ionnús go mbruitheann siad agus go bhfeochann siad ar fad sa deireadh, mar gheall ar an nGeimhreadh a bheith ag teacht. Baintear úsáid as an gcuid is mó de na luibheanna mar bhiadh do na beithidhigh agus do na h-ainmhidhthe ach amháin an lasar léan, an feochadán agus an t-aiteann. Tá neanntóg go h-an mhaith le h-aghaidh lachain agus coillligh franncacha mar bhiadh agus tugtar bruidhthe dóibh í agus ubh i n-eindigh leis, agus faocháin, agus báirnigh freisin. Itheann na lachain agus na géadhuibh flith agus tá sé an-mhaith dóibh. Tá duileasg go han deas.

   (continues on next page)

   

   Transcribed by a member of our volunteer transcription project.

   History Edit

   Topics

   1. activities
      1. medical practice
         1. folk medicine (~11,815)

   Language

   Irish

   Collector

   Nóra Nic an Iomaire

   Gender

   Female

   Age

   14

   Address

   An Coillín, Co. Galway