fairies are said to be seen there.Michaelmas
In olden times people that could afford it would kill a heifer and the poorest people would kill a goose.St. Martin's Day
People used to kill another goose for St. Martin's day.Twelve days of Xmas
During the twelve days of Xmas we have great fun. The last day of Christmas is the sixth of January. This is called small Xmas, it is often called Woman's Xmas in our district. On that day they say "Nollaig na mban , Nollaig gan mhaith." The reason for saying this is because all the good things are eaten and drunk before that night.New Years Day
In olden times all the people used to make pancakes New years day for that night for to be throwing them against the door for to keep out the hunger for the rest of the year.

de na daoine iad mar níl aon mhaith a bheith ag géilleadh dóibh. Tosnuigheann cuid eile de na daoine ag tógáil tighe Dé Máirt agus bíonn siad chomh h-adhmhail leis na daoine a thosnuigheann Dé h-Aoine. Rud eile níor mhaith leo troscán d'aistriú isteach i dtigh nua le faitchíos nach mbeadh an t-ádh ar an teach. Tagann 'Lá Crosta na Bliadhna' ar an Aoine agus corr-uair eile ar an gCéadaoin. Ní maith leis na daoine bainne a chur amach an lá sin ná airgead ach an oiread le faitchíos nach mbeadh an t-ádh ortha.
Coinnigheann cuid de na daoine cuid de na prátaí síl go dtí Aoine an Chéasta agus annsin cuireann siad iad agus fásann siad an-luath agus bíonn siad an-mhaith le n-ithe. Bíonn 'Laethanta na Bó Riabhaí' ann an chéad trí lá i dtús an Aibreáin. Bíonn 'Fómhar na nGéanna' ann i dtús Mharta agus itheann na daoine a lán géanna an lá sin. Bíonn 'Rabhartaí Geala na Cásca' ann faoi Chaisc agus bíonn na daoine ag iasgach an lá sin, agus ag baint feamainne. Bíonn 'Dhá Lá Dhéag na Nollag' ann faoin Nollaig agus bíonn an-áthas ar na daoine an lá sin.

Ar éigin a bhfuil tigh i n-Éirinn nach bhfuil rud éicint crochta ann i n-onóir do naoimh agus d'fhéilí. Cuirtear a lán croiseanna i n-airde ar na frathacha lá Fheile Pádraig agus freisin lá Fhéile Bríghde. Dheintí na croiseanna le dhá phíosa adhmad treasna ar a chéile agus corr-uair le dhá shlat treasna ar a chéile. Dheintí iad sin i n-onóir do lá 'le Pádraig agus lá ' le Bríghde. Thugadh na páistí scuaibeanna beannuighthe a d'fhaghaidíd amuigh ins na páirceanna lá Fhéile Bríghde isteach ins na tighthe agus chrochaidís ins an teach iad agus bhídís an-deas, os cionn na bpictiúirí beannuighthe.
Deirtear gurb í Naomh Bríghid, Naomh Pádraig, agus Naomh Colmcille pátrúin na hÉireann agus deintear al án rudaí i n-onóir dóibh. Dubhairt cuid de na daoine gur maith an rud rudaí as an gcladach a thabhairt isteach lá Fhéile Bríghide. Tá go leor toibreacha beannuighthe ins an bparóiste ag baint leo, agus tugtar a lán turasanna go dtí iad go minic. Thugadh na daoine a lán luibheanna isteach mar cuileann faoi Nollaig, bláthanna sa Samhradh agus mar sin de agus tugtar an Fhailm Bheannuighthe isteach Domhnach na Failme, agus uisge coisreacan Domhnach na Cingíse. Tugtar a lán rudaí eile isteach mar sin.

Bhí seanfhear ina chónaí leis féin istigh ina an bpáirc. Is é an t-ainm a bhí air ná “Micheál Breathnach”. Oíche Nollaig bhí sé féin agus fear eile ag óla ina theach féin. Bhí siad ar meisce, ach bhí Micheál níos measa ná an fear eile.
D’imigh an fear eile abhaile thuairim is a dó dhéag. Bhí Micheál leis féin ansin. Thit sé isteach sa dreimidh agus dhóigh é. Lá ar na mhárach bhí cúpla fir ag fíadhac agus tharraing siad ar an dteach le cuairt a thabhairt dó.

put light in the windows and left the door open. They hoped that seeing the light the Blessed Virgin would enter to rest herself and so leave a blessing on the house.Nollaig na mBan.On the twelfth night the people collected twelve rushes, and dried and peeled them. They then steeped them in melted fat and lighted them with the whole family present. Each took a rush. If there were not twelve people in the family neighbours' names were substituted. The first rush to go out its owner was to die first and so on with the rest.

tuairim na ndaoine gur b’amhlaidh do cheannaiódar so ós na daoine fúair ar dtúis é in aimsir Cromwell. Níl aon cúntas cathain nó cé dhein an roinnt ar an dtalamh ach go bhfuil sé ar an gcuma gcéana le breis agus céad bliain. Do cheap na daoine gur tíoranaig mílteacha iad ná ni raibh pioc carthanachta ionta ach mioscais agus droch aigne agus bhí cúis aca leis an dtuairim seo.
Tá i gCaislean Baile Átha Cliath léiseanna a theasbáinfadh cad é an saghas iad. Seo ceann acu. Dó agus triochadh punt cíos na feirme, ach cuireadh sa léas mar thuile, ceithre cúpla turcaighe um Nollaig agus mar a mbéadh an cíos díolta an lá áirighthe bhí ar an bhfeirmeóir cúig phúint agus dachad do dhíol. Na theannta san bhí ar an bhfeirmeóir aire thabhairt don ‘game’ gan aon díoluigheacht, agus dá bhfaightí súil ribe roimh giorraidhe sa talamh bhí cíos leath bliana ort le díol.
Éinne go raibh portach ar a gcuid tailimh do dhíolfhad an tíarna talún amach é agus níl fód móna ag an bhfeirmeóir anois.Teasbáineann

Old Schools.6nd Nollaig 1937We cannot appreciate in full the conveniences of our present day schools until we compare them with those long ago. The desks and seats replace flat stones or the crude benches of later date and the pens and pencils represent the vast improvement made on the stylus of old. At a small cross-roads near my home, it is recorded, there

Is cuimhin liom féin nuair nárbh fhéidir le daoine bágún na hÉireann a fháil sna siopaí tuaithe ar chor ar bith. Mharaídís coileach agus bardal agus gandal anois is arís nuair a bhíodh ‘spraoi’ nó fleá acu, go mórmhór um Nollaig, um Cháisc agus ag Féile Mhártain Naofa. Ba mhian le gach duine gé a mharú le haghaidh Féile Mhártain Naofa, a bhíonn ar an deichiú lá de mhí Samhna, mar tá pisreog ann gur ceart fuil a dhoirteadh in onóir don naomh an lá sin.
Cé nach raibh flúirse feola acu, d’ithidís neart éisc, go mórmhór scadáin. Théadh na mná go léir ar an margadh gach seachtain agus ciseán lán d’uibheacha agus im faoin ascaill ag gach duine díobh. Dhíolaidís an lón sin agus leis an airgead cheannaídís lón tí na seachtaine. Bhíodh breisín mór scadán sa gciseán ag gach duine díobh ag filleadh abhaile dóibh. Ní thugaidís ar scadán breá mór an t-am sin ach leithphingin, agus gheibhtí iasc mór goirt – ling – ar scilling. Ní bheadh ling iomlán ite i dteach go ceann coicíse, ar a laghad, bhí an méid sin ann. Sa gciseán freisin bhíodh unsa tae, ar thrí phingin, agus punt siúcra, ar dhá phingin. An t-athair is an mháthair a d’óladh an tae. Ní thugtaí do na páistí ar chor ar bith é mar mheastaí nár mhaith dóibh é.
Ina theannta sin, bhíodh bric, bradáin agus

preparing for Mass the children stay admiring their presents.
When the Christmas dinner is ready all the family sit around the table and enjoy the roast turkey. The woman of the house divides the dinner and each gets a share.
When the dinner is over the family sit around the fire and the man of the house tells beautiful stories about Nollaig that got lost in the snow.
Another custom which is observed is the woman of the house brings a box of crackers and gives everyone a chance to pull one with her.
When darkness comes the Christmas candle is lit and left on the window. It is usually lit by the youngest child in the house.When the people are going to bed on Christmas night they leave the door open lest

crom Peig síos agus do thug sí solas du, acht nuair a d’fhéach siad thimcheall ní raibh táisg nó tuairisg de’n strainséar in aon áit.Do thosnuig siad ag siubhail abhaile agus Éilis ag rádh le Peig go raibh an fear sin á leanamhaint ó Lá Bealtaine, agus gur chuir sé a dá shúile dubha tríthí cosamhail le snáthaid géara, gac uair a buail sé léithí. Bhí siad an-uaigneach ag dul abhaile, agus ní misde a rádh go raibh áthas ortha nuair a srois siad tigh Éilis.Cúpla oidhche ‘na dhiadh sin, bhí rinnce mór i dtig na gcómharsain, agus bhí Éilis agus Peig ann. T’réis tamall do dhéineadar dá line, agus bhí na buachaillí ar ceann amháin agus na cailíní ar an gceann eile. Bhí brón mór ortha go léir nuair a chonnaic siad an strainséar dubh ag teacht isteach ‘dir an dá line, agus nuair a thóg sé Éilis leis.Tamaillín ‘na dhiadh sin do chonnaic na daoine iolar mór agus rud cosamhaill le corp cailín aige ag éitilt tríd an aer. Nuair a tháinig Oidhche Nollaig bhí deuch uisce ag teasdáil ó deirbhsiúr Éilis, agus thánaig sí go dtí an gcistin. Ós cóir na teine do chonnaic sí Éilis ag téitheadh a láimhe. Do rith sí ar ais go dtí an seómra go h-an tapaidh, agus níor connaic Éilis as sin amach.

An Nodhlag Fadó

Nuair a bhíos im garsún fadó is fádha a bhíomhar ag caoineadh ar lá Nodhlag ach thágadh sé san deire agus fáilthe roime, bhíodh na daoine na suidhe go h-an luath ar maidin an uair sin ag tnú léis an gcéad Afrainn, annsan nuair a bhíonn an breacfasth ithe againn t-súl-ailímís linn. Ba bhreágh an rud casadh le na comhairsine an maidin sin. Dia duith a Máire nó Dia dhuith a Seán nó pé duine a bhéadh ann, go dtugadh Dia Nollaig maith díobh agus an freaghra a geibhinn siad ''gurbh amhladh duit'' agus a lán eile na theannta.
Dá bréaghtha na buachaillí agus na cailíní agus na sean-daoine a bhí ann fadó. chuirfidís áthas a croidhe ort ag éisteacht leó ag cainnt le na céile, ar na beannachta a baint leis an Nodhlag. Bhíodh an coinnle beannachta lasta an oidhche sin inoír maidin Glormha, a bhí ag lorgh a sligh agus lóistín na raibh le fághail aicí an oidhche roimhe sin, sula rugadh a mac naomtha, tá an solus seo le theasbhaint dó gach aoinne ná bheadh a tigh aige, go raibh fáilte inóir na Maidhin Muire agus a mac Naomhtha.
Théigheadh na buachaillí go dtí an coill cúpla la roimh an Nodhlag, agus thugadhas coille glás agus chuirtí timcheall an tighe é annso is ansiúd agus cuiridh sé an mhais ar fadh ar an dtigh, go minic an

13 Nollaig 1937Old CraftsThe process of making linen was as follows:-The flax was pulled out by the hand and then "retted" i.e. put into a flax-hole of water and left there for about eight days. The husk which covered the fibre has then become soft and fermented. It was then stacked and allowed to dry and season thoroughly. It was then take to the barn to be "scutched". All the farmers gathered together for this process. The flax was laid on the floor and each man in turn beat it with a long stick. This removed the outer husk from the flax leaving a strong fibre. The "Shoves" or broken off husks were then used as feul for a fire.The house-wives then took the task

20 Nollaig 1937Local Marriage CustomsMarriages took place at all times throughout the year in Lislea except, of course, Lent and Advent. There was naturally a rush at Shrovetide before the "forbidden time" set in.Monday of health, Tuesday for wealth,
Wednesday the best day of all.
Thursday for losses, Friday for crosses and
Saturday no luck atall.The bride was supposed to wear:-
Something old, something new,
Something borrowed and something blue.After the ceremony the menfolk assembled outside the church on horse-back with their wives seated behind them.