Lá Fhéil Mhic DaraTagann lá Fhéil Mhic Dara ar 16adh d'Iúil. Bíonn na daoine ag ól an lá sin. Téigheann na daoine as an áit seo siar ag Cuigéal agus ólann siad pórtar. Bíonn na gasúir ag ithe milseán. Is in onóir do Naomh Mac Dara atá an lá sin. Bhí Naomh Mac Dara ina chomhnuidhe i gCárna. Tá oileán i gCárna agus deirtear gurb é Oileán Mhic Dara é. Téigheann na daoine amach ann ag tabhairt turas. Deir na daoine má bhíonn sé ag báisteach lá roimh lá Fhéil Mhic Dara go mbeidh sé ag báisteach ar feadh dhá fhichid lá.

Lá'l Mhic Dara (16adh Iúil)Bíonn patrún sa gCeathramhain Ruaidh. Bíonn spraoidhe ag na daoine ann an lá sin. Téigheann go leor daoine gan Ceathramhain Ruaidh le a bheith ag an bPatrún. Bíonn rástaí sa gCeathramhain Ruaidh an lá sin. Bíonn milseáin ag na daoine. Bíonn síad ag déanamh go leor cleasanna. Lá'l Mhic Dara bíonn chuile dhuine ag ól. Bíonn ceol sa gCeathramhain Ruaidh an lá sin. Bíonn daoine thiar i gCuigéal an lá sin. Bíonn ól 's spraoidhe aca ann. Bíonn siad ag ceannacht milseán agus ubhlaí. Bíonn chuile dhuine ag ól an lá sin.

Tá Tobar Mhic Dara ar oileán i n-aice le Cárna ar a dtugtar Oileán Mhic Dara. Timpeall leath-chéad blian ó shoin ar an 16adh d'Iúil bhíodh patrún mór ar an oileán agus lá amháin báitheadh bád a bhí ag dul isteach ar an oileán agus ní théigeann mórán daoine ar an oileán ó shoin.Tá Tobar Bhreacháin agus Tobar Chiaráin i Rosmuc agus téigheann go leor daoine go dtí iad ar an 9adh lá de Mheadhon Fóghmhar. Leigheadh bean ag Tobar Bhreacháin. Bhí sí tinn agus theigheadh sí chuig an tobar gach lá agus lá amháin a chuaidh sí ann chonnaic sí naomh i n-aice leis an tobar agus an lá sin leigheasadh í. Máire Ní Catháin a b'ainm dí. Tá tobar i Mám-Éan agus téigheann na daoine ann gach blian le turas a thabhairt. Sé an áit a bhfuil an tobar ná ag bun carraige in ar chodal Naomh Pádraig. Tá an t-uisge ag teacht amach as an gcarraig agus tá leigheas ins an uisge.Tá tobar beannuighthe i nUachtarárd agus uair amháin stop na pagánaigh na daoine a bhí ag tabhairt turais ann agus tar éis tamaill tháinig tobar i n-áit eile agus dúnadh an tobar eile.Tá tobar i nDurras i n-aice le Cornamóna agus tugann siad Tobar na Súl air.

Níl sé i bhfad ó báthadh bád ag teacht amach as Maoignis. Sá mblian naoí déag fiche ceathar a thárlaidh sé. Is é lá Fhéile mhic Dara a bhí ann agus do shocruigheadar an pátrún a bheith aca istigh i Maoighnis. Do bhíodh siad ag díol poitín freisin . Do bhí an lá an bhreág nuair a chuaidh siad isteach. Ní raibh an pátrún i Maoighnis ach úair amháin. Nuair a bhíodar ag tígheacht amach do bhí cuid de na fir a bhí san mbád dálta agus do bhíodar ag déanamh spaoi agus ag corruigh an bháid. Nuair a bhíodar tamall amach dionntuigh an bád ortha, agus do báthad chuile dhuine acha ach triúr . Do bhí cúig duine dhéag san mbád. acht snámh triúr aca isteach go dtí an cladach. Do bhí go leór daoine as Calladhmhuighinse ann agus do báthadh cuile dhuine aca. Do bhí ceathrar as Ruisín

Timcheall is naoí mbleadna ficheadh ó shoin do bathadh bád ins an áit seo. Lá Mhic Dara a bhí ann aus bhí sproidhe i Muigneas agus tháing daoine i mbád go dtí é. Bhí aon bhád amháin ann agus bhí cúig duine déag inntí idir fir agus mná. Bhí an chuid is mó aca ar meisge. Ní raibh siad i bhfad amac ón talamh nuair a tháing taobh an báid anuas ar an uisce mar ní raibh clocha inntí. Sul ar fhágadar an caladh chaitheadar na clocha go léir amac aiste. Annsin nuair a tháinig an lá garbh bhí sí ró eatrom agus chuaidh an t-uisce isteach inntí agus chuaidh sí faoin bpoll. Bád seóil a bhí inntí agus nuair a tháinig an séol anuas ar an bhfairrghe báthadh gac duine a bhí daoí. Déirigh le cuid aca fanacht ar crann an bháid agus cuid eile fanacht ar an taobh don bhád nach raibh faoi an uisce. Bhí fear amháin ann agus se an t-ainm ar bhí air Pádraig De Burcha agus nuair beir sé ar thaobh an báid thug sé an bád suas agus báthadh an cuid is mó des na daoine. Báthadh é féin agus a bheirt ingean Bríghidh agus Áine freisin. Bhí sead ag gleó aagus ag fuagairt agus ag iarraid iad a

Is iomdha duine as Conamara a theigheann go h-Oileán Mhic Dara ag tabhairt turais. Ar an adh Meitheamh a thaganns an lá sin. Chuaidh daoine as Cárna agus as Maoinis go hOileán Mic Dara ag tabhairt turais an lá sin. D'imthigh siad le heirghe na gréine agus bhí an lá go breágh. Bhí sias le deich nduine sa mbád seoil. Is beag an smuaineadh a bhí aca ar an mbás an lá sin.
Sheoladar amach nuair a bhí an ghrian ag dul faoi. Bhí dhá bád eile i n-éinfheach leo. Bhí an fear a bhí sa mbád as Cárna ar Meisge agus tháinic gala agus baitheadh an bád.

An chéad lá gan bhliadhain má thagann bean isteach I deteach roimh fear deirtear go mbíonn an mí-ádh ar an teach sin ar feadh na bliadhain. Ní bhíonn sé áthamhail an salachar a chur amach an lá sin. Ní chorruigheann daoine chréafóg lá Bealtaine agus ní thugann siad bainne go dhuine ar bith, deirtear nach mbíonn sé áthamhail é a dhéanamh. Nuair a thagann an tríomhadh lá déag gan mhí ar an Aoine deirtear nach mbíonn an lá sin áthamhail. Ní théigheann daoine isteach I detach nua Dé Luain le faithchios nach mbeidh an tádh ortha. Má bhíonn duine caillte ar an mbaile níl sé ceart a bheith ag obair an lá sin.
Má dhéanann sé báisteach lá Mhic Dara deirtear go ndéanann sé báisteach dhá sgór lá. Ní théigeann daoine ag snámh ná ag iascaireacht

Bhí mac an Gobán Pósta agus nuair a tháinigh sé thar nais an dara lá, d'iarr a bhean de dé chúis ar chasadar. D'inis sé di conas mar a bhí. "A Amadáin" arsa sí "Inis scéal nó ráiméis éigin dó. Sin é a theastaíonn uaidh".
An tríú lá chuireadar chun bóthair agus nuair a bhí tamall de'n bótharsiúlta aca. Dúirt an Gobán "Giorraigh an bóthar a mhic" agus thosnaigh an mac ag imirt sean-scéal éigin.
D'imíodar leo ar an gcuma san gur shroiseadar áit a dtriall.

tú romhat é." Chuaidh sé abhaile agus bhí teach breagh agus stáblaí roimhe.
An dara maidin chuaidh mac an ríogh amach ins an áit céadna. Shuidh sé síos cois na fairrge. Chonnaic sé an long ag teacht chuige isteach ins an áit céadna. Tháinig an Scológ amach agus thosuigh an bheirt ag imirt chártaí. Fuair an Scológ an ceann ab fhearr air an dara lá. "Cuirfidh mé faoi gheasa thú anois" ars an Scológ le mac an Ríogh "caithfidh tú trí lá oibre a thabhairt dom in Gleann an Uaignis san Domhan Thoir" "Innis dom cá bhfuil an áit sin" ars an mac Ríogh "Ní innseóchaidh mé duit é" ars an Scológ "caithfidh tú féin a fháil amach"
Chuaidh an mac riogh abhaile go brónach. Nuair a tháinig sé isteach thug a mháthair fe ndeara go raibh rud eicint ag deanamh imnidhe dó "Is docha go bhfuil tú trom-chroidheach faoi gheasa anoct a mhic" ar sise "Seadh" ar seisean agus ní raibh sé indon a thuille a rádh.
Maidin lá 'r na bhárach d'éirigh se go moch. Chuaidh sé go sean-fhear glic

na Maineach ann agus do báthadh iad. Do báthadh triúr as aon teach amháin i Ruisín na Maineach an mháthair agus dhá inghean . Lá ar na mhárach tháinic cuid aca i dtír san tráigh mhór. Tráigh atá thiar i gCalladh Mhuighnse. Do bhí cuid de na daoine ag ceapadh gur mar gheall ar an bpátrún a bheith i Maoighnis in ionad é a bheith ar oileán mhic dara a báthadh iad. Deirtear nar báthadh aon duine ag tígheacht ó oileán mhic Dara ariamh agus níor cuiread an pátrún in aon áit eile ó shoin ach ar oileán mhic Dara.

ar LÁ FHEILE MHIC DARA go ndéanfadh sé báísteach go ceann 40 lá i n-a dhiadh sin."Sé NODLAG na mBAN La Nodlag Beag. 'Sé LÁ CAOCHTA na gCNÓ an lá is teo sa mbliain. Ar OIDHCHE AN DÁ LÁ DÉÁG bíónn trillseáín lasta ag na daoine agus coinle. Marbhuigheann na daoine caoire ag FÉILE MHARTAIN. Deineann na daoine teine cnámh ar FHEILE SHEÁIN. Trialann na daoine leigheasanna ar LÁ 'LE MUIRE, agus ar DOMHNACH LOIN-DUBH tugtar turas ar Mám Éan. 'Sé an fáth a tugtar an t-ainm sin ar an áit sin, tháínig ócras ar Naomh Pádraig agus mharbhuigh sé beithidheach agus bhí an-fhearg ar an bhfear gur ba leis an beithidheach agus nuair a chonnaic Naomh Pádraig sin chruinnigh sé na cnámha le chéíle aríst agus d'fhág sé an croiceann anuas ortha agus fuair an beithidheach beo aríst. Ní maith le na daoine pósadh i n-Iúil i mBealtaine.MÁIRT na h-INIDE An Máirt roimh Céadaoin na Luaithreadh. Tá go leor pisreoga ag na daoine i dtaobh an lae sin. Deirtear má fheictear an chéad uan óg an lá sin go mbeidh mí-ádh ar na h-uain óga go léir an bhlian sin. Micheál Ó Liodáin
Cloigcheann,
Mám

sé í. Bhí oiread gráin aige uirthi gur bhuail sé cic de n-a bhróig uirthí agus d'fhág sé thíos i lár an dorais í.D'imthigh sé leis arais fríd na seomraí agus sa deireadh shuidh sé síos a dhéanamh a sgriste. Nuair a bhí tamall 'na shuidhe smaointigh sé go rabh an t-am aige bheith ar shiubhal. Bhí obair aige a chasan a dhéanamh arais bhí an oiread sin seomraí ann, acht sa deireadh thainic sé go dtí an doras a rabh an tsean chailleach na luighe ann. Bhí sí comh h-atuighthe le barr an dorais agus ní rabh a fhios aige caidé mar gheobhadh sé amach. Smaointigh sé go gcuirfeadh sé sucadh de'n sgein innti agus chuir, ach caidé thainic amach aisti ach na céadtaí de fhir bheaga ruadha agus thoisigh siad air.Thug sé thart an sgian agus steall sé na cinn de chuid acu ach chuir an chuid eile ortha arais iad. Thug sé an sgian thart an dara h-uair agus steall sé na cinn uilig daobhtha.Nuair a fuair sé a cheann leis anois d'imthigh sé. Bhí sé tamall maith san lá nuair a shroich sé na Fianna. Bhí luthgháir mhór ortha nuair a bhí sgian go go mbuaidh leis agus ó'n lá sin amach bhí urraim mhór fá choinne Ghoill Mhic Mhóirne.Eanair 1935

agus trian le gaisce acu go maidin. Comh túisce is tháinig and lá, d'éirigh mac an Ri. Chuimil sé bois d'á shúilibh, bois d'á glúnaibh agus bois d'á mallaí agus bhí sé ag dul amach."Cá bhfuil tú ag dul inniú a alta mhic mo dheirfiúra". "Mac Rí faoi geasaí mé" ar seisean. "Cé na geasaí atá ort" arsa an fathach. "Sé na geasaí atá orm ná gan an dara greim d'ithe as aon bháisín, gan an dara blogam a ól as aon chupán, agus gan an dara néall codladh ar aon leaba go n-abróidh tú "go mbeannaí Dia istach annseo tigh shean nduine na féasóige liatha". " "Sin chun nach dtiocfaidh tú" arsa an fathach. "Is Iomaí Mac Rí agus prionsa agus gaisceach agus fathach a cuaigh an bealach sin cheana agus níor tháining siad lena scéal féin, ná le scéal aon duine eile. Fan in éineacht liomsa" arsa an fathach. "Ní thabharfad an dara greim as an báisín dhuit ná an dara blogam as aon chupá a fhaid is a bheidh tú beo. Tabharfad leath mo ríochta dhuit le mo bheo, agus and leath eile le mo mharú". "Is cuma liom, ní racadh mé a codladh go deo faoi gheasaí" arsa Mac an Rí. "Mara bhfuil tú sásta" arsa an fathach, "tabharfaidh mise acaill dubh duit a bhéas seacht gcéad uair níos fearr ná an ceann atá agat". Thug sé amach an capall agaus d'fhiafraigh de Mac Ri an raibh sé in a mharcach maith. "Tá mé" ar seisean. Cuaigh sé ar a dhroim. Rinne sé trian san aer, trian san spéir agus trian san ngealach. "Déanann tú cúis" arsa an fathach.

Bhí rí in Éirinn fadó agus ní raibh aige ach aon mac amháin. Ní raibh an fear seo ar an bhfarraige ariamh go raibh sé bliadhain is fiche d'aois. Dubhairt a athair leis gan dul ag an bhfairrge an lá seo. D'imthigh sé le dul amach ag an bhfairrge agus níor ghéill sé dá athair. Nuair a tháinig sé chomh fada leis an gcladach ní raibh sé i bhfad ann go dtáinic bean óg agus currach aice. Bhí an currach ag dul chomh sgiopaí is go gceapadh go raibh iomhradh na gcéadtha uirri agus gan innte ach aon bhean amháin. Tharraing sí suas an currach. Labhair sí le mac an Ríogh agus dubhairt an n-imreóchadh cluife cártaí a mhic an Rí. Ní faision liom mo chártaí a thabhairt as baile liom a bhean óg. Níl mise fhéin mar sin a mhic ó. Tharraing sí paca cartaí amach as a cluas agus thosnuigh orra ag imirt. An chéad cluife, chuaidh mac an rí é. Tabhair do gheasa a mhic an Rí arsa an bhean óg. Cuirimse faoí gheasaí thú agus faoi mhór-imirce na bliadhna nuair a thiocfhas mise abaile go mbeidh dúthaigh m'athair dubh le beithighidh. Féach anois agus feicfidh t iad arsa an bhean óg. D'fhéach an fear agus bhí. And dara cluife, chuaidh mac an Rí é. Tabhair do gheasa a mhic an Rí arsa an bhean óg arís. Cuirimse faoí geasa tú go raibh seomra i dteach m-athair lán le ór. Tá sin déanta arsa an bhean óg. An treas cluife chuaidh chuaidh an bhean óg é. Tabhair do geasa a mhnaoí óig arsa mac an Rí.

D'innis sé do agus d'fhiafruigh sé dó an raibh aon sagart in a chomhnaidhe siar ann agus dubhairt sé go raibh sagart in a chomhnaidhe in aice leis féin. Ba cheann de na saighdiúirí a bhí ag marbhú na sagairt a bhí ann. D'imthigh an saighdiúir leis agus d'innis sé do na saighdiúirí eile céard a chualaidh sé. Ní raibh fhios ag an bhfear an ceann de na saighdiúirí a bhí ann. Ba shin é an t-am a gheobhfadh na saighdiúirí cúig phunt ar chloigeann sagairt. D'imthigh na saighdiúirí leo lá ar na mharach agus ba ghearr nó go dtáinic siad chomh fada le teach an tsagairt. "Tá tú i ngreim" arsa siad leis an sagart. "Táim, arsa an sagart. Bhí siad réidh le é a mharbhú nuair a dubhairt sé gan é a mharbhú go raibh go leor óir agus airgead aige istigh ar oileán agus nach bhféadfadh aon duine é a fhághail nó go bhfágfadh sé féin a láimh air. Is é an t-ainm atá ar an oileán ná Cruadh na Caoile. Tá sé taobh thuaidh de oileán Mhic Dara. Dubhairt an sagart nach raibh sé i bhfad ón áit agus go mba mhaith leis é a thabhairt do dhuine éicint sul a bhfuigheadh sé bás. D'imthigh siad leo annsin iad féin agus an sagart, agus ba ghearr go

ní fhanfadh leis bhí sé ag teach an fhathaigh mhóir. Chuaidh sé isteach agus bhuail sé cnág ar dhoras an halla. D'éirigh an fatach mór agus d'osgail sé an doras. "Fú Fá Feasóg ceárd a chás an t-Éireannach annseo nó a gcuireadh mé ag feadáil ag dul suas é agus ag crónán ag teach anuas, is mór liom de ghreim é is beag liom dhe dhá ghreim é mar a gcuiridh mé de shéideóg don Domhan Thoir é nó ag dúnadh mo bhróga." Bhuail sé de'n cáca faoi an tsrón é agus bhí a shrón chomh mór is gur chuir sé an cáca ar fad suas ann. "Goirim fhéin is coirsigmic thú a allta mhic mo dheirbhsiúra nach gránna an fallántas a bhí agam dhuit" arsa an fatach. Nuair a shíl sé láimh a chraitheamh leis sín sé an chnáimh chapaill aige agus rinne sé mion sprúnaigh dhe le teann luthmhaire. Thug sé isteach é agus chíor sé a cheann is nígh sé a chosa. Bhí trian le fiannaidheacht, trian le sgéalaidheacht agus trian le cleas is lúgh is gáisge aca arís go maidin. Ó mhocaidh ar éirigh an lá d'éirigh mac an ríogh chuimil sé bois dá shúile, bois da ghluineadh is bois da mhaillí aghus bhí sé ag dul amhach. "Cá bhfuil tú ag dul indiu a allta mhic mo deirbhsiúra" arsa an fathach. "Mac riógh as Éirinn fé gheasaí mé" arsa mac an ríogh. "Cé na gheasaí atá ort" arsa an fatach. "Gan an dara greim d'ithe ar

Bhí rí in Éirinn fadó agus ní raibh aige ach aon mhac amháin. Ní dheaca an mac seo ag an bhfairrge ariamh go raibh sé bliadhain is fiche d'aois. Dubhairt sé le na athair an lá seo go raibh sé ag dul síos ag an bhfairrge. Dubhairt a athair leis gan a dhul. Níor ghéill sé dá athair d'imhthigh leis síos ag an gcladach. Ba ghéarr a bhí sé ann go bhfaca sé an currachán snámh ag tígheacht agus iomradh na gcéadta uirthi is gan innte ach aon bhean amháin. Tharraing an currach suas ar an tráigh agus tháinig cáilín óg amhach aisti. "An iméochtá cluithche cártaí a mhic an ríogh" ar sise. "Níor thug mé mo chuid cártaí as baile liom" arsa mach an ríogh. "Níl mise mar sin" ar sise "ag tarraingt páca cártaí amhach as a cluais. An chéad cluithche chuaidh mac an ríogh é. "Tabhair do gheasaí a mhic an ríogh" ar sise. "Cuirim-se fé gheasaí thú taltaí m'athar a bheith dubh le beithidhigh" arsa mac an ríogh. "Féach" ar sise "agus tá". D'fhéach mac an ríogh ar talamh a athar agus bhí gach páirc dhe dubh le beithidhigh. An dara cluithche chuaidh mac an ríogh é. "Tabhair do gheasaí a mhic an ríogh" ar sise aríst. "Cuirim-se fé gheasaí thú gach séomra i gcúirt m'athar a bheith lán le ór is le airgead

an fallántas a bhí agam dhuit." Shíl sé lamh a chraitheamh leis agus shín mac an ríogh an chnáimh chapaill aige. Rinne sé smidíriní de'n chnáimh le teann luthmhaire. Thug sé isteach é agus chíor sé a cheann agus nigh sé a chosa. Thug sé blas gach meala ar bheal gach cupán dhó agus blas gach biadh ar gach bord. Bhí trian le fiannaidheacht, trian le sgealaidheacht agus trian le cleas is lúgh is gáisge acha aríst go maidin.
Dá mocaidhe ar éirighe an lá d'éirigh mac an ríogh chuimil sé bois dá shúil, bois dá mhallaí agus bhí sé ag dul amhach. "Goirim fhéin is coirsighim thú a allta mhic mo dheirbhsiúra cá bhfuil tú ag dul indiu" asra an fathach. "Mac ríogh as Éirinn faoi gheasaí mé" arsa mac an ríogh. "Cé na geasaí atá ort"? arsa an fathach. "Gan an dara blogam ól as aon chupán ná an dara greim d'ithe ar aon bhord ná an dara néal a chodladh ar aon leabadh go n-abróchaidh mé go mbeannuighidh Dia isteach annseo tigh sean nduine na féasóige liatha". "Fán in éindigh liomsa" arsa an fathach "agus ní thiubhraidh mé an dara greim ar aon bhord dhuit, ná an dara blogam as aon chupán, ná an dara néal ar aon leabadh an fhad is mhaireas tú. Tiubhraidh mé leath mo ríoghacht le mo beo dhuit agus an leath eile le mo mharbhughadh, mo shlaitín dhroidheacht agus mo chumann beatha." "Ní racaidh mé a codladh coidhche faoi gheasaí" arsa mac an ríogh. Ó

[?] eim Aingeal de."Bhí fear ann fadó ó shoin agus bhí mac amháin aige. Séamus arbh ainm dó. "A Shéamuis a mhic," arsa an t-athair, ná bhí dana." Gach úair a dineann tú beart dana cuireann sé ribe grúaige leithe an cheann athair." Séamus - "Cogar i leith annseo, a dhaid, ní goláir nó go rabhais-se bhuachaill ana - dhána amach 's amach [?] ar cheann mo shean-áthair"!La easbog áirithe a chonnaic beirt gasúr ar thaobh an bhóthair agus iad cleasaidheacht le dealbh as láthaigh. Do [?] annuigh sé dóibh. "Agus cad é an dealbh a bhfuilir ag cumadh"? ars' sé le gasúr doibh. "Táim ag cumadh capaill", ar seisean. "Agus cad tá idir lamhaibh arsa"? arsa an t-easbog leis an dara buachaill. "Bó", arsa sé. "Arb [?] leat easbog do dheanamh"? arsa

Bhí rí ann fadó agus ní raibh aige ach aon mhac amháin. Cailleadh a mháthair nuair a bhí sé an-óg. Dubhairt an mháthair agus í ag fágháil bháis gaon aon duine(sic) a chuir ós cionn an mhic. Nuair bhí an mac mór cuireadh chuig coláiste é. Nuair a bhí sé imthighthe phós an rí in ath-uair. Tháinic an mac abhaile agus bhí féin agus an bhanríoghan an-mhór le chéile. An lá seo, nuair a bhí an rí amuigh ag fiadhach bhí cailleach ag siubhal an t-sráid agus chonnaic sí an mac agus an bhanríoghan. "B'fhéidir", adeir sí, "gurab é sin a chuirfeadh de ("go") do chois fós thú bádh chóra dhuit fagháil réidh in am leis."
Nuair a tháinig siad isteach chuadar ag imirt. Ghnóthuigh an mac a chéad chluiche. Ghnóthuigh an bhanríoghan an dara ceann. - Cuirim faoi gheasa thú, adeir sí, a dhul agus a leithéide seo d'inghin a phósadh.
- Cuirimse faoi gheasa thusa, ar seisean, tú féin agus an chailleach cearc a dhul suas go barr an tower sin amuigh agus gan greim le n-ithe agaibh ach an gráinnín a bhéas ar barr an deis eorna agus gan deóir le n-ól agaibh ach an braoinín a thuiteas as an aer isteach in a (bhur) mbéal.
D'imthigh leis féin ar a chapall. Nuair a bhí sé ag siubhal sgaith' casadh an t-athair leis agus é féin agus righte eile ag fiadhach. D'aithin an t-athair é. - Ó is cosamhail adeir sé