Athruithe le déanaí
Líon iontrálacha sa taifead staire: 148
|
ball sinsearach
(stair)
2020-01-27 16:16
|
|
Eadar an Chaiseal Eadar an Chaiseal a’s an fháithche ar mullach Cró na Bharr
Agus as sin go dtí Barr Míntín Tá an talamh ann is fearr ‘un tortha a’s ‘un gráin Dá bhfuightheá istigh i gclár tíre Tá mil ag dul le fánaidh ann, droichead é shiugra bhán A [bhail?] fá na lán fíon ann Tá tóighthe líonta ‘e cháis ann, bannóga ‘na sráitheann ann Duilleabhair agus bláth ann ‘sna FaoillidhNach méidhreach do’n té tharlaidh ann a leithead Ní fhásann a’n fhéar garbh ann Tig deallramh na gréine ann agus soillsiughadh na spéire ann Coillte le h-Éadan Fairrge ‘Na gcúpláí bhí na gadhair, an seabhac ‘na ndiaidh I ngleanntain na séimh sealgáin Gurab é arus an chléir é gurabh Parrthas na Naomh é le ceolta na néan da gceileabhradhÓ is iomdha abhall glas gan smúid folaighiste go dlúth Agus coillte go h-úr ag fás ann Luingis teacht ‘ na chuain ‘na mbeirt agus na dtriúr Ag tarraingt ar shiubhal adhmaid Fear a’s Cúige Mumhan a d’aithris dam faoi rún Is é chonnaic na cúig cearna Nár bhfacaidh le na shúil in aon bhealach ariamh da shiubhail A shamhailt de chluain fhásaigh |
|
ball sinsearach
(stair)
2020-01-23 22:37
|
|
Máire Ní Sheibhlin - páiste scoile a bhíodh ar scoil na [Breacad??] Árd a' Rath tuairim 1925, a d'aithris seo dom mar chualaidh sise é ag Bean Phaidí Uí Dhomhnail as a Scadamann baile i gceanntar na scoile.Tá Bean Paidí 'nois marbh
S Ó Caiside |
|
ball sinsearach
(stair)
2020-01-23 21:50
|
|
Máire Ní Sheibhlin - páiste scoile a bhíodh ar scoil na [Breacad??] Árd a' Rath tuairim 1925, a d'aithris seo dom mar chualaidh sise é ag bean Phaidí Uí Dhomhnail as a [Scadamarn??] baiel i gceanntar na scoile.Tá bean Paidí 'nois marbh
S Ó Caiside |
|
ball sinsearach
(stair)
2020-01-23 21:39
|
|
Mol Dubh a' GhleannaSiúd thall é mo theach nífhuil díon air nó sgraith
'S é déanta ar thaoibh a' bhóthair Nuair a chríonas an t-slat ní bhíonn uirthi meas Mar a bhíos ar na crannaibh óga Nach [ladhach? lag?] críonna í an bheach nuair a ghnidh sí a nead le gréin agus le teas an Fhóghmhair Ní críona í ná an fear a bhréagas a bhean Nuair a gheobhaidh sé í i dtús a hóigeII Tá ba breaca 'gam ar shliabh gan a'n duine le bheith na ndiaidh Ach mise do mo threorughadh leobhtha Tá fhios ag an t-saoghal nach ortha atá mo thnúth Cé gur bhain siad mo chiall go mór damh Mise bheith liom féin feasta coichche ní bheidh Anois i dtús mo óige 'S gur fann guth gach éin tráth labhras sé leis fhéin Ar mhalaidh ná ar thaoibh na mónadhIIII cruaidhe é ná an steel mo chuid-se de mhnáibh an tsaoghail Is charraic atá ann do chroidhe a dheigh bhean Nuair nach dtuigeann tú an taobh de cholbhadh na leabtha a mbím Is páirt de mo dhubh-bhróin d’éisteacht Cúl na láimhe is gile na cúig méar’ is faide Do dhá shúil gorma gile-geala Nuair a théidheas an bhean dubh a mach Caillfeadh an grian a teas ‘S tig smúid ar an ghealaigh le náire |
|
ball sinsearach
(stair)
2020-01-17 23:52
|
|
IVCé siúd amuigh a’ cur faobhair ar a ghuth
Síor chur mo chodladh i ngabhail [(inia)???] damh ‘S mise Moll Dubh a Ghleanna leig tusa isteach mé Go ndeanaidh sinn tamall a’ chomhrádh A Ríoghain is a shearc caidé déanfainn leat Mar bpógfainn go ciúin do bhéilín ‘S go mbeidh púdar dhubh dá sgaoileadh linn to túigh ‘Gus is féidir go ndéanfar ar bplúchadhV Is ag Mol Dhubh a’ Ghleanna atá mo chroidhe-se i dtaiscidh Is í nach bhfuair ariamh guth no náire Gur dhubhairt sí liom ar maidin Do chomhrádh mhúinte mhaiseach [inthigh?] ‘s na tuit i ngrádh liom Ní fhuil a’n mhac mharcuigheacht’ ó B’la-Cliath go Corcaigh A’s ó shin síos go hUibh Uí Mhainle Nach bhfuil ag triall ‘un a’ Ghleanna ar eachraigh slíocaidhe sleamhnach Dúil leis an bhean dubh fhagháil annVIDá bhfaghainn-se bean ó’n phrionnsa, bean eile fhagháil ó impire Cailín óg ó Righ na Spáinne Nighean Madam Biongiun í bheith na suidhe liom Bean agus dhá mhíle bó léithe Nighean óg an Iarla agus í bheith taobh thiar damh Dá mo iarraidh-se fhagháil le pósadh Dá bhfagainn-se ar mo roghain de mhnáibh deasa an domhain Sí Mol Dubh a’ Ghleanna a bfearr liom |
|
ball sinsearach
(stair)
2020-01-15 19:49
|
|
Chonnaic mé an domhain ag [iomain/tomain?] ar bhórd an Ríogh
Bhí Iarla an Cabhain ann 's a bhearadh ar Eoghan a' Ríogh (?) Bhí an [liafan?] agus an fheannóg a's grán aca chan díol Agus bhí an [chanách? (chánóg = puffin?)] i mbrollach bean Iarla na MídheXII Chonnaic mé an [cearlaman?] ag baint báirneach sa choill Stad boinneann 'na ghairigh istigh i mála le cat ar a dhruim Bhí easóg ins na spéarthaí ag deanamh réaltóg de dhuilleabhar na gcrann Bhí luchóg in a léine ag déanamh spéaclóir d'abar a' phuillXIV Chonnaic mé Éire le Riabhóig ar mhullach a chinn Bhí péist a's Earc Sléibhe a's [créibhric?] ag fás ar a dhruim Frog agus gréip aici ag baint féir ar shráid Dhún na nGall An chearc uisge ' déanamh léinte de'n fhéar ' bhí fás ar an FhinnMar fuaras é ó'n "Geanealch Bheag" (Fionnlach beag) Mín a' Cearrbhaigh, An Charraic 1908 |
|
ball sinsearach
(stair)
2020-01-15 18:08
|
|
VI
Chonnac mé tarbh a bhí marbh le trí céad lá Ag lóduigheacht abair [adbhair/ádbhair?] go Sasana gan luing gan bád Cearc fraoigh a’s bata aicí a’ briseadh cloch aoil ar shráid Mac tíre ar a phaidrín istigh i ndam-lín ar [teach-bháirr?]VII Chonnaic mé coinín indé ag cur cléibh ar chat Bhí tarbh mór boinnean ar a mhuin leis i mála breac Bhí an sionnach go brionnach agus é ag caitheamh tabac Ar bhró mhuilinn ar eiteóig a’s í ag tomhas na hÉirnitheVIII Chonnaic mé rón a romhar coilleadh ‘un ghráin Ganndal a’s seabhach ag seoladh long ‘un na Spáinn Bhí míoltóg ag casadh tobac ar phighinn sa lá Bhí pílidhe asail ‘na caiptín ar luing ins an SpáinnIX Chonnaic mé cuach ag coimhead asail ar shliabh Bhí ealbh orc a’ rúscadh pocáin móir fiaidh Bhí nead ag an púca ar mhúrnan circe thart thiar Bhí Pápa na Róimhe agus níor fhoghlium sé an t-Aifrinn a léigheadhX Chonnaic mé an t-iolar ‘s an t-uan ag imirt ar tráigh [pléis?] Bḣí an sionnach ‘s an fiadh ag seinnm ar chláirsighibh ciunne Bhí coiste gliomach faoi tuillte ar shráid ag siubhail Cailín beag plucach ‘s gan le feiceál acht áith a súil |
|
ball sinsearach
(stair)
2020-01-15 17:54
|
|
III
Na smaointiú cé gurbh íseal nach uasal mé Na smaointiú gur ins an díog a fuaras mé Siubhal liomsa seal míosa agus cuartuigh mé Gheobhaidh tú sgríobhtha in mo thaobh dheas gur buachaill mé[II?] Saoileann céad bean gur leo féin mé nuair ólam rum Sar dhul síos domh bíom ag smaointiú ar a gcomhrádh liom Tá sneachta dá shiabadh is dá iar-chur ar sléibhte lom Acht tá mo ghrádh-sa mar bhláth na n-airní atá ar an Droighean DonnIV Fear gan chéill a bhéadh ag dréim leis an chrann a bhéadh árd Crann beag íseal le na thaobh sin is ar a leagfainn mo lámh Cé gur árd an crann {caothrainn?] caorthann bhí sé searbh 'na bhárr Fásann sméar agus bláth sugh-craobh ar an chrann is ísle fás |
|
ball sinsearach
(stair)
2020-01-15 17:50
|
|
III
Na smaointiú cé gurbh íseal nach uasal mé Na smaointiú gur ins an díog a fuaras mé Siubhal liomsa seal míosa agus cuartuigh mé Gheobhaidh tú sgríobhtha in mo thaobh dheas gur buachaill mé[II?] Saoileann céad bean gur leo féin mé nuair ólam rum Sar dhul síos domh bíom ag smaointiú ar a gcomhrádh liom Tá sneachta dá shiabadh is dá iar-chur ar sléibhte lom Acht ta mo ghrádh-sa mar bhláth na n-airní atá ar an Droighean DonnIV Fear gan chéill a bhéadh ag dréim leis an chrann a bhéadh árd Crann beag íseal le na thaobh sin is ar a leagfainn mo lámh Cé gur árd an crann {caothrainn?] caorthann bhí sé searbh 'na bhárr Fásann sméar agus bláth sug-craobh ar an chrann is ísle fás |
|
ball sinsearach
(stair)
2020-01-15 17:43
|
|
V
Má thig tú choidhche tar san oidhche ar cúl an toígh Ar maidin agus tratnóna nuair bhéas an drúcht 'na luigh Cé nach labhairim bíom ag meabhrú go mór fá mo chroidhe 'S tú mo chéad-searc 's ní féidir domh do chumhaidh a chur díomVI 'S fada ó bhaile ghrádh daithneochainn féin do shiubhal Do chúl ceann daidte faoi do hata 's do choisgéim éadtrom siubhal 'S go mbíonn blas na meala gach uile mhaidin ar phóig mo rúin 'S roimhe Shamhain béidh faire orm féin le cumhaidhVII Tá [cluanaidh?] beag buachalla ar an bhaile seo thall 'S ní phósfaidh sé bean ar bith mar bhfáigh sé mé Cé nar maith leis é ní tháinig sé fá mo dhein go fóil Is trom a ghoileas sé nuair chluineas sé gur pósadh mé |
|
ball sinsearach
(stair)
2020-01-15 17:17
|
|
III
Na smaointiú cé gurbh íseal nach uasal mé Na smaointiú gur ins an díog a fuaras mé Siubhal liomsa seal míosa agus cuartuigh mé Gheobhaidh tú sgríobhtha in mo thaobh dheas gur buachaill mé [II?] IV Saoileann céad bean gur leo féin mé nuair ólam rum Sar dhul síos domh bíom ag smaointiú ar a gcomhrádh liom Tá sneachta dá shiabadh is dá iar-chur ar sléibhte lom Acht ta mo ghrádh-sa mar bhláth na n-airní atá ar an Droighean DonnV Fear gan chéill a bhéadh ag dréim leis an chrann a bhéadh árd Crann beag íseal le na thaobh sin is ar a leagfainn mo lámh Cé gur árd an crann {caothrainn?] caorthann bhí sé searbh 'na bhárr Fásann sméar agus bláth sug-craobh ar an chrann is ísle fás |
|
ball sinsearach
(stair)
2020-01-15 16:59
|
|
An Draingheann Donn - Amhrán I
Sgríobhfainn leabhar Ghaedilg is Ladin go leór Sgríobhainn crudh 'na dhiaidh sin le bárr mo phinn Tá na saighdiúiri a ngrádh liom mar [mhatú?- mhaithe?] le mfiú 'S tá mo ghrádh mar bhláth na n-airní atá ar an Droighean Donn II Saoilfidh céad fear gur leo féin mé nuair ólam rum 'S ar dul síos domh bíom ag smaointiú ar a gcómhrádh liom Cé gur árd an crann [caothrainn?] caorthrainn bhí sé searbh 'na bhárr Fasann sméar agus bláth súgh-craobh ar an crann is ísle ag fás |
|
ball sinsearach
(stair)
2020-01-15 16:09
|
|
Smaointeadh ar an Am a Bhí - AmhránI
Is aoibhinn éalodh suas an gleann Agus suidhe ar bhruach na habhna San tSamhradh bhuidhe nuair dul a luighe Atá an ghrian tratnóna Na héanlaith beag ar bharr na gcrann Ag gabhail cheoil 'na suidhe go héaarach Na bric ag léimnigh ins an tsruthán go luthaireach éarach meidhreachII Is aobhinn suidhe ar mhullach cruic Ós cionn gort is coillte 's [corroin?] Ag smaoineadh ar an am a bhí Tá fad ó shoin in Éirinn Mar a chosain gaisgidhe na hÁrd Craoibh Ruaidh Gach bean, sean-fhear agus páiste Sul ar chur ar námhaid Ualach ar ár dtír agus marbh fáisgeIII Ar an sgrios a ghnidheann an námhaid orainn Is minic mise ag smaointeadh Acht tiocfaidh an lá le cuidiú Dé I mbaintear asta cúiteamh Beannacht Dé ar Éire bhoicht |
|
ball sinsearach
(stair)
2019-12-06 23:40
|
|
VI
Chonnac mé tarbh a bhí marbh le trí céad lá Ag lóduigheacht abair [adbhair/ádbhair?] go Sasana gan luing gan bád Cearc fraoigh a’s bata aicí a’ briseadh cloch aoil ar shráid Mac tíre ar a phaidrín istigh i ndam-lín ar [teach-bháirr?]VII Chonnaic mé coinín indé ag cur cléibh ar chat Bhí tarbh mór boinnean ar a nhuin leis i mála breac Bhí an sionnach go brionnach agus é ag caitheamh tabac Ar bhró mhuilinn ar eiteóig a’s í ag tomhas na hÉirnitheVIII Chonnaic mé rón a romhar coilleadh ‘un ghráin Ganndal a’s seabhach ag seoladh long ‘un na Spáinn Bhí míoltóg ag casadh tobac ar phighinn sa lá Bhí pílidhe asail ‘na caiptín ar luing ins an SpáinnIX Chonnaic mé cuach ag coimhead asail ar shliabh Bhí ealbh orc a’ rúscadh pocáin móir fiaidh Bhí nead ag an púca ar mhúrnan circe thart thiar Bhí Pápa na Róimhe agus níor fhoghlium sé an t-Aifrinn a léigheadhX Chonnaic mé an t-iolar ‘s an t-uan ag imirt ar tráigh [pléis?] Bḣí an sionnach ‘s an fiadh ag seinnm ar chláirsighibh ciunne Bhí coiste gliomach faoi tuillte ar shráid ag siubhail Cailín beag plucach ‘s gan le feiceál acht áith a súil |
|
ball sinsearach
(stair)
2019-12-06 20:52
|
|
Amhrán na mBréag Chonnaic mé an teampall dá dhéanamh sa tonn udaigh thiar
Bhí an ruacán gan aithbhéil ag briseadh cloch ag na thaobh Bhí gainneamh ar charr ann agus báirneach dha measgadh fríd aol Bhí reithe as an Spáinn ann agus bárd ag seinnm ar phíobII Chonnaic mé indé a’s mé mo shuidhe ar stól Oiread cnoic sléibhe ar [mhéis?] ar thábla i seomra an ríogh Bhí iolar ag screachan indiaidh a bheith rósta mí Agus Muilcann Uí Néill ag éiliughadh pósta ar mhnaoiIII Chonnaic mé dís shiar ag croigeadh na mónadh Seangan a’s daol síor a’ chur troda ar an leamhan Bhí feadóg a’s naosg ann píopaí fada ‘na ndórnaibh Bhí cullach [col-bhoc/cul-phoc ?] ar chliathadh ‘gus é síor’ chur sneacht’ as a shrónIV Chonnaic mé an pápa ag cárdal barraigh Dia Luain Bhí seilide ag parrail [páráil?] sráid i Londún le tuaigh Bhí Corcaighigh ‘na mbád ag snámh ar mhullach a’ tSléibhe Ruadh Bhí muileann as ceárdcha i lár na cruite [na Cruite (logainm)?] ar an [chuaich?]V Chonnaic mé iad Dia Domhnaigh a’ romhar na gcnoc udaigh thall Dubhán alla a’s bróga air a’s ba bhródamhail é réidhteach a chinn Seangan a’s cóiste air a lóduigheacht cloch as an pholl Cneamhar [creabhar?] i gceann an chró iarainn, é corruighthe a’s hata ar a cheann |
|
ball sinsearach
(stair)
2019-12-06 18:34
|
|
Máirseal Ní Bhriain dá leanIII
I ndeoin an cirt nach dtigeann Cúl is finne an béal is binne A súil bheag is moille féachaint A drúcht na maidne, a chuach ar bhille A sheabhaic bheag na coille craobhaigheIV Is truagh nach bhfuil mise agus bláth bán na gile I dtom glas coilleadh d’ár niarraidh Ná i seomra druidthe ar bhord luinge Ag ól ár mbuidéal réidhtigh Gan aon duine bheith le fágháil dar cruthuigheadh ariamh san áit Ach sagart bheith ar láimh réidhtighthe Ná go bhfághainn-se as mo grádh An geallamhaint udaigh a [ráidht?] Nach sgaoilfide go lá an tsléibhe V Tá cuirnín [coirnín?] daithte sgaoilte scaipthe Síos léithe ‘ach maidin Shamhraidh Ag an óig-mnaoi maiseach a bhain a gchroidh de’n ealaidh A phlúr na mban is tú í Cnuasach meala a bhíos ag na beacha Is milse blas na siucra Agus dá mbéadh bliadhain ar fad Ins an oidhche gan stad |
|
ball sinsearach
(stair)
2019-12-06 18:33
|
|
An ceann seo leanas - fuair mé ó fhear bheag a dtugadh siad "An gCinealach Beag" a comhnigheadh ar Mhín a Chearrbhaigh - baile tuairim a thrí míle siar ó Scoil Leargan na Saoire i bparóiste Árd a' Ráth
(As stroch-leabhar a bhain mé, a scríobh sa bhliadhain 1909) S Ó Caiside |
|
ball sinsearach
(stair)
2019-12-06 02:39
|
|
Ba é mo mhian bheith leat ar n-dóighe VI
Ta ciabh-fholt réidh ag bláth bán na gcraobh Síos léithe go béal a bróige Ag an ainnir ciuin 's is séimhe A chruthaigh Mac an tSaoghail 'S gur deise í na an Réalt Eolais Gáire béil a mealladh na céadtaí 'S páirt é de do thréartha-sa a óigbhean 'S go ngeobhfainn aréir ar eallach a' tsaoghail Act do feicint 'ach oidhche Domhnaigh |
|
ball sinsearach
(stair)
2019-12-06 02:31
|
|
Ba é mo mhian bheith leat ar n-dóighe VI
Ta ciabh-fholt réidh ag bláth bán na gcraobh Síos léithe go béal a bróige Ag an ainnir ciúin 's is séimhe A chruthaigh Mac an tSaoghail 'S gur deise í na an Réalt Eoilais Gáire béil a meallach na céadtaí 'S páirt é de do théartha-sa a óigbhean 'S go ngeobhfainn aréir ar eallach a tsaoghail Act do feicint 'ach oidhche Domhnaigh |
|
ball sinsearach
(stair)
2019-12-06 02:28
|
|
Ba é mo mhian bheith leat ar n-dóighe VI
Ta ciabh-fholt réidh ag bláth bán na gcraobh Síos léithe go béal a bróige Ag an ainnir ciúin 's is séimhe |
|
ball sinsearach
(stair)
2019-12-06 02:19
|
|
Máirseal Ní Bhriain dá leanIII
I ndeoin an cirt nach dtigeann Cúl is finne an béal is binne A súil bheag is moille féachaint A drúcht na maidne, a chuach ar bhille A sheabhaic bheag na coille craobhaigheIV Is truagh nach bhfuil mise agus bláth bán na gile I dtom glas coilleadh d’ár niarraidh Ná i seomra druidthe ar bhord luinge Ag ól ár mbuidéal réidhtigh Gan aon duine bheith le fágháil dar cruthuigheadh ariamh san áit Ach sagart bheith ar láimh réidhtighthe Ná go bhfághainn-se as mo grádh An geallamhaint adaigh a [ráidht?] Nach sgaoilfide go lá an tsléibhe V Tá cuirnín [coirnín?] daithte sgaoilte scaipthe Síos léithe ‘ach maidin Shamhraidh Ag an óig-mnaoi maiseach a bhain a gchroidh de’n ealaidh A phlúr na mban is tú í Cnuasach meala a bhíos ag na beacha Is milse blas na siucra Agus dá mbéadh bliadhain ar fad Ins an oidhche gan stad |
|
ball sinsearach
(stair)
2019-12-06 02:18
|
|
Máirseal Ní Bhriain ‘Sí Máirseal Ní Bhriain an ainnir óg na gciabh
Ar leagadh léithe dhá dtrian Éirinn A’s gur feasach mé féin gur mharbhuigh sí aréir Tuilleadh a’s céad óig fhear Ba bhinne liom a triall chugam aniar Na fidil ar taoibh an tsléibhe ‘S go gcaillfidh mé mo chiall le tuirse mhór na diaidh ‘S go bhfuill an croidhe atá in mo chliabh dá réabadhII ‘Mo luighe ar mo leabaidh lán de’n tuirse A bhím-se ‘ach seal de’n oidhche ‘S na pianta ag teacht ann ‘mo thaoibh dheis ‘Sí an lionndubh í a loit mo chroidhe uaim A óigbhean dheas na hór fholt tais Mar bhfágh mé gan stad mo mhian duit Ar staighde [stage?] ann mo sheasamh is cinnte go nGeobhfainn feoil le lannaibh [lanna?] líomhthaIII Mar ór i gciste, i gcomfra [gcófra?] i glais [fá glas?] Ba chóir tú chur a dheigh bhean Sul mar tógadh leat an t-óig fear deas |
|
ball sinsearach
(stair)
2019-12-06 02:16
|
|
Maire Ní Sheibhlin a d-aithris an ceann seo (7) ar leanamhuint - agus í ar freastail scoile na Breacadh. Ó bhean Phaidí Uí Dhomhnaill (a fuair Máire í) atá na chomhnuidhe ar Sceadaman, baile ar chois na scoile.
(ó'n bhun-shruth céadna uimhreaca 10 agus 12) |
|
ball sinsearach
(stair)
2019-11-15 02:38
|
|
Maire Ní Sheibhlin a d-aithris an ceann seo (7) ar leanamuint - agus í ar freastail scoile na Breacadh. Ó bhean Phaidí Uí Dhomhnaill (a fuair Máire í) atá na chomhnuidhe ar Sceadaman, baile ar chois na scoile.
(ó'n bhun-shruth céadna uimhreaca 10 agus 12) |
|
ball sinsearach
(stair)
2019-11-15 02:30
|
|
VII
‘Se do bheatha na tíre seo a Chití bheag álainn óg Is gur bean de d’ainm a bhí tamall san ait seo rómhat Bhí fial flaitheamhail san nidh a ghlacfas do láimh go deo Bí do cheann mhaith do na leinbh tabhair na mathara dóibh |
|
ball sinsearach
(stair)
2019-11-15 02:30
|
|
IV
A dhearbhrathair dhílis dá bhfeichfea san teampall í Bhí ríbíní uaithne anuas fa’ an cheann oirthi Bhí ‘ach dlaoidh dá gruaig ‘na dualach ‘na [triopsigh?] bhuidhe Ach is sé ma sgéal truaighe nach bhfuair mé cainnt aicíV Nach mór mo thuirse a’s mé coimhéad an árdain dúinn Mar i n-iúl go [bhfeifinn?] mo Chití [no?] scáil a cinn Cúl trom triopallach feadhmannach dealrach donn Siúd mo thriall chugaibh ní fhuil Cití Ní Ghadhra liomVI Cuirimid tharainn an tSamhain go néadtrom caoin Is gearr uainn an Nodhlaig ní fhéadaim a bheith gan mhnaoi Tá an lá beag oirid a’s is fada liom féin an oichche Pillimid ‘na baile ionnsair ár gcailín beag féin airís |
|
ball sinsearach
(stair)
2019-11-15 02:28
|
|
Cití Ní Ghadhra
Tá an Éirne ar buile a’s an tSionainn go léir faoi smúid Ó d’éag sí an bhruinneal bhí cumasach lán de’n stuaim A leithéid níor geineadh ó Dhoire go hÁrainn Mhóir ‘Sé mo léan mar d’imthigh sí Cití Ní Ghadhra uaimII Tá dá thaoibh an tighe gan caoi a’s a lár gan dóigh Ó d’imthigh mo nighean ‘sé sílim go [deachaid?] oirthi fóid Gruaidh dhearg mar grísg ná dteidh oirthi smál go deo Tá an arraing dá mo chlaoidh, ní saoghalach mé ráithche beoIII Cití gheal mhín nach aoibhinn duit-se gach lá I bhFlaithis na Naomh an áit ab ‘fuil na mílte anam gan smál Ní mar sin a bhím ach ag íoc mo chortha gach lá ‘Gus ins an talamh ‘na luighe tá mo mhian a’s mo charaid thar mnáibh |
|
ball sinsearach
(stair)
2019-11-13 20:40
|
|
I
Ar Chonnlach Ghlas lá' nFhóghmhair a stóirín a bhreathnuigheas thú Ba dheas do chos i mbróig is ba ró deas do chaisgim (do choiscéim) shiubhail Bhí do ghrúaidh mar na rósai agus do chuirnín a bhí casta dlúith Agus a Ríogh gan sinn d'ár bpósadh na ar bhórd luing', triall ar shiubhal. II Chuir mé litir sgríobh' annsair ghrádh mo chroidhe a's casaid (casaoid) chruaidh Sé chuir sí chugam aríst go raibh a croidhe istoigh i lár mo chléibh Cuim is gile míne na an tsíoda atá ar phlúr na n-éan Is nar trom an osna a gnídhim-sa nuair a smaointím ar a bheith scaramhaint léi |
|
ball sinsearach
(stair)
2019-05-01 02:22
|
|
Dubhairt an sean duine agus nuair a bhí an dobharchú marbh thug an tÉireannach annsoin an tsean duine í. D'fheann an sean duine an dobharchú agus chuir sé i bpota mhór agus bhruigh í. Nuair a bhí sé bruighte thug an sean duine braon beag baoideach de'n tsugh do'n Éireannach. D'Fhiafruigh an sean duine dó an bhfaca sé dadaidh. Tcím [Chím?] arsa 'n tÉireannach cáide bhfeaceann tú. Tcím [Chím] gach uile áit in Eirinn ann a bhfuil táisce [taisce?]. Thugh an sean duine giota beag baoideach de'n fheoil dó le hithe annsin. D'ith an tÉireannac an fheoil. D'fhiafruigh an sean duine dó cáide bhfeiceann tú anois. "Och tá mé comh holc leis an fhear a d'ith.......D'imthigh deireadh a bhfacha sé nuair a d'ith sé an feoil.
|
|
ball sinsearach
(stair)
2019-05-01 01:54
|
|
II
Nuair a théidhimsa go taigh na cuairte ní a déanamh suairceas a théidhim ann Acht ar acht buaileadh suas le mo stuagh cailín donn A's a Ríogh nach mé'n trúaighe go bhfuil an rúaig orm as gach tom Ó! gur fada liom go rabh mé a' gluaiseacht le mo rún-searc fa'n choill III Sláinte romhat a Neillí céad fáilte romhat a Bhrighid Sláinte roimh an deagh-mnaoi ar siubhal mé léithe i dtús mo shaoghail Nuair a théidhimsa amach 'na' gháiridh tig dólus orm faraor Ag smaointeadh ar aoibh an gháire bhíos ar ghradh gheal mo chroidhe IV Dá mbéadh litir ó'n Rígh agam sgríobhtha ann mo dhorn Le mé pósadh ar an Sweetheart atá ar an taobh seo de'n Bhaile Mhór Mar bhí sí ladhach croidheamhail agus dúil aice anns an spórt Acht anois tá an pósadh déanta a's mo bheannacht fhéin leis an taos óg. |
|
ball sinsearach
(stair)
2019-05-01 01:52
|
|
II
Nuair a théidhimsa go taigh na cuairte ní a déanamh suairceas a théidhim ann Acht ar acht buaileadh suas le mo stuagh cailín donn A's a Ríogh nach mé'n trúaighe go bhfuil an rúaig orm as gach tom Ó! gur fada liom go rabh mé a' gluaiseacht le mo rún-searc fa'n choill III Sláinte romhat a Neillí céad fáilte romhat a Bhrighid Sláinte roimh an deagh-mnaoi ar siubhal mé léithe i dtús mo shaoghail Nuair a théidhimsa amach 'na' gháiridh tig dólus orm faraor Ag smaointeadh ar aoibh an gháire bhíos ar ghradh gheal mo chroidhe IV Dá mbéadh litir ó'n Rígh agam sgríobhtha ann mo dhorn Le mé pósadh ar an Sweetheart atá ar an taobh seo de'n Bhaile Mhór Mar bhí sí ladhach croidheamhail agus dúil aice anns an spórt Acht anois tá an pósadh déanta a's mo bheannacht fhéin leis an taos óg. ___________________________________ Casadh an tSúgáin Thiar i gConnachta a bhfuair mise eolas ar na mná 'S i mBéal Átha Seanaigh a d'ól me leobhtha arís mo sháith Dar bhrigh mo bháis mur leigfidh sibh damhsa anois már táim Déanfaidh mé cleas a rachas fa rún ar lán |
|
ball sinsearach
(stair)
2018-12-09 19:56
|
|
II
Nuair a théidhimsa go taigh na cuairte ní a déanamh suairceas a théidhim ann Acht ar acht buaileadh suas le mo stuagh cailín donn A's a Ríogh nach mé'n trúaighe go bhfuil an rúaig orm as gach tom Ó! gur fada liom go rabh mé a' gluaiseacht le mo rún-searc fa'n choill III Sláinte romhat a Neillí céad fáilte romhat a Bhrighid Sláinte roimh an deagh-mnaoi ar siubhal mé léithe i dtús mo shaoghail Nuair a théidhimsa amach 'na' gháiridh tig dólus orm faraor Ag smaointeadh ar aoibh an gháire bhíos ar ghradh gheal mo chroidhe IV Dá mbéadh litir ó'n Rígh agam sgríobhtha ann mo dhorn Le mé pósadh ar an Sweetheart atá ar an taobh seo de'n Bhaile Mhór Mar bhí sí ladhach croidheamhail agus dúil aice anns an spórt Acht anois tá an pósadh déanta a's mo bheannacht fhéin leis an taos óg. |
|
ball sinsearach
(stair)
2018-12-09 19:53
|
|
II
Nuair a théidhimsa go taigh na cuairte ní a déanamh suairceas a théidhim ann Acht ar acht buaileadh suas le mo stuagh cailín donn A's a Ríogh nach mé'n trúaighe go bhfuil an rúaig orm as gach tom Ó! gur fada liom go rabh mé a' gluaiseacht le mo rún-search fa'n choill III Sláinte romhat a Neillí céad fáilte romhat a Bhrighid Sláinte roimh an deagh-mnaoi ar siubhal mé léithe i dtús mo shaoghail Nuair a théidhimsa amach 'na' gháiridh tig dólus orm faraor Ag smaointeadh ar aoibh an gháire bhíos ar ghradh gheal mo chroidhe IV Dá mbéadh litir ó'n Rígh agam sgríobhtha ann mo dhorn Le mé pósadh ar an Sweetheart atá ar an taobh seo de'n Bhaile Mhór Mar bhí sí ladhach croidheamhail agus dúil aice anns an spórt Acnt anois tá an pósadh déanta a's mo bheannacht fhéin leis an taos óg. |
|
ball sinsearach
(stair)
2018-12-09 19:26
|
|
Caidé dhéanfas mé i mbárach le Máire an Chúl Bhuidhe
Caidé dhéanfas me i mbárach le grádh geal mo chroidhe Níl cruach ann i mo gháiridh níl arus agam faraor Is a Ríogh na Páirte cadé'n fáth bhfuil mé dálta le mnaoi. |
|
ball sinsearach
(stair)
2018-12-09 19:23
|
|
bhuailfinn an droma agus seinnfinn ar chláirseach ciúin
A's gur ag Curach Cille Darach a sgor mé le stór mo croidhe. IV Tug sgéula uaim ghuige go deimhin nach bposaim é. Chualaidh mise gur chuir sé le bolacht mé Ma gtá maoin aige nach gcostas ann ar mórán spréidh Bíodh a rogha mná aige a's beidh mise ar mo chomhairle fhéin. |
|
ball sinsearach
(stair)
2018-12-09 19:17
|
|
Cailín óg i m'aice liom 'as mé i gcomhrádh leithe
Scairtfinn fhéin ar bhuidéal fíon agus dhíolfainn síos an cháin Agus leanfainn-se ar an fhairrge mo chailín borramhail bán________________________________ Siubhan Ní Dhuibhir D'éirigh mé ar maidin a's mé tarraingt 'an aonaigh mhóir Ag díol a’s ag ceannacht mar chonnaic mo dhaoine romham Bhain tart díom ar an bhealach agus shuidh mise síos ag ól A’s gur le Shiubhan Ní Dhuibhir a d’ól mise luach na bóII As[?] a Shhiubhan Ní Dhuibhir ar misde leath mé bheith tinn Mo chreach nach misde lionm thusa bheith sínte i gCill Brointe is muilte le sgileadh ar thaobh do chinn Agus cead a bheith an fhuirís[?] go dtigidh síol Cuba o’n cinnIII Saighdiúr singil mé a briseadh as gárda an Ríogh Gan rogha pinginn agam a bheirfinn an chárta dighe |
|
ball sinsearach
(stair)
2018-12-09 19:14
|
|
I
Bhí mé lá breágh samhraidh ar chois na Boinne thiar Thárlaidh orm an ainnir óg a's í baint na sméara ó'n chhraoibh Ba ghile a píob na hálaidh bhán [eala] a's ba dheirge grúaidh nó na rós Nár costasach na róbs a bhí ar mo chailín borramhail bhán II Agus luigh mé síos taobh thiar dí mar 's bhí mé breoite tinn D’fhiafraigh mé go h-íseal dí an dtochasfadh sí mo cheann Tá na céadtaí fear i ngrádh leithe go bráth nach dtig ‘un chinn Má thug me grádh do Mháire bhán níl cas ar bith liom annIII Shiubhalfainn oileán Éire leat agus talamh na Gréige thall Rachainn go bhárr an t-sléibhe leat dá m’ bhfhéidir damh fhághail ann Agus phósfainn gan bó ‘s gan spréidh thú Acht cead síneadh le do chumIV Dá mbéadh sí slat gan duilleabhar agam a lúbadh as a bárr Chuirfinn í ar Mháire bhán aniar fá na lár Sí sin an t-aon t-snaidhm cheangal a chuirtear ar a lán[?] Seacht n-anam do chum a Mháire bhán cuir tharaim anall do lámhV Tá brón ar an tsean-dhuine nach gceannuighim tuilleadh de bhuaibh Tá na sléibhte fada farsainge aige agus airgead go leór Da mba leisean dúithche Chonaillin agus páirt de’n Bhaile Mhór Thréighinn féin an seandhuine agus leanfinn an buachail ógVI Is truaigh gan mise i Muineachan mo shuidhe ar bhárr an fhéir |
|
ball sinsearach
(stair)
2018-12-09 18:50
|
|
A churn is very useful. It is about three feet long and one and a half feet broad. There are three iron hoops round the body. There is also a lid and a dash for making the butter. Everyone in the house churns, as it is tiring work. Two together take what is called a brash. Water is often poured in if you think the churning is not going on quick enough. The water will make the butter pale if it is too hot. The butter is lifted
|
|
ball sinsearach
(stair)
2018-11-26 19:22
|
|
and women and the little boys and girls wear little badges or medals of St Patrick or St Briged attached to a piece of green ribbon and worn on the coat.
After second Mass the people all go home and then about 3 oclock proceed to St Patricks Well near Bunduff Bridge where the Rosary and other devotional exercises are recited by the Priests from the Parish of Kinlough. The Bunduff Band plays a selection of Sacred music at the Well. On St Patrick's Night a Concert and Dramatic Entertainment is held in the local hall either in Cliffony or Grange. This is followed by a dance. Thirty or forty years ago scenes of rowdyism caused by drunkeness often took place in the Parish. |
|
ball sinsearach
(stair)
2018-11-26 19:20
|
|
Local beliefs, Parish of Ahamlish with regard to the weather.
Whenever the sky is red over Garrison (in Co Fermanagh not very far from Lough Melvin) it is a sign of approaching high winds. Dernish Island is a little island a short distance from the coast between the village of Cliffony and Grange. Whenever the sea roars at Dernish it is a sign of storm, but when the sea roars at the mouth of the river which runs into Sligo Bay, a little distance to the west side of Cliffoney, it is a sign of frost. No matter how good the morning may be, if Benbulbin wears its "white cap" (of mist) the day will be showery. If the sun goes down red behind Sliabh League mountain on the opposite of the Bay, good weather is sure to come. A ring around the moon is a sign of storm and rain. |
|
ball sinsearach
(stair)
2018-11-26 19:18
|
|
In this locality long ago the people would not give milk to their neighbours either for money or to oblige them, on May Day. The tradition was that if they gave away any of their milk on that day, they would be without milk for the ensuing twelve months.
In fact nothing would be given to the neighbours, even a lighted coal out of the fire. If they did so, they feared they would have bad luck for the next year. It was believed that some evil-minded people by milking a neighbour's cow on May morning and repeating the words "Come all to me! Come all to me" could steal away the neighbour's butter. In the townland of Edenreva, Parish of Ahamlish, a family named Gonigle could not get any butter from their churning for a whole year. This happened about 30 years ago. |
|
ball sinsearach
(stair)
2018-11-26 19:14
|
|
For about a week previous to Christmas Day, the boys in the district of Cliffoney, Barony of Carbury, Co Sligo, form little groups which are locally known as "the mummers." Each group consists of ten persons. They dress up in all sorts of fantastic apparel - false faces, old battered hats, and most of them made of straw - long tailed coats and wide fitting trousers.
One of the members plays some musical instrument - a fiddle, a melodeon or a mouth-organ. They visit every house in the district during the week. Their visits take place between seven and nine oclock p.m. When they come into a house, their leader repeats a rhyme something like this - "Here comes I wee Paddy Clout With the wrong side of his shirt turned out Money I want, and money I crave If you don't give me money I will sweep you all away to the grave." |
|
ball sinsearach
(stair)
2018-11-26 19:11
|
|
Long ago people suffered from a terrible disease. The bodies of the people who had it swelled very much.
The following was the cure. A hole was dug in a field and the sick person was put into it, and left there for half an hour. While the person was in the hole certain prayers were said. This was done for three successive days. On the fourth day the person was cured. |
|
ball sinsearach
(stair)
2018-11-26 19:10
|
|
of distributing the Meal.
Then "Charitable Committees" bought big pots and supplied one to every district. A man was appointed in every locality to make porridge and people came and got the supplies and ate it publicly. A man named Pat Higgins was appointed for the Castlegal District. James Clancy for the Cliffoney district and Dan Gallagher of Mullaghmore for that district. It was a common sight to see a big boiler on the public roadway or street and a man in charge, cooking the porridge for the poor people who came and in their turn got the supply allotted to them. Some people had a very small supply of potatoes which they divided with their neighbours for seeds. In this way the crop of 1848 was raised when things began to improve. |
|
ball sinsearach
(stair)
2018-11-26 19:08
|
|
Before the Famine of 1846-47 the potato was the chief article of food among the peasantry.
They drank no tea except at certain times in the year, known as 'set times' or 'set' nights, viz. Hallow Eve, Christmas and Easter. In the years 1846 /47 the potatoes rotted or melted away in the pits and consequently a terrible famine was the result. Great numbers of people died of hunger. The Americans, always good friends of Ireland, hearing of their poverty sent over cargoes of Indian Meal. Committees were formed all over Ireland for the purpose |
|
ball sinsearach
(stair)
2018-11-26 19:04
|
|
as "Hedge Schools" sprung up.
In order to defeat the edict of England, certain men began to teach schools in old barns and sunny corners of fields sheltered by hedges. This continued for quite a long time. The last place in this district where a "hedge schoolmaster" taught was beside a very close hedge in the townland of Newtownward, Parish of Ahamlish, Barony of Carbury, Co Sligo. His name was James Costello, a great grandfater of the present Costello family who live in the townland of Moneygold. Other teachers of hedge schools in the Parishes of Ahamlish and Drumcliffe were John Gallagher, grandfather of John Gallagher who lives next door to Mount Temple N.S. Grange, Co Sligo - and a Mr Feeney and a Mr Bernard Harte, native of Maugherow Co. Sligo. |
|
ball sinsearach
(stair)
2018-11-26 19:02
|
|
In the bad old days when the Irish Catholics were being persecuted on account of their Religion, the English Government believed that if they left the "[mere?] Irish" without education of any kind it was only a matter of time until they were completely crushed.
Schoolmasters were forbidden to teach school under severe penalties. But the English in their stupidity did not study the Irish temperament and placing a ban on education, a directly opposite result to what they intended took place. At this time, what are known |
|
ball sinsearach
(stair)
2018-11-26 19:02
|
|
During the time the Penal Laws were being enforced in Ireland Priests were forbidden to say Mass and if any Priest were found doing so, he was put to death.
Priests then began to say Mass in secret, in lovely places generally behind large Rocks which were known as "Mass Rocks". About three hundred yards from the main road leading from Bundoran to Sligo - and at the rear of the late Pat Gillan's (shoemaker) house, in the townland of Carns, Parish of Ahamlish, Barony of Carbury, Co Sligo is a "Mass Rock". It is situated in a corner of the field. At the time that Mass was said at this Rock, this was a very lonely |
|
ball sinsearach
(stair)
2018-11-26 18:59
|
|
A man named John Burns, who died about six years ago used to visit the Cliffoney district about twice each year.
He collected empty bottles from the people of the district and in return gave them needles. He got his supply of needles in Sligo. He spent one night in each townland and so popular was he that the people vied with each other as to who would give him lodging for the night. He had the news of the county on his tongue and was an expert storyteller. When he came to a townland the house in which he lodged |
|
ball sinsearach
(stair)
2018-11-26 18:52
|
|
About thirty years ago a man named Paddy Barry lived in the townland of Baile an Phortaigh, Parish of Ahamlish, Barony of Carbury, Co Sligo.
He was six foot six inches in height and about fourteen stone weight. He mowed an Irish acre of meadow (for Mr Sam Miller of Magherow, Co Sligo) in one day. He was a wonderfully strong man. He was known locally as "big long Paddy Barry." |
|
ball sinsearach
(stair)
2018-11-26 18:47
|
|
in order to get aboard.
Immediately they stood, the small boat capsized and all were thrown into the water. Poor Flynn sank never to rise again. The shouts of the others awakened the other members of the crew and at once they rescued them. Gallagher, being a powerfully built man, and an ex-Navy man, was a wonderful swimmer. He refused to be taken on board but swam about for almost half an hour, in the vain hope of rescuing Flynn. Next morning every person in Killybegs was shocked to hear that Peter Flynn was drowned. Paddy Gallagher was dead in about five weeks from that tragic night. It is believed that the shock and hardships which he endured were responsible for his death. The people of Killybegs, if they hear the banshee in the future, will lose their peace of mind. |
|
ball sinsearach
(stair)
2018-11-26 18:45
|
|
deputed a young man named Charley Mooney to row the Excise Officer to the vessel in the harbour.
Mooney conveyed the Excise man to the steamboat, and then rowed him back when his work was done. It was a lovely moonlight night, and at this time (12 o'clock midnight) the tide was well out. The Excise Officer and Mooney were drawing up the boat on the shore near the old Quay in Killybegs known as 'Kelly's Quay'. Just then a terrible wailing sound was heard and scraping of feet on the shore. The Excise Officer became alarmed and said to Mooney, "Did you hear that terrible noise." He was in fact about to run away with fear. "Ah!" said Mooney, "that is nothing at all. It is the noise of dogs over there under the gardens[?]". The second time the terrible crying |
|
ball sinsearach
(stair)
2018-11-26 18:43
|
|
two of the crew of an English trawler which lay at anchor about 400 yards from the Pier Head, came in to the town.
Having met the local Agent Paddy Gallagher, a man named Johnny Molloy and one or two others they proceeded to a public house in the town. Peter Flynn came over from the Industrial School, went into the public house and joined the company. It is said in Killybegs that they spent the evening and a good part of the night not "wisely but too well." It was 1 oclock in the morning when they left the public house to go out to the trawler in the harbour. In the meantime, about ten oclock p.m. another vessel dropped anchor into the harbour. The Excise officer sent word to Jamie Gallagher to proceed to the Pier to take him out to the trawler. Jamie, not feeling too well |
|
ball sinsearach
(stair)
2018-11-26 18:42
|
|
light and also lights the street lamps of Killybegs.
The fishing boats (steamboats) known as 'Trawlers' make Killybegs their headquarters when operating in Donegal Bay. Those Trawlers are owned by English Companies. An ex-British Navy man- Paddy Gallagher (since gone to his eternal reward) a native of Killybegs, was the local Agent for the Trawlers. His business was to look after provisions and sick members of the crews there. A brother of Gallaghers - a well known character in Killybegs on account of his having but one leg (Gamie Gallagher) had the contract of taking out the Excise Officer in his little boat from the pier to all strange vessels that came to anchor in the harbour. The Excise officer examines the ships papers and sees that everything is in order. Late one evening in October 1936 |
|
ball sinsearach
(stair)
2018-11-26 18:39
|
|
up to the window of the shed and look in.
McGuire, who had been cleaning engines for twenty years, never experienced anything like this. Taking his lamp in his hand he opened the door of the shed, walked out and around but could not see anything. Everything was dead still. He paid no attention to the matter, but simply mentioned it in the house next morning after he came home from work. >Five nights afterwards< the people of Killybegs were shocked to hear that poor Tyrell was killed near Strabane, as he was driving the late train from Derry to Killybegs. A strange thing in connection with the affair was that the fireman who worked alongside Tyrell on the engine said that for a couple of evenings before the tragedy, a rabbit crossed the line near the place where he was killed. |
|
ball sinsearach
(stair)
2018-11-26 18:34
|
|
A man named John Curneen who lives presently in the townland of Edenreva Parish of Ahamlish, Barony of Carbury, Co Sligo, has the cure of the "Jaundice".
In making the cure, he first of all gets herbs in his field. Then he boils them. When they are boiled he takes them out and pours the juice into a bottle. He shakes the bottle, says some prayers and gives the juice to the person suffering from jaundice. |
|
ball sinsearach
(stair)
2018-11-26 18:28
|
|
About thirty years ago a man named Johnny Currid lived in the townland of Creevymore, Parish of Ahamlish, Barony of Carbury, Co Sligo.
He was a very swift runner. In the same townland another great runner named James Harte lived. Currid challenged Harte to run him. A day was appointed and they met in a field belonging to the local landlord Mr Ashley in Carnduff, Parish of Ahamlish. The length of the run was a mile and a quarter, and this distance was covered by going round the field a certain number of times. A large crowd gathered to witness the contest and cheer on their favourite. Currid won the race and was carried on the shoulders of the supporters. |
|
ball sinsearach
(stair)
2018-11-26 18:26
|
|
In a field at the rear of the house of Mr Felix Gallagher, in the townland of Creevymore, Parish of Ahamlish, Barony of Carbury, Co Sligo there is supposed to be a crock of gold hidden under a bush.
The bush is on the side of a hill in the field. It was once a big bush but now there is scarcely any of it left. It is said that a big black cat is watching the gold. Nobody ever interfered with it because everyone was afraid. People say that a life must be lost before it is found. |
|
ball sinsearach
(stair)
2018-11-26 18:25
|
|
faster than before.
He continued in this way until he reached Londonderry. Having got his message, he had something to eat and rested for a short time. He started for home and used his hurly stick and ball as on the outward journey. He reached home at four o'clock next morning, being exactly 24 hours on the double journey - a distance of 120 miles. This man died about five years ago. |
|
ball sinsearach
(stair)
2018-11-26 18:24
|
|
About forty five years ago a man named Hugh Prior lived in the townland of Drumfad, Parish of Ahamlish, Barony of Carbury, Co Sligo.
He had a sick cow, and the medicine which he believed would cure her could not be obtained in any place nearer his home than in Londonderry, a distance of sixty miles. He had not the means to travel to Londonderry by car or train from Bundoran. He got up very early on a certain morning and got a hurly stick and a ball. When he came to the coach road he left down the ball and struck it with the stick. Then he ran to where the ball was and struck it again. Every time he struck the ball he ran |
|
ball sinsearach
(stair)
2018-11-26 18:22
|
|
About fifty years ago a man named John Gallagher, of Ballintrillick, Co Sligo ran short of hay for his cattle.
In his own locality there was none for sale. He had neither horse nor cart, and taking a rope with him, he crossed the mountains to a place called "Log na nGall"[?], which is situated to the south east of Glencar Lake in the Parish of Drumcliffe, Co Sligo. He has friends who lived in this place. They filled about two hundred weight of hay into the rope and put the load on his back. He walked down the slopes of "Log na nGall"[?]; up the slopes of "Gleann" and down the face |
|
ball sinsearach
(stair)
2018-11-26 18:20
|
|
Long ago when Priests were hunted like the wolves and the same price was paid for the head of a Priest as that of a wolf, they had to say Mass in barns and byres and in every possible hiding or secret place.
A man named Thomas Mc Garrigle, who lived in the townland of Creevymore, Parish of Ahamlish, Barony of Carbury, Co Sligo gave his barn to a Priest to say Mass in. Some spy or bad-minded person who heard about it, ran off and told the soldiers. Immediately they hurried to Mc Garrigle's barn and put the priest to death. Then they killed the owner |
|
ball sinsearach
(stair)
2018-11-26 18:15
|
|
from the fair the following day, to leave the stones, although now broken up into small pieces, back at the old fort again.
Denis gathered up all the pieces of broken stone, and carted them back to the fort. From that time forth, Mrs McCannon and her son had no more trouble, except visits from Black and Tans. |
|
ball sinsearach
(stair)
2018-11-26 18:14
|
|
the mother was all alone and an uneasy night she spent.
About midnight she heard a terrible noise around the house. An argument appeared to be going on. Thinking it was the boys who had some trouble among themselves she did not open the door for a considerable time. Then anxious to know what was happening and wondering why they did not knock she opened the door and went outside when to her amazement no person could be seen. Returning to the house she went to bed, but did not sleep that night. Next day she informed her brother Pat Clancy. He said he would keep her company that night. He did so and such a night. The running of people around the house - the arguments - the shouting and screeching of people, as they thought, were terrible to listen to. Pat Clancy ordered his nephew Denis Mc Cannon, who returned |
|
ball sinsearach
(stair)
2018-11-26 18:14
|
|
fields lay to the rear of their dwelling house.
The entrance to their new home in the cottage was a very soft and boggy path. The boys who were run used often at dead of night and in terror of their lives come back to visit their mother and brother. The Tans were active and paid many a visit to the cottage. Denis McCannon decided to make a rough path to his cottage so that no boot tracks could be seen, and in this way give no clue to the Tans as to the visits of the boys. Helped by his uncle, Pat Clancy, he removed some stones from an old fort on his land at Cartron, broke them up and so made a good solid path to his house. The day after the work was completed, Denis had to go to a fair. It would necessitate his being away two nights to get his business done. The first night |
|
ball sinsearach
(stair)
2018-11-26 18:12
|
|
After the Ambush near Cliffoney in October 1920, the Black and Tans burned to the ground a house in Cliffony owned by a family named McCannon.
The father and a son were arrested and lodged in Derry Gaol and three other sons had to go "on the run". They were all prominent Sinn Feiners. One of the sons, Denis McCannon, who did not take any part in the movement was not molested. The mother and he went to live in a cottage in the townland of Ballinphull, near the village of Cliffoney. Their former residence which was destroyed by the Tans was in the townland of Cartron. Their land, which comprised a few |
|
ball sinsearach
(stair)
2018-11-26 18:10
|
|
in a hurry he went through Mr Hannon's field as on the previous night. This is a 'short cut' from Creevykeel to Creevymore.
Passing fairly close to the fort, a big black dog jumped out before him and kept running out and in between his legs and round about him, so that he was not able to proceed on his journey. Eventually the dog disappeared and the boy made his way home. On reaching the house he was speechless, and was put to bed immediately. The following day he had not recovered his speech, and the local Doctor was sent for. The Doctor informed his parents that the boy had got a fright. In a few days, he was able to speak, and is now quite well. |
|
ball sinsearach
(stair)
2018-11-26 18:09
|
|
In the homeland of Creevymore Parish of Ahamlish, Barony of Carbury, Co Sligo, in a field belonging to Mr Thomas Hannon is an old fort known locally as "Teampul Buidhe."
The local people do not like to speak about it, as they say the "good people" dwell there. About a month ago or so, a boy named Michael Hargardon of Creevymore whose house is very near this fort was going home from Creerykeel Crossroads about midnight. He walked very near the fort on his way home. He saw very bright lights all around the fort but did not pay much attention to them. The following nights he was going home late and as he was |
|
ball sinsearach
(stair)
2018-11-26 18:06
|
|
O'Connell, out of his own pocket, gave her the money to pay the Rent.
O'Connell was up very early the following morning, and having disguised himself in the clothes of a labourer went out and concealed himself behind a wall. Part of his disguise was a peculiar woolly cap. When the Agent arrived at the spot where O'Connell lay in hiding and carrying a bag of money, O'Connell jumped out before him on the road and presenting a revolver at his head said "Boo! isn't it early the cock crew this morning. Throw down your bag of money, and don't come this way again." The Agent, throwing the bag out of his hand, made his escape to the local Barracks to inform the Police. Meanwhile, O'Connell having thrown off his disguise, hurriedly made his way back to the Hotel. The woolly cap was found on the road-side by a labourer |
|
ball sinsearach
(stair)
2018-11-26 18:04
|
|
Danield O'Connell once attended the Law Courts in Sligo town.
He was specially engaged for the defence of some very important man in the County, whose name the reciter cannot remember. At this very time, the Agent for Lord Palmerston, the local Landlord was collecting the rents from the tenants in Sligo. A poor widow, who was about to be evicted, owing to non payment of her Rent, visited O'Connell in the Hotel, and told him her troubles. O'Connell told her to go to the Agent and ask him what time would he be leaving Sligo next morning. She did so and returned to O Connell with the information that he would be going away at five o'clock. |
|
ball sinsearach
(stair)
2018-11-26 18:03
|
|
The island and Well were blessed by St Molaise
There is a little Chapel and no matter how many people go into it, it can never be filled. When the cuckoo is heard on the island by a person on the mainland it is believed that some one on the island is going to die. There are separate burial places for males and females. When a man dies he is buried in the males place, and a woman in the females place. If a man were buried in a females place, the corpse would be over the ground in the morning. There is a little heap of stones beside the Chapel and no matter how many times they are counted, a person can never get the same number twice in succession. Rats have never been seen on the Island and it is said that if houses on the mainland are |
|
ball sinsearach
(stair)
2018-11-26 17:54
|
|
filled a large boot with it.
He walked through the country carrying the boot with him. In the end he got tired of carrying it and hid it in a hollow from which he could see the corner of Benbulben Mountain and the steeple of Moneygold Church. When he went back to where he left the gold, he could not find it. A man in the locality dreamed that it was under a flag at the gable of Denis Gilmartin's house, in the townland of Mount Temple, Parish of Ahamlish, Barony of Carbury, Co Sligo. This man began to dig for it, but had to cease work owing to a thunderstorm. It has never been discovered since. |
|
ball sinsearach
(stair)
2018-11-26 17:53
|
|
substance which showed him light.
He is supposed to be buried in the grave and hence the local people call it "The Giant's Grave." ________________________________A Shipwreck About 50 years ago a ship was wrecked on the Streedagh shore, convenient to the village of Grange, Parish of Ahamlish Barony of Carbury, Co. Sligo. A good many sailors were on board and as the ship was drifting towards the rocks, all except one, jumped overboard and were drowned. The man stuck to the ship until it stranded and then jumped out. There was gold in the ship and the sailors before leaving |
|
ball sinsearach
(stair)
2018-11-26 17:11
|
|
In a garden to the rear of Mr Matthew Loughlin's house, in the townland of Ballinphul, Parish of Ahamlish, Barony of Carbury Co Sligo, is a big grave about ten feet long and four feet wide.
At one end of this grave is a big stone about six feet in height. Around the grave are smaller stones about four foot high. About four feet away from the grave is a big cave divided into two parts by a big stone. Matthew Loughlin says that the old people used to say that the giant lived in the cave. In the centre of the dividing stone is a hole, which the people believed to be used for holding some |
|
ball sinsearach
(stair)
2018-11-26 17:07
|
|
holy water is sprinkled on them. After that there is one hung in the kitchen, one in all the rooms and one in all the out houses.
It is believed that by doing this serious diseases will not occur during the year, and nothing evil will happen to man or beast. |
|
ball sinsearach
(stair)
2018-11-26 17:04
|
|
On the Leitrim side of the river Duff are two holy wells called after St Patrick. The smaller of those two wells, and the nearest one to the sea is called "Tobar a' Bhearrtha" which means "the well of the shaving."
This goes to prove that St Patrick did not wear a beard so that all the pictures of him must be all wrong. The older people prefer visiting Tobar a' Bhearrtha to the other well. Many people get better of their diseases by drinking the water out of the well. |
|
ball sinsearach
(stair)
2018-11-23 21:32
|
|
Cailín óg i m'aice liom 'as mé i gcomhrádh leithe
Scairtfinn fhéin ar bhuidéal fíon agus dhíolfainn síos an cháin Agus leanfainn-se ar an fhairrge mo chailín borramhail bán________________________________ Siubhan Ní Dhuibhir D'éirigh mé ar maidin a's mé tarraingt 'an aonaigh mhóir Ag díol a’s ag ceannacht mar chonnaic mo dhaoine romham Bhain tart díom ar an bhealach agus shuidh mise síos ag ól A’s gur le Shiubhan Ní Dhuibhir a d’ól mise luach na bóII As[?] a Shhiubhan Ní Dhuibhir ar misde leath mé bheith tinn Mo chreach nach misde lionm thusa bheith sínte i gCill Brointe is muilte le sgileadh ar thaobh do chinn Agus cead a bheith an fhuirís[?] go dtigidh síol Cuba o’n cinnIII Saighdiúr singil mé a briseadh as gárda an Ríogh Gan rogha pinginn agam a bheirginn an cárta dighe |
|
ball sinsearach
(stair)
2018-11-23 21:11
|
|
I
Bhí mé lá breágh samhraidh ar chois na Boinne thiar Thárlaidh orm an ainnir óg a's í baint na sméara ó'n chhraoibh Ba ghile a píob na hálaidh bhán [eala] a's ba dheirge grúaidh nó na rós Nár costasach na róbs a bhí ar mo chailín borramhail bhán II Agus luigh mé síos taobh thiar dí mar 's bhí mé breoite tinn D’fhiafraigh mé go h-íseal dí an dtochasfadh sí mo cheann Tá na céadtaí fear i ngrádh leithe go bráth nach dtig ‘un chinn Má thug me grádh do Mháire bhán níl cas ar bith liom annIII Shiubhalfainn oileán Éire leat agus talamh na Gréige thall Rachainn go bhárr an t-sléibhe leat dá m’ bhfhéidir damh fhághail ann Agus phósfainn gan bó ‘s gan spréidh thú Acht cead síneadh le do chumIV Dá mbéadh sí slat gan duilleabhar agam a lúbadh as a bárr Chuirfinn í ar Mháire bhán aniar fá na lár Sí sin an t-aon t-snaidhm cheangal a chuirtear ar a lán[?] Seacht n-anam do chum a Mháire bhán cuir tharaim anall do lámhV Tá brón ar an tsean-dhuine nach gceannuighim tuilleadh de bhuaidh Tá na sléibhte fada farsainge aige agus airgead go leór Da mba leisean dúithche Chonaillin agus páirt de’n Bhaile Mhór Thréighinn féin an seandhuine agus leanfinn an buachail ógVI Is truaigh gan mise i Muineachan mo shuidhe ar bhárr an fhéir |
|
ball sinsearach
(stair)
2018-11-23 21:09
|
|
I
Bhí mé lá breágh samhraidh ar chois na Boinne thiar Thárlaidh orm an ainnir óg a's í baint na sméara ó'n chhraoibh Ba ghile a píob na hálaidh bhán [eala] a's ba dheirge grúaidh nó na rós Nár costasach na róbs a bhí ar mo chailín borramhail bhán II Agus luigh mé síos taobh thiar dí mar 's bhí mé breoite tinn D’fhiafraigh mé go h-íseal dí an dtochasfadh sí mo cheann Tá na céadtaí fear i ngrádh leithe go bráth nach dtig ‘un chinn Má thug me grádh do Mháire bhán níl cas ar bith liom annIII Shiubhalfainn oileán Éire leat agus talamh na Gréige thall Rachainn go bhárr an t-sléibhe leat dá m’ bhfhéidir damh fhághail ann Agus phósfainn gan bó ‘s gan spréidh thú Acht cead síneadh le do chumIV Dá mbéadh sí slat gan duilleabhar agam a lúbadh as a bárr Chuirfinn í ar Mháire bhán aniar fá na lár Sí sin an t-aon t-snaidhm cheangal a chuirtear ar a lán[?] Seacht n-anam do chum a Mháire bhán cuir tharaim anall do lámhV Tá brón ar an tsean-dhuine nach gceannuighim tuilleadh de bhuaidh Tá na sléibhte fada farsainge aige agus airgead go leór Da mba leisean dúithche Chonaillin agus páirt de’n Bhaile Mhór Thréighinn féin an seandhuine agus leanfinn an buachail ógVI Is truaigh gan mise i Muineachan mo shuidhe ar bhárr an fhéir |
|
ball sinsearach
(stair)
2018-11-22 23:03
|
|
[-]
|
|
ball sinsearach
(stair)
2018-11-21 19:10
|
|
Bean eile as Gleann Cholm Cille a thainig aniar lá amháin – Bhíodh an siubhal[?] ar daoinibh an uair sin ag teacht a’s ag imtheacht abhaile siar[?] arais[?] mar nach rabh morán siopa aca istigh agus má bhí nuaidheacht ar bith i ndith ortha, b’éigean daobhtha theacht go hÁrd a’ Ráth. I gcás ar bith ní rabh an bhean seo ariamh roimhe sa bhaile mhór agus nuair a bhí sí i mBaile na mBreacadh tuairim ‘s mhíle as Árd a Ráth, chonnaic sé roth an mhuilinn coirce a bhí an uair sin giota beag taobh thiar de theach Uí Mhaolraonaigh. D’fhiosruigh sí de mhnaoi eile a casadh oirthí caidé arbh é an rud mór sin nach bhfacaidh sí a leithead. D’aithin an bhean eile gur as Gleann í, agus go rabh sí soinneannta i gceart agus d’innis sí dí gurab é rud an Chroich ar céasadh ár Shlánuightheóir uirthi. Chreid an bhean simplidhe í agus síos léi an bhealach mhór go bhfeiceadh sí an Chroich. D’fhan sí tamall maith dá breathnughadh agus sul a n-imtheochadh sí chuaidh sí go bpógadh sí an Chroich le bheith le h-innsint aicí ag a banadh istigh. Nuair a bhí sí ag pógadh an rotha caidé tharlaidh acht thosuigh sé a dhul thart agus bhuaileadh an bhean bhocht sa bhéal agus briseadh a chuid fiacla ’na cab. Arsa sise “ní sin an Chroich Naomhtha acht crann tocairt an diabhail". Chuaidh sí ar aghaidh go h-Árd a’ Ráth agus ag pilleadh dí thug sí amharc ar an mhuileann le gráin air mar chreid sí gurab é cuid an droch-ruda a bhí ann.
|
|
ball sinsearach
(stair)
2018-11-21 02:12
|
|
Bean eile as Gleann Cholm Cille a thainig aniar lá amháin – Bhíodh an siubhal[?] ar daoinibh an uair sin ag teacht a’s ag imtheacht abhaile nar arais[?] mar nach rabh morán siopa aca istigh agus má bhí nuaidheacht ar bith i ndith ortha, b’éigean daobhtha theacht go hÁrd a’ Ráth. I gcás ar bith ní rabh an bhean seo ariamh roimhe sa bhaile mhór agus nuair a bhí sí i mBaile na mBreacadh tuairim ‘s mhíle as Árd a Ráth, chonnaic sé roth an mhuilinn coirce a bhí an uair sin giota beag taobh thiar de theach Uí Mhaolraonaigh. D’fhiosruigh sí de mhnaoi eile a casadh oirthí caidé arbh é an rud mór sin nach bhfacaidh sí a leithead. D’aithin an bhean eile gur as Gleann í, agus go rabh sí soinneannta i gceart agus d’innis sí dí gurab é rud an Chroich ar céasadh ár Shlánuightheóir uirthi. Chreid an bhean simplidhe í agus síos léi an bhealach mhór go bhfeiceadh sí an Chroich. D’fhan sí tamall maith dá breathnughadh agus sul a n-imtheochadh sí chuaidh sí go bpógadh sí an Chroich le bheith le h-innsint aicí ag a banadh istigh. Nuair a bhí sí ag pógadh an rotha caidé tharlaidh acht thosuigh sé a dhul thart agus bhuaileadh an bhean bhocht sa bhéal agus briseadh a chuid fiacla ’na cab. Arsa sise “ní sin an Chroich Naomhtha acht crann tocairt an diabhail". Chuaidh sí ar aghaidh go h-Árd a’ Ráth agus ag pilleadh dí thug sí amharc ar an mhuileann le gráin air mar chreid sí gurab é cuid an droch-ruda a bhí ann.
|
|
ball sinsearach
(stair)
2018-11-19 16:09
|
|
Thainig bean aniar as Gleann – Gleann Colm Cille – lá amháin go h-Árd a’ Ráth. Chuaidh sí isteach i siopa agus dhíol sí gugan ime. Bhí paipéar donn a an chunntar agus nuair nach bfhacaidh sí a leithead ariamh rinne sí amach gur leathar a bhí ann. Cheannuigh sí adhbhar péire bróg de’n pháipéar. Chuaidh sí abhaile sásta go maith mar shíl sí go mbéadh péire saor bróg aicí. Fuair sí na bróga déanta. An chéad uair a chuir sí na bróga uirthi, ba lá fliuch a bhí ann agus leághadh iad ar a cosaibh. Thainig sí aniar gan mhoill agus fa choinne a chuid leathair. Ní rabh Gaedilg ag fear an t-siopa – gall a bhí ann creidimh. Dubhairt bean a’ Gleanna – agus ní rabh ach corr fhocal de dhroch Bhéarla aicc-se. “gim me my lathering”. Thosuigh fear an t-siopa leis an fhuip uirthi acht nior sheasuigh sí sin i bfhad gur scairt sí “do you mind the lathering ins an Fhoghmhar anuraidh, gugán mor Brídeóige a bhí ar an chunntar. [?] Lorgan[?] an ime.
|
|
ball sinsearach
(stair)
2018-11-19 14:22
|
|
Bhí gasúr beag in a shuidhe ins an luaith. Toimidín beag na luaithe a bhí mar ainm air. Chuaidh sé amach lá amháin ag coimhéad na riabhaighe. Chuaidh sé isteach faoi copóig agus thainig an riabhach thart agus d’ith sí an chopóg agus Toimidín comh maith. Thainig a athair a’s a mháthair dá chuartughadh. Cualaidh an Timidín iad agus labhair sé amach ó bholg na riabhaighe. “Ná bígidh mo chuartughadh nó tá mé go maith slán ag feadalaigh i mbolg na bó”. Marbhuigh siad an riabhach. Chaith siad amach an méadail mór. Thainig an madadh ruadh thart agus d’ith sé an mhéadail, Toimidín 's uile. D’imthigh an madadh ruadh leis annsin. Thosuigh Toimidín annsin ag gréasuidheacht i mbolg an mhadaidh ruaidh. Luigh an madadh ruadh i gcúl chlaidhe agus stiog sé (d’éag). Thainig mangaire thart, ghearr se an teangaidh as an madadh ruadh mar bhí punnta le fághail an uair sin ar teangaidh mhadaidh ruaidh. Nuair a bhí an mangaire dá gearradh, labhair an Timidín agus arsa seisean, “tá tú ag teacht comhgarach ag mo chluais”. Nuair a chualaidh an mangaire glór an duine ghlac eagla é. D’imthigh sé comh gasta agus thainig leis a bhonna. D’fhág sé an teangaidh agus a phaca ‘na dhiaidh. Thug an Timidín leis abhaile iad agus tá sé féin agus a mhuinntir go téith saidhbhir ó shoin.
|
|
ball sinsearach
(stair)
2018-11-19 13:06
|
|
Chuaidh drong fear amach ar bhád uair amháin as a’ Machaire. Bhí siad ag iasgaireacht le baoite. Nuair a bhí siad amuigh ‘san fairrge ag Ceann Glinne, mhothuigh fear aca an-mheadhchan [an-mheadhachan?] ar cheann a ruaime. Scairt sé ar fhear cuiduigheadh leis. Ní thainig leo cibé rud a bhí ann a thabhairt leo. Scairt siad ar an tríomhadh fear acht ní rabh gar[?] ann, ní thainig le na dtrúir an t-an rud a chorrughadh. Chuaidh ‘a rabh sa bhád i gceann na ruaime. Fuair siad leobhta é. Caidé bhí ann acht póta préataí. Chuaidh an dubhán i bfastodh ins an t-slait. Thainig an póta a’s oileán séanta ar tóin na fairrge móire.
|
|
ball sinsearach
(stair)
2018-11-18 13:16
|
|
aníos an camhsa[?]. D’éirigh sí agus chuir isteach sa stábla é. Annsin chruinnigh sé na comharsanaigh go bhfeiceadh sé caidé dhéanfadh sé. D’iarr siad air dhul fhad le buisteóir agus croicne caorach a fhághail ua. D’innis sé a sgéal do’n bhuisteóir agus dubhairt sé sin go léigheasfadh sé an beathadhach dá ndíoladh sé ar a shoin. Gheall an fear go ndéanfadh sé sin. Thug an bhuisteóir leis croicne caorach agus d’fhuigheáil le chéile iad agus chur air an beathadhach iad. Ní rabh i bhfad go rabh an beathadhach leigheasta. Ann sin chuaidh an olann a d’fhás ar an chapaill. Gach uile bhliadhain lomadh an fear fiche punnta olna de’n chapaill. Gnóthaigh sé go maith as meisge an chapaill.
|
|
ball sinsearach
(stair)
2018-11-18 12:47
|
|
D’imthigh sé oidhche agus dhá cheig phóitín leis ar dhruim bheadhathach capaill. Shiubhail sé leis go dtainig sé go Malaidh a’ Bhógaigh. Bhris an rópa a bhí idir na ceiginí ar dhruim an bheathadhaigh. Thuit ceann de na ceigíní ar an talamh agus briseadh é. Chonghbhuigh an fear greim ar an cheann eile agus tháinig sé anuas.. Shíl sé gur mhór an truaigh an póitín uilig a leighint amudha, agus luigh se síos agus d’ól sé an mhéad a bhí sé i n-innibh a ól. Annsin thuit sé thart in a chodladh. Tháinig tárt ar an chapaill agus chonnaic sé an póitín i lár an bhealaigh mhóir agus shíl sé gur uisge a bhí ann agus d’ól leis gur thuit sé agus codhluigh sé ag taobh a mhaighistir. Nuair a mhusgail an fear shíl sé gur marbh a bhí an capaill ag an póitín agus tharraing sé amach a sgian agus d’fheann sé an capaill. Annsin thug sé leis an ceig eile agus chuir i bhfolach é comhgarach do’n bhealach mhór ionnas nach bhfuigheadh duine ar bith é go dtiocfadh sé arais. Thug sé leis an croiceann agus díol sé é ar an Charraic.Annsin chuaidh sé abhaile agus chuaidh a luighe. Nuair a bhí sé tamaill na chodladh mhusgail a bhean é agus d’innis sé dó go rabh rud mór dearg ag teacht
|
|
ball sinsearach
(stair)
2018-11-17 23:09
|
|
Bhí fear óg ann am amháin gurbh ainm dó Cathal Amuideach. Lá amháin chuir a mháthair amach é go teach comhursan fa choinne snáthaide móire. Fuair sé an t-snáthad mhór acht nuair a bhí sé at teacht abhaile chaill sé í. Arsa a mhathair leis, “caidé ‘n fath nar chuir tú i do chuid éadaigh í”. “Dheanfaidh mé sin an chéad uair eile”, arsa Cathal. Lá in a dhiaidh sin chuaidh sé fa choinne cléithe fhuirsidhe agus bhí sé at iarraidh é a chur ‘na chuid éadaigh agus stroc sé ar fad cách. Arsa an mháthair, “caidé ‘n fáth nar chuir tú ar do ghualainn é”. “Dheanfaidh mé sin an darna uair eile˝, arsa Cathal. I gcionn tamaill eile cuireadh é fa choinne capaill agus rinne sé a sheacht ndichill an capaill a chur ar a ghuailnidh agus nuair a bhain sé an baile amach, bhí mo dhuine bocht saruighthe amach. Caidé ‘n fáth ars an mhathair nach ndeachaidh tú a mharcaigheacht air. “Dheanfaidh mé sin an tríomhadh uair eile”, arsa Cathal. Lá ‘na dhiaidh sin chuaidh sé go teach an Ríogh fa choinne tairbh. Fuair sé giota de ropa, rinne adhastar dé, chuir ar an tarbh é agus chuaidh sé suas ar a dhruim ag marcaigheacht air agus nuair a bhí sé ós coinne arus an Ríogh, thosuigh an tarbh ag léimnigh agus ag rith. Chonnaic nighean an Ríogh é agus bhris racht gáiridhe uirthe. Bhí an nighean seo bodhar agus nuair a rinne sí gáire léigheasadh í. Gheall a h-athair go dtabharfadh sé í do’n chéad fhear a bhaineadh gaire aistí, agus
|
|
ball sinsearach
(stair)
2018-11-14 20:23
|
|
Bhí fear beag ann i bhfad ó shoin agus bhí céad punnta aige ins an teach. Bhí bean aige agus páisde amháin. Ní rabh acht bhó amháin aca agus lá amháin dhubhairt an fear le na mhnaoi go ndíolfadh sé í ar an aonach.Chuaidh sé 'un aonaigh agus ní fhacaidh sé duine ar bith annsin. Dhubhairt sé leis féin go rachad sé abhaile. Ní dheachaidh sé i bhfad go dtáinig fear fhad leis agus muc aige. "an dtabharfaidh tú an muc damh i náit na bó" ar seisean le fear na muice. Bheirfidh cinnte le fáilte agus t[?]. Níor shiubhail sé i bhfad eile gur casadh fear eile agus bhí caora leis. "an dtabharfaidh tú an chaora damh ar an mhuic seo". Rinne siad an malairt. I ndiaidh giota eile a shiubhal casadh fear eile air a rabh capall leis, rinne sé malairt leis an fhear seo fosta agus fuair sé an capall.Annsin casadh fear agus gé leis agus thug sé an capall ar an 'ghé. Casadh fear annsin air a rabh coileach aige agus thug sé an ghé ar an choileach. Thánaig ocras air annsin agus díol se an coileach ar scilling. Cheannuigh sé ar[?] [arán?] agus chuaidh sé abhaile. Sul a dteachaidh sé isteach 'na tighe fhéin bhuail sé isteach i dteach comhursan. Diarr fear a tighe air caidé mar tarlaidh dó ar an aonach. D'innis sé an t-iomlan. Muirbhfidh [mairbhfidh?] do bhean thú ars an chomhursa leis agus cuirfidh mé céad phunnta leat. Cuirfidh mé céad punnta leatsa nach muirbhfidh [mairbhfidh?].Chuaidh sé annsin isteach 'na thigh fhéin and dfhan fear na comhursan taobh amuigh de'n doras. D'fhiafruigh an bhean caidé fa'n aonach and dinnis sé dí gur ceannuigh sé m[?] [muic?]
|
|
ball sinsearach
(stair)
2018-11-14 20:08
|
|
Mar sin de pósadh Cathal air nighean an Ríogh. Lá an phósta nuair a tháinig sé as teach an phobail rith sé abhaile agus bhí gé ins an phota fa choinne dinnéir na bainfheise. Thosuigh sé ag ithe na gé agus níor stad sé gur ith sé an t-iomláin dí. Bhí gé eile ‘na luighe ar neid ar thaobh an tighe. Fuair Cathal greim ar an ghé ghoir. Chuir isteach [?] sa phota í idir chluimhreacha, putógaí agus eile. Tamall na dhiaidh sin tháinig lucht an phósta agus bhí Cathal ‘na luighe ar na h-uibheacha. D’iarr na daoine air caidé bhí sé ag deanamh annsin. Arsa seisean “tá mé mo luighe i n-áit na gé a chuir mé sa phota – Ni rabh gar a bheith leis mar Cathal.
|
|
ball sinsearach
(stair)
2018-11-13 11:07
|
|
Mar sin de pósadh Cathal air nighean an Ríogh. Lá an phósta nuair a tháinig sé as teach an phobail rith sé abhaile agus bhí gé ins an phota fa choinne dinnéir na bainfeise. Thosuigh sé ag ithe na gé agus níor stad sé gur ith sé an t-iomláin dí. Bhí gé eile ‘na luighe ar neid ar thaobh an tighe. Fuair Cathal greim ar an ghé ghoir. Chuir isteach [?] sa phota í idir chluimhreacha, putógaí agus eile. Tamall na dhiaidh sin tháinig lucht an phósta agus bhí Cathal ‘na luighe ar na h-uibheacha. D’iarr na daoine air caidé bhí sé ag deanamh annsin. Arsa seisean “tá mé mo luighe i n-áit na gé a chuir mé sa phota – Ni rabh gar a bheith leis mar Cathal.
|
|
ball sinsearach
(stair)
2018-11-13 11:06
|
|
Bhí fear óg ann am amháin gurbh ainm dó Cathal Amuideach. Lá amháin chuir a mháthair amach é go teach comhursan fa choinne snáthaide móire. Fuair sé an t-snáthad mhór acht nuair a bhí sé at teacht abhaile chaill sé í. Arsa a mhathair leis, “caidé ‘n fath nar chuir tú i do chuid éadaigh í”. “Dheanfaidh mé sin an chéad uair eile”, arsa Cathal. Lá in a dhiaidh sin chuaidh sé fa choinne cléithe fhuirsidhe agus bhí sé at iarraidh é a chur ‘na chuid éadaigh agus stroc sé ar fad cách. Arsa an mháthair, “caidé ‘n fáth nar chuir tú ar do ghualainn é”. “Dheanfaidh mé sin an darna uair eile˝, arsa Cathal. I gcionn tamaill eile cuireadh é fa choinne capaill agus rinne sé a sheacht ndichill an capaill a chur ar a ghuailnidh agus nuair a bhain sé an baile amach, bhí mo dhuine bocht saruighthe amach. Caidé ‘n fáth ars an mhathair nach ndeachaidh tú a mharcaigheacht air. “Dheanfaidh mé sin an tríomhadh uair eile”, arsa Cathal. Lá ‘na dhiaidh sin chuaidh sé go teach an Ríogh fa choinne tairbh. Fuair sé giota de ropa, rinne adhastar dé, chuir ar an tarbh é agus chuaidh sé suas ar a dhruim ag marcaigheacht air agus nuair a bhí sé ós coinne arus an Ríogh, thosuigh an tarbh ag léimnigh agus ag rith. Chonnaic nighean an Ríogh é agus bhris racht gáiridhe uirthe. Bhí an nighean seo bodhar agus nuair a rinne sí gáire léigheasadh í. Gheall a h-athair go dtabharfadh sé í do’n chéad fhear a bhaineadh gaire aistí, agus
|
|
ball sinsearach
(stair)
2018-11-12 12:40
|
|
leigeant tharris. Ní raibh aon duine sa teach ach bhean a thighe is a inghean. Thug bean a tighe a shuipéar dhó agus thug sí amach é go dtí teach a bhí thuigh [taobh?] amuigh. Ní dheachaidh aon duine ariamh isteach ann nach raibh caillte ar maidin agus nuair éirigh bean a tighe bhí an fear na scaich [staic?] ann.Sean Fhocail
Bíonn a chial fein ag amadán. Is maith a chapall a tharraing a charr féin. Buail an t-iarann fhad is tá sé té. An rud a sgríobhas an |
|
ball sinsearach
(stair)
2018-11-12 12:28
|
|
Am amháin bhí bullaidhe ag siúbhal thart ar fud na tíre ag cuardughadh [troda?]. Ní rabh a’n tríomhadh baile a chasfaidhe dó nar chuir sé bamhta troda ortha. Thainig sé isteach i dteach i mBaile na Brocaighe. D’iarr sé troid a chur ar fear an tighe. Ní rabh an fear abalta troid a chur air acht d’iarr sé ar an bhullaí dhul suas go Baile na h-Áithche agus go bhfuigheadh sé sean duine ‘na shuidhe ar chaithir cois na teineadh agus dá dtroideadh sé an sean duine go dtabhradh sé féin cúig phunnta dó. D’imthigh sé suas go Baile na h-Áithche agus fuair sé an sean duine.Bheannaigh sé do’n t-sean-duine agus rinneadh freagra air dá réir. D’iarr fear an tighe air, an caithir a bhí ar taoibh eile de’n teach a thabhairt leis agus suidhe. Is fearr duit éirghe agus an chaithir a fhághail agam ars an bullaí “ní éireochaidh” arsan sean duine, “go bhfeichfidh mé cé atá is fearr tusa ná mise”. Thosuigh siad ag troid. Bhí crioslach thart ar chorp a bhullaí. D’éirigh an sean duine agus fuair sé greim ar an chrioslach agus chroch sé an bullaí ar phionna a bhí ag bun an araidhe agus d’fhág sé é croctha mar sin.Labhair an bullaí annsin agus d’iarr ar an t-sean-duine ar gheall ar Dhia é a thógail anuas de’n phionna agus dá bhfuigheadh sé síos nac gcuirfeadh sé lá amhras [?] air go brath agus go
n-imtheochadh sé go socair suaimhneach. Nuair a fuair sé a cheann leis níor bhain sé a mhéar d’á shrón go dtí gur ghlan sé braghaid a bhealaigh amach agus níor amharc sé fá dtaoibh dé throid ó’n lá sin go bhfuair sé bás. |
|
ball sinsearach
(stair)
2018-11-12 12:27
|
|
Bhí fear ann uair amháin agus bhí se féin agus a bhean ‘na gcomhnaidhe i bPoinnte Luacrois. Oidhche amháin tháinig gasúr go dtí an teach agus d’iarr ortha lóistín. Fuair se lóistín. Lá ar na bhárach nior fhág an gasúr an teach. Níor fhág sé an teach ar feadh sheacht mbliadhna agus ar feadh an ama sin bhí sé at deanamh bogha agus saighead. Lá amháin tháinig tighearna an talamh agus thóg leis na ba uilig a bhí sa phoinnte. Chuaidh fear an tighe na ndiaidh. Nuair a bhí an maighistir dhá lá ar siúbhal tháinig an bhean isteach agus bhuail sí an gasúr. Dubhairt sí go rabh na ba ar siubhal agus nach rachaidh sé ‘na ndiadh.“Tá mé i nam go leor go fóill ars an gasúr. Amach leis go cró a bhi taoibh amuigh de’n teach agus thóg sé amach dhá mhíle bogha agus saighead agus d’imthigh leis an méad a bhí ann. Tháinig sé suas leis an chreach agus a mhaighistir agus an tighearna talaimh i mbarr Gleann na nGleanntaí. D’iarr sé ar an maighistur cia aca ar bhfearr leis troid a dheanamh nó na ba a cheapadh. Dubhairt an maighistir gurbh fearr leis na ba a cheapadh. Thosuith an gasúr ag troid. Marbhuigh sé na daoine uilig acht a mhaighistir. Nuair a bhí siad ag teacht abhaile dubhairt an gasúr nach rachaidh sé arais mar bhfastochadh an maighistir é. Cheadaigh an maighistir sin a dheanamh. “Caidé an tuarastal a bheirfea tú damh?” arsa an gasúr.Tá an cead chuid de gach biadh a nithim agus an deireadh de gach uile deoch dá nólaim. Maith go leor ars an gasúr. Nuair a bhí siad at teacht anuas sráid na Gleanntaí chuaidh an maighistir isteach is dteach agus cheannuigh sé deoch. D’ól sé an deoch uilig. “Níor sheas tú i bhfad le do mhargadh” ars an gasúr. “Níor shíl mé go rabh an oiread sin de thart orm agus d’ól mé gan smaointiughadh” ars an mhaighistir. Bhí an gasúr a dul ar shiubhal. Nuair a bhí an maighistir ag fágail slán aige, d’iarr sé ar an ghasúr cá h-uair a tcífeadh se arís é. “Tchífidh tú mé aríst in an chath mhór ag Bun Chruitín – taobh seo de Dhoire. Níor tháinig an lá sin go fó
|
|
ball sinsearach
(stair)
2018-11-08 14:27
|
|
Muire agus a Mach
Bríghid agus a brat Micheál 'gus a sgiath Agus a dhá láimh geala glé geala Cumhdach a anam ó anocht agus arís go bráth.Roinn do sheacht solas a Maighdine glórmhar orrainn: Báisteadh, Dull Faoi Láimh Easbuig, Sac. Cuirp Críosta, Sac. na hAthrighe, Ola Dhéidheannach, Órd Beannuighthe, Pósadh.Coiglim an teine seo mar coighligheas Críost chách. Bríghid in a bun agus Muire in a lár. Na ceithre Aingle is aoirde i bhflaitheas na ngrásta cumhdach an tigh seo agus na daoine go lá.Feithchín Breathnach Mháire Bean an Bhreathnaigh |
|
ball sinsearach
(stair)
2018-11-08 12:36
|
|
aca greim ar an chloich agus chaith sé thar an teach í agus rith sé thart acht ní thainig leis greim a fhághail uirthí sul a rabh sé ar thalamh. Arsa siad "ni thig liom sin a dheanaimh" agus annsin d'fhiafruigh siad an mbéadh sé i bhfad g' dtiochfadh Fionn abhaile arís. Bhí eagla ortha roimh Fhionn agus dubhairt siad go rabh sé comh maith dobhtha-san a bheith ag imtheacht. D'imigh an sluagh aca arís go dtí an tír da dtainig siad as.
|
|
ball sinsearach
(stair)
2018-11-06 19:04
|
|
Bhí fear beag ann i bhfad ó shoin agus bhí céad punnta aige ins an teach. Bhí bean aige agus páisde amháin. Ní rabh acht bhó amháin aca agus lá amháin dhubhairt an fear le na mhmaoi go ndíolfadh sé í ar an aonach.Chuaidh sé 'un aonaigh agus ní fhacaidh sé duine ar bith annsin. Dhubhairt sé leis féin go rachad sé abhaile. Ní dheachaidh sé i bhfad go dtáinig fear fhad leis agus muc aige. "an dtabharfaidh tú an muc damh i náit na bó" ar seisean le fear na muice. Bheirfidh cinnte le fáilte agus t[?]. Níor shiubhail sé i bhfad eile gur casadh fear eile agus bhí caora leis. "an dtabharfaidh tú an chaora damh ar an mhuic seo". rinne siad an malairt. I ndiaidh giota eile a shiubhal casadh fear eile air a rabh capall leis, rinne sé malairt leis an fhear seo fosta agus fuair sé an capall.Annsin casadh fear agus gé leis agus thug sé an capall ar an 'ghé. Casad fear annsin air a rabh coileach aige agus thug sé an ghé ar an choileach. Thánaig ocras air annsin agus díol se an coileach ar scilling. Cheannuigh sé ar[?] [arán?] agus chuaidh sé abhaile. Sul a dteachaidh sé isteach 'na tighe fhéin bhuail sé isteach i dteach comhursan.Diiarr fear a tighe air caidé mar tarlaidh dó ar an aonach. D'innis sé an t-iomlan. Muirbhfidh [mairbhfidh?] do bhean thú ars an chomhursa leis agus cuirfidh mé céad phunnta leat. Cuirfidh mé céad punnta leatsa nach muirbhfidh [mairbhfidh?].Chuaidh sé annsin isteach 'na thigh fhéin and dfhan fear na comhursan taobh amuigh de'n doras. D'fhiafruigh an bhean caidé fa'n aonach and dinnis sé dí gur ceannuigh se m[?] [muc?]
|
|
ball sinsearach
(stair)
2018-11-03 13:19
|
|
Bhí fear beag ann i bhfad ó shoin agus bhí céad punnta aige ins an teach. Bhí bean aige agus páisde amháin. Ni rabh acht bhó amháin aca agus lá amháin dhubhairt an fear le na mhmaoi go ndíolfadh sé í ar an aonach.Chuaidh sé 'un aonaigh agus ní fhacaidh sé duine ar bith annsin. Dhubhairt sé leis féin go rachad sé abhaile. Ni dheachaidh sé i bhfad go dtáinig fear fhad leis agus muc aige. "an dtabharfaidh tú an muc damh i náit na bó" ar seisean le fear na muice. Bheirfidh cinnte le fáilte agus t[?]. Níor shiubhail sé i bhfad eile gur casadh fear eile agus bhí caora leis. "an dtabharfaidh tú an chaora damh ar an mhuic seo". rinne siad an malairt. I ndiaidh giota eile a shiubhal casadh fear eile air a rabh capall leis, rinne sé malairt leis an fhear seo fosta agus fuair sé an capall.
|
|
ball sinsearach
(stair)
2018-11-03 13:06
|
|
Bhí fear (ann) agus bean ann i bhfad ó shoin. Sighle an t-ainm a bhí ar an mhnaoi agus Séamas ar an fhear. Bhí mac amháin aca agus nuair a d'éirigh sé mór chuaidh sé go Sasain. Bhí sé 'na chomhnuidhe ag an Rígh ag obair dó. Annsin thuit sé isteach le inghean an Righ. Dubhairt an Righ nach bpósfadh sé a inghean go bhfeicfead é féin caidé 'n cineál tighe a bhí ag a bhunadh i nÉirinn. Chuir an Rí beirt fhear anonn go hÉirinn ar dhá chapall agus nuair a tháinig siad isteach an tighe bhí póta [pota?] préata ar an teinidh. Bhí gabhar bán ar taobh an tighe, bhí gabhar dubh ar an taobh eile. BhI Síghle na suidhe ar leic na teineadh agus bhí an teach an salach agus dubh. Thóg an fear na préataí agus chaith sé amach an t-uisge, aníos leis agus chaith na préataí i nucht na mná agus thoisigh siad ag ithe. Chuaidh an fear síos leis an dreisiúr agus fuair sé dhá bhamhall bláthaighe agus d'ól siad é.Annsin thigeadh an gabhar bán fhad leis na préataé agus thigeadh an gabhar dubh na dhiaidh. Nuair a bhí siad réidh chuaidh an fear amach agus bhí poll beag uisge taobh amuigh de'n doras agus nigh sé a lámha agus thriomuigh sé iad in a chóta a dhruim. Amach leis an dá fhear agus ar shiubhal leobhta. Nuair a chuaidh siad isteach i dteach an Righ dubhairt siad "ar a ndul isteach an tighe dúinn bhí siad ag ithe ar thabla an dheas agus bhí dubh agus bán ag fanacht ortha. Nuair a bhí siad réidh nigh an fear a lámha i méis óir a ba deise dá bhfaca sinn ariamh. Annsin thriomuih sé a lámha le héadach síoda" Creid an Rí iad gus pósadh an lánamhain.
|
|
ball sinsearach
(stair)
2018-11-03 12:22
|
|
Bhí gasur beag ina shuidhe ins an luaith. Timidín beag na luaithe a bhí air. Chuaidh sé amach lá amhain a choimheadh na Riabhaighe. Chuaidh sé isteach faoi chopóig agus tháinig an Riabhach thart agus d'ith sé an copóg Timidín chomh maith. Tháinig a athair a's a mháthair dhá chuartughadh. Chuala an Timidín iad agus labhair sé amach ó bholg na Riabhaighe. "Ná bhigidh mo chuartughadh nó tá mé annseo slán a feadalaigh i mbolg na bó. Mharbh[?] siad an Riabhach. Chaith siad amach an mhéadail mhór. Tháinig an madadh ruadh thart agus d'ith sé and mhéadail, Timidín agus eile. D'imthigh and madadh ruadh annsin. Thosaigh an Timidín ag gréafuidheacht i mbolg an mhadaidh ruaidh.Luigh an madadh ruadh i gcúl cloidhe agus sciog sé (d'éag). Tháinig mangaire thart. Ghearr sé an teanga as a mhadadh ruadh. Bhí punta le fhághail an uair sin ar theangaidh madaidh ruadh. Nuair a bhí an mangaire dá ghearradh labhair an Timidín agus arsa seisean "tá tú ag teacht ró comhgar do mo chluais". Nuair a chualaidh an mangaire glór an duine glach eagla é agus d'imthigh se comh ghasca agus tháinig leis na bhonna. D'fhág se an teanga agus a phaca 'na dhiaidh ag an Timidín. Thug an Timidín leis abhaile iad agus tá sé fhéin agus a mhuintir go teith saidhbir ó shoin.
|
|
ball sinsearach
(stair)
2018-11-03 11:41
|
|
Bhí fear ann uair amháin. Bhí mac aige. Bhí an mac seo an léigheannta agus ní rabh áit ar bith maith go leor fa na choinne. Chuaidh sé fhad le Rígh na Spáinne ag iarraidh áite agus fuair. Bhí sé ag obair cupla lá nuair a tháinig fear ceoil thart. Ach uile uair a deireadh an fear ceoil, anam "ó'n Diabhal" thógadh an Rí a hata de. Nuair a chuaidh an fear ceoil ar shiubhal d'iarr an mac ar an Righ caidé an fáth a bhaineadh sé a hata de nuair a deireadh an fear ceoil "anam ó'n Dhiabhal" ars'an Rí "tá an diabhal comh holc sin nach gcongbhochainn mo hata orm roimh a ainm. Tchím anois ars'an mac go bhfuil duine níos airde na thusa. Chuaidh sé ar shiubhal leis an Diabhal a chuartughadh mar mhaighistir. Ach uile duine a chasadh air d'fhiaffruigheadh an gasúr díobhtha."Cá h-áite a bhfuil an diabhal 'na chomhnuidhe. Rachadh siad uilig ar shiubhal ua[?]. Thuas ar bharr cnuic chonnaic se páirc mhór agus cupla mhíle daoine beaga agus fear mór dubh ós a gcionn. Chuaidh sé suas i fhad leobhtha and d'imthigh siad a shiubhal agus an diabhal leobhtha. Bhí siad ag siubhal leobhtha ar aghaidh [tráigh?] [t-sraid?]. Connaic siad cnoic. "Taragaidh ar gcúl, taragaidh ar gcúl" ars'an diabhal. "Caidé atá annsin?" ars'an gasúr. "O" ars'an diabhal sin "Íosa Chríost". Tchím anois ars'an gasúr go bhfuil duine níos airde na túsa and d'imthigh sé a chuartughadh an maighistir "Íosa Chríost". Chuaidh sé isteach i dteach bheag. Bhí fear ann san teach agus bhí sé in a Chríostuidhe an mhaith. D'iarr an mac air cá rabh Íosa Críost mar nach rabh dul aige É a fhághail. Gabh síos go dtí an abhainn agus iomchur na daoine treasna agus bfhéidir go gcasfaidhe ort an fear
|
|
ball sinsearach
(stair)
2018-11-02 23:44
|
|
Bhí fear ann uair amháin. Bhí mac aige. Bhí an mac seo an léigheannta agus ní rabh áit ar bith maith go leor fa na choinne. Chuaidh sé fhad le Rígh na Spáinne ag iarraidh áite agus fuair. Bhí se ag obair cupla lá nuair a tháinig fear ceoil thart. Ach uile uair a deireadh an fear ceoil, anam ó'n "Diabhal" thógadh an Rí a hata de. Nuair a chuaidh an fear ceoil ar shiubhal d'iarr an mac ar an Righ caidé an fáth a bhaineadh sé a hata de nuair a deireadh an fear ceoil "anam ó'n Dhiabhal" ars'an Rí "tá an diabhal comh holc sin nach gcongbhochainn mo hata orm roimh a ainm. Tchím anois ars'an mac go bhfuil duine níos airde na thusa. Chuaidh sé ar shiubhal leis an Diabhal a chuartughadh mar mhaighistir. Ach uile duine a chasadh air d'fhiaffruigheadh an gasúr díobhtha."Ca h-áite a bhfuil an diabhal 'na chomhnuidhe. Rachadh siad uilig ar shiubhal ua[?]. Thuas ar bharr cnuic chonnaic se páirc mhór agus cupla mhíle daoine beaga agus fear mór dubh ós a gcionn. Chuaidh sé suas i fhad leobhtha and d'imthigh siad a shiubhal agus an diabhal leobhtha. Bhí siad ag siubhal leobhtha ar aghaidh [tráigh?] [t-sraid?]. Connaic siad cnoic. "Taragaidh ar gcúl, taragaidh ar gcúl" ars'an diabhal. "Caidé atá annsin?" ars'an gasúr. "O" ars'an diabhal sin "Íosa Chríost". Tchím anois ars'an gasúr go bhfuil duine níos airde na túsa and d'imthigh sé a chuartughadh an maighistir "Íosa Chríost". Chuaidh sé isteach i dteach bheag. Bhí fear ann san teach agus bhí sé in a Chríostuidhe an mhaith. D'iarr an mac [?]. Cá rabh Íosa Críost mar nach rabh dul aige É a fhághail. Gabh síos go dtí an abhainn agus iomchur na daoine treasna agus bfhéidir go gcasfaidhe ort an fear
|
|
ball sinsearach
(stair)
2018-11-02 19:16
|
|
Dubhairt an sean duine agus nuair a bhí an dobharchú marbh thug an fÉireannach annsoin an tsean duine í. D'fheann an sean duine an dobharchú agus chuir sé i bpota mhór agus bhruigh í. Nuair a bhí sé bruighte thug an sean duine braon beag baoideach de'n tsugh do'n Éireannach. D'Fhiafruigh an sean duine dó an bhfaca sé dadaidh. Tcím [Chím?] arsa 'n tÉireannach cáide bhfeaceann tú. Tcím [Chím] gach uile áit in Eirinn ann a bhfuil táisce [taisce?]. Thugh an sean duine giota beag baoideach de'n fheoil dó le hithe annsin. D'ith an tÉireannac an fheoil. D'fhiafruigh an sean duine dó cáide bhfeiceann tú anois. "Och tá mé comh holc leis an fhear a d'ith.......D'imthigh deireadh a bhfacha sé nuair a d'ith sé an feoil.
|
|
ball sinsearach
(stair)
2018-11-02 17:42
|
|
leigeant tharris. Ní raibh aon duine sa teach ach bhean a thighe is a inghean. Thug bean a tighe a shuipéar dhó agus thug sí amach é go dtí teach a bhí thuigh [taobh?] amuigh. Ní dheachaidh aon duine ariamh isteach ann nach raibh caillte ar maidin agus nuair éirigh bean a tighe bhí an fear na scaich [staic?] ann.Sean Fhocail
Bíonn a chial fein ag amadán. Is maith a chapall a tharraing a charr féin. Buail an t-iarann fhad i tá sé té. An rud a sgríobhas an |
|
ball sinsearach
(stair)
2018-11-02 17:39
|
|
siad go tiugh anois Sean Fhocail
I dteannta a chéile is treise sinn. Má bhíonn tú ag brath ar do chomharsain chun do ghnó a dhéanamh dhuit, beidh thiar ort. Is mairg a leigeann a shúil thar a chuid.Bíonn siad ag gáire fúm-sa nuair a bíom ag baint an fhóghmhair glas ach bíom-sa ag gáire fuithe [fúthu?] nuair a bhíonn an gráinne ag caithimh as.Is fear lán do ghloiche d' féar na lán dorais do bhean. Bean gan leanbh gan píopa, bean gan sgíth gan stad. Aibreán bog bréanach [braonach?] a thuibharas bainne do na mbó is na caorach. |
|
ball sinsearach
(stair)
2018-11-02 17:09
|
|
Bréidín buidhe
Ar thaobh an tighe Is ní féidir liom é a sníomh Na a réidhteach Fr. [freagra?] An Grian.Lasgareacht Tá a lán éisg ins na locha mór thimcheall Conmacnamara. Tá an áit is fear ar a mblaoightear "Beirig". Tá bradán agus liathán ar Loch Inach agus tá breac bhán le fághail i nDoire an Cláir. I Líonán tá samharcíní le fághail agus tá t-iar bhreac le fághail ann freisin. Tá Beirig an buidheach do na maoiraibh chun aire a thabhairt to na h-éisg an bhliadhain seo. Ní raibh na h-éisg go tiugh an bhliadhain seo san samhradh acht tá |
|
ball sinsearach
(stair)
2018-11-02 16:53
|
|
phúca leigeann sé féin é.
Is líor do gach lá a thrioblóid féin. Bíonn dhá innseacht ar sgéal. Ní dheantar aon rud ró mhinic. Is furasta fuinneadh in aice na mine. Sé cruthú na putóige a ithe. Nuair a bhíos an cat amuigh bíonn na locha ag rinnce. Is deas iad na cnuic i bhfad uainn. De réir a' chéile déantar na caisleáin. Dá méid an deifir siad is mó é an mhoill.Tomhaiseanna Duibhin duibh Tar fairrge anoir Ag innseacht scéil, Fan feith fan fuil Fr = litir [?] |
|
ball sinsearach
(stair)
2018-11-02 16:44
|
|
leigeant tharris. Ní raibh aon duine sa teach ach bhean a thighe is a inghean. Thug bean a tighe a shuipéar dhó agus thug sí amach é go dtí teach a bhí thuigh [taobh?] amuigh. Ní dheachaidh aon duine ariamh isteach ann nach raibh caillte ar maidin agus nuair eight bean a tighe bhí an fear na scaich [staic?] ann.Sean Fhocail
Bíonn a chial fein ag amadán. Is maith a chapall a tharraing a charr féin. Buail an t-iarann fhad i tá sé té. An rud a sgríobhas an |
|
ball sinsearach
(stair)
2018-11-02 16:42
|
|
leigeant tharris. Ní raibh aon duine sa teach ach bhean a thighe is a inghean. Thug bean a tighe a shuipéar dhó agus thug sí amach é go dtí teach a bhí thuigh [taobh?] amuigh. Ní dheachaidh aon duine ariamh isteach ann nach raibh caillte ar maidin agus nuair eight bean a tighe bhí an fear na scaich [staic?] ann.
|
|
ball sinsearach
(stair)
2018-11-02 16:28
|
|
mbaile Bhí fear a tighe agus a bhean ag troid. Dubhairt fear an tighe le na bhean dul a codladh. Bearr [b' fhearr?] liom a dul a chodladh leis an domhail [diabhal?] na leat-sa. Seo é mo theach ars an fear dubh agus glach sé a bhuidheachas leis an fear óg "agus dubhairt sé" Naoí mí ó indiú béadh mac óg ag an bean seo and bliadhain is fiche ó indiú bé [beidh?] sé ag léigheadh Aifreann san pobuil sin thall. Tá sé sin déanta ars an fear óg agus chuaidh sé abhaile. Thug sé a phaidrín dhó athair agus chuaidh sé a chodladh. Déirigh sé ar maidín agus dubhairt sé go raibh sé ag dul a saoradh beatha dhó fhéin. Chuaidh sé, bhí sé ag imteacht leis agus chonaic sé solus i bhfad uaidh, i bhfad uaidh agus ní [i ngarr dó?] agus rinne sé ar an solus leis an oidhche a
|
|
ball sinsearach
(stair)
2018-11-02 16:04
|
|
sé ina phócha é. Tháinic sé treasna an abhainn agus nuair a bhí sé ar an taobh seo don abhainn dairigh sé torran tuigh thall. D'iarr sé cé a bhí annsin. Mise arsa fear mór agus tabhair treasna an abhainn mé. Céard a tiubharas tú díom [dom?] ars an fear óg. Tiubhartuigh mé sé giní dhuit má tiubhartuigh tú go mo theach féin mé. Cá bheas [fios?] domsa cá bhfuil do theach. Má iompiugheann tú tríd an mbaile mé athnochad mo theach fhéin. Tóg sé leis ar a dhruim é gur thug sé go dtí an céad teach ar an mbaile í. Nuair a bhíodar ag teacht garrdha don teach bhí an Paidrín Páirteach a rádh san teach. Ní thóga[?] i mo teach ars an fear mór dub [dubh?] iompair go dtí an chéad teach eile mé. Ag an dara teach ar an
|
|
ball sinsearach
(stair)
2018-11-02 15:51
|
|
tháiniceadar abhaile trom tuirseach agus dith siad a shuipéar nuair a bhí an suipéar ithte ag an sean fhear, chuaidh sé ar a ghluainead go ndearach sé an Paidrín Páirteach agus sin é an tam a chuimhnigh sé go raibh a phaidrín fágtha ina dhiaidh san ngarrdha aige. Dubhairt sé leis an mac is sine dhul in a choinne. Té ina choinne thú fhéin tá mise sáthach tuirseach i gcaitheamh an lae thar is a bheith ag dul i gcoinne do phaidrín. Dubhairt sé leis an dara mac dhul ina choinne acht bhí an leithsgéal céadna ag an dara mac. Dubhairt sé leis an tríomhadh mac, is fearr duitse dul in choinne ni caithfeadh mé féin dul ann. Rachaidh ars an tríomhadh mac, agus d' imthigh sé leis. Treasna an abhainn go dtáinic sé go dtí an áit a raibh an paidrín leagtha. rug sé ar agus chuir
|
|
ball sinsearach
(stair)
2018-11-02 15:37
|
|
Fáinne óir ar gach méar aicí agus í ag réidhtu a cinn
Seard a dubhairt mach an Caiptín sé go hárd ar luing Go mbfearr leis Neilí na Éire gan roinnSiubhal mise thoir agus siubhal mise thiar, Siubhal mise Gaillimh agus geata Blá Cliath Samhail mo chailín ní fhaca mé ariamh go dtainic mé abhaile ag mo cailín crionn Tá gruaig mo cionn a' tuitim agus ag imtheacht le chuma indiadh mo stór geal 's ní bheidh mé mí [?] |
|
ball sinsearach
(stair)
2018-11-02 15:34
|
|
de mo chroidhe
Curighim-sa Domhnach muna mbéinn beo ach mí 'S nach raibh fada go mbedh sí ina comhnuidhe ar urlar mo tighe. V Déanfaidh mé caisleán ar an tulan sin thall Beidh trí stóir ar aoirde ann agus benn ins an lár Cuirfidh mé cóta uirri de mhór leas an ríogh le cead rinnce ar na bóithribh le stoir geal mo croidhe. VI Bíonn mo deaide do mo mharbhu mar faoi bím ag ól Mar a d'olfainn ceirt leanna na bainne an dá bhó Ach na comhursanna dílis cén caoi a mbeinn beo Ach buideal in gach lámh liom 's me ag ól sláinte mo stóir. VII 'S má fheicfe tusa Neilí is a chúl leis an tein' |
|
ball sinsearach
(stair)
2018-11-02 15:31
|
|
Caisleán a Bharraigh
I Sa Caisleán a Bharraigh a chodail mé aréir Ag codluigh i leabaidh as níor airigh tú mé Ag cur mo lámh tharm go bpógfainn do bhéal 'S ní bhfuair mise ann, ins an leabaidh ach mé féin. II Nach aoibhinn do na héinín eirigheann go hárd Agus isligheann siad fré na chéile Ar aon craoibhínn amháin Ní he sin dhom fhein as a stóir geal mo croi III Fáda fanacht ón a chéile muid Nuair eirigheanns gach la nuair eirigheanns an gheal 'S nuair a theigheann an ghrian faoi Nuair a theigheann an lán mara go fada sa tsligh IV Taobh thiar den claidhe teorainn Tá gradh gheal mo chroidhe Tá braon den fhuil mhóir innti thógfadh ceo |
|
ball sinsearach
(stair)
2018-11-02 15:28
|
|
lá stoirm as taoile mhór agus chonnaic an mada uisce, fear gunna 's é foirú ar béal an chuain mhóir
Céard deir tú le Gailimh cuir séanail ar Co a Chláir Céard deir tú le Garman a ndeachaid n' fhear feadhnais ann. Chonnaic me corca ag bean óg san ngréig As ailltreachaí Calrac na chupan ag ól sweet tae Chuir mé plad lachan imblaclainn aréir amuigh In gardha beag fataí dhá dearcadh o Mam Aoidh Chonnaic mé cladac mór feamuinne dhí deascadh éin amuigh As caiple Coill Salach dá tarranigt an cleibh as sin |
|
ball sinsearach
(stair)
2018-11-02 15:22
|
|
Chonnaic mé madra uisce imbéal gunna
As é ag faire ar béal a chuain mhóir. Chonnaic mé coinín ar Charraig Chuimín lá stoirme 'gus taoile mhóir . Chonnaic mé cnoc i Leitir Mealláin. [?] stand ag Eamon Bhriain. Bhí bearrach ar bhearnach ar chapall as ar bhó go déan. Chonnaic mé an fear ag cur cochall taobh thiar den gréin. Chonnnaic mé an siongán ag tarraint míol mór i dtír. Chonnaic mé an corcán na phota ag bean óg san GréigChonnaic me bearrach ar ghamhain 'sé ag d[?] go tréan. As chonnaic mé coinin [fear?], a cur cochall taobh thiar den ghréin. Chonnaic mé coinín ar Carr. Cuimín |
|
ball sinsearach
(stair)
2018-11-02 15:07
|
|
Thiar ag an altóir tharraing an Soitheach Mór
Bhí sé ar a seoladh soir go dtáinig sé faoin Stór Suas fán mata go ngabhfadh sé sa gcrann. Bhí fear is fiche fáire ar phaiste an sheóil mhóir. I I Corruigh na cairrigín, tá'n Dash ar luighe seól Tá'n Dash ar sínnte; ní eireochaidh sé go deo Tá na fir ag teacht a gcaladh, go leor acu bhí ann, Ní hé sin féin ba mheasa liom ach Crowley 's Mic Éoin.An Dash: Long a cailleadh i gCloigeann timceall 's céad blian ó shoin; Bhí beirt buachaill as an mbaile amuigh uirri nuair cailleadh í. Crowley and Mhic Eoin |
|
ball sinsearach
(stair)
2018-11-02 15:06
|
|
Thiar ag an altóir tharraing an Soitheach Mór
Bhí sé ar a seoladh soir go dtáinig sé faoin Stór Suas fán mata go ngabhfadh sé sa gcrann. Bhí fear is fiche fáire ar phaiste an sheóil mhóir. I I Corruigh na cairrigín, tá'n Dash ar luighe seól Ta'n Dash ar sínnte; ní reochaidh sé go deo Tá no fir ag teacht a gcaladh, go leor acu bhí ann, Ní hé sin féin ba mheasa liom ach Crowley 's Mic Éoin. An Dash: Long a cailleadh i gCloigeann timceall 's céad blian ó shoin; Bhí beirt buachaill as an mbaile amuigh uirri nuair cailleadh í. Crowley and Mhic Eoin |
|
ball sinsearach
(stair)
2018-11-02 15:05
|
|
Thiar ag an altóir tharraing an Soitheach Mór
Bhí sé ar a seoladh soir go dtáinig sé faoin Stór Suas fán mata go ngabhfadh sé sa gcrann. Bhí fear is fiche fáire ar phaiste an sheóil mhóir. I I Corruigh na cairrigín, tá'n Dash ar luighe seól Ta'n Dash ar sínnte; ní reochaidh sé go deo Tá no fir ag teacht a gcaladh, go leor acu bhí ann, Ní hé sin féin ba mheasa liom ach Crowley 's Mic Éoin. An Dash: Long a cailleadh i gCloigeann timceall 's céad blian ó shoin; Bhí beirt buachaill as an mbaile amuigh uirri nuair cailleadh í. Crowley and Mhic Eoin |
|
ball sinsearach
(stair)
2018-11-01 23:20
|
|
tháiniceadar abhaile trom tuirseach agus dith siad a shuipéar nuair a bhí an suipéar ithte ag an sean fhear, chuaidh sé ar a ghluainead go ndearach sé an Paidrín Páirteach agus sin é an tam a chiumhnigh sé go raibh a phaidrín fágtha ina dhiaidh san ngarrdha aige. Dubhairt sé leis an mac is sine dhul in a choinne. Té ina choinne thú fhéin tá mise sáthach tuirseach i gcaitheamh an lae thar is a bheith ag dul i gcoinne do phaidrín. Dubhairt sé leis an dara mac dhul ina choinne acht bhí an leithsgéal céadna ag an dara mac. Dubhairt sé leis an tríomhadh mac, is fearr duitse dul in choinne ni caithfeadh mé féin dul ann. Rachaidh ars an tríomhadh mac, agus d' imthigh sé leis. Treasna an abhainn go dtáinic sé go dtí an áit a raibh an paidrín leagtha. rug sé ar agus chuir
|
|
ball sinsearach
(stair)
2018-11-01 23:19
|
|
sé ina phócha é. Tháinic sé treasna an abhainn agus nuair a bhí sé ar an taobh seo don abhainn dairigh sé torran tuigh thall. D'iarr sé cé a bhí annsin. Mise arsa fear mór agus tabhair treasna an abhainn mé. Céard a tiubharas tú díom ars an fear óg. Tiubhartuigh mé sé giní dhuit má tiubhartuigh t u go mo theach féin mé. Cá bheas domsa cá bhfuil do theach. Má iompiugheann tú tríd an mbaile mé athnochad mo theach féin. Tóg sé leis ar a dhruim é gur thug sé go dtí an céad teach ar an mbaile í. Nuair a bhíodar ag teacht garrdha don teach bhí an Paidrín Páirteach a rádh san teach. Ní thóga[?] é mo teach ars an fear mór dub[?] iompair go dtí an chéad teach eile [?]. Ag an dara teach ar an
|
|
ball sinsearach
(stair)
2018-11-01 21:17
|
|
tháiniceadar abhaile trom tuirseach agus dith siad a shuipear nuair a bhí an suipéar ithte ag an sean fhear, chuaidh sé ar a ghluainead go ndearach sé an Paidrín Páirteach agus sin é an tam a chiumhnigh sé go raibh a phaidrín fágtha ina dhiaidh san ngarrdha aige. Dubhairt sé leis an mac is sine dhul in a choinne. Té ina choinne thú fhéin tá mise sáthach tuirseach i gcaitheamh an lae thar is a bheith ag dul i gcoinne do paidrín. Dubhairt sé leis an dara mac dhul ina choinne acht bhí an leithsgéal céadna ag an dara mac. Dubhairt sé leis an tríomhadh mac, is fearr duitse dul in choinne ni caithfeadh mé féin dul ann. Rachaidh ars an tríomhadh mac, agus d' imthigh sé leis. Treasna an abhainn go dtáinic sé go dtí an áit a raibh an paidrín leagtha. rug sé ar agus chuir
|
|
ball sinsearach
(stair)
2018-11-01 20:52
|
|
ar an asal agus cuireann siad na ciseán ar an asal agus ní ghortuigheann siad é. Sgéal
Bhí fear ann fadó agus bhí triúr mac aige. Fear an dioganta a bhí ann. Ní fhacha sé ag obair ariamh gan a phaidrín a rádh. Air an maidín seo bhí deifir mór air agus dubhairt sé leis féin go ndearach sé a phaidrín ina garrdha. Bhí ar a dul treasna abhainn go dtí a garrdha. Chuaidh sé ar a ngluainead san ngarrdha agus dubhairt sé a phaidrín agus croch sé a phaidrín ar chloc a bhí san ngarrdha agus chuaidh sé féin agus a triúr mhac ag obair. D'oibrigheadar go raibh sé an deireannach trathnóna agus annsin |
|
ball sinsearach
(stair)
2018-11-01 20:41
|
|
clochaí i gcoir na tornóige agus san gáirdín sin a lasann se an tornóg. Mataí
I láthair na h-uaire tá siad ag déanamh mataí mar a bhí san am fadó. Ar dtuis [dtús?] gheibheann duine punánn choirce agus bíonn duine eile ag fanacht leis chun na dual a thabhairt dó. Annsin déanann sé an mata go mbead sé leathan go leor do dhruim an asaill. (i gcoir). San t-Earrach cuirtear ar é nuair a bhíonn sé ag tarraint an aoiligh. Cuireann siad ropa ar gach taobh de chun é a cheanngailt. |
|
ball sinsearach
(stair)
2018-11-01 20:27
|
|
Dóghadh Aoil
San am fadó dóghadh na sean daoine aoil. Ar dtuis [dtús?] baineadh siad na clochaí le pícóid agus nuair bheadh siad bainte acu bhriseadh siad iad agus annsin dhéanadh siad tornóg agus fágadh siad áit bheag innte leis an teine a chur isteach faoi na clochaí chun iad a dhóghadh agus cuireadh siad teine eile os a gcionn agus annsin faghadh siad í ag lasar i rith oichche amháin agus annsin bheadh se in aoil. Dóghann siad aoil i láthair na h-uaire. Gach uile bhliadhain dóghann m'athair tornóg agus cuireann sé an aoil ar na prataí agus gheibheann sé airgead air. Ta gáirdín againn ar a blaoightear[?] cloch aoil mór ins an gháirdín sin gheibheann se na |
|
ball sinsearach
(stair)
2018-11-01 19:55
|
|
Thóg sí an leac agus chuaidh an rud ar a druimh [dhruim] ag[?]. Dubhairt leí é a thógáil go dtí an céad teach eile. níor fhéad sé a dhul sa gcéad teach. Tabhair mé go dtí an céad teach eile. Níl mé indon caithfidh tú. D'imthigh sí leí mar sin fhéin. Nuair a sroiceadar an dara teach bhí siad i[in?] a gcodhladh sa teach sin agus ní raibh siad i-nann a dhul isteach. Chuaidh siad go dtí an tríomhadh teach. Bhí bean agus fear an tigh ag troid. Bhí cead aige a dhul isteach. Chuaidh agus bhí an bean óg tinn agus cuir sé i bás í. Tháinic sé amach Chuaid ar a druimh [dhruim?] tóg mé go dtí an áit a bhfuair tú mé[?]. D'imttigh an bhean leí go dtainig sí go dtí geata na roilige glaoi an coileach mortán[?] agus d'imthigh an rud dá druim[???]
|
|
ball sinsearach
(stair)
2018-11-01 19:11
|
|
mná a phósfad sé. Chuaidh sé go dtí sean-fhear a bhí i a comnidhe i n-gar dó. Dubhairt an sean-fhear leis an céadh sóchraidh a bhéidh ar an mbhaile a dhul ann agus a dhul go dtí an roidhligh[roilig?] agus an mada a fágáil sa roilig. Nuair a tiochfadh sé abhaile, féac cé aca a thíochfadh i a choinne í a phósadh. D'fhág sé a mhada sa roilig agus nuair a tháinig sé abhaile d'fiafruigh sé den chéad bhean a dtíocfhadh sí i gcoinne an mhada. Dubhairt sí nach dtiochfadh an dtíochfadh tusa i gcoinne an mhada?. Ní tíochfadh a deir an darna bean. Ní tíochfadh an tríomhadh bean ná an ceathrad bean i a coinne ach an oireadh. Chuaidh an cuigeadh i a coinne agus nuair a chuaidh sí go tí an roilig agus bhí an mada i a láimh aicí chuala sí an glór faoin leac. Dubhairt an glór leí dá béadh sí i a bean mhaith go d'toghfhadh sí mé féin. Bhí caitheamh mór uirthe agus
|
|
ball sinsearach
(stair)
2018-11-01 13:14
|
|
There was a copper mine being worked in Árd Oileán about eighty years. There was a tunnel built under the sea out as far as the Cabrachaí - sunken rocks between Árd Oileánand Shark. They noticed the tunnel caving in so they left it and no lives were lost. There was a house on the north of the island where miners used to live in but there is only one gable of it standing now.
|
|
ball sinsearach
(stair)
2018-11-01 13:08
|
|
There was once a man who lived in Torreen. He had one cow and she died after having a calf. He buried her in the field, and he left the calf out to die. One day he saw his cow coming and giving the calf a suck. He followed the cow and she ran towards a big cliff and he twisted his hand in her tail and she dragged him into the cliff. When he went in he asked the fairies for his cow and they said they would give him the price of her. He would not go out until they gave him his cow. When he was going out of the cliff there was an old woman in the corner and she said,"Níl aon mhaitheas inntí gan an borac," and they gave him the "borac." Then he left the cliff he heard the rest of the fairies killing the
|
|
ball sinsearach
(stair)
2018-11-01 13:05
|
|
When the O Flahertys were living in Doon Castle, they invited the people from the castle in Baile Connraoi and when they were sitting down to eat their supper, one of the servants said to the other "tá nimh ins an cupán sin a marbhóchadh na céadta. When the people from Baile Connraoi heard this they got up and
|
|
ball sinsearach
(stair)
2018-11-01 13:03
|
|
When the O Flahertys were living in Doon Castle, they invited the people from the castle in Baile Connraoi and when they were sitting down to eat their supper, one of the servants said to the other "tá nimh ins an cupán sin a marbhochadh na céadta. When the people from Baile Connraoi heard this they got up and
|
|
ball sinsearach
(stair)
2018-11-01 12:58
|
|
longer and the man was dead when he went to him. It was said to was the devil that was singing Cáilín Deas Crúidhte na mBó to tempt the priest to wait in order he would have the soul. So the priest cursed that song and it is not right to sing or play it since then.
|
|
ball sinsearach
(stair)
2018-11-01 12:39
|
|
Thiar ag an altóir tharraing an Soitheach Mór Bhí sé ar a seoladh soir go dtáinig sé faoin.
Stór Suas fán mata go ngabhfadh sé sa gcrann. Bhí fear is fiche fáire ar phaiste an sheóil mhóir. I I Corruigh na cairrigín, tá'n Dash ar luighe seól Ta'n Dash ar sínnte; ní eireochaidh sé go deo Tá no fir ag teacht a gcaladh , go leor acu bhí ann, Ní hé sin féin ba mheasa liom ach Crowley as Mic Éoin. An Dash. Long a cailleadh i gCloigeann timceall 's céad blian ó shoin ; Bhí beirt buachaill as an mbaile amuigh uirri nuair cailleadh í. Crowley and Mhic Eoin |
|
ball sinsearach
(stair)
2018-11-01 12:35
|
|
Thiar ag an altóir tharraing an Soitheach Mór Bhí sé ar a seoladh soir go dtáinig sé faoin.
Stór Sums fán mata go ngabhfadh sé sa gcrann. Bhí fear is fiche fáire ar phaiste an sheóil mhóir. I I Corruigh na cairrigín, tá'n Dash ar luighe séól Ta'n Dash ar sínnte; ní eireochaidh sé go deo Tá no fir ag teacht a gcaladh , go leor acu bhí ann, Ní hé sin féin ba mheasa liom ach Crowley as Mich Éoin. An dash. Long a cailleadh i gCloigeann timceall 's céad blian ó shoin ; Bhí beirt buachaill as an mbaile amuigh uirri nuair cailleadh í. Crowley and Mhic Eoin |
|
ball sinsearach
(stair)
2018-11-01 12:20
|
|
Muire agus a Mach
Bríghid agus a brat Micheál 'gus a sgrath Agus a dhá láimh geala gle geala Cumhdach a anam ó anocht agus arís go bráth.Roinn do sheacht solas a Maighdine glórmhar orrainn: Báisteadh, Dull Faoi Láimh Easbuig, Sac. Cuirp Críosta, Sac. na hAthrighe, Ola Dhéidheannach, Órd Beannuighthe, Pósadh.Coighlim an teine seo mar coighligheas Críost chách. Bríghid in a bun agus Muire in a lár. Na ceitre Aingle is aoirde i bhflaitheas na ngrásta cumhdach an tigh seo agus na daoine go lá. |
|
ball sinsearach
(stair)
2018-11-01 12:04
|
|
go buan, i nár suidhe dúinn i nár seasamh dúinn agus nár suan. A Mhaighdínín ghlórmhair, mhúinte, bheannuighe, is Tú mo lóin, mo stóir agus mo thaisge. Is Tú mo choinneall eoluis romham 'sna gach bealach. Ar uair mo bháis go raibh Tú agam.In ainm an Athair leis a bhfuair Mach Dé an bua[?] gus an Mhic a d'fulaing a Phéin go cruaidh gus an Spioraid Naoimh ár neartú Muire gus a Mach i mo Thriall.
Amen a Dhia Amen a Mhuire |
|
ball sinsearach
(stair)
2018-11-01 10:45
|
|
"Sgéal faoi Chrois Bhrighde"
Uair amháin bhí Naomh Bríghid ag tóruigheacht píosa talmhan le h-aghaidh clochair, a chur ar bun ann. Bhí sí ag siubhal ó áit go háit ag féachaint cé'n duine a thuibhreadh píosa talmhan dí. Bhí Págánach 'na chomhnuidhe ins an áit is bhí Bríghid ag dul char a dhoras, is chuala sí mar bheadh duine éigin ag osnaighil. Sheas sí ar feadh tamaill ag aghaidh an dorais. Bhí an osnaghail ann i gcómhnaigh. Annsin cheap sí gur duine éigin a bhí ag fágháil bháis, is chuaidh sí isteach. Bhí an Págánach 'na luighe ar leaba tuighe san gclúid is é ag saothrughadh bháis. Chuaidh Naomh Bríghid anonn go dtí é, is labhair sí leis. Ní raibh mórán cainnte aige. Bhí fios ag Naomh Bríghid nar chreid sé in Dia, is thosaigh sí ag múineadh an creidimh dhó chomh maith agus d'féad sí. Faoi ceann sgathaimh creid se in Dia. Annsin d'iarr sé maitheamhnas ar Dhia mar gheall ar a chuid peacaidh. Nuair a bhí Naomh Bríghid ag múineadh dó faoi Páis Chríosta ní riabh aon pictuir aici de, agus tharraing sí slám tuighe amach as an leapa, is rinne sí pictúir na Croise. Annsin Bhí sé níos soléire do'n Págánach é do creideamhaint. Sul ar chailleadh é tug Bríghid baiseadh urláir air, agus chuaidh a anam go Flaitheas. In a dhiadh sin chuile Féile Bríghde, déanann na daoine croiseanna Bríghde le cuimhne a chonghbheál uirthi agus an caoi a mhúin sí an creideamh do'n págánach. |
|
ball sinsearach
(stair)
2018-10-31 21:06
|
|
sé ana-bhuidheach de ach cúpla laogh a chur chuige i gcóir na fleidhe. Nuair abhí na litreacha léighte ag an doctúir uasal, fuair sé na laoghannta agus na peallairí agus sgríobh sé leitir chuig an mnaoí a rádh leithe go raibh sé ag cur an rud a d'iarr sí air chuice agus ceann acu a slugadh gach ré uair a cluig. Dubhairt sé i leitir a carad go raibh súil aige go gcuideochadh siad leis an bhfleidh.
Thug sé na litreacha, na laoghannta agus na peallairí do Pádraig le tabhairt do'n mhnaoí agus d'á charaid. Ag an am céadhna, dubhairt se leis go raibh súil aige go mbheadh sé indon an teachtaireacht beag sin a dhéanamh i gceart. B'sin í an t-súil a chlis ar an docthúir, ámhthach, mar fairíor géar, ní raibh a dhóthain céille ag Pádraig leis an méid sin do dhéanamh i gceart. Mheasg sé na litreacha ar an mbealach agus muna raibh iongnadh ar an mnaoi nuair a fuair sí na laoghannta agus an t-ordú "ceann acu a slugadh gach ré uair", ní lá fós é. Níor chreid sí i gcómhairle dochtúra uaidh sin amach, agus a chonách sin uirthe, tá sí beo fós. Ach ba bheag a h-iongantas i gcomartas le h-ionghantas agus fearg an charad nuair a fuair sé na peallairí "le súil go gcuideochaidh siad leis an bhfleidh". D'freagair sé do'n doctúir a' fiafhruighe de an raibh seisean ag ceapadh go raibh faoi fhein nimh a thabhairt don ceanntar go léir, nuair cuir sé na peallairí chuige. Ni chuirfeadh saoghal in a luighe air gur dearmad a thárla agus ní raibh baint na pairt acu le na chéile o shoin i leith. |
|
ball sinsearach
(stair)
2018-10-31 18:43
|
|
Teigheann riar maith daoine ag tabhairt turais ar an tobar seo cuile bhliadhain ach tá'n spiorad sin ag dul i laige anois agus níl sé chómh beo bríoghmhar ins na daoine is a bhíodh sé fadó, nuair a théighidís de suibhal cos ag tabhairt turais ar thobar dá shórt seo a bíodh[?} b'fhéidir, cúpla sgór míle uatha.
Chuaidh mé fhéin chómh fada leis an tobar uair amháin ach ó thárla go raibh mé ró-óg níor chuig mé an turas. |
|
ball sinsearach
(stair)
2018-10-31 18:32
|
|
Tobar Aibhistín
Ar thaobh do láimhe deise, ag dul isteach do Gaillimh duit idir bearraic na Rinne Móire agus stáisiúin na Gaillimhe, tá loch ar a dtugtar Loch an t-Sáile. Ar bhruach thiar an locha tá tobairín deas gleoidhte dá ngoirtear "Tobar Aibhistín". Tugadh an t-ainm sin air i n-onóir do Naomh Aibhistín a mhair i nGaillimh fadó agus tá Séipéal Aibhistín san gcathair freisin mar chuimhneachán air. Tá sgonnsa dead cruinn thart timcheall an tobair seo agus is féidir é fheiceál ó'n traen ach duine a bheith sáthach grinn agus fios a bheith aige go bhfuil a leithéid mór-thimcheall na h-áite. Bhí cros ar bárr an tobair sgathamh, ach leagadh í leis an síon agus leis an bhfearthainn. Tobar beannuighthe é gan amhras mar beannuigh sagart é tá suim bliadhanta ó shoin. Ar an Satharn deireannach de mí Iúil no "Satharn Chruim Dhuibh" mar a tugtar de ghnáth air, teigheann muinntir na tíre isteach ag tabhairt turais air. Teigheann siad cos nochtuighthe seacht n-uaire, thart timcheall an tobair (agus bíonn ar na daoine) ag paidireoireacht is caitheann siad méaróigín isteach ann ag deire gach turais. Amannta bíonn an sáile isteach thart timcheall an tobair agus bíonn ar na daoine fanacht go dtrághann sé. Tugann siad leo buidéal d'uisge an tobair agus ruinne[?] d'en bhfeamainn a bhíos ag fás thart timcheall i gcóir leighis. Duine ar bith a gcuirtear turas ar chuig an tobair seo bíonn air a dhul ann trí h-uaire de ghnáth. caitheann na daoine a thuganns turas ar an tobar riar pighneacha nó rud éicint mar sin isteach ann ag imtheacht dóibh. Is dócha gur ó'n bpagántact anuas a thaganns an nós seo. |
|
ball sinsearach
(stair)
2018-10-31 12:30
|
|
Sgéal
D'innis Pádraic mac Fhlannchadha dhom go raibh a athair mór in a chómhnuidhe in oileán i Loch Coirib. Lá d'a raibh a bhean agus a chlann ar an aifreann agus eisean sa mbaile ag tabhairt aire do'n teach agus pota fataí bruithte aige le h'aghaidh an dinnéir, tháinic girrfhiadh isteach agus thug leis (pota) prátaí as an bpota a bhí ar an teallach. Tháinig sé aríst agus thug leis fata eile. Lean air mar sin go raibh chuile fhata d'a raibh ann tugtha leis aige. Níor bhac an sean fhear é. Nuair a d'fhill na daoine ó'n Aifreann, bhí iongantas ortha nuair nach raibh aon fataí bruithte rómpa. Níor dhubhairt fear an tighe aon ceo faoi'n ngirrfhiadh acht dhíol sé an t-oileán chomh luath is fuair sé deis air 's chuaidh sé in a chomhnuidhe ar an tír mhóir. Girrfhiadh draoidheacta a bhí ann. |
|
ball sinsearach
(stair)
2018-10-31 11:56
|
|
Sgéal
Bhí dhá bhuachaill ag béiceadh le chéile tráth amháin cia aca dob' fhearr scoláireacht. Faoi dheireadh dubhairt ceann aca leis an bhfear eile, "chan fhuil gar agat a bheith ag cainnt; ca dtig leat bheith comh maith liom-sa óir bhí mé in mo cohdladh le hoide scoile gach aon oidhche le seachtmhain. Sin rud annsead[?] agat. |
|
ball sinsearach
(stair)
2018-10-31 11:45
|
|
"Sgéal faoi Chrois Bhrighde"
Uair amháin bhí Naomh Bríghid ag tóruigheacht píosa talmhan le h-aghaidh clochair, a chur ar bun ann. Bhí sí ag suibhal ó áit to háit ag féachaint cé'n duine a thuibhreadh píosa talmhan dí. Bhí Págánach 'na chomhnuidhe ins an áit is bhí Bríghid ag dul char a dhoras, is chuala sí mar bheadh duine éigin ag osnaighil. Sheas sí ar feadh tamaill ag aghaidh an dorais. Bhí an osnaghail ann i gcómhnaigh. Annsin cheap sí gur duine éigin a bhí ag fágháil bháis, is chuaidh sí isteach. Bhí an Págánach 'na luighe ar leaba tuighe san gclúid is é ag saochrughadh[?] bháis. |
|
ball sinsearach
(stair)
2018-10-31 11:15
|
|
siad go dtí Cuilleach chuaidh siad isteach i dteach an amadáin. Chonnaic an t-amadán ag teacht iad agus chuaidh sé agus d'innis sé dóibh gur mharbhuigh sé féin an duine uasal. Thug sé leis iad go dtí an áit a cuireadh an duine uasal agus nochtuigh an t-amadán ceann de h-adharchaibh.
"An raibh adharch ar t-athair a dhuine uasal"? adeir sé. "A raibh ceithre cosa ar t-athair"? adeir sé. "A raibh iorball ar t-athair"? adeir sé. "Ní raibh" adeir an duine uasal agus d'imthigh sé leis agus ní cuireadh aon thuairisg ar a athair ó shoin. |
|
ball sinsearach
(stair)
2018-10-31 11:04
|
|
Amadán Cuilleach
Bhí amadán i gCuilleach baile atá i bhfuighseacht dhá mhíle de'n Líneán. Bhí fear ag imtheacht ag tógáil cíosa agus bhí agus bhí sé ag imtheacht nó go dtáinig go dtí Cuilleach san áit a raibh an t-amadán in a comhnuidhe. Tháinic sé isteach i dteach an amadáin agus chroch sé a chóta ar cúl an dorais agus chroch sé a hata ar phionna a bhí san mballa. Leag sé a mhála airgid ar an mbord agus a chuid leabhar. Bhí féasóg mór fada air síos go dtí a bhásta. Thosuigh na míoltógaí luighe ar a phlait agus thosuigh an t-amadán ag rith ar na míoltógaibh. D'éist an t-amadán leis na míoltógaibh nó go raibh suas le scór aca ar a cheann. Fuair sé túairigín agus bhuail sé an duine uasal agus mharbhuigh sé é. Thug an mháthair agus an t-athair an duine uasal agus chuireadar é. Bhí an t-amadán ag faire orra. Bhí fhios aca go n-innseóchadh an t-amadán orra agus nuair a bhfuair siad an t-amadán in a chodhladh thógadar an duine uasal agus chuireadar gabhar in a áit. Nuair a bfada le na muinntir ag baile go raibh sé ag tigheacht. Tháinic siad ar a thúairisc agus nuair a tháinig |
|
ball sinsearach
(stair)
2018-10-31 02:44
|
|
na súile asat-sa "pioc" adeir an fear "ait ba mhaith an lá dom é mar tá mé pósta anois le inghean ríogh agus tá an oiread airgid agam is nach bhfuil fhios agam cé air a bhriathnós mé"
"Pioc na súile asamsa anois" adeir an fear eile agus gabhfaidh mé isteach sa mballa agus beidh fhios agam a bhfaigheadh mé leigheas. Pioc sé na súile as agus nuair a d'fhág sé an fear eile chuaidh sé isteach sa mballa agus chuaidh sé i bhfoghlach. Nuair a tháinic na cait isteach dubhairt siad "Innis sgéal a Shaibh" "Innis scéal a Mheadhbh". "Innis scéal tú féin a Rí na gCat". Dubhairt Rí na gCat "Ni mór dúinn an teach a chuartú go bhfeicidh muid an bhfuil aoinne istigh". Thosnuigheadar ag cuartú agus fuair siad an fear agus stroic siad ó chéile é. "Anois" adubhairt siad " ní thiochaidh tú níos mó ag tabhairt sgéalta uainne" Nuair a chuala an fear a chaill na súile roimhe sin an sgéal chuir sé paidir chun Dé a shábháil é agus bhí na daoine ag fiafruigheadh cé'n fáth ar phioc sé na súile as (gurab é féin) agus dubhairt sé gurab é féin ba chionntach. |