Léim go príomhábhar an leathanaigh

Bailiúcháin
Áiteanna
Daoine
Topaicí
Acmhainní

Gaeilge
English

Meitheal Dúchas.ie Logáil isteach

téarma.ie
logainm.ie
ainm.ie
gaois.ie

dúchas.ie
An Príomhbhailiúchán Lámhscríbhinní
Gleann Cholm Cille

Suíomh: Gleann Cholm Cille Co. Dhún na nGall

Dáta:: 1936
Bailitheoir:: Seán Ó hEochaidh

Scag na míreanna

Duine Teanga

Teidil (155)

“Bhí maighistir scoile i Málainn Mhór fad ó shoin...”
“Bhí móran pisreógaí a baint le Lá Beáltaine...”
“Bhí Spáinneach ann fad ó shoin...”
“Bhí gabha amuigh fad ó shoin i gCaiseal Charn...”
“Bhí fear as Teilionn lá fuar doineannta...”
“Bhí cainnt fad ó shoin ag na beáthadhaigh...”
“Bhí Naomh Caoimhghin ar an oileán...”
“Bhí fear ann, agus bhíodh sé an uile oidhche ag imirt chárdaí.”
“Bhí mé fhéin agus John 'ac Fhionnlaoich...”
“Colm Cille d'iarr sé ar a bhuachaill lá amháin...”
“Bhail bhí bean annsin...”
“Bhail thíos ins a Phoinnte uair amháin...”
“I nGleann Gheis uair amháin bhí fear ann...”
“Nuair a bhí Prince Charley ar a sheachnughadh...”
“There is a place here in Malinbeg at the Silver Stran'...”
“Chuaidh Séamus Bán as Cruachlann...”
“Chuaidh a Brathair Bán 'un Bainnse...”
“Bhail thíos i bPoinnte Luacruisc fad ó shoin...”
“Sa pháirt thoir otuaidh de Pharaiste Glinne tá cruc ann.”
“Amuigh i gCrann Cheó uair amháin...”
“D'imthigh fear as Srathlaoighil uair amháin...”
“I mBaile an Sgeadamáin uair amháin...”
“'Sa t-sean-am nuair a bhí Conall Caol ar a sheachnughadh...”
“Tá áit i Sliabh a' Tuaith, agus sé'n t-ainm atá air Bealach na Marcaidheacht.”
“Tá áit i Sliabh a' Tuaith a dtugann siad 'Leabaidh Sailor' air...”
“Ins a t-sean-am cailleadh soitheach eadar Béal Ghlinne agus a Port amach annsin...”
“Tá áit os cionn a bhaile s'aghainne agus tá árd ann.”
“Ins a t-sean-am i n-am a droch-shaoghail...”
“Thart fá Shliabh a' Tuaith - i gcladaigh Shliabh a' Thuaith...”
“Tá talamh bhunadh thaobh ó thuaidh an Ghleanna...”
“Sa t-sean-am, bhí buachaill i gCróibh...”
“Cuaidh fear as Mín a Cearbhaigh uair amháin sa' t-sean-am...”
“Seo sgéal a chualaidh mé ó Seárlaí Mag Anna...”
“Bhí fear i bparaiste Chille Cartha...”
“Ag céidh na gCeall, bhí bád sínte suas leis a chéidh...”
“Bhí lánamhain óg indiaidh a bpósta, agus casadh mac aca...”
“Bhí buachaill ann agus ní rabh aige ach é fhéin...”
“Dhá fear a chuaidh oidhche amháin ar scór trifle éisg...”
“Bhí baicle bhuachaillí ag Colm Cille lá amháin ag iomchar uisge...”
“Bhail tháinic 'mistake' ar chailís Cholm Cille...”
“D'fhág dhá bhuachaill lá amháin Mín an Aodhaire...”
“Bhí baintreabhach i bPoinnte Luachruisc agus bhí nighean amháin aicí.”
“Bhail bhí gasúr, agus bhí an-dúil i n-iomáin aige...”
“Bhí fear a buachailleacht eallaigh amuigh sa t-sliabh...”
“Bhí sagart i nGleanncholmcille.”
“Bhí cailín i dTeilionn a rabh dhá dheárthair aicí...”
“Bhí triúr deartharacha i nGarbh Ros...”
“Crág ort a Dhoimhnic Uí Dhomhnaill, Is mairg ariamh a chonnaic thú...”
“Bhí baintreabhach ann a'n uair amháin agus ní raibh aicí ach an mhac amháin.”
“Bhí fear ann fad ó shoin, agus sé 'n t-ainm a bhí air Gobán t-Saoir.”
“Bhí gasúr i Lothairathuirc uair amháin...”
“Bhí dhá bhuachaill astoigh annseo i gCill Fhánaid...”
“Bhí fear amuigh annseo ar a t-Srathbuidhe...”
“Chuaidh beirt heat amháin go Poinnte Luachruisc...”
“Bhí fear as Mín a' Cheárbhaigh heat, agus bhí sé go mór a déanamh poitín.”
“Ins an am a rabh 'n tóir ar na saghairt, chomhnuigh fear aca amuigh ag loch...”
“Bhí scálan thíos annseo ar a Mhachaire ag saghart a'n uair amháin.”
“Bhí sagart Garvey bhí sé 'n-a shagart paraiste i n-Árd a' Ratha.”
“Bhail chluininn mo mhaethir a rádh go rabh pisreógaí móra a baint le Lá Beáltaine roimhe seo.”
“Ná bí fárannta i dteach an óil; nó carthannach ar sráid; nó crádánach ar dhuine bhocht.”
“Bhí fear amuigh annseo i Mín a' Draoigean, agus d'óladh sé braon beag.”
“Bhí fear sa Chlochar an uair amháin agus fuair a bhean bás.”
“Bhí buachaill ann uair amháin, agus shaoil sé móran de fhéin.”
“Nuair a bhí Pádraic a siubhal i n-Éirinn...”
“Bhail chluininn a sean-bhunadh a rádh ariamh anall, nach rabh sé maith a dhul in aghaidhe nádúir a dhéanamh dadaí.”
“Tháinic giorrsach as na sléibhte in áit a rabh gréasán báinín aca...”
“Is mór atá na daoiní athruighíste ó'n t-sean-aimsir.”
“Seo trí chomhairle do bhuachaill óg:- gan a bheith buaidheartha fá iasacht báid; nó éiteadh fá seal áthcha; nó eiteadh fá bhean.”
“Bhí lánamhain thíos annsin, agus nuair a bhí siad leith-bhliadhain pósta d'imthigh 'n fear go Merica...”
“Bhí athair agus mac agus deártháir na mrá ag 'ul a gcrochadh.”
“Ins a t-sean-am bhíod sé 'n-a ghame mhór ag tighearnaí ag cur gealltaí as a gcuid teanántaí.”
Ramás
“Tháinic fear thuas toigh Mhac Uí Dhomhnaill Dhún na nGall, agu sníor aithin Mac Uí Dhomhnaill cé é fhéin.”
“Bhí tighearna ins na Cealla a dtugad siad Wilson air, agus bhí sé la amháin ag 'ul go Sasanaigh...”
“Bhí buachaill i nGleann agus bhí sé a' suirghe le cailín...”
“Bhí mé fhéin agus Barney Ó Lúdhóg, chuaidh muid siar ar scór a dhul na Carraice...”
“Bhí fear dubh ann agus d'fhág sé na tíortha thoir ar scór murdar a dhéanamh i n-Eirinn...”
“Bhí gasúr ann, agus chuaidh sé go h-Aifreann a Domhnaigh ar maidin...”
“Bhí sagart paraiste i bParaiste Ghlinne, a dtugad siad a Sagart 'ac Conghaile air...”
“Bhí fear siubhail ag 'ul ó bhaile go baile, agus casadh isteach i dteach lá i mbaile mhór é...”
“Gasúr a d'fhág athair agus a mhaethir ar shon fhortún...”
“Thiomáin Colm Cille na deómhain roimhe go rabh sé istoigh i n-áit a bhfuil Buailí na nDeómhan air.”
“Bhí fear ann agus bhí sé fá na cladaigh lá amháin, agus chonnaic sé clóca caithte ar cloch...”
“Bhí fear lá amháin ag cur toighe ar a theach, agus tháinic séidean...”
“Sean-bhean a bhí i bparaiste Chille Chartha i mbaile a dtugann siad Srathlaoighil air...”
“Bhí saghart i bparaiste Dhún na nGall agus chuaidh sé lá isteach go teach a' phobail...”
“Bhí sagart paraiste ins na Cealla, agus oidhche amháin tháinic gasúr 'un toighe, agus d'iarr sé lóistín ar a chailín go maidin.”
“Chuaidh buachaill tráthnóna amháin 'na phortaigh a chróigeadh mhónadh.”
“Páirtí a bhí ann fad ó shoin a dtugad siad na 'Malies' ortha...”
“Fear a bhí 'n-a shuidhe ag 'still' i gCúl na Cruaiche.”
“Chuala mé iomrádh ar shagart a bhí ag 'ul fhad le duine tinn...”
“Bhí mé oidhche, mé féin agus buachaill eile a siubhal a teacht abhaile...”
“Bhí sagart lá amháin ag 'ul síos Fintrágha...”
“Bhí gréasuidhe ann, agus ní rabh aige ach an mhac amháin...”
“Bean agus dhá chroidhe ina cliabh aicí...”
“Chuaidh buachaill as an áit seo ar aimsir na Lagáin trip amháin.”
“Bhí lánamhain ann trip amháin, agus bhíodh móran eallach-féaraigh ag an fhear.”
“Bhí lánamhain ins a t-sean-am, agus ní rabh aca ach iad fhéin araon.”
“D'fhág fear as Co. Dhun na nGall an áit a dtugann siad na Glaiseachaí air...”
“Bhí fear ann fad ó shoin, agus bhí sé fhéin agus a bhean n-a chomhnaidhe go h-an bhocht.”
“Bhí trí shaghart óga indiaidh a teacht amach as a cholaiste...”
Mal Dubh an Ghleanna
“Bhí seanbhean i n-Árd a' Ratha, agus chuaidh sí 'un tosuigh ar scór faoisdine a dhéanamh i n-am éisteacht scaball.”
“Fear a bhí ann agus chuaidh sé 'un aonaigh.”
“Chuaidh fear 'un aonaigh gur dhíol sé muc mhór i mBaile 'n Droichid.”
“Bhí meitheal mhónadh ar a bhaile seo trip amháin...”
“Bhí'n fear ceádna bhí sé ag faire ar a bhaile seo oidhche eile...”
“Tá gráthas aca ar a bhaile seo - Mín a' Cheárbhaigh...”
“Bhí móran léaghasaraí ag an t-sean-bhunadh roimhe seo a bhfuil dearmad déanta daobhtha uilig anois.”
“Chuaidh fear agus bean suas go mullach Shliabh Liag lá amháin...”
“Bhí fear ann trip amháin agus bhí triúr mac aige.”
“Ins a t-sean-am, bhíodh na muca an fharrsaing, agus ní bhíodh a bárr comh h-an mhaith sin.”
“Ins an am a rabh na 'Tans' ar a gcois thart ins an áit seo...”
“Ins an áit seo bhí fear ann agu sbhí bó aige, agus bhí h-am astoigh.”
“Ins a t-sean-am bhí fear san áit seo, agus ghlac a bhean tinneas.”
“Bhí Preacher ann a'n am amháin, agus bhí sé n-a sháith an t-saoghal.”
“Bhí sin ann má's fad' ó bhí, bhí Rí Ó Domhnaill i nDún na nGall, agus Rí Ó Máinle thiar i gConnachta.”
“Fuair méire Bhaile Átha Cliath bás uair amháin...”
“Bhí gasúr lá amháin ag 'ul go fóghmhar na Sasanaigh.”
“Ar a dhul siar Connachta damh lagadh ins na cosa mé agus béigean damh greadaghadh ar a déirce.”
“Bhí dhá dheárthair ann uair amháin, agus bhí siad 'n-a gcomhnuidhe bhí 'n dá theach an-neast do chéile.”
“Bhail sul ar rugadh Fionn Mhac Cumhail rinn sean-bhean phisreógach, rinn sí fhios go b'é bhéadh 'n-a Rí ar Éirinn.”
“Bhí baicle oidhche amháin a cuartaidheacht thíos ag loch fhada...”
“Bhí saghart ann uair amháin, agus fuair deárthair do bás.”
“Bhí Ó Domhnaill a bhí i nDún na nGall uair amháin, agus a' fear abhí sa chomhursan aige bhí capall searraigh aige.”
“Bhí file ceóil ann fad ó shoin a dtugad siad Cearbhallán air.”
“Bhail bhí fear taobh amuigh de Bhéal Féirsde uair amháin, agus bhí triúr inghean aige de chailiní breághacha.”
“Bean as Inbhear ar pósadh inghean dí i dToraigh, agus rinn sí comhairle i dtoiseach a' gheimhridh...”
An Ghiobóg
“Agus chuaidh mé na Rósann ar cuairt agus bhreathnuigh mé uaim a spéir...”
“Bhí bád iasgaireacht amuigh a'n am amháin, agus tháinic an gharbhadas ortha.”
Mise agus Mo Bhása Bán
“D'fhág fear paraiste Chille Chartha uair amháin...”
“Bhí sagart ins na Rosa uair amháin, a dtugad siad Doimnic Ó Domhnaill air.”
“Bhail bhí rí fad ó shoin i n-Éirinn a dtugad siad Cormac 'Ac Airt air.”
“Bhí buachaill lá amháin ar chéidh Dhoire, agus tháinic fear innseoir.”
“Bhí saor cloiche fad ó shoin i n-Éirinn a dtugad siad Goban t-Saoir air, agus bhí mac amháin aige.”
“Bhí fear i Mín a' Draoidhean fad ó shoin a dtugad siad Micheal Aorach air...”
“Bhail bhí fear i nGleann, bhí sé lá amháin sa tráigh, agus chonnaic sé bean n-a suidhe ar Carraic, bean an deas.”
“Bhail ba é Goll Mac Móirne, ba é an fear a b'fheárr de na Fiannaibh é, a bhí i n-Éirinn fad ó shoin.”
“An áit a rabh Colm Cille a baint faoi, bhí sé an-olc fá dhéirce roimhe seo.”
“Ins an am a rabh chogadh Chill Aladh ann bhí an-eagla ar na daoiní go sgabfhad sí fríd Éirinn.”
“Tá péisteóg ins na cruic a dtugann siad arc-sléibhe oirthí.”
“Bhí fear i gCúl na Cruaiche uair amháin, agus bhíod sé a stilleáracht.”
Amhrán
“Bhí dhá comrádaidhe ann uair amhain, dhá bhuachaill.”
Thiar i mBruach an tSléibhe
Cailíní Deasa Shrath Laoill
“Tá cailíní gránda i Srathlaoighil nach dtáinic ó'n t-síol nó án phór...”
An Seanduine Dóite
Cuach Mo Lon Dubh Buí
“Chonnaic mé 'n teampoll dá déanamh 's na tonna udaí thiar...”
Máire Bheag na Gruaige Báine
“Bhail nuair a bhí Cromail a déanamh slaid fríd Éirinn...”
“Nuair a bhí ar Slánuighteór agus A Mhaethir a siubhal thart fad ó shoin...”

/ 549 Ar aghaidh

Taifeach: Íseal | Ard

Tagairt Chartlainne

An Príomhbhailiúchán Lámhscríbhinní, Imleabhar 0143, Leathanach 384

Íomhá agus sonraí © Cnuasach Bhéaloideas Éireann, UCD. Féach sonraí cóipchirt »

Tuairiscigh fadhb chuig eolas@duchas.ie »

Abair linn má fheiceann tú eolas mícheart nó míchuí anseo.

Ráiteas maidir le Polasaí 'Fógra agus Gníomh' »

Ar an leathanach seo

“Tá gráthas aca ar a bhaile seo - Mín a' Cheárbhaigh...”

“Bhí móran léaghasaraí ag an t-sean-bhunadh roimhe seo a bhfuil dearmad déanta daobhtha uilig anois.”

Suíomh: Gleann Cholm Cille, Co. Dhún na nGall
Bailitheoir: Seán Ó hEochaidh
Teanga: Gaeilge

Maidir le dúchas.ie
An Príomhbhailiúchán
Bailiúchán na Scol
An Bailiúchán Grianghraf
Meitheal Dúchas.ie
Cartlann fógraí

Ábhar agus sonraí:
© 2019 Cnuasach Bhéaloideas
Éireann, UCD
Réiteach teicniúil:
© 2019 Fiontar & Scoil na Gaeilge, DCU
Teagmháil:
eolas@duchas.ie
Ar na meáin shóisialta: Facebook Twitter

Cláraigh dár liosta ríomhphoist!

Más maith leat go gcoimeádfaí ar an eolas thú maidir leis na forbairtí is déanaí ar dúchas.ie agus ar thionscadail eile de chuid Fiontar & Scoil na Gaeilge, cuir do sheoladh lenár liosta ríomhphoist.

Cláraigh anseo

dúchas.ie

Gaeilge
English