1. dúchas.ie
  2. Bailiúchán na Scol
  3. Baile Theas (B.), Malla

Scoil: Baile Theas (B.), Malla (uimhir rolla 4953)

Suíomh:
An Baile Theas, Co. Chorcaí
Múinteoir:
Tadhg Ó Hanluain
Brabhsáil
Modh:
Bailiúchán na Scol, Imleabhar 0364, Leathanach 290

Tagairt chartlainne

Bailiúchán na Scol, Imleabhar 0364, Leathanach 290

Íomhá agus sonraí © Cnuasach Bhéaloideas Éireann, UCD.

Féach sonraí cóipchirt.

Íoslódáil

Sonraí oscailte

Ar fáil faoin gceadúnas Creative Commons Attribution 4.0 International (CC BY 4.0)

  1. XML Scoil: Baile Theas (B.), Malla
  2. XML Leathanach 290
  3. XML “Cath Cnoc na nOs”

Nóta: Ní fada go mbeidh Comhéadan Feidhmchláir XML dúchas.ie dímholta agus API úrnua cuimsitheach JSON ar fáil. Coimeád súil ar an suíomh seo le haghaidh breis eolais.

Ar an leathanach seo

  1. Cath Cnoc na nOs

    Roinn Roinn Postáil
    Tá an cnoc beag seo suidhte tímcheall trí mhíle ar an dtaobh thoir de Cheann Tuirc. Is ann a troideadh cath fuilteach 'sa bhliadhan 1647 idir Gaedhil agus na Gallaibh. Briseadh ar na Gall nú ba chirte a rádh ar na Gall-Gaedhil agus d'fhagadh 4000 díobh marbh ar pháirc an áir. De réir lucht staire b'é an tubaist úd i gCnoc na n-Os ba chionntocair leis an mbriseadh a tháinig ar Ghaedhil Chúige Mumhan 'na dhiaidh sin. An Tighearna Ínse Cuinn, an fear iomráidhteach úd go dtugaidís na Gaedhil "Murrough the Burner" mar leas-ainm air, abhí mar cheann-feadhma ar na Gallaibh agus bhí an Tighearna Taafe i gceannas ar na Gall-Gaedhil. Is minic a cuirtear an mhilleán ar Taafe mar gheall ar an lá úd agus de réir mar a cloisimíd ní gan cúis é. Is amhlaidh a bhí buidhean Albanach ag cabhrú leis na Gaedhil an lá úd agus bhí an duine iomraidhteach úd Mac Giolla Ciotaigh /(Culcoitt McDonnell go ndeintear trácht air s'in babhar (?) úd "John Splendid" le Neil Munroe) i gceannas ortha. Mar a thuit amach go minic roimhe sin agus 'na dhiaidh i Stair na h-Éireann d'eirig easaontas idir an mbeirt roimh an gcath mar gheall ar feallbheart a dhein Mac Dómhnaill i "gCath Philiphaugh" a troideadh in Albain 1645. Pé sgcéal é dhuiltuigh Taafe cabhar a bhreith do Mhac Dómhnaill in am an ghádhtair agus buadhadh glan ar na Ghaedhil. Mharbhuigheadh Mac Giolla Ciotaigh freisin agus na h-Albanaigh go léir abhí ag cabhrú leis.
    I dtosach an lae bhí eirghe leis na Gaedhil agus thiomáineadar na Sasanaigh rómpa acht d'eirig clampar
    (leanann ar an chéad leathanach eile)
    Tras-scríofa ag duine dár meitheal tras-scríbhneoirí deonacha.
    Stair Athraigh
    Topaicí
    1. am
      1. tréimhsí staire sonracha (~25)
        1. Cath Chnoc na nOs (~6)
    Teanga
    Gaeilge
    Faisnéiseoir
    Mr James O' Connell
    Inscne
    Fireann
    Aois
    83
    Seoladh
    Cnoc na nOs, Co. Chorcaí