Recent changes
Number of records in editorial history: 59
senior member
(history)
2017-10-11 15:35
|
|
duine marbh ann. Thánaig muintir na carraige mar bhí an t-or ag imtheacht ó lá go lá. D’fiafruigheadar de’n gréusaidhe ar airig sé go raibh duine marbh in aon áith
Dubhairt an gréusaide leó ceirt a chur ar a shúile agus go dteasbáin-feadh sé an tig dóibh. Do deineadar amhlaid. Chuaid se go tig an fhir bhoicht agus fuaradar an corp ann agus an t-or go léir. Do mhairbh an fear bocht na muintear na charraige agus bhí an t-ór go léir aige féin. |
senior member
(history)
2017-10-11 15:33
|
|
Seán Ó Curráin
Cathair Thoir, Cíll Garabháin Fuaireas é seó ó Dómhnall Ó Curráin Cathair Thoir Cíll Garabáin |
senior member
(history)
2017-10-11 15:32
|
|
Cúntas Áite
Deirtear go raibh sráid ar thaobh na láimhe clé den mbóthar ar aghaidh stáithiúin Droichead Uí Mhórdha. Tá na fotharaig le feicsint ann fós. Do bhí tig tábháirne ann. In aice na sráidhthe bhí páirc mhór leathan in a imirtí cluicí peile i gcóir Craobh Cíarraidhe. Tagadh slúagh mór daoine ó gach áit ag féuchaint ar na himirtheóirí. Bhí árdán |
senior member
(history)
2017-10-11 15:30
|
|
leath cearclach mór tímcheall na páirce agus bféidir radharc maith d’fághail úaidh. Tá casán le feicsint fós ag dul de dhruim an chnuic ó thúaidh go Cíll Áirne. Casán ceannraig a tugtar ar.Seamus Ó Cróinín
Droichead Uí Mórdha Cíll GarbháinFuaireas ó. Eibhlín Bean Uí Chróinin Droicead Uí Mhórdha Cíll Garbháin an cúntas so |
senior member
(history)
2017-10-11 15:28
|
|
Cúntas
Tímcheall ceatharú míle ó dheas ó Sgoil Droichid Uí Mhórdha, agus ar thaobh na láimhe deise de’n abhainn tá cumar ar a dtugtar “Log an Aifrinn”. Ins an droch shaoghal do léightí Aifrea(nn) annso. Tá dhá chnocán árda ar dhá thaobh na háite – Chnocán a’ faire Deirtear go mbíodh fear faire ar gach cnocán an fhaid a bhíodh |
senior member
(history)
2017-10-11 15:27
|
|
an sagart ag freastal ar na daoine ann.
Deirtear go marbhuigheadh sagart ann. Tháinig na cótaí dearga agus do bhaineadar a cheann de. Do caitheadar isteach san abhainn é. Deirtear go gcuireann an abha trí géim aisti gach lá Bealthaine fé bhun Log an Aifrinn.Séamus Ó Cróinín Droichead Uí Mhórdha Cíll Garbháin Fúaireas ó. Eibhlín Bean Uí Cróinin Droichead Uí Mórdha an cúntas so |
senior member
(history)
2017-10-11 15:25
|
|
Cúntas
Tá poll ar bárr na faille atá ar an dtaobh thíar de’n sgoil. Poll díreac doimhin iseadh é agus is féidir dul síos deich troighthe agus teacht amac in áit eile. Deirtear gur annso a théigheadh na bhúacaillí bána i bhfolach ó Saighdiúirí Sasanna. Tugtar Póll na mBúachaill |
senior member
(history)
2017-10-11 15:24
|
|
mBán ar ón am sin i leithSéamus Ó Cróinín
Droichead Uí Mórdha Cíll GarbháinCúntas ó mo mháthair Bean Uí Cróinin Droicheadh Uí Mhórdha Cíllgarabáin |
senior member
(history)
2017-10-11 15:23
|
|
Sgéul
Bí gaduidhe dubh ann fadó agus bhí sé ana chliste. Théighead sé amach gach lá ag déanamh robáil. Aon lá amháin dubhairt a mháistir leis go dtabharfadh sé pota óir dó, dá dtabharfadh sé bratlín chuighe. Chuaidh sé go dtí tig in a raibh sean bhean agus sean duine i a gcómnaidhe. Nuair a tháinig sé go cró, fuair sé slabhraí agus bhí sé |
senior member
(history)
2017-10-11 15:22
|
|
ag déanamh fothraim leis. Nuair a chualadh an sean bhean é, do ghlaodh sí ar a fear, agus dubhairt sí leis go raibh na ba ag troid.
D’éirigheadar agus chuaidhear go dtí an chró. Níor airígheadar aon fothrom agus an fhaid is a bhíodar amuigh do ghoid an gaduidhe dubh an brathlín as an leabaidh uatha. Cuaidh sé go dtí a mháighistir leis an mbrathlín agus fuair sé pota óir uaidh.Siobhán Ní Ríoghbhardáin Cúm-a-Locha Cíllgarabháin |
senior member
(history)
2017-10-11 15:21
|
|
Fuair sí ó’n a mathair:-
Bean Uí Rioghbhardáin Cum-a-Locha Cíllgarabháin an sgéul seo. D’innis sí é mar chuala sí o fear siúbhail é. |
senior member
(history)
2017-10-11 15:20
|
|
Sgéul
Bhí bean riaghalta ann fadó. Thóg sí léi a spré cun dul ins na mnáib riaghalta. Thagadh sí abhaile tráthnóna anois agus airís mar ní raibh sí a bfad ó bhaile Tráthnóna áirighthe nuair a bhí sí ag teacht abaile do bhual fear triail léi. Dubhairt sé léi go dtógfadh sé a h-anam. Duine ón bhfear mór do b’eadh é agus is é |
senior member
(history)
2017-10-11 15:19
|
|
cur roimpi ar an mbóthar é. D’fhéuc sí mór tímceall uirthi agus dubhairt sí ón a croidhe leis an mhaighdea(n) glórmhair míle buidheacas léi í do shábháil ón m“Próperatar” sé sin an ainm a tug sí air. Dubhairt sí annsa(n) aoinne a dearfadh paidreacha i gceart go sábháilfeadh an Mhaighdean Mhuire é. Dubhairt sí a paidreacha agus thánaig sí saorMáire Ní Dhonnchadha
Ros Iochtarach Cíll Garabháin |
senior member
(history)
2017-10-10 13:06
|
|
Fuair sí ó’n a máthair:-
Bean Uí Rioghbhardáin Cum-a-Locha Cíllgarabháin an sgéul seo. D’innis sí é mar chuala sí o fear siúbhail é. |
senior member
(history)
2017-10-10 13:01
|
|
ag déanamh fothraim leis. Nuair a chualadh an sean bhean é, do ghlaodh sí ar a fear, agus dubhairt sí leis go raibh na ba ag troid.
D’éirigheadar agus chuaidhear go dtí an chró. Níor airígheadar aon fothrom agus an fhaid is a bhíodar amuigh do ghoid an gaduidhe dubh an brathlín as an leabaidh uatha. Cuaidh sé go dtí a mháighistir leis an mbrathlín agus fuair sé pota óir uaidh.Siobhan Ní Ríoghbhardáin Cúm-a-Locha Cíllgarabháin |
senior member
(history)
2017-10-10 12:52
|
|
Sgéul
Bí gaduidhe dubh ann fadó agus bhí sé ana chliste. Théighead sé amach gach lá ag déanamh robáil. Aon lá amháin dubhairt a mháistir leis go dtabharfadh sé pota óir dó, dá dtabharfadh sé bratlín chuighe. Chuaidh sé go dtí tig in a raibh sean bhean agus sean duine i a gcómnaidhe. Nuair a tháinig sé go cró, fuair sé slabhraí agus bhí sé |
senior member
(history)
2017-10-10 12:45
|
|
mBán ar ón am sin i leithSéamus Ó Cróinín
Droichead Uí Mórdha Cíll GarbháinCúntas ó mo mháthair Bean Uí Cróinin Droicheadh Uí Mhórdha Cíllgarabáin |
senior member
(history)
2017-10-10 12:41
|
|
Cúntas
Tá poll ar bárr na faille atá ar an dtaobh thíar de’n sgoil. Poll díreach doimhin iseadh é agus is féidir dul síos deich troighthe agus teacht amac in áit eile. Deirtear gur annso a théigheadh na bhúacaillí bána i bhfolach ó Saighdiúirí Sasana. Tugtar Póll na mBúachaill |
senior member
(history)
2017-10-10 12:37
|
|
Leath cearclach mór tímcheall na páirce agus bféidir radharc maith d’fághail úaidh. Tá casán le feicsint fós ag dul de dhruim an chnuic ó thuaidh go Cíll Áirne. Casán casán ceannraig a tugtar ar.Seamus Ó Cróinín
Droichead Uí Mórdha Cíll GarbháinFuaireas ó. Eibhlín Bean Uí Chróinin Droicead Uí Mhórdha Cíll Garbháin an cúntas so |
senior member
(history)
2017-10-10 12:34
|
|
an sagart ag freastal ar na daoine ann.
Deirtear go marbhuigheadh sagart ann. Tháinig na cótaí dearga agus do bhaineadar a cheann de. Do caitheadar isteach san abhainn é. Deirtear go gcuireann an abha trí géim aisti gach lá Bealthaine fé bhun Log an Aifrinn.Séamus Ó Cróinín Droichead Uí Mórdha Cíll Garbháin Fúaireas ó. Eibhlín Bean Uí Cróinin Droichead Uí Mhórdha Cíll Garbháin an cúntas so |
senior member
(history)
2017-10-10 12:27
|
|
Cúntas
Tímcheall ceatharú míle ó dheas ó Sgoil Droichid Uí Mhórdha, agus ar thaobh na láimhe deise de’n abhainn tá cumar ar a dtugtar “Log an Aifrinn”. Ins an droch shaoghal do léightí Aifrea(nn) annso. Tá dhá chnocán árda ar dhá thaobh na háite – Chnocán a’ faire Deirtear go mbíodh fear faire ar gach cnocán an fhaid a bhíodh |
senior member
(history)
2017-10-10 12:17
|
|
Leath cearclach mór tímcheall na páirce agus bféidir radharc maith d’fághail úaidh. Tá casán le feicsint fós ag dul de dhruim an chnuic ó thuaidh go Cíll Áirne. Casán casán ceannraig a tugtar ar.Seamus Ó Cróinín
Droichead Uí Mórdha Cíll GarbháinFuaireas ó. Eibhlín Bean Uí Chróinin Droicead Uí Mhórdha Cíll Garbháin An cúntas so |
senior member
(history)
2017-10-10 12:17
|
|
Cúntas Áite
Deirtear go raibh sráid ar thaobh na láimhe clé den mbóthar ar aghaidh stáithiúin Droichead Uí Mhórdha. Tá na fotharaig le feicsint ann fós. Do bhí tig tábháirne ann. In aice na sráidhthe bhí páirc mhór leathan in a imirtí cluicí peile i gcóir Craobh Cíarraidhe. Tagadh slúagh mór daoine ó gach áit ag féuchaint ar na himirtheóirí. Bhí árdán |
senior member
(history)
2017-10-09 12:47
|
|
Seán Ó Curráin
Cathair Thoir, Cíll Garababain Fuaireas é seó ó Dómhnall Ó Curráin Cathair Thoir Cíll Garabáin |
senior member
(history)
2017-10-09 12:44
|
|
duine marbh ann. Thánaig muintir na carraige mar bhí an t-or ag imtheacht ó lá go lá. D’fiafruigheadar de’n gréusaidhe ar airig sé go raibh duine marbh in aon áith
Dubhairt an gréusaide leó ceirt a chur ar a shúile agus go dteasbáin-feadh sé an tig dóibh. Do deineadar amhlaid. Chuaid se go tig an fhir bhoicht agus fuaradar an corp ann agus an t-or go léir. Do mhairbh an fear bocht na muintear na charraige agus bhí an t-ór go léir aige féin. |
senior member
(history)
2017-10-09 12:41
|
|
charraig agus dhun sí in a diaid. Do líon sé a póca le h-ór. Níor chuimhnig sé ar Séaseam agus níor osghail an charraig a thuille. Thánaig na fir agus d’osgail an charraig. Nuair a chonnac siad an fear istig do marbúigéadar (mharbhuigheadar) é agus dheineadar ceathramhna dhe.
Do chuaidh an fear bocht go dtí an charraig agus fuair sé a driotháir marbh istig. Do thug sé a baile é agus do thug sé é go gréasaidhe a bhí inaice léis, cun e do fuagáil le chéile. Do chuir an fear píosaí éadaig air súile an gréusaighe i dtreó ná feicfeadh sé an tig go raibh an |
senior member
(history)
2017-10-09 12:37
|
|
Do chuaidh an fear go dtí an charraig agus do dhéin sé an rud céadhna. D’osgail an charraig agus do chuaidh sé isteach. Do chonnaic sé an t-ór go léir istigh. Do líon sé a thrucaill le h-ór agus do thánaig sé a bhaile
Do chualaidh a driotháir saidhbhir é agus do thánaig sé go dtí an fear a fuair an t-ór. D’innis sé an sgéul go léir do agus d’innis sé an rud a dhéin sé leis an gcarraig Do chuaidh an fear saidhbhir go dtí an charraig agus dubhairt sé “Osgail” (Séiseam) D’oscail an |
senior member
(history)
2017-10-09 12:34
|
|
Sgéul
Bí beirt driotháir ina gcómhnuidhe fadó – fear bocht agus fear saidbhir. Bhí an fear bocht ag obhair ins na caóillte. Aon lá amháin nuair a bhí se ag obair, do chonnac sé mórán fear ag teacht go carraig a bhí inaice leis. Do bhuail ceann aca an charraig le sláit agus dubhairt sé “Oscail; Séiseam D’oscail sí amach agus do chuadar isteach. Taréis tamaill do tángadar amach agus do chuadar abhaile. |
senior member
(history)
2017-10-09 11:55
|
|
sagart agus do rith sé i ndiaidh an tsaghairt. Bhíodar ag rith go dtí go rith an sagart isteach i bpoll phortaig. Annsan d’innis Próinséas an sgéul go léir don sagart – dubhairt sé gur thóg na siorruidhthe é agus gur chuireadar fear marbh in a ionadh. Do cuaidh sé abhaile go dtí a bhean agus do maireadar le chéile as san amach.
Seán Ó Curráin Cathair Thoir, Cíll Garabháin Fuaireas ó:- Diarmuid Ó Súilleabháin Cathair Thoir Cíllgarabháin an sgeul seo. |
senior member
(history)
2017-10-09 11:52
|
|
sagart agus do thánaig sé chun ola déanach do chur air.
Bhí an corp gá thórraim lá agus oidhche. Bhí socraid aca agus do cuireadh é. An oidhche sin do thánaig Próinséas abhaile agus ní leigfeadh a bhean isteach in aoncor é. Bhí dhá mhuic ag an mhnaoi agus do thug sí na muca don sagart. Nuair a thánaig cléireach an tsagairt ag lorg na muc bhí Próinséas istig i dtig na muc. Nuair a chonnaich sé an fear do rith sé abhaile go dtí an sagarth. Do chuaid Próinséas ar aifreann agus do cuir sé bráitlín air. Do rith na daoine agus an |
senior member
(history)
2017-10-09 11:49
|
|
Nuair a bhí sé ag dul abhaile do buail na siorruidhthe uime agus do bhí fear marbh aca. Do chuireadar an fear marbh ar an gcapall agus do thóg siad Próinséas den gcapall. Ní raibh aon clann ag Próinséas acht bí buachaill oibre aige.
Nuair a tháinig an capall go dtí an doras do cuaidh an bhean amach chun an éisg do thabhairt isteach. Bhí an fear marbh ar an gcapall agus ní raibh a fear féin ann in aonchor. Do chuaid sí amach leis an mbuachaill oibhre, agus do thugadar an fear marbh isteach. Do chuireadar fios ar an |
senior member
(history)
2017-10-09 11:45
|
|
Sgéul
Bhí fear darabh ainm Próinséas in a chómhnuidhe i mBaile Mhúirne fadó agus do chuir a bhean go Néidín é chun éisg do cheannach. Cuaidh sé ar meisge agus níor chuimhnig sé ar an t-iasg. Nuair a bhi sé in-aice an Chúma do chuimhnig sé ortha agus do chuaidh sé tar-náis go Néidín airís. Bí sé dorcha nuair a shrois sé Néidín agus do cheannaigh sé an t-iasg. |
senior member
(history)
2017-06-11 16:34
|
|
had no English and could only say “Bank - gold” when enquiring his way in the city. At last he met a crook who discovered he had gold to sell.
“I’m the banker,” he said. “Come with me my good man.” He led Christie to a big imposing house, probably a hotel, and took him to a room. “Wait there,” he said “while I get your gold weighed.” He went out and poor Christie waited his return but he never came back. After a long time another man came in and threatened to have the poor man imprisoned for being in his room without permission. Christie could not explain his case properly to any official so he had to return home with empty creels and a heavy heart. Though he had bought a lot of stock with (the) proceeds of the first pieces he sold, he was not very successful in the business and eventually he died in the workhouse. |
senior member
(history)
2017-06-10 16:40
|
|
was very soft like a choked bog hole. At the bottom his slane uncovered a number of gold coins, sufficient to fill two large butter dishes, (wooden gourds, fourteen to sixteen inches diameter.) He sent some of the pieces to Dublin with a merchant in Belmullet and got about five pounds each for them. He doubted the Belmullet merchant however and sent one piece with a Ballycastle merchant named Madden with instructions not to sell it for£5. My great-grandfather (Caulfield) met Madden in Ballycastle after returning from Dublin and he gave him the piece of gold to take home to Christie for he said he could get no more than £5 for it(.) My grandfather had a faint memory of seeing the piece of gold in the house before it was handed back to Christie.
Christie was still doubtful of the merchants so he bought a horse and loaded his gold in creels and went to Dublin with it. He |
senior member
(history)
2017-06-10 16:23
|
|
Sequel to the Long Maol
About the first quarter of the 19th century there lived at Inver on Broadhaven Bay a man named Christie. One day he was cutting turf in a bog and feeling warm came up on the bank for a breath of fresh air. While resting himself a part of the turf bank he had been cutting caved in, and because it appeared to have been sound bog he prodded the bottom with his slane to see why the apparently sound turf bank had caved in. He found it |
senior member
(history)
2017-06-10 16:12
|
|
point above the bridges. They thus formed the water spout referred to and left the smaller bridge dry. When officials visited the place and found an expensive bridge built over dry ground the engineer is supposed to have lost his job through wasting money.
(This is the story I think which is mixed up with the tale of the Long Maol) |
senior member
(history)
2017-06-10 16:02
|
|
The Dry Bridge
When the North Coast Road was being made (running along the North Mayo Coast from Ballycastle to Belmullet) the engineer in charge of the work had some dispute with a family named Barrett. In the Glenlossera ravine the engineer had two bridges built, with beautiful arches of cut stone. The cost of these bridges even at that time was great. Now the two bridges in the ravine are within a few yards of one another, one spanning the Glenlossera stream and the other a bridge under which no drop of water ever flowed. At the time it was built apparently a small mountain stream flowed here. The Barrett family, to get even with the engineer came one night and diverted the smaller stream into the larger one at a |
senior member
(history)
2017-06-08 19:03
|
|
story concerning the Barretts, a story which is of much more recent origin that (than) the story of the Long Maol.
This is it. |
senior member
(history)
2017-06-08 18:56
|
|
just as the ship struck. They got on board and took loads of gold off the ship. Brian’s son hid his own share in a boghole and marked it with Comhart(h)a na Gealaighe. He was never able to find it again. (See “Sequel to Long Maol.) The stranger hurried away with his own load of gold on a horse, going out between the Thanneys (on the Erris and Tyrawley border). One version of the story says that hearing robbers were on the path before him, he hid his gold in Poll Dub(h), at the foot of Thanney Mór. Another version says he hid it at Glenlossera and was seen by a family named Barrett who unearthed the gold and re-buried it at the water spout (the place where the North Coast Road crosses the Glenlossera ravine.) Tradition has it that specks of gold can be seen floating on the water beneath the water spout.
I think this version of the story however is mixed up with another |
senior member
(history)
2017-06-08 18:41
|
|
Buried Treasure
All the stories of buried treasure here seem to be connected with the gold of the Long Maol, a ship that was wrecked in Inver Bay. This is the story of the Long Maol. Brian Carabine, theErris prophet, better known as Brian Ruad(h), lived at Inver on the shore of Broadhaven Bay. He bought cattle at a fair and promised payment on a certain day, and on that day the owner of the cattle arrived for his cash. Brian told him he couldn’t pay that day but if he waited till morning he would square the debt. During the night Brian told his son to look out on the sea and the lad spied a storm battered vessel drifting into the harbour. Her masts and canvas had gone, hence the name Long Maol. The stranger and Brian’s son hurried to the shore and reached it |
senior member
(history)
2017-06-08 18:38
|
|
Buried Treasure
All the stories of buried treasure here seem to be connected with the gold of the Long Maol, a ship that was wrecked in Inver Bay. This is the story of the Long Maol. Brian Carabine, theErris prophet, better known as Brian Ruad, lived at Inver on the shore of Broadhaven Bay. He bought cattle at a fair and promised payment on a certain day, and on that day the owner of the cattle arrived for his cash. Brian told him he couldn’t pay that day but if he waited till morning he would square the debt. During the night Brian told his son to look out on the sea and the lad spied a storm battered vessel drifting into the harbour. Her masts and canvas had gone, hence the name Long Maol. The stranger and Brian’s son hurried to the shore and reached it |
senior member
(history)
2017-06-08 18:25
|
|
Lá Andy
Another day of great wind remembered in Erris is known as Lá Andy. Andy Coldwell, a planter living inside the Mullet (Belmullet promontory) was buried on this day. As far as I can learn the date was 1st October 1879. The oats was in stooks in the fields and was carried away by the wind. The people had a terrible time during the storm trying to hold the roofs on the houses. Belderrig seems to have escaped the full force of the gale of 1839. There is no folklore regarding it except that many old Age Pensioners in the past referred to the Night of the Big Wind as proof of age for securing Pensions. |
senior member
(history)
2017-06-08 18:14
|
|
Seán turned the boat round and saved the hat. They all landed safely and ever after referred to this special storm as Lá Caroline.
|
senior member
(history)
2017-06-08 18:12
|
|
Lá Caroline
Seán was also responsible for naming a day which the old people always refer to as Lá Caroline. Seán was steering a boat when the storm came on so suddenly that they were in great danger. Seán was wearing a Caroline hat and it was swept out in the sea. In spite of the entreaties of the crew |
senior member
(history)
2017-06-08 18:08
|
|
Seán Mhártain
Seán Mhartain was a son to the Buck. There is a dangerous sound between the top of Horse Island and the Black Rock. This is called Súnda Sheáin Mhártain. Sean was steering a boat home one morning after a night’s fishing. Another boat came up with them and challenged them for a race to the shore. Seán’s boat was being beaten when he “ran the Sound” and so got the lead and won the race. Nobody before or since ever went through this sound which bears Seán’s name. |
senior member
(history)
2017-06-08 18:01
|
|
How the Buck got his Wife
The Buck had such a notorious name that nobody would marry him. He was after a certain girl but her parents would never consent to the marriage, so the Buck gathered a crowd of men, gave them plenty to drink and kidnapped the girl. The parents were only to(o) glad he would marry her after being in his house for a few nights. Fáin The custom of kidnapping girls and so forcing the parents to consent to a marriage was common here down to comparitively recent times. The men who came disguised and well armed with sticks were called a Fáin. |
senior member
(history)
2017-06-08 17:53
|
|
the only man who ever bested the Buck at climbing his own cliffs.
|
senior member
(history)
2017-06-08 17:48
|
|
Cliff Climbing
A stranger came to see the Buck one time and they set out to explore the cliffs. The Buck wanted to test the stranger so he brought him in the most dangerous places. The stranger followed his guide without turning a hair. In the evening the Buck had to admit that the stranger was as good a man as himself at cliff climbing. There was one place however that the Buck had not taken the stranger. This was a ledge of rock that jutted out from the cliff and could be reached only by a leap. The Buck was afraid to chance it but the stranger leaped lightly on to the ledge and back again. He was |
senior member
(history)
2016-04-23 12:18
|
|
record of this has already been forwarded to the Folklore Commission)
There is an old Martello Tower on Cnoc a Túr, west of Belderrig. From it another tower is visible on Cnoc a Túr on the Belmullet peninsula, but no tower is visible to the east. On the top of Thanney Mór are the traces of a small building an astronomer had made for his instruments. He came there to make observations about 60 or 70 years ago. |
senior member
(history)
2016-04-23 12:17
|
|
Bulsaire Thanaidhe – The Bittern The old people have a tradition that an animal or spirit dwelt on Thanney Mór. It used to roar at night and could be heard by the people living great distances from the hill. There is a probability that the roaring or booming was that made by the bittern which was plentiful in the district about 100 years ago but has been extinct here for over 80 years.
There is a glen stretching from Glenamoy |
senior member
(history)
2016-04-23 12:16
|
|
to Rathavesteen and the Rathavesteen portion of it is still called Buifreach.
The bittern could be continually heard “roaring” here in olden times. About 1936 I shot a bittern at the foot of Tanney Mór , the haunt of the Bulsaire in the past. It was the only specimen ever seen in the district even by those up to eighty years of age. I had it preserved and have it still. No other bittern has been seen in the district since. The local name for the bird was Bunán Léine. ********* A Strange Fish While fishing on the beach one evening about 1935 or 1936 I saw a fish floundering in the water. It was a silver-coloured fish round and flat. I sent it to a fish company in Dublin to find out its name but apparently they didn’t know and it ended up in the Museum. It was a fish called a Rays-Bream a very rare species I believe for the Irish waters. The fish is now in the Museum I believe. |
senior member
(history)
2016-04-23 12:15
|
|
A Strange Fish
While fishing on the beach one evening about 1935 or 1936 I saw a fish floundering in the water. It was a silver-coloured fish round and flat. I sent it to a fish company in Dublin to find out its name but apparently they didn’t know and it ended up in the Museum. It was a fish called a Rays-Bream a very rare species I believe for the Irish waters. The fish is now in the Museum I believe. |
senior member
(history)
2016-04-23 12:13
|
|
to Rathavesteen and the Rathavesteen portion of it is still called Buifreach,
The bittern could be continually heard “roaring” here in olden times. About 1936 I shot a bittern at the foot of Tanney Mór , the haunt of the Bulsaire in the past. It was the only specimen ever seen in the district even by those up to eighty years of age. I had it preserved and have it still. No other bittern has been seen in the district since. The local name for the bird was Bunán Léine. ********* A Strange Fish While fishing on the beach one evening about 1935 or 1936 I saw a fish floundering in the water. It was a silver-coloured fish round and flat. I sent it to a fish company in Dublin to find out its name but apparently they didn’t know and it ended up in the Museum. It was a fish called a Rays-Bream a very rare species I believe for the Irish waters. The fish is now in the Museum I believe. |
senior member
(history)
2016-04-23 12:10
|
|
record of this has already been forwarded to the Folklore Commission)
There is an old Martello Tower on Cnoc a Túr, west of Belderrig. From it another tower is visible on Cnoc a Túr on the Belmullet peninsula, but no tower is visible to the east. On the top of Thanney Mór are the traces of a small building an astronomer had made for his instruments. He came there to make observations about 60 or 70 years ago.************** Bulsaire Thanaidhe – The Bittern The old people have a tradition that an animal or spirit dwelt on Thanney Mór. It used to roar at night and could be heard by the people living great distances from the hill. There is a probability that the roaring or booming was that made by the bittern which was plentiful in the district about 100 years ago but has been extinct here for over 80 years. There is a glen stretching from Glenamoy |
senior member
(history)
2016-04-23 12:06
|
|
be seen, but in other cases this has been removed.
Pathways, fences Starting near the mouth of the river on the Belderrigmore side is the traces of an road or the foundations of an old fence. It was originally covered by bog and follows a more or less direct line to the east turning unaccountably here and there as if to avoid some obstructions not now visible. The place was thickly wooded in the old times and this may account for the turnings in the pathway (as I take it to be). It seems to have been a path to the shore and there was a comparitively recent path in or near the same place but I am inclined to think the traces now seen belong to a more ancient pathway. It has been broken up so much through tilling of the bog etc that it is difficult to form a correct opinion as to its real age. The traces of a large fence or earthen mound are still plainly visible around Rathavesteen, south of Belderrig. The fence was more or less semi-circular |
senior member
(history)
2016-04-23 12:05
|
|
Clocha Eile
Fúair Mártain Ó Baoighill “casúr-cloice” (stone–hammer) sa bportac (1935) agus chuir me go dtí an Doctúir Mahr é san Árd Musaem. Tá cloch in a seasamh timceall ceathramadh mhíle taob thoir den sgoil i gabaltas Máirtín Ó Mangáin. Níl sí acht timceall dhá troigh ar aoirde. Tá muachán cloch comhgarach dó. Clocha Eile Fúair Mártain Ó Baoighill “casúr-cloice” (stone–hammer) sa bportac (1935) agus chuir me go dtí an Doctúir Mahr é san Árd Musaem. Tá cloch in a seasamh timceall ceathramadh mhíle taob thoir den sgoil i gabaltas Máirtín Ó Mangáin. Níl sí acht timceall dhá troigh ar aoirde. Tá muachán cloch comhgarach dó. Stone Circles There are a number of stone circles in the district. They consist of one ring of small stones and all the circles are about twenty feet in diameter. Some of them have been uncovered beneath the bog but others are on the surface of shallow bog near the sea. Cromlechs All the cromlechs in the Belderrig district have been rifled and broken. They were covered by bog and there may yet be others untouched. They appear to have been stone graves and are composed of a number of large stones standing upright, in the form of a grave. In one case the large covering flag is still to |
senior member
(history)
2016-04-23 12:03
|
|
running from the foot of the hills around a small mountain lake (Loc na mBreach Caoch) to the foot of the hills on the other side.
The fence was built on a natural elevation and must have been up to fifteen or twenty feet high originally. There are no traces of habitations with the semi-circle though it is possible there may be some small traces beneath the bog. The lake is shallow, with solid gravel bottom and may originally have been the site of any dwellings. The total length of the fence would be nearly half a mile. Near Rathavesteen is a leachta or clumps of stones called Leacht Ádhamh. It marks the place where a man died of wounds received in the battle of Aughrim. Nearer to Belderrig along the same road is the remains of a hermit’s hut, but who the hermit was I have not been able to find out. A withered holly bush stands beside the scattered stones of his ‘house’. St. Derible or Gerible lived beside the Blessed Well in Belderrigmore. (The |
senior member
(history)
2016-04-14 13:14
|
|
Co. Mhuigheó
Bar.: Tír Amhalghaidh Par.: Doonfeeny (Baile an Chaisil) Scoil: Béal Dearg Oide: Padraig Mac Conghamhna, Béal Dearg, Béal an ÁthaNa Lochlannaigh Ainm an duine a bhfuaras an béal oideas uaidh:- Micheál Ó Réagáin (Michael Regan) Béal Dearg, Béal Átha an Fheadha, Co. MhuigheoA aois:- 75 bliadhain A ghairm-beatha:- Iasgaire agus feirmeoir Tógadh é i mBéal Dearg agus chaith sé a shaoghal ann. Chuala sé na sgéalta agus an beal-oideas eile ón a shean mháthair a bhí naoi mbliain Bliain na bhFranncach – 1798. I mBéal Dearg a chom(h)nuidhe a shéan mháthair. ____________________________________________ De réir bhéal-oidis na h-áite seo, bhí na Danair anseo fadó. (Fuaireas an beagáinín seo síos i mBéarla agus i nGaedhilg agus cuirfidh mé síos mar fuair mé é) Tá cnoc san áit seo ar a dtugtar “Croc an Chanaigh” agus deir an seanacaidhe go ndubhairt Lochlannach in a thír féin fadó “Nach breágh an saoghal a bhí againn in Éirinn nuair a bhí “Croc an Chanaigh” blian faoi lín agus blian faoi chruinneacht againn. Ní fhásann ach fraoch agus canach ar an gcnoc anois. Comgarach do’n croc sin, nó píosa den cnoc céadna tá áit darb ainm do “Sgreig” agus deir an seanacaidhe gurbh é “Sgreig na mBróinte” an sean ainm ceart. Is dócha go bhfuil baint idir an ainm seo agus an béal oideas seo leanas:- “Théig(h)éadh na (Loc(h)lannaigh) Danair amac(h) ar mhaidin agus thógadh siad na bróinte leo ar fhaithchios go mbeadh na mná ag meilt in a ndiaidh sa mbaile” adeir an seanacaidhe acht níl fhios aige cé hiad na mná atá i gceist nó cá mbeadh na Danair ag dul. Dá mbeadh siad ag dul ó B(h)éal Dearg go Croc an Chanaigh b(h)eadh Sgreig na mBróinte ar an mbealach agus b'fhéidir go bhfágadh siad na bróinte ansin. Gheibheann daoine bróinte ins na portac(h)aibh go minic agus ta deifir eadorra agus na cinn a bhí in úsáid le déanaighe. “Bró Loc(h)lainn” a thugtar ortha. “The querns the Danes hid, long ago” adubhairt duine liom acht b’shin é an méid eólais a bhí aige |
senior member
(history)
2016-04-14 13:14
|
|
Co. Mhuigheó
Bar.: Tír Amhalghaidh Par.: Doonfeeny (Baile an Chaisil) Scoil: Béal Dearg Oide: Padraig Mac Conghamhna, Béal Dearg, Béal an ÁthaNa Lochlannaigh Ainm an duine a bhfuaras an béal oideas uaidh:- Micheál Ó Réagáin (Michael Regan) Béal Dearg, Béal Átha an Fheadha, Co. MhuigheoA aois:- 75 bliadhain A ghairm-beatha:- Iasgaire agus feirmeoir Tógadh é i mBéal Dearg agus chaith sé a shaoghal ann. Chuala sé na sgéalta agus an beal-oideas eile ón a shean mháthair a bhí naoi mbliain Bliain na bhFranncach – 1798. I mBéal Dearg a chom(h)nuidhe a shéan mháthair. ____________________________________________ De réir bhéal-oidis na h-áite seo, bhí na Danair anseo fadó. (Fuaireas an beagáinín seo síos i mBéarla agus i nGaedhilg agus cuirfidh mé síos mar fuair mé é) Tá cnoc san áit seo ar a dtugtar “Croc an Chanaigh” agus deir an seanacaidhe go ndubhairt Lochlannach in a thír féin fadó “Nach breágh an saoghal a bhí againn in Éirinn nuair a bhí “Croc an Chanaigh” blian faoi lín agus blian faoi chruinneacht againn. Ní fhásann ach fraoch agus canach ar an gcnoc anois. Comgarach do’n croc sin, nó píosa den cnoc céadna tá áit darb ainm do “Sgreig” agus deir an seanacaidhe gurbh é “Sgreig na mBróinte” an sean ainm ceart. Is dócha go bhfuil baint idir an ainm seo agus an béal oideas seo leanas:- “Théig(h)éadh na (Loc(h)lannaigh) Danair amac(h) ar mhaidin agus thógadh siad na bróinte leo ar fhaithchios go mbeadh na mná ag meilt in a ndiaidh sa mbaile” adeir an seanacaidhe acht níl fhios aige cé hiad na mná atá i gceist nó cá mbeadh na Danair ag dul. Dá mbeadh siad ag dul ó B(h)éal Dearg go Croc an Chanaigh b(h)eadh Sgreig na mBróinte ar an mbealach agus b'fhéidir go bhfágadh siad na bróinte ansin. Gheibheann daoine bróinte ins na portac(h)aibh go minic agus ta deifir eadorra agus na cinn a bhí in úsáid le déanaighe. “Bró Loc(h)lainn” a thugtar ortha. “The querns the Danes hid, long ago” adubhairt duine liom acht b’shin é an méid eólais a bhí aige |