The Schools’ Collection

This is a collection of folklore compiled by schoolchildren in Ireland in the 1930s. More information

Filter results

Results

248 results
  1. Reilig

    CBÉS 0086G

    Page 02_019

    a churrí. An reilig áta sios ag Sliabh Mór ta go léor clocaí ann. Tá mbhótair ag dul trí. An reilig áta sios ag Sliabh Mór tá sé cearnach. Tá Cillin na leanibh sios ag Uachthar Fuill Bán. Ná páiste nach bhíonn báiste cuireann na daoine iad annsin. Tá sé ag ag dul amach go dtí an fhairrghe.
    Cuireann na daoine na páiste nach bhíonn báiste ann go fóis. Tá cosán déanta ag na daoine ann. Tá go léor páiste cuireadh annsin. Tá go léor páiste cuireadh annsin. Tá cloc mór leagtha ar taoibh an mbhóthair agus deitear na sean daoine fadá gur sin é an fa a bhfuill an cloch annsin leis an cord [?] a lágadh ar nuair a mbheadh siad ag déanam an uaidh. Tá cillin na leánbh isteacht i ngarraí. Tá go léor clocaí thart ar. Tá bothar beag ag dul isteach ann agus téigeann na daoine isteach
  2. Reilig

    CBÉS 0086G

    Page 03_018

    fadó cuaire annsin. Tá an reiulig nua ar an taob suas den bothar. Ta na daoine a bhí dhótha in Albainn cuaire annsin san reilig nua. Tá cillin na leanb i Dubg Eige ag Gob an Pollbán.
    Tá go leor paiste uaire an a bhí cailte sul dar busthead iadh. Ta an reilig sios i Sliabh Mór mór agus carnac. Ta go leor clocaib in mar tá sé suas ar taob ina sliab. Ta an reilif sios i Bunnear [?] istig i garraidhe agus tá sé carnac. Tá fhear ag an gata le é a osgail nuair a bionns corp ag dul istheac. Cá bhothar Leag ag dul isteach go cillin na leamh tá se isteas i garraí. Tá chloch mór ar taobh an bhotar ag dubairt na daoine fado go raibh an cloc annsin le ná corp a fágail ar go deanamh
  3. Fir Cáiliúla

    CBÉS 0090D

    Page 16_055

    léim síos ar paiste inín. Tá an aill sin timcheall dhá chéad troigh ar aoirde agus tá abha ag a bhun.

    6) Bhí fear in nDóirín Dámh Dheirg timcheall sgór go leith blian ó shoin agus bhí ' Mícheal Thomáis an t-ainm a bhí air. Bhí fear eile dárbh ainm Cillín ag foghluim damhsadh dos na daoine óga. Bhí Mícheál ag foghluim sa'n am céadna agus ní raibh aithne aige ar a chois clé thar an chois eile. Chuir sé súgán ar chois amháin agus gad ar an gcois eile, agus glaodhach Cillín amach - nuair a bhéadh sé ag foghluim an damhsa dhó- "Cos an t-súgáin" nó "Cos an ghaid."

    Fuaireas an béaloideas seo ó m'athair
  4. The Cillín in Cragga

    CBÉS 0119

    Page 502

    In Cragga, almost at the extreme south of this parish the [?] a graveyard called the Cillín. The name[?] Cillín means a little cill or church[?] or graveyard. It is in the corner of a field in which beech trees grow. It is a graveyard for still-born[?] or unbaptised babies. I heard that [?] of the burials were at night. It [?] looked on as a disgrace to the woman[?] who gave birth to a still-born [?]. A person could easily know that the graves in it are children's graves [?] they are as short and narrow. It [?] not be all still-born children [?] were buried in it for one graves [?] bears the name John Myles O'Donel
    Ballinamore Graveyard
  5. Stories Relating to Fields in Carramore

    CBÉS 0126

    Page 200

    In the field called "Cillin na bPáistí" there is the ruin of an old house. There is also a little graveyard in it. It is believed that in this little house there lived a widow and four children. She lived in the time that the landlords ruled over Ireland, and she was not able to pay her rent.
    On this account she and her children were thrown out of their land and out of their little home. She could not find food for her family, and they were not able to find food for themselves. She was going from house house looking for food but she could not find enough food to feed them. On this account they all died with the hunger. The poor widow brought her children to a field that was near her own home and it was there she buried her children. It was on this account that the field was called "Cillin
  6. Fairy Forts

    CBÉS 0361

    Page 236

    Fairy Forts (2)
    Denis Bolwer, Coolroemore an old man 84 years, tells a story about a number of lisses in this district. They were connected he was told by a path which was known as the "Danes" path. The three lisses were:-
    (1) Lios-na-gCoinneall because lights were seen there at night it is still well preserved as in in the townland of Nadd. (2) Lios-na-Gaoithe because no matter from what direction the wind blew it swept across that lis. It is in the townland of Coolroemore. (3) was knows as Lios-Cillín because people were buried there and the mounds are still to be seen. It is in the townland of Fermoyle. (all three forts are in the parish of Banteer) At one time a farmer built his house on the "Danes" path between Lios-na-Gaoite and Lis-Cillín and in the coarse of a few years that man and all his family had died. (He was Corney Philpott and he had 3 sons and two daughters)
  7. Sites of Historic Interest in District

    CBÉS 0506

    Page 376

    building. Thos. Madden 38 Manistir Croom; born at the "stepping stones" shown clearly on 6 " sheet No. 31 says that this outline in the corcass shows the site of the ancient Church of Dunkip. (The whole district is Dunkip) and that there is a graveyard there. I visited the place myself some years ago but have not seen it recently. When an opportunity to do so again, arises I shall avail of it. This church site and grave-yard are now in the centre of an area that is always liable to flooding. The pool referred to in section 32 page 55 as POWLAFASSURE is quite near and to the south of this reputed burial site. Mr Madden added that Archdeacon Begley, in his search for the church foundations etc (see page 114 bottom of page) to complete his ecclesiastical history of Limerick, failed to locate this church-site of Dunkip. I shall be able to verify that statement later or reverse it.
    The ruins of Cealltar referred to at length on pages 33 and 34 are in the townland of Killeenoughty and I have no doubt, from their position on the swelling slope of Cnoc Drom Asail on which they are situated, that the names Ceallltar and Cillín-Uchta (Westropp calls this Cill-Fhíon-Shneachta) are dual designations for the church at Cealltar. There is no trace of any Cillín in Killeenoughty, traditionally or materially except at Cealltar.
  8. Fobhar Fheichín, Contae na hIarmhí - Béaloideas ag Baint leis

    CBÉS 0716

    Page 162

    cillín an dithreabha. Bhí an cillín seo an-chaol agus íseal agus bhí ar an ndithreabh mionna a thabhairt gan dul amach doras a chillín arís go dtí lá a bháis. Bheireadh muinntear na h-áite biadh agus deoch dó agus chaitheadh sé a am go léir ag rádh a phaidreacha agus ag machtnamh ar Dia. Bhí cáil mhór ar na dithreabhaibh Fobhair agus tá cur síos ortha ag a lán stáirithe go mór mhór ag Éinri Mac Piarsach. Sílim gurbh é Pádruig Beiglín an duine deireannach dóibh.
    I mbéal oideas na sean-daoine tá sgeul greannmhar ach truaighmhéalach go leor i dtaobh duine des na dithreabhaigh seo. Nuair a bhí sé 'na bhuachaill óg bhí an-duil aige 'san bhfiadhach. Lá amháin do thárla sé agus é 'na dhithreabh sa chillín gur tháinig fuaim binn an coirn agus glór na madadh fiadhaigh chuige ar an ngaoith ó threó na Beinne. D'aithbheodhaigh an sean-duil san bhFiadhach 'na chroidhe an an bpoinnte! Ba mhian leis dul ar thoir an fhiadhaigh. Chuimhnigh sé ar an mhionn a thug sé, gan dul thar doras a chillín, go dtí lá a bháis, bhí sé i sáinn críochnuighthe. Ach fuair sé reidhteach ar an sgeul san bhfuinneoig. Amach leis ar an bhfuinneoig sin agus do rith sé i ndiaidh an Fhiadhaigh, é ag ráth leis féin gur choimeád sé a mhionna de bhrígh nach ndeachaidh sé amach doras a chillín, do lean sé an fhiadhach tímceall dhá mhíle, ach nuair do tháinig sé chomh fada le h-áit éigin i
  9. Ór

    CBÉS 0776

    Page 255

    Scríobas síos dhá sgéal cheadna a chur síos ar daoinibh a bhí ag lorg óir. Seo dhá sgéal eile ag cur ar an rud céadna.
    About a half a mile from our house in the townland of Garrynagry is a little cillín. For many years nobody has been buried there but at one time infant's who died without baptism were buried there, as it was believed that such children should not be interred in consecrated ground.
    Beside the cillín is a little mound which is somewhat too small to be called a rath or fort
  10. The Piper's Stones

    CBÉS 0916

    Page 472

    About the time that St Patrick came to Ireland there was also a saint named Paladious. In his mission he built a church in Cillin Cormack.
    About one mile from this historic place there is a district named Bruel. One Sunday six people were coming to Mass to Cillin Cormack when they heard music and on going into the field they saw a piper.He asked them to dance and said that he would play the music. They started the dance and they forgot to go to Mass and the six people and the piper were turned into seven stones. These stone have since been called "The Piper's Stones. "
    Description
  11. Púca Chillín

    CBÉS 1036

    Page 102

    In the parish of Inver years gone by, there was a strange animal going about from place to place. It was known as "púca chillín". It was in the shape of a young foal, and ran about the ,ran,[?] roads roaring, and frightening people when it was dark.
    It came from Binban lough, and down through cillín, and down through Ballymachill. It went back again through Drimlatafinn and on to the top of Cillín where it let three loud roars which could be heard throughout the parish. These roars shook the houses in the district and the delph rattled on the dressers. Every one was afraid to venture out after night.
    The old people barred and bolted their doors, and young people were kept in doors after the going down of the sun for fear of having the misfortune of meeting the púca.All people who had business to market town made
  12. The School District

    CBÉS 1088

    Page 003

    The District is named Oughterlin (Uachtar Ghleann nó Uachtar Linne). A river flows through the district and is named the Lynn River. In the sixth century St. Garvan established a monastery on the banks of this river in the townland of Drumhalla not far from where the river empties itself into Lough Swilly at Newbridge. St Garvan's grave is marked by a carved monolith and the place is locally known as Cillín. This St. Garvan was a contemporary and a kinsman of St. Colmcille. The parish in which the School is situated is named Cill Garbháin (Kilygarvan) after the Saint above-named. St. Garvan established a monastery at Aghowle* , Wicklow, before coming to Drumhalla and it is interesting to note that a field in the immediate vicinity of Cillín is still known as "The Orchard". A house situated a short
    *Achadh-Abhla
  13. Irish Place Names

    CBÉS 0033B

    Page 09_037

    Pollach: Is in Kilcolgan Co Galway There was a hole in some place in the village and there was a lake near the hole. On that account it was called Pollach
    Cillín Árain: Is in Kilcolgan Co. Galway. There was a Saint once living in that village and his name was Árain and he had a little Church. On that account it was called Cillín Árain
    Poll: In Kilcolgan Co. Galway. There is a hill each side of the road. There is a hole between the two hills. For that reason it was called Poll.
    Ceannach - Creagáin : In Kilcolgan Co. Galway. It is a rocky
  14. The Long Black Hand

    CBÉS 0033C

    Page 02_015

    About three hundred years ago there was a queer woman living in Cillín Church which is situated near Clough. The people called her "The long black hand" because she had one long black hand, All the people were very much afraid and in terror because she would kill anybody she would see passing the way after sunset. Everybody
  15. (no title)

    Bhí beirt fhear ag an cartadh cloch i gCeathranh Naidhicín Lá.

    CBÉS 0074

    Page 446

    sé aon áird air. Leag sé an naigín ar an talamh ach chomh luath is leag rinne sé créafóg. Tá fear muintearach do Shéamus Ó Cillín beo fós agus tá fear i nGleanntréig atá beagán muintearach do Sheán Ó Ceárnaigh. Sean-bhean darbh' ainm d[i] Máire Ní Chláraigh a chuir an ciste i bhfolach. Bhí an iomarca airgid aicí agus sin é an fáth gur chuir sí ann é. Tá sé ceithre sgóir bhliadhain ó fritheadh é.
  16. Reilig

    CBÉS 0086G

    Page 12_021

    Teampall suas i Cill Domhnaid síos ag an fhairrge agus rélig nua ós ceann an bótair. An sean Teampal atá suas i Cill Domhnaid sé Namh Domnaid a rinne é agus sin é an fáth ar tugadh Cill Domhnaid air. Tá sean réilig i nDubh Éige síos i Gob a Pholl bhán le h-aghaidh na páiste beaga nach bhfuil baistíghthe agus an t-anaim a tugtar ar an relig sin "Cillín na Leanbh". Cuireann gach duine na páiste beaga nach bhfuil baistíghthe sa relig sin agus tá an rélig sin i n-aice na fairrge.
  17. Reilig

    CBÉS 0086G

    Page 13_020

    Dubh-Eighe agus cillin na leanb an t-ainm atá air. An reilig atá Sliab Mór tá sé suas ar an cnoc agus tá go leor cloca tart air. An bliana seo caitthe docad deicmhar fear og in a Alban agus tá siad cuiread i Cill Domnait san reilig nua. An reilig ata i mBunnacoire tá fear ag an geata le i a fosgailt nuair a bíonn corp ag dul isteach ann.
  18. Cillín Naomh Marcus

    CBÉS 0088

    Page 021

    Tomás O Domhnaill a d’innis é seo dom. (féach leathannach a 20). Tá Ros sléibhe timcheall mile ó Bhaile Uí Fhiacháin ar an taoibh ó theas de. Tá fotharaigh an Cillín le feiceáil fós ar imeall na fairrge. (Tá géag caol den fhairrge ag síneadh isteach ann. San uisge os comhair an chillín amach is féidir sean bhallaí d’fheaceál nuair a thraghas an tuile. Tugtar
  19. Tadhg Gabha

    CBÉS 0109

    Page 004

    suibhail sé go ciúin go fuinneóig na chistinneach agus céard d’feicfheadh sé acht sgata… sídheóg agus iad ag nígheadh leanbh i geroea iusge.
    Nuair chonnaic sé a raibh idir lámha aca…isteach leis agus níorbh fhada gur chuir sé crioch lé ‘na gcuid oibre.
    An lá dár gcionn bhí ar an bhfear an croca a cur sa ngarrdha agus adeirtear gur rómhar cómhursa suas arís é agus céard do bhí ann acht croca óir. Bhí an fear saidbhir indhiaidh sin agus bhí gach a bhí uaidh aige.
    Sorcha Ní Chiunn, baile Cillín. D’innis Micheál Ó Eoghain an sgéal seo dhom oidhche a thug sé cúairt orainn.
    Micheál Ó Eoghain, baile Cillín. Bhí sé trí sgór is seacht mbliadhain d’aois.
  20. Fear Cáiliúil

    CBÉS 0109

    Page 035

    Bhí go maith is ní raibh go holc, dárduigh an sean fhear ar a ghúalainn í agus d'éirigh go bréagh leis.
    Do shiubhal an leipreachán lé na thaobh agus íonghnamh air go raibh an fear chómh láidir sin. I mbéal na sgríbe shroich sé an doras agus leag sé an cloch annsin.
    Adeirtear go bhfuil sí i gceann de na páirceanna i mBaile Cillín agus narbhféidir lé deich fear i iomchur.
    D'innis sé dhó an áit a raibh an croca óir agus do ghabh sé a bhuidheacas leis an sean fhear agus dimthigh sé leis ins na seala bobhta agus bród air go raibh fear chómh láidir sin i mBaile Cillín.
    An lá dár gcionn fuair an fear an croca óir agus do mhair sé go sona sasta indiaidh sin.