Number of records in editorial history: 601,918 (Displaying 500 most recent.)

  1. anonymous contributor
    3/28/2024 11:25:29 AM
    awaiting decision
    Do gaibh Eoghan Ruadh isteach lá go dtí bean tighe agus do bhí sí curamach agus dubhairt sí leis suidhe go fóil ar an gcathaoir go dtabairfidh sí a ndinnéir do dhá duine uasail a bhí annsan.
    Cad do bhí ann - bradán a róstadh aici dóibh. Nuair a bhí sí beirbighthe do thug sí leithe suas o'n t-sómra go dtí an dhá dhuine uasal. Nuair a tháinig sí anuas thar nais dubhairt sí le Eoghain suide cun bhúird. Do bhuail dó nó trí prataí cuige agus scadán. Seo ag caint leis an scadáin agus fé mar a bhaineadh sé greim as do bhíodh sé ag cainnt arís leis. Cuir ceann des na dáoinne uaisle a cheann ón doras agus do glaoidh sé ar an dara fear mar ná tuigeadh sé an cainnt a bhí á rádh ag Eoin. Cad fá na cainnte ars iad san le Eoghan. Dearbhrathar dom a batadh fadó. Táim a fiafhruighe don sgadán a gcifeadh sé ar a shiubhalta é. "Agus cad dúbhairt sé leat? Gur mo shiúbhalaig an bradán thuas agaibh-se." Tug an duine uasal an bradán cuige agus bhí sé ag baint a griam as nú go raibh deire itte aige. Cad dubhairt sé leat ars iad san. "Ní bfuaireas aon cuínntas uaidh" ars Eoghan ach go bhfeárr le n-ithe é féin ná an sgadán. Sin é mar Eoghan Ruadh Ó Súilleabháin a bradán úatha.
  2. senior member (history)
    3/28/2024 10:40:57 AM
    approved
    Do gaibh Eoghan Ruadh isteach lá go dtí bean tighe agus do bhí sí curamach agus dubhairt sí leis suidhe go fóil ar an gathaoir go dtabairfidh sí a ndinnéir do dhá duine uasail a bhí annsan.
    Cad do bhí ann - bradán a róstadh aici dóibh. Nuair a bhí sí beirbighthe do thug sí leithe suas o'n t-sómra go dtí an dhá dhuine uasal. Nuair a tháinig sí anuas thar nais dubhairt sí le Eoghain suide cun bhúird. Do bhuail dó nó trí prataí cuige agus scadán. Seo ag caint leis an scadáin agus fé mar a bhaineadh sé greim as do bhíodh sé ag cainnt arís leis. Cuir ceann des na dáoinne uaisle a cheann ón doras agus do glaoidh sé ar an dara fear mar ná tuigeadh sé an cainnt a bhí á rádh ag Eoin. Cad fá na cainnte ars iad san le Eoghan. Dearbhrathar dom a batadh fadó. Táim a fiafhruighe don sgadán a gcifeadh sé ar a shiubhalta é. "Agus cad dúbhairt sé leat? Gur mo shiúbhalaig an bradán thuas agaibh-se." Tug an duine uasal an bradán cuige agus bhí sé ag baint a griam as nú go raibh deire itte aige. Cad dubhairt sé leat ars iad san. "Ní bfuaireas aon cuínntas uaidh" ars Eoghan ach go bhfeárr le n-ithe é féin ná an sgadán. Sin é mar Eoghan Ruadh Ó Súilleabháin a bradán úatha.
  3. senior member (history)
    3/28/2024 10:29:42 AM
    approved
    The man in question is Patrick O'Sullivan, Bunaw. Fuaireas an ceann so induibh Tuosist (?) mar a gheall ar cleamhnas a briseadh idtaobh an "fear" a bheith chómh sainnteach san.
    Dímthig an fear áirigthe seo chun cleamhnas a dheanamh do féin is le h-ingean an thighe seo sa sgeal.
    Bhí an sgeal ag dul ar agaidh go tiubh agus bhí gé rósta ullamh ag muinntear an thighe don bhfear agus d'iarr bean an tíghe air an gé do roinnt igcóir an deinnéir. Seo mar a dhein se é:- X ó Cáit bean Uí Shuilleabháin mo congantóir feac thall má sé do thoil e
  4. senior member (history)
    3/28/2024 10:21:31 AM
    approved
    feiscinth san sean bothan so más fíor. Trí cinn slinne atá anso anois ach cinn tuige a bhí ar ná tigthe beaga ag na fir (?) a bhíonn fé na feirmarí (?) anso ceadh blíadhan o shoin anois.
    Tháinig an long mór o America isteach sá bág Neidhín ar an dtaobh tuaidh direach ón áit seó 's sciobh sé leis é na fír oibre 's a lión tighthe go h-America gan aon diol, tugadh "Imirce saor ar an rudh só." Chuala mo mháthair a rádh gur chuala sí a athair fein a rádh gur imthig sé féin ar bórdh ceann dos ná longaibh údh 's é na gharsun a seacht no a h-ocht mbliadhna d'aois agus dá mairfeadh sé bheadh sé nocadh sá trí anois. Áit coillteach iseadh Doire-Nidh mar a theasbáineann a h-ainm is cé gó bhfúil crainn daire go flúirseach annsó tá an áit ar fad clúdhuighthe le crainn saitighe. Tá béirt sean bhean in a comhnuidhe anso fós duine acu octó bhliadan 's an bhean eile a seascadh sá cúig. Beúrla is fearr atá ag an beirth agus tá a lán sgeultha 's alán béuloidis ag duine acú go mor mhór.
    Eibhlin bean Uí Súilleabhainn agus Saidbh bhean Úi Shúilleabhain an beirth acú dem seoltha féin. Tá cabhlach de - seana ceardhcainn le feiscint anso ach ainmh na bpúcaí uirtí mar áit. Bhá gnáthach le moran 's le gach aoinne ach amhain fear a tighthe dul go h-America ón áit seó agus tá beirth aintin le'm mathair fein ann ón baile fearthainn so is iad os cionn octó bliadhan anois agus an t-slainte go maith aca fos. Talamh bocht cairreagach atá annso nadur an coille air go leir.
  5. anonymous contributor
    3/28/2024 7:45:16 AM
    awaiting decision
    Very rarely are stories of old time events told in this district, but when they are told the people receive them with pleasure.
    A strange happening occurred in Templesque Graveyard some time ago. People wondered when they saw the big holes in the graves and tracks leading from Poulaughton Pond to the graveyard. It so happened that three brothers named Clifford went out one morning before their farmwork to cut the nettles and long grass. As they entered the graveyard they saw a snake with its head stuck down in one of the graves. One of the brothers said 'the next time he will put up his head I will cut him in halves with my scythe.' The other brothers tried to stop him doing such a thing but he would have his way and went and cut the snake
  6. senior member (history)
    3/27/2024 11:48:04 PM
    approved
    adharc bó crúb capaill glamaoil gadhair

    Cean tairbh - Deire stailc - dranntán madra Trí comharthaí an d aith-lín (?) Fígheadóír, Úchaire Muc Duine gan bhean gan chlann Duine gan bheann ar éínne Na trí neithe is géire prioc Dealg láíbe (?) focal amadáin, fiacal coin. Na trí neithe is cruadh bualadh - baint - Iomáint Na Trí Saoghail An chéad shaoghail - Eadrom aerac ad buachaill óg An dara saoghal - ag beathú cómhluadair mhóir An treas saoghail - Nár n-aonar gan fiú na mbróg
  7. senior member (history)
    3/27/2024 11:42:47 PM
    approved
    Trí neithe a chuaidh (?) a thuisgint
    Inntin na mban
    Obair na mbeach Teacht agus imtheacht na Taoide Neithe gan bhrígh Paidreacha gan deagh-oibreacha nó muileann ag meilt cátha deagh oibreacha gan d aontacht nó daontacht gan carthanacht nó Carthanacht gan lúth-gháir Fógra a thug Sagart uaidh ó'n altóír i seipéal an Lóthair (?) Chaill Donnchadh mór casóg mhór Éinne beag ná mór a gheobhadh casóg mhór Dhonnchadh mhóír í thabhard do Donncadh Már mar ní thoghfadh Donncadh Mór casóg mhór o éinne Seachtmhain an buacalla dhá lá Tuille agus Taoide dhá lá gaoithe móíre Dhá lá Sneachtaig (?) agus duibhe Sheaca
  8. senior member (history)
    3/27/2024 11:10:44 PM
    approved
    baile fearthainn beag i nDoire-Nidh gan loch ná abha innte. Innstear sceal i measg na ndaoine fós idtaobh mná ná raibh ró mhor le comharsan eigin dí a tanaig cuíci ag lorth iasact ar dhiallath ac bhí sí istig sá tig agus an doras dúnta nuáir a chuala sí an guth amuig ag gloadh uirtí ar an diallat a thabhairt do's phé an freagra a fúair sé uaithe istig. "Nach bhfuil fios agath go bfuilimh imh chodhladh."
    Timhceall a h-octó bliadain ó shoin dóígheadh beirt leanbh sá bhaile beag so. Bhí nós ag na leanbaí a beith amuigh imbun na mbó agus bhíodh "brothóg" a rostáil acú amuig chun an t-ocras do bainth doibh. Dó chuaidh a gcuidh eadaig tré teine is fuaireadar araon bás ón dtoighteán, col ceathrar a bhí mar gaol idir an mbeirth agus bhíodar suas len a h-ocht bliadantá. Níl ach beirt scoláire ag dul ón ait seo anois in a bíodh alán (?) acu fado
    Leigheas den dig (sé an ainm a bhí ag na seandaoine ar an "COLIC" Fear cíuin is mná buirb do chuir Mach Dé na luighe sa gcolg Dearna Mhuire is a Mhic san áit go bhfuil an díg. In ainm an Athar agus an Mac agus an Spriod Naomh AMEN Eibhlín bean Uí Shuilleabháin an t-Oide ó Seaghan Ó Raighna atá na chómhnuidhe i gCúbhar na gCailleach, in aiche na a chuala ó a seana athair féin é fadó ó shoin anois
  9. anonymous contributor
    3/27/2024 11:03:14 PM
    awaiting decision
    There is a fort in Lavallyroe, and it is called "Tios an Torainn" or the Iron Fort. It is situated on the Ballyhaunis-Cloonfad public about seventy yards from Lavallyroe cross roads.
    The area of the fort is one Irish road. There is a ditch six feet high all round it. It eighteen feet wide between the mound and the ditch. There are no fairies in it. It is situated in McDonagh's field, and they ploughed it up once, but when they went out in the morning it was all turned over again. There is an underground tunnel running eastwards crossing the public road between Cloonfad and Ballyhaunis. It was the Danes that built the fort. There are numerous hawthorn bushes there, and the people of the village are afraid to pull them up for fear of "pisreogai" My grandfather was coming home from Ballyhaunis a few years ago he could not find the turn for home. He kept going backwards and wiener
  10. senior member (history)
    3/27/2024 10:56:17 PM
    approved
    Nuair a bhíodar ag déanamh an bóthar bhí daoine óga go léir ann. Bhí Pádraig O Bríadhan ag dul ar sgoil an úair sin agus bhí na daoine ana bocht agus ní raibh aon airgid ag na Cómhairle Condaé agus an págh a bhíodar ag ghabhailt ais eadh seacht bpúnt mine go dtí na daoine óga agus deich bpúnt mine go dtí na stiobhardí. Do stadadh na gasúra óga go léir ó'n sgoil an úair sin cun obair a ghabháilt ar an mbóthar
  11. senior member (history)
    3/27/2024 10:43:20 PM
    approved
    Aon oidhche amháin bhí bean na codhla sa labaig agus bhí an fineóg osgailte agus connach sí na daoine go léir tímpall an seómaire. Bhí sí ag féachaint ortha agus taréis tamall thánaig beirt aca go dtí an labaig agus chuireadar éadaigh na laban anúas air ceann na mná agus cúadar as an seómara cúpla seachtain na dhiaidh sin fuair sí litir ó americha go raibh a dratháir marbh. Bean Phádraig Ó Bríadhan a bhí ann.
  12. senior member (history)
    3/27/2024 10:29:14 PM
    approved
    gan a béit ag caitheadh toitéan.
    (5) Ceadaoin an Luaithridh, Caitheann na sagairt luaith ar na daoine an Ceadaoin sin. (6) Domhnach Cásga. Cuireann na daoine sios go leór uibheacha agus bíonn siad ag comortas ar an té a iosadh go leór uibeaca. (7) Diardaoin na Comaoine. Biod féasta ag na daoine fado. (8) Aoine Chéasta. Mharbocaidh gé nó cearc agus nuair a biod rud bruigtí d'olaidh siad an fuil leis. (9) Domhnac
  13. senior member (history)
    3/27/2024 10:20:05 PM
    approved
    (1) "Lá le Brigdhe". Deanntar croiseanna ar an oidhche sin agus cuirtear suas ins na fridhteacha iad.
    (2) "La le Padraic ". Ar mhaidin an lá sin téigheann na daoine amach ag iarraid an seamhrog le cur ina gcuid gcota chun ónóir a tabhairt do bíonn feasta mór acu an lá sin. (3) "An Inid". Sin é an t-am a mbíonn na daoine ag pósadh. (4) An Carragas. Ní bhíonn ann phósadh ar fead na h-aimsire, bhíonn cuid gan na daoine ag crosgadh ar go leór rudaí, cuirim id gcas fir
  14. senior member (history)
    3/27/2024 10:02:25 PM
    approved
    Luighim sa leabaidh seo mar luighim san uaig
    Deinim faoisdin go cruaidh leat a Dhia Iarraim an Aspolóid ort a Íosa Chríost Cuirim athcuinge cugat a Mhuire Mhaighdin gus a mháthair Ró Chomhachtach Go dtugaidh tú an radarc ar do theaghlach onóireacht Sollus na Soillse agus radarc na Trionóíde Gus grásta na Foighne, in agaidh na h-éágcóra
    * * * * * Cros na n-aingeal sa leabaidh go luighfidh Braon de'n grásta ó lár a croidhe 'gainn Brat na bhFlaitheas go dtagadh 'nár dtimcheall A thógfaidh ceo na bpeacaí seo din-ne Cabhair is grásta Dáil ó'n dTighearna Cabhair gach lá gus mé dá iarraidh Sacraimint h-aithrighe agus go neartuighid Dia linn Coimrig m'anam ort, a Muire bain-Tighearna Na h-aingle órda, is sine, is óige
  15. senior member (history)
    3/27/2024 9:47:56 PM
    approved
    "Gus a Cailin Bhig is óg ataoi agus mór chuid do clann í gcrích
    Gearraim sios Cromwellians nár ghéill riamh
    Do Creideamh Críost Agus Ruagfad romham na Cladhairí ag aodaireacth na mbó fé'n sliabh A cailin bhig na luách rach stad suas de'd beartaibh staon Ná h-éirig ar a thuille buaidreamh a baint luachar na dóirnibh féir.
  16. senior member (history)
    3/27/2024 9:42:46 PM
    approved
    A caitheamh na grinn cloch leo
    Ólaímis gloine sa timcheall
    Agus leogaimis dinn go fóill Ólaimís sláinte an tigheasaig Do thug dóibh dlighe go leor Gurab e Achilles Woods an Rí fear Agus eadrainn bíodh mar "toast" Gura fada mairfidh sa tír seo A ngradam cois Bríde dóibh. Note:- The poem "Cois aba na Bride" refers to a raid by Gaugers re-inforced by soldiers on a poteen still worked by "Maitias Muiris" of Gurranreigh Lissarda, Co Cork, near the River Bride. The men of Gurran reigh among them the Galvins, Achilles Woods, Thade Bohane attacked the raiding party and put them to flight. This event occurred according to Johannah Cahalane when she was a domestic servant in the service of Buttimers of Gurran reigh about 75 years ago.
  17. senior member (history)
    3/27/2024 9:35:36 PM
    approved
    Níor mó é no sgilling
    Mar fariór bhí an muileann a cuardach
    Á dtiocfá linn go Sean teach a' grinn Mar ráinighid siad daoine uaisle Geobhfá socair is saoghal i dtalamh gan cíos Agus cead agat suide ar do shuaimhneas Geobhfa bonnet is veil dá mba cleachtadh leat é Agus síoda breágh daor anuas leat Ba dhóigh liom sa feín go mbfearra duit é Ná beith ag aodhaireacht ar Carraig Sean-Bréan na Buaille
  18. anonymous contributor
    3/27/2024 9:35:12 PM
    awaiting decision
    The Legend of Cairn Tierna
    Cairn Tierna is an elevated peak at the Eastern end of the Nagles Mountains. it is about 2 miles due north of Rathecormac School. Its summit is crowned by a heap of large stones. Legend says these were brought there with the view of making a castle for a young prince and so nullify a prophecy that he should be drowned before arriving at manhood.
    The O'Keeffe's were lords of Fermoy and to one of them a son and heir was born. While a child the had of Labacally, Glanworth, warned him of his fate as follows: "Infant heir of proud Fermoy," "Fear not fields of Slaughter," "Storm or fire, dread not my boy," "But shun the fatal water" The warning caused much unhappiness to the chief who gave orders to have careful watch over the child. The anxiety of the father increased as the boy grew older. Hoping to avert his doom he gave orders to have a castle built as far removed from the water as possible. The building was about to commence on the top of the hill when the chief and his son came
  19. senior member (history)
    3/27/2024 9:30:36 PM
    approved
    The following poem by "Tadg Ciarruideach" refers to a pattern or cross roads dance which used be held about seventy years ago on a rocky part of the road near "Pike Cross" Ahakeera, Dunmanway, close to where Ahakerra National School now stands. Boys and girls from far and near gathered there and danced jigs, reels and hornpipes to the music of Paid Deirneach Cruadhlaoich - an Píobaire Caoch, and Tom Dálaig collected the pennies which were given to "Paid Deirneach." Maighistir an t-Sionnaig refers to Tom Dálaig, an maighistir rinne

    Cuadhas sa fé dhein an Píobaire Caoch Ba dealbh 'tar barr mo chuardach Ní raibh duine no 'gaor acht 'gus é feín Ar mullach na Scéirde fuaire Bhí maighistir an t-Sionnaig A cnuasacht na mbruinneal Agus a déanamh na bpingne suas dó Nuair a glaodhadh ar an bille
  20. senior member (history)
    3/27/2024 9:19:48 PM
    approved
    go. The cutter followed the light and O Malley slipped in and discharged his cargo of tabboca at Roy Pier. On coming out the ship misstayed and grounded on Innis Yew. He was arrested and when he was caught he said "ye have the nest but the clutch is gone".
    This cargo of tabboca was buried in a bog. There was one innocent man in the place and he would not be trusted to have any thing to do with it and he was the one to prove against O Malley. The night before the law this man was put riding on a horse and he was fund eight miles outside Lousbourg. When the case was called there was no one to prove against O Malley and he got free. George O Malley was his name and he was a native of Barrishoole. He lived in the later part of the eighteenth century and it is said he is buried in Burrishoole Abbey.
  21. senior member (history)
    3/27/2024 9:09:37 PM
    approved
    Díreach amach o'n gcnáimh
    Act máis é an bás é geall Mach Dé duinn Cé'n gar atá dhá shéanadh Act dul go flaitheas Dé dhúinn Ar aon stáid amháin
    (VII) Triall dhúinn ar ais go h-Éirinn Bhí arán 's caifí 's tae linn Tobag agus Jamaica Is gach aon sórt dá raibh (dáor) Píosaí fada síodaí 'Gus scaifíní dhá dhaóire 'S céibí cailin óg ba mhian liom 'S go sínfinn mo láimh (VIII) Si mo soitheach bocht a bhí bruighte I bfairrge go glúnaibh A cuid boltai a' lúbadh 'S cé'n náire dithe (?) é Act anois ó lagaigh an feochán Agus fuair muide an cóir mhait Críochnómuid an t-amhrán A's ólfamuid a sháith (IX) Nár mhór an clú 's an t-ádh dhúinn An bealach udaigh a shárú
  22. senior member (history)
    3/27/2024 8:58:44 PM
    approved
    (1)
    An chéad lá dé mí an fhóghmhair Seadh chrochamar ár gcuid séolta Tarraingt ar na cóstaibh 'S ar thóin an bhunáin siar Thart annseo le criathar Agus Acaill bheag taobh thiar de 'S go h-Innis Tuirc dá dthriallamuid Bhéadh iarracht orainn ann. (2) Thart le cró na caoile Is as sin go Roinn na maoíle An cloigeann le'n ár dtaobh Agus an tráigh Brighid in-a ndiaidh No gur dhóirteamar le fanaidh Trí ' fairrge a's i a'cathadh Go ndeachamar do'n raithe Mar is ann a bhí ár dtriall. (3) 'S a sineadh dúinn le Arainn Seadh mhéaduigh orainn gála Bhí cúrsaí isthigh ar tráigh ann
  23. senior member (history)
    3/27/2024 8:54:38 PM
    approved
    'S nior thráth faillighe é
    No gur neartuigh sé an feochann 'S as sin go gaoithe móire Gur leagamar ár gcuid séolta 'S nior mhór dhúinn sin in am
    (IV) An fairrge gur ghéim sí le neart na tonna tréana D'fosgail o na spéartaibh Agus mhéaduigh orainn céo A's dhá mbeadh cainnt ag na clárthaibh D'innsio' dís sgéal cráidhte Gar is fuaidh an bás dúinn 'S gan eadrainn acht iad (V) Bhí "crew" na luinge ar aon chor A breathnú ar clár m'eadain A' súil le cabhair a dhéanamh 'S gan aon mhaith doibh ann Acht gur dhubhairt mé leo in aon chor Go ndéanfainn doibh a bféadfhainn Go gcuirfinn ag iomhchur éadaigh í Fhad 's fheidhir tu snámh (VI) Tá mo lamha bruighte doighte Go siorruidhe a tarraingt rópaí T'án craiceann 's tá féoile tóighte
  24. senior member (history)
    3/27/2024 6:01:13 PM
    approved
    rúcach - "pip" in chickens al diuc
    buinneach. purge, diarrhoea (animals)
    "iarracht de cuislinn" buailim sciath - a "blow-hole" - boaster butún - do dhein sé a bhutún butún nú Butránután. a smith's knife geadán - the rump. SEILÍ (pr. syly) = camán (Tír Uí Failghe) biolrach - place name caistreabhán agus caisearbhán = dandelion RIABHACH DAYS - The first 9 days of April preasach - stir-a-bout. branar. a broken up mountain land SCÓR STICK . [Illustration] THE METHOD OF KEEPING ACCOUNT OF THE WORKING DAYS OF A LABOURER. The employer (farmer) got a twig and split it in two, then putting the two halves together he cut a notch for each day the labourer worked. The 10th day was marked with an X Every weekend the farmer notched on the number of days the labourer worked and then handed one half of the scór stick to the labourer, which he kept until the next reckoning. (Note the impossibility of cheating in this method) BRANAR-ing, doing rough work CNEASTA - The side of a bed caol-fhód - The thin sod turned when opening a "land". BÓAN, the sod under the caol-fhód (cad mar gheall ar BUAN [Illustration] Caol fhód / bóan fé PIASÁN - a weak badly nourished youngster. "A dying poiasán cáll. "You have no cáll to it" SAMALAS, "as cold as samalas", (tea) Leamh. "The tea is very leamh" glugar, an unfertile egg , glug, glug when shaken. - a person who is always bladdering
  25. senior member (history)
    3/27/2024 5:51:35 PM
    approved
    Do thabharfadh lem shliocht náire
    Is a rún mo sgairt is mó bean mhaith Na h-iarrann cead a máthair
    A laoigh is a bhuidhean ná cuir-se suim I ráidte baois do máthar Go mbíonn á innsint dos na daoine Go bhfuilim-se crionna cráidthe (caithte) Déanfainn crích duit de lo is ist oidhche 'gus ní leogfainn coidhche ar fán tú Is a rúin mo sgairt is mó bean maith Nó niarran cead a máthar Cuirfinn culaith breágh sióda i gcóir lae saoire Mé féin agus míle fáilte
  26. senior member (history)
    3/27/2024 5:41:23 PM
    approved
    Chuala na focail thíos in usáid nuair a bhíos im gharsún
    Criceál, a chatter-box
    criceálaidhe (aí), idem. (dim) gamal, gamalóg, gamailín, an innocent child. used reflectively sometimes. also endearingly. scoileán, a potato set. crialachán, the waste part of the potato, when the scoileán is removed. caistín, a shrivelled potato fálmaire = cadé fálmaire, a large potato or other thing, (fá-muire) "A fine fálmaire" applied also to a person or young child brothóg, a roaster (potato). brotógaidhe [?] = Raw potatoes in olden days were roasted or cooked in the red hot ashes at back of fire brúitín - colcannon groíseach, hot ashes and small particles of fire. TAISTEAR / TÉISTEAR taidheastar (téastar), a canopy over a wooden bed, (common a short time ago). Rud - the transparent thing inside the barrel of a quill. Ceithrearnach - a tall fellow. a sky farmer Budraimín, anything small and stumpy, small and stout méisgire, a scar. Fiadharcán, a corn. Boulach = one horse dung BOULTHAIDHE, a horse-dung ag bailiú boulthaidhthe Boúrán (bowráwn), a dry cowdung. (In summer these dried cakes of dung were gathered for fireing.). CUAISIDHE nó cuasaidhe - a tea-pot cosy. PUC, a deep corner in the kitchen where turf etc. is placed, = cúinne [illustration showing Teintean and puc] TRAILÍ BHAGERS, - fiddle-faddles or loose accoutrements. FORAR, A sort of reel into which is placed a spindle (used in the spinning wheel) [Drawing of Forar] The forar has the driving string on one of the grooves. Fearas nú Fearsad = the spindle. Breacfast - popular pronounciation here = BRUCKUST I bPort Lairge - [?]breacust
  27. senior member (history)
    3/27/2024 5:30:58 PM
    approved
    Ara sean-theach bréagh íseal i gcúilín clúthmhar
    Tá chun socair stuaire. Ba gile ar a braghaid nó bláthna coille Ná an eala ar an uisge ag gluaiseacht
    Plúr deas mná fé cáil gach nduine Cuir ui intinn ar stáid ró buadhartha Nára bhfaghad bás go bráth go bhfeicid "Mary" ar leabhaidh suas liom. Grádh ná searc uí tabarfainn d'fear Do siubhalóchadh fada fanach Do caithfeadh amach a shaoghal tar marc Agus do scaoilfeadh tar lear "Peig Mánla" Mo caithe as amach mo shaoghal marc Is gur scaoileasthar lear "Peig Mánla" Thuilleas an meas agus clú no bhfear I dtír i bhfad óm cáirde Ní rabhas fé gles le h-aon droch bheart
  28. senior member (history)
    3/27/2024 5:13:46 PM
    approved
    Chuaidh sé abhaile agus d'innis sé an sgéal don Rí. Dubhairt an Rí gurb é an sgéal nua ab fearr a chuala sé ariamh. Thug sé duais £100 eile dó agus shocruigh sé bliain eile leis agus thug sé céad sa mbreis sa mbliain do.
  29. senior member (history)
    3/27/2024 5:13:32 PM
    approved
    £100 agamsa ars an fear ach imreochaimíd an cárr. D'imir siad an cluiche agus chaill an sgéalaidhe D'imir siad an capall annsin agus fuair an fear an bhuaidh arís. Bhuail sé an capall le slaitín draoidheachta agus rinnead sé girrfiadh de agus bhuail sé buille eile ar an gcarr agus rinne sé cú de. Rith an girrfiadh tart ar fud an phortaigh agus an chú indiaidh go dtáinig siad cuig an sgéalaidhe Leim an girrfiadh suas ar a mháighistir agus síos leis arís agus amac leis ina seala babhta agus an chu gá leanamhaint. Bhíodar ag rith go cearcallach agus ag rith go díreach ar feadh uaire an chluig.
    Ar deireadh thiar thall ghlaoidh an fear ortha agus d'athruigh sé iad Thug sé ar ais gach rud a gnóthuig sé ón sgéalaidhe agus ars seisean leis Téigh abhaile anois don Rí agus beidh sgéal nuadh agat dó Agus socruigh leis bliain eile. Uair ar bith nach mbíonn sgéal nua agat dó téigh an bealach seo agus beidh sgéal nua abhaile leat
  30. senior member (history)
    3/27/2024 5:13:22 PM
    approved
    D'imthigh sé amac go moch ar maidin é fein agus a bhean agus thugadar an capall agus an cárr leo. Bhíodar ag imteacht nó go dtáinigeadar go portach. Chonnaiceadar fear istigh ann gan bróga nó stocaí air agus é ag rith thart. Stop an sgéalaidhe an capall agus thosuigh sé ag féachaint ar an bhfear. Shiubhail an fear anuas chuige agus thosuigh siad ag cainnt le chéile. "An mbeidh cluiche cártaí agat?" ars an fear "Beidh agus fáilte" ars an sgéalaidhe Tharraing an fear slat dhraoidheachta amach agus rinne sé an bord ba breaghtha abhí sa domhan. Annsin bhuail sé buille ar dhá chloich agus rinne sé dhá chathaoir díobh. Leag sé anuas paca cartaí. "Ceard imreochaimíd anois air?" ars an an [!] sgéalaidhe £100 ars an fear Thosuigh siad ag imirt na gcartaí agus gnóthuigh an fear. "Beidh cluiche eile againn anois" ars an fear "Ceard imreochaimíd air?" ars an sgéalaidhe. £100 eile ars an fear. Níl
  31. senior member (history)
    3/27/2024 5:13:08 PM
    approved
    An Rí
    Bhí Rí ann uair amhain agus bhí sé faoi gheasaibh mar ní thuitfeadh sé ina chodladh aon oidhche go n-inneochfaí sgéal dó. Chuir sé fios ar an sgéalaidhe abfhearr a bhí sa domhan Shocruigh sé leis £200 sa mbliain agus teach agus teine, capall agus carr ach caithfidh sé sgéal nua a innsint dó gach oidhche sul a thuitfeadh sé ina chodladh. Bí an sgéalaidhe seo ag innsint sgeil dó gach oidhche go dtí go dtáinig an oidhche deire sa mbliain. Do chinn sé air cuimniú ar aon sgéal igcóir na h-oidhche sin. Rinne sé a dhicheall ac theip air
  32. senior member (history)
    3/27/2024 3:08:43 PM
    approved
    'S gan ann act an námhaid
    Romhain agus n-a dhiaidh Ag Water-Guards an airdeall Pólís na h-áite As gach spíodoír dá raibh ann
    (X) Bhí Cutters bheag is mór ann Bhí an boirdín salach leo ann Bhí luingiseacha saoirse ann As an tóír orainn 'na ndiaidh Sé m'ainm do an Capitín Máilleach Fear maith go bunadh an ghráinne A locht go tír go sasta S' nár raibh maith achu
  33. senior member (history)
    3/27/2024 3:01:54 PM
    approved
    money old cow”.
    Cuaidh an fear go dhtí teach Uncal agus d’fhán sé ann an oidhce seo. D’innis sé an sghéal don Uncal. Ar maidhin lae ar n-a bhárach tug an fear bhó a bhí aige féin dhó in ionadh an cinn eile. Nuair a chuaidh sé abhaile chuaidh sé go dhtí an siopa agus cheannuigh sé braithlín le leagan faoi’n mbuinn. Leag sé faoi’n mbuin í agus dubhairth sé leithí. “Give me money old cow”. Ach ní thiubhradh sí aon airgeadh dhó. Tháinic an féarg air agus dubhairth sé “dhúnfaidh mé poll na gaoithe go cinnthe anois”. Chuaidh sé go dhtí poll na gaoithe agus thosuigh sé ag dhúnadh an phúill. Éisth liom ars’ an bhean agus bhéarfaidh me sgilidhín duith agus ní bhéidh orth a radh leis acht. “Boil up skilletin”. [Skeleton] Nuair a bhí sé ag dul abhaile táinich an oidhce air agus cuaidh sé go dhtí teac a Uncal agus d’fhán sé ann an oidhche sin. Ar maidhin lae ar n-a bhárach nuair a bhí sé ag dul abhaile é féin agus an sgilléadh a tug (?) an t-Uncal dhó.
  34. senior member (history)
    3/27/2024 2:56:54 PM
    approved
    Nuair a cuaidh sé abhaile léagh sé an sgilléadh ar an mbord agus dubhairth.
    “Boil up Skillet” Acht níor thosuigh an sgilleadh ag fiuchadh. Táinich an-fearg air, agus dubhairth sé leis féin. “Dúnfaidh mé Póll na gaoithe go cinnthe anois.” Chuaidh sé go dhtí Póll na gaoithe nuair a thosuigh sé dhá dúnadh. Dubhairth an bhean leis “ná dún é agus bhéarfaidh mé camán duith agus ní béidh orth a rádh leis acht “Strike away caimín” agus léagfaidh sí gach duine a bhéas roimhe. “Ní thóigfidh mé” ar seisean. Dubhairth tú liom cheana nach mbhéadh ormh acht a rádh leis an mbuinn “Give me money old cow”, agus go dtiúbhradh sí airgeadh dhom agus nuair a dubhairth mé leithí “give me money old cow” “níor thugh sí dhom é.” Bhuel is í bhó t-uncail a túgh thú leath in ionadh na bhó a tugh mise dhuit” ar sise. Annsin chuaidh sé go teach Uncal. Bhí go leór daoine ag cuairteacht san teach nuair a chuaidh sé isteach dubhairth sé
  35. senior member (history)
    3/27/2024 2:52:56 PM
    approved
    “Strike away cháimín” agus bhí bhean in-a suidhe ar an mbeaich agus chuir sé isteach faoi’n leabhaidh í.
    Dubhairth an t-uncal leis "bhéarfaidh mé duith an bhó agus an sgilléadh má téigheann tú abhaile. Cuaidh sé abhaile agus túgh sé leis an bhó an sgilléadh agus an cáimhín agus bhí sé saidhbir sáthach uaidh sin amach.
  36. senior member (history)
    3/27/2024 1:20:46 PM
    approved
    Aon lá amháin do bhí sé amuic i bpáirc éigin leis féinig agus sé an obair a bhí ar siubhal aige ná ag déanamh cocaí móra de fhéir i dtosach an laé.
    Do bhí an lá ana bhreágh ar fad agus do bhí an grian ag taithneamh anuas ar agus do bhí árd áthas ar fad air ansan. Do bhí sé ag obair ana chruaidh agus nuair a bhí sé timpeall a dó a chlog nú níos mó bfhéidir ach ní fheadar. Do tháinig Seán an mac cuige agus dubhairt sé leis an t-athair go raibh sé tagaidhthe chun conghnamh a thabhairt do agus do bhí sé ag gáirídhe. Do bhí sé ag feuchaint ana dhían ar an t-athair feuchaint agus déarfhadh an t-athair aon rud leis.
  37. senior member (history)
    3/27/2024 1:12:23 PM
    approved
    Do bhí aon bó amháin ann a bhí gamhain le bheath aice sara bfuair sí bás agus do bhí sí sin ann cómh maith leis an gcuid eile do na buaibh.
    Do bhí eagla ar an fear go raibh an gamhain tar-éis bás d'fhághail ach ní raibh. Do bhí an gamhain tar-éis bheith aice istig sa lios agus do bhí an gamhain in-aon-fheacht léi. Gamhain ana dheas do b'eadh é leis, agus go deimhin féin ní raibh ocras air ná aon rud mar sin air in ao' - chor. In - ionad ocras a bheith air is amhlaidh is amhlaidh a bhí sé go bréagh ramhar deas agus do bhí sé ana laidir ar fad leis. Dho thóg an fear leis abhaile iad agus do coimeád sé ann iad agus do bhíodar go breágh laidir as san amach ansan.
  38. senior member (history)
    3/27/2024 1:06:46 PM
    approved
    Do tháinig an fearín beag cuige oidhche na dhiaidh sin nuair a bhíodar ag dul a codladh agus do cnag sé ag an nforas tadta. D'iarr sé rud éigin ach níor tugad do é. D'imthig sé as a radirc ach an oidhche sin nuair a bhíodar i codlad do connaicadar púca nú sprid nú rud éigin greannamhar agus do bhí ana eagla ortha.
    D'eirigeadar agus do cuireadar cad a fhiarr sé taob amuic de'n doras agus do bhí sé imtite agus ní fheicadar an púca as san amach. Do mhuineadar go suaimneasac as san amach agus ní fheacadar an fearín a thuille.
  39. senior member (history)
    3/27/2024 1:01:51 PM
    approved
    Ní rabhadar ró bocht in-aon-chor do bhí cúig acra deug talmhan acu agus cúig ba.
    Do bhí Síle agus Máire ag dul ar sgoil agus níor bhfada ná go raibh Seán ag dul ar sgoil agus bhíodar go léir ag dul annsan agus ní raibh a eile acu. Sort amádán dob ead an t-atháir ach ní raibh sé ró olc do déanfad Seán mórán oibre da atháir agus ba maith an buachaill é cun oibre do déanam sé mórán oibre dá atháir. Nuair a bhí sé timpeall a dódhéag nó mar sin do téigead an atháir gach oidhche ag sgoruideacht agus do bhíodh sé ag innsint sgeula agus rudaí eile mar sin. Do bíod árd sport ag muintir an tighe bíodh árd saoghal acu leis aidireannta.
  40. senior member (history)
    3/27/2024 12:38:07 PM
    approved
    Do cómhnuig fear in Inse Gheimhleach seachtmhógha bliain ó shoon ní bféidir níos mó.
    Do bhí sé pósta leis agus sé an ainm a bhí air ná Seán Ó Luasaig agus sé an ainm a bhí uirthe féin ná Máire agus do tháinig sí sin ó Inse Mór leis. Sé an rud a bhíodh acu gach oidhche i gcóir an t-suipéir ná (na) leite mine coirce agus do bhíodh (agus) bainne géar leis. Do bhí beirt inghean acu agus aon buachaill amain agus sé an ainm a bhí ar na Seán agus Síle agus Máire leis. Ní rabhadar ró bhocht in-aon-chor agus do bhí tig ana dheas acu leis.
  41. senior member (history)
    3/27/2024 12:02:12 PM
    approved
    ag bualadh agus deirim-se leat gur mhaith an sás iad chun súisde do chasadh. Chaith an teachtaire abhfad ag feáchaint ortha ach theip air glan amach a dheánamh amach ciocu acu an seana lead.
    D'innis sé a ghnó ach bhí fuar aige bheith ag cainnt leo mar nár dheineadar ach gáire fé. B'éigean do dul abhaile dho féin gan coirce ná uile aige. D'innis sé an scéal dá mháthair. "Mo ghraidhn tu," ar sise, "níl aon ghastacht ag baint leat-sa." "Imthig siar airís amáireach agus caith tmall ag faire ortha. Annsan abair, "Maith an fear, a Sheanduine" agus níl baoghal ná h-aithneóchair an seana bhoc." Dhein sé rud uirthe, seas sé ag an ndorus agus dubhairt mar adubhradh leis a rádh. Ba ghearr gur léim an seana dhreoilín amach "Mise an buachaill," ar seisean. B'éigin do an mála do
  42. senior member (history)
    3/27/2024 11:56:14 AM
    approved
    líonadh agus deirim leat nách ró mhórdhálach a bhí sé annsan.
    Randal Ó Muirthille
    Baile-an-Mhuighe Shalaig a thug dhom.
  43. senior member (history)
    3/27/2024 11:53:55 AM
    approved
    Nuair a bhí an pórtar saor bhíodh sé go maith raidhseamhail ag gach pósadh, tórramh rl. Dá mbeadh aon seana bhean sa chómharsanacht gheobhadh sí taoscán de i ngalún. B'fhearr lei san ná giní óir. Bheadh braon de i mbáisín nó i gcupán aici. Chuirfeadh sé cúpla spúinóg siuicre ann agus bé deire an scéil aici ná ursal a dheargadh sa teine agus é ropadh isteach ann.
  44. senior member (history)
    3/27/2024 11:50:40 AM
    approved
    Nuair a marbóchfaí muc nó mairt idtigh gheobhadh cúpla duine des na cómharsain smut de'n bhfeóil úr agus na putóga. Nuair a bheadh rud éigin marbh acu san dhíolfaidís an cóir. Líontar na putóga fós agus is deas so-blasda iad le n-ithe. Comfádtar an fhuil agus measctar, arán minchoirce, inniúin lei. Líontar na putóga leis an measgán san agus beirbhightear iad. Ní gnáth iad do dh'ithe as an uisge agus deintear iad do róstadh nó fóss iad do chur anuas ar an ngríosaig.
  45. senior member (history)
    3/27/2024 11:43:57 AM
    approved
    Near every bog they used to have a lime kiln. They used it to bring the lime-stone from Castlemore and burn it with turf and furze. Out of each kiln they would have up to sixty barrels of lime __ up to ten loads. To make this they had to burn up to sixty loads of turf. That is how the bogs here around got used up. They used to sell the lime __ taking it even west to Bantry from here.
    (ó Mr. Patrick Warren. (75)
    Ahakeera, Dunmanway Labourer_ Chaith a shaol go léir sa bhall so ach amháin na deich mbiana nú mar sin a chaith sé in Aimeirca
  46. senior member (history)
    3/27/2024 11:41:08 AM
    approved
    "It is often I spent a night working at the flax. Everyone in the house would have his own job. Some would be pounding it on a stone with a tuairgín to break the hulls. Some would be drawing it through the tlús to knock out the hulls. Some would be drawing it through the hackle. Everyone had a song to go with his work. They worked with the light of splinters
  47. senior member (history)
    3/27/2024 11:37:28 AM
    approved
    Gabhann sé le saghas fuinn -

    Croidhe mo bhó-ín, croidhe mo stóirín, croidhe mo bhóín gleoite féin Mar geobhadh-sa leat go dtí an fhairsinge Mar gheobhadh-sa duit-se fairsinge Féar breagh taithneamhach Nú uisce bun carraige Feachant ciaca is mó thaithnfeadh leat Nú thabharfadh cun bainne thú le cabhair an eadartha Croidhe mo charadac do chroidhe-se féinig Croidhe mo bhóín croidhe mo stóirín, croidhe mo bhóín gloite féin Ó mar is ím í féin ar ndóín airiú 's is bhainne í le n ól Is solus í ar bhórd airiú 's leathair í cun bróg Is seineann a h-adharca ceol There is another verse which tells of the uses to which
  48. senior member (history)
    3/27/2024 11:31:59 AM
    approved
    or of a ráistín_ that is of a dipped wick.
    At that time there was a weaver or two near every chapel. I remember to see four weavers in Inis Céin, four in Dunmanway, two in Castletown. My father-in-law was a weaver, and his brother too. Both worked in Dunmanway. They used to make diamonds and ornaments in the linen.
  49. senior member (history)
    3/27/2024 11:30:09 AM
    approved
    For lighting purposes they used a splinter of fir ("vir") ("bog-wood"). Long thin slivers were paired off a piece of resinous "ver" and placed in a bundle by the fire, or sometimes a number of them would be interlaced in a form (?) of "gate." The splinter was called a Geataire. It was held in the jaws of a "Coinnleoir" which had also an arm with a socket to hold a candle. The candle was made of sallow. In the old days - up to sixty or eighty years ago - it was made by "dipping." A cotton thread was dipped repeatedly in molten sallow and allowed to cool off. This was kept up until the candle was of the required thickness.
    A mould came into use later. It was of tin, about ten or eleven inches long, and tapered towards the top.
    Names of candle - Sráideóg (Mr. Wm. Shorten) Ráistín (Mr. Patrick Warren) (Sketch of Coinnleoir in possession of Mr Wm. Shorten) Pointed end was stuck in block of wood.
  50. senior member (history)
    3/27/2024 9:23:37 AM
    approved
    No 5 Is fada mo chosa gan brogha
    Is fada mo poca gan pigin Is fada mo ghabhail le mna oga nior ol mé aon deor go feoil le mo bhinn,
    No 6 Is buacaillin beag mise aca acrac is caith mó acrac ar long bainnig-sa soil as na speire agus cuireann na rioiltaí liom, Racad mé anon go Din [?] gcoimil [?] loct tae agus run iomadh béan deas acu a deirean mo chasad nach eirean liom.
  51. senior member (history)
    3/27/2024 9:17:08 AM
    approved
    1 Sé an leigeas ata ar casactach gas searban a baint agus é a bruit agus an sug a ól.
    2 Leigeas eile ar casactach galog a bruith ar fead leat uair agus agus an sugh a ól. Tá galog go direach mar bheadh [?] agus an boladh ceana air.
    3 Da mbead do cos doataí le uisge te ní raibh ort ach copóg a a baint agus an duilleóg a cuir leis. Tuig leat a cupóg a fagail in gach ait ar fud na garanta.
  52. senior member (history)
    3/27/2024 9:08:28 AM
    approved
    'S a fult go fhear lei a fás go tlúth
    Bhí an bhráigh bhá ghíle aichi ni an snéacht ar taobh chnuich Sí bhásaigh mé is na ceadhta liomh,
  53. senior member (history)
    3/27/2024 9:07:09 AM
    approved
    rughadh í.
    Níl bhun céibe na thúalan timceall i ngléannthan aoibhinn dhá mbhíonn mo grádh. Go bhfuil ceil dha seinmeanth ann go ló 's go hoidhche. 'S go bhfoirigh Críost ar an GCaistheach Bhan VI Aislingh breagach do facthas aréir dhomh go raibh aonrach ar leabhaidh cluch. Go dthainich an spéir bhean is gur séin sí taobh liomh Bhá déise i feachaint 's leaghan súil. Bhí coinín cailc aichi már choinnéal ag leimhnigh
  54. senior member (history)
    3/27/2024 8:58:54 AM
    approved
    'S gur béard deir briathra béil
    S gur b'aingeal é féin Acht bhí a gcomhluadar Mac Dé na nGrásta Fásann cruithneacht féin ins gac áit [?] suibhalann sé Comh tréan is tá an féar i Mbeárna' ,S gur gile taobh ná an t-aol ,S gur deirge gruad ná an chaor nuair a abidheann sí ar crána ins an nGairdín
  55. senior member (history)
    3/27/2024 8:51:02 AM
    approved
    adeir na daoine a tharrnuigheann ann
    Tá fuisce fairsing is punnch dá roinnt ann Is biadh do'n chunntas ag Feara Fail VI Dá mbeinn-se féin mar ba chóir dhom Nó dhá mhíle óir agam i mo láimh Shiubhlainn cnuic is ghreathainn bóithre Thiubhrfainn an do chóta duit é a Nóra Bhán
  56. senior member (history)
    3/27/2024 8:47:18 AM
    approved
    Tráthnóna deireannach Dia Luain is é ag báisteach
    Casadh tigh Seagháin mé 's shuid me síos Dhearc mé an mir sa gcluidh tigh tháll 'S ba dheas é gaire 's a leagan suas. II Bhí gruaigh faoi lasadh, mar an gcaor caoirain Ba ghile bhíne í na eala ar snámh Is go bhfuair mé amach cé gar díbh í gur le Frannk Uí Conghnaile an cailín bán. III Do réir mo mheas di bhí sí múinte tóigthe is fuair sí eolas ar leabair is ar pheann Bhí máighistir scoile aca sa teach i gcomhnaidhe Is neart don ór bhuidhe go fairsing ann IV Tá Rígh na frannce teacht ghá tórraigeacht Crann sa n-eolas as a ngearmháin Cé bí fear a gheobhas í le pósadh nó baoghal go deo dó gala báis V Is maith an teach anois é tigh Frannk Uí Conghnaile
  57. anonymous contributor
    3/27/2024 8:29:31 AM
    awaiting decision
    IV
    Sa Rounstone lár na bháireach, seadh tosuigh an gleó is an sáruidheacht 'S bórduig sagart Cárna iad a chur, go Scirde mór Ní raibh ceann do na naoi fcinn úd aníos ó árd na caoile Nuair a bhí Púcán Mhaoinse i dtí ann, 's a gcuid fír amuigh ag ól V Bhí sin 's dhá míle duine ina seasamh ar dhruim an mhaoilín Bhí Púcán mhaoinse i dtí ann, bhí déanta le haghaidh an t siubhail Ach séard dubhairt Casey Mhaoinius nuair a ghlan sí gob an phoinnte Nach raibh aon bhád seóil déanta a bhuailfeadh í sa siubhal VI Séard é Michil Pháidín buachaillín ciúin mánla 'S do réir mar deir na mná bhí sé go maith i dteac an ól Bhí eólas ar a dhream agam i dtaobh athar agus máthair I leachtaí fear a chraithfeadh láimh leis siubhal sráid an bhaile mhóir VII Tá cailín óg in Árainn a bhfuil fear 's céad i ngrádh léi
  58. senior member (history)
    3/27/2024 8:19:34 AM
    approved
    Níl ann acht lucht bréag 's bfhéidir go bhfilleadh mo ghrádh
    III Sé mo leán geár nach séideann sé sneachta 'gus sioc. 'S mise 's mo ghrádh bheith lár na fairraige amuigh. Thuibhfainn an lá liom tré chontabhairt na fairraige uilig. Dá mbeinn féin 's mo ghrádh i lár na fairraige amuigh IV Sé mo leán geár gan mé in mo lacóigín bhán. D'éirigheann sa spéir i n-éadain taoile 'gus trághadh. Mar shúil le Mac Dé go réidhteóchadh Muire mo chás 'S bheadh mil agam fein 's ag Péirle deas an Chúil-Bhain. V Tá síad ghá rádh a mhíle grádh, gur tú sailín socair i mbróig Tá síad ghá a mhíle grádh gur tú béilín tanaidhe na bpóg. Mar shúil le Mac Dé go réidhteóchadh Muire mo bhrón 'S beidh giní orm féin 's ar phéarla deas an Cúil Bháin
  59. senior member (history)
    3/27/2024 7:52:40 AM
    approved
    Níl ann acht lucht bréag 's bfhéidir go bhfilleadh mo ghrádh
    III Sé mo leán geár nach séideann sé sneachta 'gus sioc. 'S mise 's mo ghrádh bheith lár na fairraige amuigh. Thuibhfainn an lá liom tré chontabhairt na fairraige uilig. Dá mbeinn féin 's mo ghrádh i lár na fairraige amuigh IV Sé mo leán geár gan mé in mo lacóigín bhán. D'éirigheann sa spéir i n-éadain taoile 'gus trághadh. Mar shúil le Mac Dé go réidhteóchadh Muire mo chás 'S bheadh mil agam fein 's ag Péirle deas an Chúil-Bhain. V Tá síád ghá radh a mhíle grádh, gur tú sailín socair i mbróig Tá síad ghá
  60. senior member (history)
    3/27/2024 7:52:40 AM
    approved
    Níl ann acht lucht bréag 's bfhéidir go bhfilleadh mo ghrádh
    III Sé mo leán geár nach séideann sé sneachta 'gus sioc. 'S mise 's mo ghrádh bheith lár na fairraige amuigh. Thuibhfainn an lá liom tré chontabhairt na fairraige uilig. Dá mbeinn féin 's mo ghrádh i lár na fairraige amuigh IV Sé mo leán geár gan mé in mo lacóigín bhán. D'éirigheann sa spéir i n-éadain taoile 'gus trághadh. Mar shúil le Mac Dé go réidhteóchadh Muire mo chás 'S bheadh mil agam fein 's ag Péirle deas an Chúil-Bhain. V Tá síád ghá radh a mhíle grádh, gur tú sailín socair i mbróig Tá síad ghá
  61. senior member (history)
    3/27/2024 7:46:26 AM
    approved
    IV
    Tháinic mise isteach uirri, is í ag gearradh srang mo thúirne Déirigh sí go h aigeanta agus cuaidh sí siar don tseomra Chaith mé an oidhche ag faire uirri, 's ag intheacht ar mo ghlúna Is ní raibh blas ar bith don srang agam ach píosa beag don stompa V Tháinic cat Aunt Ivilin, 's dfiafruigh sé cén dlighe é Nó caide ó thosuigh an obair seo ar bhaintreacha dá dhéanamh Ac rachaid mo mainéir nach gcaithfeadh raithe an greimhreadh Go mbainfidh mise francís as an loc a ghearr an píosa.
  62. senior member (history)
    3/27/2024 3:04:14 AM
    approved
    meal people got was their porridge at eight o'clock in the evening and they got nothing to the next morning. In olden times the only special kind of food that people had was beef at Christmas, and on Easter Sunday they ate eggs. They never got any tea unless at a feast time and if any tea was left it was left past to another feast time. In olden days it was mugs and bowls were used.
  63. senior member (history)
    3/27/2024 2:54:55 AM
    approved
    round it, All sat round the table. the children with their potatoes and salt. The mother used say then to her children. "Dip in the dip and leave the herring to your father, Another family used kill a pig, once in a while and hang up the bacon. Then they had for their dinner potatoes and "point" they looked up at the bacon while eating the potatoes. Tea was a rarity, only used at Christmas, About 2ozs were bought, John Kane seventy eight years remembers his father going to the town one Easter. He heard his father ask his mother if she wanted tea, and she answered that they did not as there was plenty over since Christmas, There were no cups, only vessels called "noggons" These were very unhandy, and the tea or milk used be spilt out of them, the person who did so was called a "slobber noggon" Stirabout was eaten a lot in the old days. Tea was first used about eighty five years ago. People did not eat late at night. Pancakes made if milk and flour were made on Tuesday.
  64. senior member (history)
    3/27/2024 2:12:06 AM
    approved
    began to make their own wheaten bread. They grew their own corn and ground it into wheat and made bread of it.
    Long ago the people used have six kinds of bread after the name of whatever they made it from, for example:- Wheaten Bread Oaten bread; Rye Bread; Bean Bread Barley Bread and Stampie. All this bread was made the same as we make our bread only that they mixed one of these grains with the milk instead of flour. It depended upon the kind of a loaf they wanted to make. If they wanted to make a wheaten loaf they would mix wheaten flour with the milk and if they wanted to make an oaten loaf they would
  65. anonymous contributor
    3/27/2024 12:50:19 AM
    awaiting decision
    Paidir le rádh agus tú sínte ar do leaba
    Sínim-se ar an leaba seo
    Mar do síneadh Mac Dé ar an gcrois Crois Mhuire faoí mo lár Brat Bhríghid faoí mo cheann Ag ceithre cheann mo leapthan Ceithre ainglí 'gom aire Agus má fhághaim bás as seo go maidin Flaitheas Mhic Dé go bhfághaidh m'anam Amén (Ó Bhríghid Ní Ríogáin is ó mo na máthair a fuair sí é) Paidir ag Éirigh Duit Eighrim suas le Dia Go n’eirighe Dia liom lámha Dé ‘mo thimpeall Ag eirighe aniagh?? as an leaba dhom Is go bhfanaigh tú liom ar feadh an lae Is ná leig dom tuitim i bpeacadh Fan liom go dtí uair mo bháis Agus ansin tabhair dhom na flaitheas (ó Phádhraic Ó Landaigh Tuairín is ó na mháthair a fuair sé é)
  66. anonymous contributor
    3/27/2024 12:40:10 AM
    awaiting decision
    (3)
    Ceithre posta ar mo leaba
    Ceithre aingeal ortha sgartha Má fhághaim bás as seo go maidin I bhFlaitheas Dé go raibh m'anam
  67. anonymous contributor
    3/27/2024 12:39:26 AM
    awaiting decision
    (3)
    Ceithre posta ar mo leaba
    Ceithre aingeal ortha sgartha Má fhághaim bás as seo go maidin I bhFlaitheas Dé go raibh m'anam (4) A Mhuire Dhílis a Mháthair Dé A Shoillseach glé gil atá gan smál A Choinneal lóchranach atá i bhflaitheas Dé Go raibh a’ainm fhéin ar uair a’ mbais (5) Sainte bairbre in aghaidh na tornaighe
  68. anonymous contributor
    3/27/2024 12:29:59 AM
    awaiting decision
    D’feach sí ina thimhcheall. Cé chonnaich sí ag teacht acht Luke agus é ag iomchar ar dorais ina dhiadh. D’fagh sí a lámh ar a bhéal dtréo nach dtiocfadh a croidhe amach. Tháinig sé suas chuichí . D’fhiafruigh sí cé’n fath ar dhéin sé e sin leis an dorus agus d’freagair Luke agus gan triobloidh da laigheadh air. “Nach dúbhairt tú liom an dorus do tharraingt amach in mo dhiadh agus mé ag teacht”. Is annsin a thosuigh siad ag airgóint agus caithfhidh mé fagaint amach na h-aimnneaca a ghlaoidh siad ar a chéile. Chualadar torann ag teacht suas sa pháirc agus cé chonnaiceadhar ag teacht acht cuigh robairí le mala airgid ar a dhruim ag ceann amhain aca. Isteach le Luke agus a mháthair go dtí an cóill. D’fagadar an doras fé bhún cráinn agus suas leo leis an ciseain uíbheacha. Dubhairt na robáirí le
  69. anonymous contributor
    3/27/2024 12:26:06 AM
    awaiting decision
    a bhí ann bhí an bhean ag dul go Creaga le ciseain uibheacha chun tae agus siucra a cheannacht.
    Dubhairt sí le Luke aire a thabhairt dó’n teach fhaidh is a beadh sí imthighte. Thosaigh Luke ag caoineadh agus ag iarraidh a dhul agus b’éigin dó’n mháthair é a leigint. Bhí sé ga reidhtiú féin agus ag íarraidh a dhul agus d’imthigh an mháthair mar bhí sí Reamhar, agus gan in ann siubhal go tapaidh. Ag dul amach an boithrín dí, glaoidh sí ar áis ar Luke an doras a tharrainght amach ina dhiaidh. “Tá go maith”, arsa Luke agus d’imhtigh sí. Nuair bhí sí ag an crosbothar d’feach sí ina thimhceall acht ní raibh áon Luke ag teacht. Shíl sí gur fan sé sa bhaile. bhí sí ag dul síos cnuic Gráin nuair a chuala sí torann mór ag teacht.
  70. anonymous contributor
    3/27/2024 12:17:55 AM
    awaiting decision
    Is ar ár bhfeirm féin ar a bfuil an crainn seo ar a bhfuilm le trácht. Sean sgeach é ag fás ina áonar i lár páirce. Déarfhá ag féachaint air go raibh sé cead blian agus b’féidir go bhfuil sé ní’l fhíos agam.
    Is cuma leis an aois bhí teachín beag suidthe in aice an crann seo, dathadh blian ó shóin anois. Bhí sean bhean Máire Lally agus a mach ina gcomhnuidhe. bá é an buachaill seo Luke an duine ba leisgeamhla ar domhan riamh. Síos ag suidhe ar a sean droicheadh a chaith sé a chuidh láetheannta ó bí sé in-ánn siubhal. Nuair a bhíodh an dínnear réidh ag Máire thiocfhadh sé thar n-áis agus d’íosfadh sé bíadh maith. lá amhain Dia Satharn
  71. anonymous contributor
    3/27/2024 12:10:15 AM
    awaiting decision
    gcailín annsin gurbh é sin an fear. bhí sise chun biadh maith do thabhairt acht abhaile le Seán.
    Gléas sé é feín go h-árd-nosach agus niorbh fhada go raibh siad posta. bhí fleadh mór acú a mhair trí lá is trí n-oidce agus fuair gach einne a shaith de gach sort.
    An Crioch Maire C. Ní Mhiadhaigh baile an Churraigh, béal Átha Mógha, Co. na Gaillimhe. Ughdair: Micheal Ó Mhiadhaigh, baile an Churraigh, beal Átha Mogha, Co. Na Gaillimhe.
  72. anonymous contributor
    3/27/2024 12:04:54 AM
    awaiting decision
    bhí an fírín annsin. bhí an cáilín agus a cháirde ann freisin. Thósuigh an troid. Bhí sgor de claidhmhte ag an fear acht briseadh iad in dhiaidh a cheile agus niorbh fada go raibh an fear marbh. Bhí na daoine an- bhuidheach agus bhíodar go léir ag chur a lamh amach, acht leim Séan ar an eac agus chuaidh sé ins na feire glinte. Sul a chuaidh sé gabh an ban prionnsa ar a bhroig agus thóg sí abhaile é.
    Nuair chuala an Rí cad a tharla, ba mhaith leis a fhághail amach cé'n duine a shábhail a inghean. Dubhairt sise go bposfadh sí an duine, a bhí in ann an bhróg a caitheamh. Tháinig na daoine in a sluaighte agus cuireadh an bhróg ar gach ceann acú. Bhí sé ro-mhór do dream amhain agus ro bheag do dream eile. Sa deire chuir Sean droch-eadaigh ar féin agus chuaidh sé chuig an Palas. Ní leigfeadh a fear é isteach ar dtus mar shíl sé gurbh tramp a bhí ann. Thosuigh Seán ag buaileadh ar an doras go h-árd. Tháinig an cháilin chuig an doras agus leig sí é isteach. Thriall sé an bhróg agus chuaidh sé air go deas. bhí fíos ag an
  73. senior member (history)
    3/26/2024 11:40:34 PM
    approved
    (Musical Notation)
    C (Cuibhseach mear)
    Is minic dom ag cloising an fhuinn seo á sheinm ar an bheidhlín ag uncail liom nách maireann (R.I.P.) Chuala seisean ag na sean daoine é. Tá amhrán ag gabháíl leis chómh maith
  74. senior member (history)
    3/26/2024 11:36:38 PM
    approved
    the various parts of the cow were put. Combs were made from the hoofs, glue from the joints. But I forget it.
  75. senior member (history)
    3/26/2024 11:29:53 PM
    approved
    When the flax fibre was "drawn," it was "hackled."
    The Hacke is a cluster of sharp four-inch sheet spikes standing in a six-inch square at the centre of a strong board about one-three-quarter feet in length.
    Sketch of "Hackle" in possession of Mr. Wm Shorten Faid:- 1 3/4 tr. Leithead:- 3/4 tr. Aoirde:- no spící :- 4" Gach spíce cómh téagartha le tairnge sé n-órlach ach cómh géar le snathaid * * * * * (?) Sketch - 6 1/2 " Deineadh an ceann so breis agus cead bliain ó shoin de réir an té a bhfuil sé aige, agus tá rian na mblian soléir go leor air. Bhí fios a chéirde ag an té a dhein.
  76. senior member (history)
    3/26/2024 11:21:14 PM
    approved
    The Warping Tree was composed of two upright beams, as illustrated, having auger holes in front in which pegs about seven or eight inches long were fitted. The beams were six or seven feet high, and about ten feet apart. One would vary the number of pegs according to the amount of thread he had to warp.
    One would tie the thread first around the two small pegs on top, sling it round the large one opposite, back to the large one on the left, and so on to the bottom and back again until one had enough warped. The thread was then tied on the small peg at the bottom right, taken of the frame and sent to the weaver who was able easily to put it o the loom of the warping was done properly. If he had to warp it he would charge extra.
    When the weaver had the cloth done, they sent it to be tucked. Flannel and frieze were the people clothing then, and linen. Linen was known as Bandel Cloth. A Bandel was a two-foot measuring stick. Páirc an Fhigheadóra - Shinagh, Dunmanway. A weaver worked near here about eighty years ago.
  77. senior member (history)
    3/26/2024 11:13:35 PM
    approved
    The Spinning Wheel was in every house until thirty years ago. People spun their own wool. The wool was washed and takento Polla Ghabhair to be carded. The woman of the house, sometimes helped by Spinning Women, next spun it into thread, wich they wound into balls about a foot-and-a half in diameter. Spinning was hard work. If well made, the thread would soon wear the fingers to the bone unless the skin were hardened.

    The Warping Tree was used to set up the thread for the loom. About half the quantity of thread was warped, the rest being kept for the weaver to "shoot under it" as they used to say. Sketch of Warping Tree - from description supplied by Mr. Wm. Shorten
  78. senior member (history)
    3/26/2024 11:08:40 PM
    approved
    it formed a firm vessel wihout any sewing.
    On a windy day the corn was taken to a height and winnowed by letting it fall in a thin shower from the Babhrán on to a winnowing sheet.
    The corn used to be stacked in the sheaf and carefully thatched. According as was necessary a stack would be taken into the barn and thrashed. (Sketch of the flail) The colpa - gad - Buailteán (whitethorn was said to make a good Buailteán) * * * * * An Babhrán (Sketch from memory) 4" x 2 1/2' * * * * * The "Bandel" was a two-foot length of lath used as a measure for cloth. It was the unit of length - one had so many "bandels" of linen or frieze
  79. senior member (history)
    3/26/2024 11:03:19 PM
    approved
    (An faisnéis seo ó Wm Shorten, Shinagh)
    The Plough was made by the carpenter, for beam and handles were of wood. An iorn Soc was bolted on. It was about forty years ago that the factory-made plough came into use here. It was then too that people began to use cast iron Socs. In the old days the smith renewed the worn portion as he does yet on old fashioned ploughs.
    The people didn't use a harrow. Instead they dragged a Scart over the field. The roller wasn't known. The Flail was used for thrashing corn - wheat and oat were grown. The parts of the flail were the Buailteán and the colps, which were tied together with a horse-skin thong called a gad. The bow-raion (Babhrán - Bodhrán) was used in winnowing. It was a wide shallow dish made of sheepskin. A thin lath of wood supported the rim. This was how it was made. Lime was thrown on a fresh sheepskin. The wool was plucked off. The skin was then scraped and washed clean. While wet it was stretched out on the floor and a hoop of wood about two-an-a-half feet in diameter was laid upon it. The skin was trimmed to project some inches beyond this hoop, and then the projecting part was folded in over the wooden rim, and tucked firmly. The wet skin was pliable, but when it had dried
  80. senior member (history)
    3/26/2024 10:36:54 PM
    approved
    Nuair a tháinig Tadhgh abhaile dubhairt sí leis go raibh sgríobh liath anso indiu. "Airiú cad é sin agat á rádh". "Sgriob liath an Earraigh gan amhras. Do rug sé leis an lón go léir agus do bhí sé ana buidheach".
    Nuair a tháinig Tadhgh isteach dh'fhéac sé na thimcheall agus dh'fheac sé san bosca. "Cad a d'eirigh le mo céad púnt" arsa Tadhgh. Arsa Bríd: "Tá sé imthighthe ag Sgriobh Liath an Earraigh". Ba dhóigh leat go dtuitfeadh an tanam as Thadhgh nuair a connaic a chuid den tsaoghal go léir imthighthe. Dubhairt sé go n-imeochadh sé as an dtig. D'imthigh sé agus do lean Bríd é agus dá fheabhas a dhein sé a dhicheall do bhí Bríd cómh maith do cun an bóthar. Do bhí drúcht agus déanuighe na hoidhche ag teacht. Do bhí an ghrian ag dul fé scáth na gcupóg agus an cupóg ag teitheadh uaithe. Shiubhaladar tamall eile agus do tháineadar go dtí coill mór agus cuadhar isteach ann. Nuair a bhíodar coruighthe ó bheith ag siubhal do chuadar in áirde ar chrann árd ó'n drucht. I gcionn tamaill do chualadar na caibidiol go léir ag teacht. Is amhlaidh a bhí dáréug de ropairí agus do shuigheadar síos fé'n gcrann. Do chuireadar i bpoll an t-airgead a bhí bailighthe aca ar feadh an lae agus d'imthigheadar ortha. Nuair a tháinig an lá tháinig an bheirt anuas de'n gcrann agus do fuaireadar an t-airgead agus rugadar leo abhaile é. Tá rígh saoghail ó shin aca.
  81. senior member (history)
    3/26/2024 9:46:11 PM
    approved
    Nuair a phós Thadhg Ua Súilleabháin Brìd Ní Loíngsigh do cheap sé go raibh sonúchar maith aige acht fé ceann tamaill do fuair sé amach go raibh dearmhad déanta aige. Ní raibh aon tairbhe innte cun aon obair a dhéanamh acht dubhairt sé go gcaithfidh sé cur suas léi. Bhí sé ag obair ar feadh an tSamhraidh agus an Fhoghmhair acht nuair a tháinig Mí na Samhna do mharbh sé much ramhair agus do chuir sé salann uirthe agus do chuir sé síos ins an soitheac í. Do chuir sé salann ar feircín ime cómh maith. Dubhairt sé le Bríd iad san a fhágaint annsan i gcóir "sgriobh liath an Earraigh". Lá'r na mbáireach do chuaidh Tadhgh go dtí an aonach. Ní raibh sé ibhfad imthighthe nuair a tháinig fear mór go dtí an tig. Do bhí capall agus cairt aige. "An bhfuil Tadhgh istig" arsa sé. Tá sé imthighthe go dtí an aonach" arsa Bríd. "Airiú tá mo thuras sa in aistear orm is baoghal ach dubhairt Tadhgh liom teacht agus an lón a breith liom. Sin é an lón maith a bhíonn ag fear an tighe seo i gcomhnuidhe". "Airiú" arsa Bríd , "cad é an ainm atá ort nó cad as a tháinig? " "Sgíobh liath an Earraigh a thugann siad orm a bhean mhaith". "Airiú an tusa Sgríobh liath an Earraigh. Tá lón mór anso id chóir a dhuine uasail . Tá soitheac feóla agus feircín ime agus paca plúir ann cómh maith; agus féach tá céad púnt anso sa bhosca do bhí Tadhgh a ' coimeád id chóir." Do thóg sé leis an lón agus an céad púnt agus d'imthigh sé air cun bóthar.
  82. senior member (history)
    3/26/2024 8:04:13 PM
    approved
    8.2.1938
    Bhí seanbhean ann fadó agus na haon fhocal a labharfadh sí is é an deire a bheadh leis ná 'Mo anam is mo chorp don diabhal'.
    Fuair sí bás agus agus an oíche a bhí sí á torramh timnpeall a dhá uair déag am mhart na hoíche. Chualadar an capall ag déanamh ar an dtigh agus stad sí taobh amuigh den doras. Capall ban dob ea é, agus marcach agus é gléasta go breá ar a dhrom. Thuirling an marcach agus bhuail se isteach.
  83. senior member (history)
    3/26/2024 7:25:41 PM
    approved
    "A face that cannot smile is never good." "How much the dunce that has been sent to Rome excels the dunce that has been kept at home." "There is no use crying over spilt milk." "No man is happy unless he thinks himself so." "It is not good that every man should travel it makes a wise man better and a fool worse." "Music is the medicine of a broken heart." "Laugh and the world laughs with you weep and you weep alone for this sad old earth has to borrow its mirth, it has grief enough of its own." "He who receives a benefit should never forget it and he who bestows it should never remember it.
  84. anonymous contributor
    3/26/2024 7:16:02 PM
    awaiting decision
    breith ar bhó, nuair chuaidh Seán suas chuige agus, agus dubhairt sé leis na bhfuigheadh sé é. Ara, are an fathach, “féilín mara tusa ah iarraidh stop a chur orm” agus thosuigh sé ag gáire. Annsin thosuigh an troid agus bhí an cath chomh fíochmhar sin, gur dhein sé, áit bog go cruaidh agus cruaidh go bog, déin siad iséal dén árd, agus ard dén íseal, ach sa deire thiar thall thuit an fathach síos síos go mín marbh, mar fuair Seán claidheamh ó cumhacht an croiceann. Thíomain sé na ba abhaile agus bhí iongnadh ar an mháigistir go raibh sé beo chor ar bith. Bhligh sé iad agus lín sé gach cainna a raibh le fagháil, bhí a fear an bródamháil as, nidh narbh iongnadh.
    Lá ar a bhárach chuaidh Seán chuig a loch arís agus cad a chonnaic sé ag teacht, ach fathach agus dhá cheann air. Ní gadh a radh go raibh iongnadh air é a fheiceáil agus bhí níos mó iongnadh at an fathach. Nuair tháinig Seán chun é a stopadh. Shíl sé go mbeadh spoirt aige, ag tabhairt dubh-slán do Sheán i dtosach agus thosuigh sé ag caint. Ach ní raibh fonn cainte ar Sheán agus thosuigh an troid. Bhí an deire céadhna ann is a bhí an tráthnóna
  85. senior member (history)
    3/26/2024 7:13:56 PM
    approved
    The truth is often very bitter.
    It is not a secret if three know it. Sense does not come before age. Whatever you do, no matter how little it is, do it well. All is not gold that glitters. Two heads are wiser than one. A stitch in time saves nine. It is never to late to mend A bird in the hand is worth two in the bush. It was not off the ground he licked it. There is many a slip between
  86. senior member (history)
    3/26/2024 7:12:30 PM
    approved
    Laugh and the world will laugh with you
    Weep and you weep alone. Spare the rod and spoil the child. Dead men don't bite. fools rush in where angels fear to tread. The truth is often very bitter. It is not a secret if three know it. A bird in the hand is worth two in (bush) the bush A stitch in time saves nine. Too many cooks spoil the broth. Too late to spare when all is spent. Fools make feasts and wise men eat them. The darkest hour is before the dawn. There is many a slip between the cup and the lip. It is better late than never. Never put off until tomorrow when you can do today. After a storm comes a calm. There are none so blind as they that will not see. The longest way round is the shortest way home. She pays him in his own coin.
  87. senior member (history)
    3/26/2024 7:12:09 PM
    approved
    I
    Tháinic luch isteach ar maidin, is ní ar maithe liom a bhí sí Ghearr sé slabhra deas orm, is níor bhféidir liom é sníomhadh Marach fiadóir maith a bhí i bfabhur liom, ní bfeachfainn aon pighinn choidhche air Is nár bfuighe Dia dá family an luch, a gearr an píosa. II Chuir mé amach thar Daingean í, is carachtar léithe sgríobhthe Casadh fear sa mbealach leithe is é ag fánacht leis an taoille Gloidhe sé chuige análl uirri, is dficfruigh sé cé sgríobh é Réamon Cuck as Gorumna, nó naithneann tú ar a dhruim é. III Bfearr liom sa liostáil nó dhuil ar bord an stemir Ná dhuil ar ais go Gorumna, mar rinne siad mé dibhirt Nár fearr a bheas an cailleach mar is aice a bhíos na béasa 'S trí phunt 's aguisín a cuireadh na méad céadhna
  88. senior member (history)
    3/26/2024 7:06:40 PM
    approved
    More Proverbs,
    93. Be old when young and young when old. 94. Better is an ass that carries you than a horse that throws you. 95. Bend the twig and bend the tree, 96. Before you marry besure of a house wherein to tarry. 97. Between two stools you're sure to fall. 98. Honesty is the best policy 99. Hard upon hard makes a bad stone wall, but soft upon soft makes no wall at all. 100. Smooth water runs deep. 101. Friends are plenty when the purse is full. 102. There are none so blind as they cannot see.
  89. anonymous contributor
    3/26/2024 7:03:55 PM
    awaiting decision
    Scéim Béal-oideasa
    Sean na Croiceann 14/1/38 Bhí rí ann fado agus fuair a bhean bás agus dfág sí mac. Buachaill bréagh áluinn a bhí ann agus nuair phós an rí arís, ní raibh an báinrioghan nua cneasta leis chor ar bith agus béigin dó an ríoghacht d’fághail. Fuair sé croiceann ó tarbh, croiceann draoidheacta bhí ann agus Seán in ann rud ar bith a dhéanamh leis. Chuaidh sé í dtír eile agus fuair sé obair ó fear go raibh sluaigh bá aige. Dubhairt a fear le Seán go gcáithfeadh sé na ba a thiomáint síos chuig an abhainn, ach go raibh fathach annsin a marbuigheann gach duine a dfeicfeadh sé. Dubhairt Seán nach raibh faitchíos ar bith air, agus bhí iongnadh mhór ar a fear é sin a (fheiceal) cloisteal mar ní raibh Seán ach óg. Maidin lá ar na bárach thiomain sé na ba isteach go dtí bruach an locha agus shuidh sé síos. Níorbh fada go raibh an talamh ag craitheadh agus chuala sé torann uathbasach ag teacht. Bí an fathach ar fághail. Táinigh sé suas agus bhí sé chun
  90. senior member (history)
    3/26/2024 6:51:17 PM
    approved
    Druim an t ainm atá ar an áit a bhfuil mé i mo comhnaidhe, i bparráiste í na Ceathramhain Ruaidh atá sé. Tá cúig theach déag ann. Tá naoí dteach ceann slinne ann agus sé theach ceann tuighe. Bhí naoi dteach déag ann fadó. Tá trí theach dhá stó ann agus dhá theach déag stór. Mac Donnchadha an sloinne is mó atá ann. Tá seacht dteach aca ann. Tá ceithre theach do Ghionnáin ann. Tá dhá thehach do Chualáin ann. Tá teach amháin do Bhreathnach ann agus teach amhán do Chonghnaile. Tá ceathrar sean ndaoine ann, Bairbre Ní Grionnán. Brigíd Ní Dannchadha, Máire Ní Dhonnchada agus Micheál Ó Gionnáin. Tá go leór sean sgéalta i ngaedhilge aca. Tá loch amháin ann, Loch Dibirt. Tá sgoil déanta ann. Talamh dona atá cé is moite do corr gharraidhe. Tá go leór clocha agus portaigh ann. Bhí go leór coillte ann fadó tuairim is céad go leith blian ó shoin acht níl crann féin anois ann
  91. senior member (history)
    3/26/2024 5:56:51 PM
    approved
    235) Uain nó taoide ní fhanaid le h-aoinne.
    236) Dein uair amháin é agus tá sé déanta fé dhó. 237) Is fearr an t-imreas ná an t-uaigneas. 238) Beatha dhuine a thoil. 239) Ní neart go cuir le chéile. 240) Níl aon teinteán mar do theinteán féin. 241) Ní dheineann beál dúnta aighneas. 242) Is glas iad na cnuic i bhfad uainn ach ní féarmhar. 243) Leanam go dlúth do clú ár sinnsear. 244) Ní sia rithfidh leat ná mar is toil le Dia. 245) Ar scáth a chéile a mhairid na ndaoine. 246) Ná caith do saoghal díomhaoin. 247) Is fearr uair a chluig ar maidin ná dhá uair um thráthnóna. 248) Ní folamh an gleann in a mbíonn an t-uisge. 249) Seacain teanga liom leat. 250) Ná tabhair breith ar an gcéad sgeál. 251) An té ná bíonn láidir ní foláir dó bheith glic. 252) Is mairg a bhíonn thíos do'n ceád bhuille. 253) An glór ná thuigeann an ceann is cuma é ann nó as. 254) Dá fhaid é an lá tagann an oidhche. 255) Is maith an sgéalaidhe an aimsear. 256) Ní h-ionann dul go dtí an bhaile mór agus teacht as. 257) Is mairg a bádhfí tráth na hanaidhthe mar tagann an ghrian in dhiaidh na fearthainne. 258) A sgéal féin sgéal gach aoinne.
  92. senior member (history)
    3/26/2024 5:50:25 PM
    approved
    215) Ní thagann an dhá thráig leis an ngobadán.
    216) Teachtaire an fhiaigh on aírc.
    217) Preáchán an tráthnóna. 218) Na trí glórtha is binne - meilt bró, géimneach bó, is béich leanbh. 219) Bean mar mhuch, bean mar circ, bean mar caora. 220) Na trí reatha is mó - rith uisge, rith theine, rith éithigh. 221) Na trí peata is measa - peata sagairt, peata muice, peata bacaigh. 222) Trí neithe ná muinntir - guth, féile nó filíocht. 223) Trí nídh nach féidir a d'feicsint - faobhair, guth agus grádh. 224) An triúr is aerighe ar domhan - táiliúr, píobaire agus gabhar. 225) Na trí rud is fusa a ghortú - súil, glúin agus uille. 226) Trí comharthaí tairbh - súil teann, muinéal reamhair, agus éadan dána. 227) Nuair a stadann an ceoil stadann an rinnce. 228) Píobaire an phuirt. 229) Is searbh an siar-phort. 230) Is maith an t-iomanuidhe an té a bhíonn ag an gclaidhe. 231) Buail an liathróíd ar an luascadh. 232) Fonn a dheineann fiadhach. 233) Ní cuimhnightear ar an arán taréis é d'ithe. 234) Ní feóil putóg is ní biadh bainne agus ní bainne bláthach.
  93. senior member (history)
    3/26/2024 5:45:54 PM
    approved
    189) Bíonn caora dubh ar an tréad is gile.
    190) Caora mór an t-uan i bhfad. 191) Girrfiadh idir conarthaibh. 192) Tabhair phóg do cois an girrfiadh. 193) Codla an girrfiadh. 194) Is deacair rogha do dhéanamh idir dhá ghabhar chaocha. 195) I n-adharc gabhair. 196) Is maith iad na gabhair lá na stoirmeach. 197) Ollann a bhaint de gabhair nó iarraidh abhrais ar phochán. 198) Madaruadh dhá uair ní meilltear é. 199) An madaruadh i mbun na gcearc. 200) Nuair a bhíonn an cat amuigh bíonn an luch ag rinnce. 201) Bhearfadh sé luch 'na codladh. 202) Coinín i bpoll is a cheann amach. 203) Tá an airc luachra in a bholg. 204) Ní lugha dom airc luachra ná é. 205) Ó bhearradh na róinte. 206) Aithnigheann ciaróg ciaróg eile. 207) Ag díol circe lá fliuch. 208) Is olc an cearc ná sgríobhann dí feín. 209) Cómh gnóthach le cearc go mbeadh ubh aici. 210) Glaodhann gach coileach go dána ar a carn aoiligh féin. 211) Borradh ar aon ghé. 212) An áit in a mbíonn gé bíonn ganndal ann. 213) Éanlaithe aon-chlúdach is dlúth iad le céile. 214) Is fearr éan amháin ar lamh ná dhá éan ar an dtor.
  94. senior member (history)
    3/26/2024 5:38:57 PM
    approved
    164) Díol an bhó, ceannuigh an chaora is ná bhí caoidhche gan capall.
    165) Bó le bata is capall le ceannsacht.
    166) Gach bó aindeise agus gach capall dhá dheise. 167) Ceannuigh ar a thrí is díol ar a seacht is ní bheir caoidhche gan capall maith. 168) Stad staguín i mbéal bearnain. 169) Is maith an capall ná faghann barrathuisle. 170) Is fearr a bheith díomhaoin ná droch-gnóthach. 171) Is fearr deire capall ná tosach staigín. 172) Ní dhéanfadh an saoghal capall raís d'asal. 173) Is dána gach madra 'na atrainn féin. 174) Is minic cú mall sona. 175) Congaibh an cnámh agus leanfaidh an madra thú. 176) An té bhuailfeadh mo madra buailfeadh mé féin. 177) Coileáin d'aon ál iseadh iad. 178) Briseann an dúthchas tré shúilibh an chait. 179) Ar mhaithe leis féin iseadh a dheineann an cat cronán. 180) Cat i mbunnoch. 181) Nár caithidh an mhuch i laincis. 182) Muc i sac. 183) Ag cimilt blonaige de thóin muice. 184) Na muca cuíne itheann an trosc. 185) Is cuma nó muc duine gan seift. 186) Pearlaí i gcluasaibh muc. 187) Is minic uain bán ag caora dubh. 188) An t-uan ag múineadh méidhlighe dá mháthair.
  95. senior member (history)
    3/26/2024 5:30:16 PM
    approved
    Maidean Mhoc
    Maidean mhoc ar dtreascal dom
    Ag teacht ar fuip le Phoebus Cé nách cuideachta le h-aoinne An té a bhíonn ar fán Do dhearcas cugham anoir andeas An ainnir mhoc ar mhaor-ghuil Ag [?] breágh gléigeal Gan aon phioc ón scáth Dhfiofruigheas fios a h-ainm dí A baile port 'sa gaolta Nó ar [?] í, an cléir ceart Do tréithe Naomh Sheáin
  96. senior member (history)
    3/26/2024 5:21:26 PM
    approved
    Bhí Seán ar seachrán lá agus tháinig sé go Drom-Mór baile fearainn trí míle ar an dtaobh thiar de Dhrom-Dhá-Liag. Bhí ocras air dreir deallraimh agus tug sé a aghaidh ar tig a bhí tamall isteach on mbóthar.
    Thug bean an tighe béile dhó agus cúpla ubh agus nuair abhí criocnuighthe aige sé dubhairt sí le Seán ná
    Ar ithis na h-uibhe a Sheáin Dhitheas, acht do ithe an madra cuid aca.
  97. anonymous contributor
    3/26/2024 5:17:33 PM
    awaiting decision
    pathway in it but no traffic could go that way only people on foot. The wall which is around the wood was built about ten years before the road was closed. It was Jack Syron of carramore that built it for the Jacksons. The Land I ommission now owns the wood and some years ago they divided it amongst the people of the village.
  98. senior member (history)
    3/26/2024 5:17:10 PM
    approved
    A dhuine atá idtúis do shaoghail arsa Dhomhnall liom lá ar airighis trácht riamh ar Seán Baróid.
    Bhel ar sise. File abeadh Seán a mhair i Liosán (Lissane) baile fearainn cúpla míle ar an dtaobh theas de Dhrom-Dá Liag. Feirmeóir a beadh é acht is beag feirmeóireacht a dhein se, mar bhí fonn taisdil air ón ceadh lá go raibh siubhal aige. Lá amháin idtús an Earraig bhí sé ag ullamhú an tailimh igcóir prátaí agus sé obair a bhí idir lámhaibh aige ná ag tarrach aoilig. Thóg sé ualach amháin de go dtí an pháirc acht má thóg thug sé leis abhaile é go dtí an clós gan, é a dhortadh sa pháirc in aon chor. Ar a theacht abhaile dó sé rud a bhí adhéanamh aige ná an dán seo Níl an dán go léir agam arsa Dómhnall acht seo leat a méid de a fuaras óm athair beannacht Dé leis. Sé ainm atá air ná
    Maidean Mhoc
  99. senior member (history)
    3/26/2024 4:53:30 PM
    approved
    Age comes before sense.
    It is a cure for sore eyes to see you. It is a long road but there is a turn in. What could you expect from an ass but a kick.
  100. senior member (history)
    3/26/2024 4:40:11 PM
    approved
    A wet and windy may fills the haggard with corn +hay.
    A well is never missed until it is dry.
    The newer the church the farther from God. Till may is out cast not a clout. Half an hour too soon is better than half a minute too late. An apple a day keeps the Doctor away. If the cat lies in the sun in February she will creep to the hearthstone in March. A burnt child dreads the fire. A closed mouth catches no flies. No rose without a thorn but it takes a rose to cover the weeds.
  101. senior member (history)
    3/26/2024 4:36:40 PM
    approved
    Old Proverbs.
    A bird in the hand is worth two in the bush. Better late then never. A stitch in time saves mine. When a neighbors house is on fire look out for your own Your pocket is your friend. Its the person is the clothes. Work is better than talk. Self praise is no praise. A cows juice is good living or dead. Never trust a July sky. A green Christmas makes a fat graveyard. Candlemas day bright and clear brings forth two winters that same year. On Candlemas day throw 1/2 the candle away. On St.Patricks day throw the candle and candlestick away. If March comes in like a lamb it goes like a lion. If March comes in like a lion it goes like a lamb. May chickens grow never full size. March wind and April showers bring forth May flowers. Hunger is good kitchen. Hills are green far away. When the cat is away the mice can play, The truth is often bitter. A sheep is a lamb far away.
  102. senior member (history)
    3/26/2024 4:31:55 PM
    approved
    Things that are got dishonest go badly.
    Many a good father reared a bad son. Early to bed and early to rise makes a man healthy, wealthy and wise. The thing that is bought dear is often sold cheap. A shut mouth is like a fortified town. It was often a person's mouth broke his nose. The windy day is not the day for the scallop. A new brush sweeps clean but it takes the old one to sweep the corners.
  103. senior member (history)
    3/26/2024 4:26:15 PM
    approved
    Proverbs
    The best hurler is always on the Ditch.
    A good run is better than a bad stand. Many hands makes light work. A stitch in time saves nine. It is bad to be bad. A shut mouth never catches flies. A silent tounge never done harm Sober and easy goes far in a day. You can lock in a thief but you cant lock in a liar. Early to bed early to rise makes a man healthy wealthy and wise. The longest way round is the shortest way home. Rise with the lark and with him to bed. After a storm come a calm. The day is long and the pay is small as slow as you work you will earn it all.
  104. senior member (history)
    3/26/2024 4:25:16 PM
    approved
    People have a great many proverbs. A stitch in time saves nine. A rolling stone gathers no moss. If you do now sow in Spring you will not reap Autumn. There is no fire like your own fire. Rome was not built in a day. You cannot put an old head on young shoulders. A green Christmas makes a red Church yard. Necessity compels the hag to trot. If you have only one goat be in the middle of the [?] with him. The best hurler is always on the ditch. A person without a dinner is equal to two for the supper. A ditch in summer and a wall in winter are not sound. A watched pot never boils. The more hurry the less speed.
  105. senior member (history)
    3/26/2024 4:14:49 PM
    approved
    Proverbs:
    "Time and tide wait for no man."
    "A rolling stone gathers no moss." "A stitch in time saves nine." "Make hay while the sun shines." "Never put off until to morrow what you can do today." "All that glistens is not gold." "Far away hills seem green." "Far away cows have long horns." "Always look before you leap." "Distance lends enchantment to the view." "Never judge the book by the cover." "Familiarity breathes contempt." "Spare the rod and spoil the child." "Wiful waste makes woeful want." "A half a loaf is better than no bread." "Health is better than wealth." "He who talks most works least." "The pen is mightier than the sword." "He who does not sow in Spring will not reap in Autumn." "The long thread of the lazy tailor." "The longest way round is the shortest way home."
  106. senior member (history)
    3/26/2024 4:13:48 PM
    approved
    1 A stitch in time saves nine.
    2 A rolling stone gathers no moss 3 A Dumb priest never got a parish. 4 The more hurry the less speed [?] 5 Empty vessels make the most noise. 6 Charity begins at home 7 A bad workman blames tools 8 The longest way around the shortest way home. 9. Spare the rod and spoil the [?] child. 10. Least said is soonest mended. 11. Without education, wearing fine clothes is like a gold ring
  107. senior member (history)
    3/26/2024 3:20:48 PM
    approved
    Deire luinghe bádh,
    Deire sláinte osna, Deire capaill Bhán, No deire máighistir
    Is maith í an bhó Is bainne í le nól Is ím í agus feóíl Is solus gheal ar bhórd Deineann a h-eirbeall rón Agus a adharca ceól Agus is maith í a leathar cun na mbróg Tosach garbh ar gach maidean Earraig agus eirbeall seannuig as san síar Beathuightear na coin i gcómhair an fiadhaig Ní raibh ríamh ar deire ná go mbeadh ar thosach úair éígin Nuair is fúar é an teachaire is fúar é an freagra
  108. senior member (history)
    3/26/2024 3:14:41 PM
    approved
    Faigig gan mearaidhe méinn mhaith péarla gach uile nídh agus bíodh an sgéímh ar an dté iúd in ar cuireadh í

    Toibh (?) do chuideachta maidean laé aonaig ná bí ag acrann ná ag brúighean le h-aoinne ná téir ag adargábháil mar is fada do léithe (?) mar chúaidh fear na h-eadarghabhála ríamh saor as Núair a bheidh bothán do chómharsain i dteine tabhair aire ded bhothán féin Sé olonag (?) an práta a theas Dá mbeadh sé ag feartainn do stopfhadh sé:- Tosach Aoine no Deire Satharn nó maidean Domhnaig go h-aimsir Aifrinn Bhíos am Nodhlag ag Donnacha Ó Brían om ghrádh. Bhí sin an Nodlag a bhí ag Donncha blíáin is lá. Níor bfearra dhuit bheith ag Donncha am Nodhlag nó síar am Cháisg nó súidhe in a fhochair lá oibre in íarthar in íarthar Chláir
  109. senior member (history)
    3/26/2024 3:03:00 PM
    approved
    Ná cuir an maith ar caírde
    Túatha tuisgionach is búartha beatha dho
    Ciaca is measa dhuit, inghean dreabhtháir t-athair ná máthair ceíle bean do dearbhráthair Is maol gúala gan bráthair is mairig (?) a bhíonn gan dreabhratháir in am cosgartha na buiribe is mall buille (?) ó aon lámh amháin A gháire bínn is guth a cínn an cuideachta is féarr a tugadh do mhnaí bíonn sí go ceólmhar ag déanam a gnótha is coimeádann sí an óige i gcómhnuidhe A bhúachaill bí lúath agus imthir do neart, tabhair túairisg don cúalac go bfhulir imeacht go bfuil fúacht ar do ghúalaibh is do luirgne breac agus búanaidheacht na lúaithe gur bhainis don gcat Más ag tnúth le chéile d'fear nó mnaoí a dréithre is a ghaoltha
  110. senior member (history)
    3/26/2024 2:42:44 PM
    approved
    Beatha duine a thoil dá mbá gábhail dá thóin sa loch.
    Ná mol ar eagla go gcáinfeá. Lá saoire sa ghéimhreadh sa throsgadh sa bFóghmar Castar na daoine ar a chéile ach ní castar na cnuic ná na sléibhte. Má raghair go dtí aonach gan gnó téir go dtí aonach an Fóghmair. Is feárr rith maith ná droch sheasamh. An síol a cuirtear san Earrach tairicíghtear sa bFóghmar é. Is féarr bheith díomhaoin ná droch gnóthach. Is feárr bean na spré. Ní thagann an radharc don braon go dtí aonach an Fhógmhair Núair is crúaidh don caillig é caitheann sí rith Ní cothuigheann na bréitre na bráitre. Boleacha an tSatharn clagar na Seachtmaine.
  111. senior member (history)
    3/26/2024 2:37:48 PM
    approved
    t-inntin a thúathadh
    Tiocfaidh an Samradh agus fásaidh fear agus fásaidh duilleabhar ar bárr na gcraobh
    Dith sodar sochair mhúinn chúaidh an cúineas fé an súaimhneas agus thug sé an glóíre mhór na thóín leis Má bhíonn bean ag troid agus fearg na féachaint ná sáraig a cómhrádh ach suidh síos agus éist leí Is feárr féachaint rómhat ná dá fhéachaint at dhíaidh Is mairig a thugan rogha dá chómharsain Is féarr éan sa lámh ná dá éan sa crann Ar iompáil na neach tuigeann athrúghadh na sgéal Núair a théigheann an gadhar sa teampall ní stadann sé go altóir Núair a bhíonn an cat ag an margadh bíonn na lochaig ag rínnce Fód sa díog dá fhód sa claidhe Is beag an cabhair bainne bó sopaí
  112. senior member (history)
    3/26/2024 2:36:55 PM
    approved
    A crowing hen and a whistling woman bring the devil out of his den.
    The watched pot never boils.
    The long thread of the lazy tailor. A year of sloes is a sorrowful year. Marry a mountain woman and you marry the mountain. Big head - little sense. Rubbing grease on the fat pig's back. A chip of the same block. The person who talks most works least. The world wouldn't make a racehorse of an ass. He would drink the Shannon dry. He could see the grass growing. Selling honey and buying sweets. One without a dinner two for supper. He is a poor priest who has not a clerk. Where the women are, there is talk. The nearer the bone the sweeter the flesh. The jewel that is difficult to find is the most beautiful. The war of friends doesn't last long.
  113. senior member (history)
    3/26/2024 2:28:21 PM
    approved
    Tell me your company and I will tell you what you are.
    A burned child dreads the fire. There is no hearth like your own hearth. Live horse and you will get grass. Kind words don't wear the tongue. Honesty is the best policy. People in glass houses shouldn't throw stones. One good turn deserves another. Business first pleasure after. Be just before you are generous.
  114. senior member (history)
    3/26/2024 2:26:16 PM
    approved
    A sitting hen gathers no straws.
    A penny wise and a pound foolish. Every cloud has a silver lining. Don't shout till you are out of the woods. Early to bed and early to rise, makes man healthy and wealthy and wise. Be old when young, that you may be young when old. See, hear and say nothing. Silence is golden. The darkest hour is that before the dawn. Never put off till tomorrow what you can do today. To err is human, to forgive divine. A good word never broke a tooth. As you sow, so shall you reap.
  115. anonymous contributor
    3/26/2024 2:04:20 PM
    awaiting decision
    In the time of Cromwell there was a general in his army who was very friendly with the parish priest of Manister. One day as the priest was saying Mass the general came into the church and began to speak to him. The priest did not answer him. The general thought this an insult and was very angry. After Mass he asked the priest why he did not talk to him. The priest said he could not talk to him during Mass but that he had said three Hail Mary for him. The general asked him what good were these for him. The priest said that they would do great good for him. He asked for a proof of this and said he would hang the priest if he could not prove it. The priest said that the three Hail - Mary would weigh himself and his horse. The scales were erected and the Three Hail - Mary wrote out on a bit of paper weighed the general and his horse. Three big stones which were erected of the scales are to be seen on the side of the road where the scales were erected. They are always called the "Three Hail Mary stones" and the surface is always kept off them.
  116. senior member (history)
    3/26/2024 1:55:08 PM
    approved
    After a storm comes a calm.
    A stitch in time saves nine. A rolling stone gathers no moss. Too many cooks spoil the broth. All is not gold that glitters. A man's house is his castle. A cat has leave to look at a king. A cock has leave to crow in his own dunghill When people are late going anywhere a remark used is "They will be in for the Corlelan part of of it" The people of Corlelan part were noted for being always late at mass. As busy as a liar in company or a hen at a bag of oats. The Cows in Connaught wear long horns. Far away hills look green. Its all ill wind blows nobody good. A bird in the hand is worth two in the bush. Fine feathers make fine birds. Its a long lane has no turn in it. There is no use in crying over spilt milk. An old woman called Colgan had a sick pig when asked how was the pig she always
  117. senior member (history)
    3/26/2024 1:43:11 PM
    approved
    We have not very many famous men in this district. The only one I know is Stephen Ryan. C. Ashroe. He fought for his country in the 1916 rebellion. He was hunted through the country with the Free State army. He left Ireland and is now in the United States. John OGrady R.I.P. who won the world's record in weight throwing. He was born at Inch St Laurence. One of the great stone lifters was John Coffey Scrageen. He used to lift a big flag at Clare Bridge and put it standing on the end of it. Strong men from all parts of the country used come to try to lift it. but nobody was able to lift it but himself. I do not know of any swift runner. Dan Rainsford Cappanhana was a great walker. He used to travel four miles an hour. Pat Egan is a great swimmer. Ned Lawler and Martin Collins are great mowers. They used to mow an acre of hay each every day with a scythe. John Mackey Glenoe was a great dancer. He used to dance an Irish gig above on the table. Pat Dwyer was a great storyteller. He used to tell stories about spirits and fairies.
  118. senior member (history)
    3/26/2024 1:24:34 PM
    approved
    We have not very many famous men in this district. The only one I know is Stephen Ryan. C. Ashroe. He fought for his country in the 1916 rebellion. He was hunted through the country with the Free State army. He left Ireland and is now in the United States. John OGrady R.I.P. who won the world's record in weight throwing. He was born at Inch St Laurence. One of the great stone lifters was John Coffey Scragreen. He used to lift a big flag at Clare Bridge and put it standing on the end of it. Strong men from all parts of the country used come to try to lift it. but nobody was able to lift it but himself. I do not know of any swift runner. Dan Rainsford Cappanhana was a great walker. He used to travel four miles an hour. Pat Egan is a great swimmer. Ned Lawler and Martin Collins are great mowers. They used to mow an acre of hay each every day with a scythe. John Mackey Glenoe was a great dancer. He used to dance an Irish gig above on the table. Pat Dwyer was a great storyteller. He used to tell stories about spirits and fairies.
  119. senior member (history)
    3/26/2024 1:15:43 PM
    approved
    Féin agus thosaigh sé a dhéanadh poitín sa bhaile. Lá amháin bhí sé ar siúl agus d'fhág sé trí bharaille ar oibríodh ann a theach. Leis sin thainig an t-arm dearg isteach. Scanraigh a bhean agus a chlann, shíl siad go raibh réidh. Nuair a tháinig an t-arm isteach chun tí bhí trí bhearaigh ina luí ag canghnadh? an áit a raibh na trí bharaille. D'imigh an t-arm leabhtha agus bhí na trí bharaille arís in áit na mbearach. Fad agus a bhí an fear beo níor chuir an toirneamh airm buaireamh air? Bhí gach uile rud ag éirí leis fad agus a bhí sé beo.
    Siadh Scéal Bhí bean ina cónaí ar an Cheapaigh aon uair amháin agus lá amháin tháinig bean bhocht isteach chun soir thí a raibh páiste léi ar bhacán a láimhe di. D'iarr sí braon bainne uirthi a bheirfeadh sí dá páiste. Dúirt an bhean léi nach raibh móran bainne aici ins an teach. Tá a fhios agam nach bhfuil, arsa an bhean ach tá braon beag ina dhiaidh sin agat. Dá mbeadh a fhios agat an maith a rinne mé ort bhéarfá-sa an leath dom. D'éirigh bean an tí agus thug sí di braon den bhainne. Dúirt an bhean bhocht léi 'Tá seal gairid ó shoin shábhail mé d'fhear ar a bhádh ar a Charraigín
  120. senior member (history)
    3/26/2024 1:01:27 PM
    approved
    an bhláthaigh agus bíonn bláthach nó bainne guirt fágtha. In áiteacha tugtar an bainne chun na[?] h-uachtar lainne chun im a dhéanamh as. Tugann na feirmeóirí an bun-bainne abhaile leo agus tugann siad do na muca é.
    Tugtar reachtaireacht ar tionnsgol na h-ime agus an cáise. Caithfidh na soithigh a bheith an-ghlan ag na reachtairí agus má cuireann siad uisge san bainne cuirtear an dlíghe ortha.
  121. senior member (history)
    3/26/2024 12:58:37 PM
    approved
    (II)
    Siúbhal a chogar is tar a chodhladh liom féín sa ghleann d'fhéil,
    Gheóbhaidh tú fasgadh, leaba, flaichuis agus aér Cois abhainn beidh na srutha a' gabháil tharainn fe ghéagaibh Crann bheidh an londubh 'nár bhfocair as an chéirseach ann (III) Searc mo chléibh a thug mé fhéin duit is grádh tre rúin, Dá dtugfhadh sé an cor sa t-saoghal go mbeinn is tú Ceangal cléire eadrainn araon is an fháinne dlúth Is dhá bhfeicinn féin mo shearc ag aon fhear gheóbhainn bás go dlúth (IV) Dia Domhnaig nuair a chífhfhinn ag an teampuill í, Fallainn riabhach is ribín uaithne uirthi araon mar ghnaoí Is gúna a scuabfhadh na gleanna fraoigh Ach sé mo buadhartha do luadhadh liom nách maighdean í (V) Tá úr píb ag mo mhuirnín is a bhrághaid mar aol, A cúilín casda búclach ag fás go féar, Is é mo chuma nimhe ná san úir thíos do fágadh mé, Súl a stiúrígheadh mé i gcúigibh is mo ghrádh thar mo aoís.
  122. senior member (history)
    3/26/2024 12:52:05 PM
    approved
    Tugtar loiligheacha ar na ba bainne. Tá an t-uachtar i bhfad níos deise ná an bun bainne nó an bainne géar. Biodh folláin seadh an bainne agus deir na dochtúirí nach bhfuil a sarú le fághail. Deintear im agus cáise as an uachtar.
    Seo é an chaoi a deintear an t-im: Cuirtear an t-uachtar i gcuinneóig agus deintear é do suathadh le luithne. Ní fada annsin go mbíonn an t-im bhuidhe ar bárr
  123. senior member (history)
    3/26/2024 12:44:33 PM
    approved
    sreang mór leathan.
    Níl fhios agam céard is leictreachas ann, acht ní h-ionann sin is a rádh gur amadán criochnuighthe mé, mar ní raibh fhios ag Edison féin céard a bhí ann.
  124. senior member (history)
    3/26/2024 12:40:35 PM
    approved
    Is mór an áis an solus aibhléise cinnte. Níl agat le déanamh chun an solus d'ion scuchadh acht castán a bhrúghadh síos agus níl le déanamh agat chun é d'ascuchadh acht an castán a bhrúghadh suas. Níl ort cipíní nó ola d'aimhsuighadh agus is éasghaidh an bolgán a choinneál glan. Nuair a oibrighthear an castán déantar ceangal nó nasc agus annsin lasann an lampa.
    Ní bíonn aon solus sa lampa sul a bhrúightear an castán acht bhí comhacht sa sreang agus is on comhacht a thagann an solus. Tá comhacht ag Mussolini, Herr Hitler, Stalin agus na deachtóirí eile atá i Mór-Roinn na h-Eurpa. Tagann an comhacht ó Scéim na Sionainne ar cábla nó
  125. senior member (history)
    3/26/2024 12:28:15 PM
    approved
    (II)
    Siúbhal a chogar is tar a chodhladh liom féín sa ghleann d'fhéil,
    Gheóbhaidh tú fasgadh, leaba, flaichius agus aér Cois abhainn beidh na srutha a' gabháil tharainn fe ghéagaibh Crann bheidh an londubh 'nár bhfocair as an chéirseach ann (III) Searc mo chléibh a thug mé fhéin duit is grádh tre rúin, Dá dtugfhadh sé an cor sa t-saoghal go mbeinn is tú Ceangal cléire eadrainn araon is an fháinne dlúth Is dhá bhfeicinn féin mo shearc ag aon fhear gheóbhainn bás go dlúth (IV) Dia Domhnaig nuair a chífhfhinn ag an teampuill í, Fallainn riabhach is ribín uaithne uirthi araon mar ghnaoí Is gúna a scuabfhadh na gleanna fraoigh Ach sé mo buadhartha do luadhadh liom nách maighdean í (V) Tá úr píb ag mo mhuirnín is a bhrághaid mar aol, A cúilín casda búclach ag fás go féar, Is é mo chuma nimhe ná san úir thíos do fágadh mé, Súl a stúirígheadh mé i gcúigibh is mo ghrádh thar mo aoís.
  126. anonymous contributor
    3/26/2024 11:29:11 AM
    awaiting decision
    A Mhuire Réalta na mara
    A Mhuire na mara báine Coimead an ghrian *** ag Ar á idrinn (eadrainn) agus an tsáile Tóg suas do bhrat Agus seol sinn isteach na cuain Tóg muid ar na tonnaí Nó is tú ár máthair go buan
    P Mac Ailín Paidir le rádh ag dul ar an fhairrgí Mé féin a chum
  127. senior member (history)
    3/26/2024 11:27:40 AM
    approved
    Phósainn tú gan ór gan púnt gan éireamh spré
    A chuaidh de'n t-saoghal le toil do mhuínntear dá mba leat é,
    Sé mo ghalar dúbhach gan mé 'gus tú a dhian grádh mo chléíbh i gCaiseal Múmhan is gan leaba fúinn ach clár bog d'féil.
  128. senior member (history)
    3/26/2024 11:23:21 AM
    approved
    (I)
    An bhfeacabhair-se mo Dhómhnaillín
    Garsún meidhreach, treórach dheas, An bhfeacamhair-se mo Dhómhnallín Ní raibh stocaí air ná bróga (II) Bhí an ghaoth adtuaidh is é go fuar, Sneachtad is sioc dhá cháthadh, Bhí sé ag rith is do chonnaic sé tigh, Tamall uaidh ar an mbóthar. (III) A Mhuire, a bhean agus leog mé isteach, Agus dún an dorus láithreach, Do chonnac an bhás ar capall bán, Is é ag teacht anoir an bóthar. (IV) Imthig sios go tóin a' tíghe,
  129. senior member (history)
    3/26/2024 11:19:08 AM
    approved
    Is raideadh le móin is méaróga me,
    Agus ó bhean a' tíghe srl.
    (X) Tá lucht magaidh ag trácht ar mo chás ó shoin, Dom chlipeadh gach tráth is dom chradh go minic, Ach an fhaid a mhairfead-sa beó ní chreidfead Seán Ford, Dá dtugadh neamh meón dos na móide dhom, Agus ó bhean a' tíghe srl.
  130. senior member (history)
    3/26/2024 11:08:45 AM
    approved
    Cómharthaí clogair iseadh an súgha bheith ag tuitim (?) an ghaoth a bheith ag feaduígheal imeasg na gcrann agus na h-éin bana bheith ag teacht isteach sa tír ó'n bhfairrge. Deirtear leis gur droch cómharta aimsire na gadhair a bheith ag iththe an fhéir ghlais agus na frogann bheith ag glóruígheal sa mhúnlach, na fáinleóga bheith ag eitilt íseal agus deagh-chómharta iad a bheith ag eitil go h-árd agus deagh-chómhartha leis iseadh na caoirlúin bheith ag feaduíol ana árd san spéir agus droch chómhartha mar bhíonn siad ag eitilt agus ag feaduíol ana íseal. Labhartar leis gur deagh-chómhartha aímsire é tóirneacha a bheith ann nuair a bhíonn na laéthanna ag dul i bhfaid is droch-chómarta má thagaid nuair a bhíonn na laétheannta ag dul i ngiorracht. Deagh-cómhartha leis ceó bán a bheith ar na h-aibhne agus droc-cómharta iseadh na siongáin beith ag bailiú ar na clocaibh aimsear an deagh-shíona agus droch-chómhartha na précháin a bheith ag cách morthímcheall an móinéir nuair a bhíonn na fir ag sabháil an fhéir. Lá breágh dá n-iompuígheadh an ghaoth antheas cómharta briste iseadh é. Dá mbeadh salachar ar an ngealaig nua leis droc-chómhartha aimsire iseadh é. Deirtear dá dtaghadh gealach nua Dia Satharainn is dá mbeadh an aimsear breágh go leanfhadh an aimsear breágh ar feadh míosa. Deagh-chómartha aimsire iseadh an gabhairin a' rótha d'aireachtaint istoidhche.
  131. senior member (history)
    3/26/2024 10:48:01 AM
    approved
    beannuigh atá ann. An tobar beannuigh atá í gCill Ainbhthean sé an t-ainm atá air "Tobar Naomh Ainbhthean." Tugann daoine cuirt ann go minic mar tá leigheas dathaca fiacal ann.
    Tá tobar beannuigh eile in ghar do Uachtar Árd ar a dtugtar "Tobar Naomh Cuimín." Tagann daoine ag deánamh turas ann ó go leor áiteacha an is adh Dheireadh Fóghmhair. Thug bean a ghasúir ann lá agus ní raibh aon siubhal aicí ariamh. Nuair a thug sí ag an tobar beannuigh seo í nígh sí cosa an gasúir ann agus táinig siubhal chuig an gasúr ar a bpoinnte agus bhí sé indhon siubhal abhaile. Tá leigheas le h-aghaidh súile tínn agus duine nach mbéadh indhon siubhal, insan tobar beanuigh sin. Tugann daoine cuid do'n uisge abhaile leo mar ta go leor leigheasanna eile ann. Bhí fear ann uair amháin agus bhí sé dall. Thug a deirbhishiuir chuig an tobar seo é í gcárr agus d'fhág sí insan gcárrr le h-ais an tobar é ar feadh oidhche agus bhí sí ag nigheachán a súile leis an uisge beannuigh seo nuair a dubhairt sé go bhfaca sé an solus agus fuair sé a amach ar a bpoinnte agus bhí sé indhon a bhealach a dheánamh abhaile.
  132. senior member (history)
    3/26/2024 10:37:24 AM
    approved
    Bhíodh sé in a dteannta gach oidhche Dardaoin, agus nuair a thagadh sé isteach bhíodh a chuid éadaigh lán de shalachair, agus iad chómh fliuch, is dá dtarraingeadh duine tré an abhainn é. Ní bhíodh sé mar sin gach aon oidhche in aon chor. Dubhairt sé le duine éigin lá aire mhaith a thabhairt dhá chasóíg mhór, a bhí sa tigh. Bhí iongnadh ar an nduine seo cad do bheir casóg Sheáin na bPúcaí isteach in a thhigh, agus nuair a chuaidh sé abhaile is amhlaidh a fuair sé an casóg agus í ar chrochadh ós cionn na teine. Is amhlaidh a d'fhág Seán na bPúcaí an casóg ann, oidhche dá raibh sé féin agus na púcaí istigh i dtigh an duine seo.
    Cuireadh ceist ar Sheán na bPúcaí an ghoilleann an droch-oidhche ar na púcaí. 'Sé an freagra a thug sé uaidh ná "ní goilleann crích na h-oidhche ar an nduine foghanta." Deirtear gur fuighleach baistighe a bhíonn ar dhuine a chíonn na púcaí. Deireann na sean daoine go mbeireadh na púcaí a gcuid ime uatha fadó. Bhidís ag deánamh na coiginne ó mhaidin go h-oidhche agus b'é nidh a bhíodh de bhárr a gcuid saothair ná, saghas ime báine leachta. Annsan nuair a gheibhidís a gcuid ime thar n-ais, nó nuair a thaghadh an rath ortha, bhíodh dhá cheann ar gach coigeann aca. Ar an tslighe dá bhfaghadh cearc bás ar na daoine fadó déarfadisís gurb iad na púcaí a bheir leó í.
    Sampla é seo mar sgéal ar fuadaighthe na h-ainmhidhthe. Fadó bhí beirt fear ag baint easrach oidhche ar thalamh dhuine eile. Ar thaobh an
  133. anonymous contributor
    3/26/2024 10:29:45 AM
    awaiting decision
    Micky Melia, now dead, of Cabra, Tara lifted a stone in Skryne churchyard weighing 6 cwt. All the strong men of Meath including Thomas Reid of Garlow Cross Navan who was famous for running & sledge-throwing tried it but couldn't lift it.
  134. anonymous contributor
    3/26/2024 10:19:32 AM
    awaiting decision
    Accounts are given by the old people in connection with the kind of houses which existed in this district in former times.
    All these houses were nearly all thatched, and on those that were slated, the slate was of an inferior kind. Whatever slate was used, was nearly all got in Benduff Slate Quarry. At that time a lot of people used to grow wheat, because the wheaten straw was very good for thatching, and those that had not that, had to use rushes. Those who were not good thatchers, had to employ men that were noted thatchers. The most of these old houses consisted only of a kitchen, and those that a room, had only a very small one. They used be only about seven feet in height on the outside. These old houses used to be very badly ventilated, and on that account they used to have very bad air in them. In those that had not a loft, the bed used to be always placed in the kitchen near the fireplace The fireplace was generally always situated at the gable wall, but in some houses it was placed in the corner. There were generally always two small windows in them, one door,
  135. senior member (history)
    3/26/2024 8:09:04 AM
    approved
    an leas-mháthair agus chaitheadar isteach sa teine agus ní raibh sí ibfad do dogadh Bí fleadh agus féasta aca annsin agus mhair Coitín agus Mac an Ríogh go sonasac séanmhar indiaidh sin.
  136. senior member (history)
    3/26/2024 8:08:54 AM
    approved
    "An cuimhim leat an lá a mharbuigh mo leas-mháthair an leanbh abhí ins an gcliabhán agus dubhairt sí gur mise a mharbhuigh e" Chuir sí fhios ar an sagart annsin agus d'iarr sí air an leanbh a bhaisteadh.
    Rug sí ar an dara paiste agus ars sise "An cuimhin leat an lá a mharbhuigh mo leas-mháthair an coileach agus gur sgaip sé an fhuil ar a h-éadan agus gur dubhairt sí le m'athair gur mise a rinne é" "Seo a Shagairt baisthightear é. Rug sí ar an treas pháiste annsin agus ars sise leis. "An cuimhim leat an lá a mharbuigh mo leas-mháthair an capall ba bhreágtha dá raibh ins an stábla agus gur dubhairt sí gur mise a marbuig é" "Seo a shagairt baisthightear é. Nuair bhí an triur aca baistigthe chuaidh sí anall cuig an athair agus bhain sí an crann as a chois. Bí sé indon eirighe annsin Rinne sí fein agus a lucht freastail teine mhór. Rugadar ar
  137. senior member (history)
    3/26/2024 8:08:45 AM
    approved
    inghean an Ríogh uirthi píosa a déanamh as a comhair. Rinne Cóitín Rúin an píosa agus nuair chonnaic an inghean é dubhairt sí leithi fanacht annsin sa bpálás.
    Annsin thuit mac an Ríogh agus Coitín Rúin ingrádh le céile agus pósadh iad sar ibhfad. Rugadh mac doibh igceann bliana agus bhí triúr páistí aca igceann trí bliana ach níor baisteadh iad. Shíl mac an riogh nach raibh sé ceart agus bhí aithmhéala air. Lá amháin ars Coitín le n-a fhear "Tá sé in am na páistí a bhaistigeadh ach ba mhaith liom dul leo go tigh m-athar" Bí áthas an domhain ar mac an Ríogh agus gléasadh carbad dóib agus as go bráth leo agus ní raib sé ibhfad gur sroich siad a gceann cúrsa Bí an t-athair ar a leabaid agus bí crann beag ag fás as a chois san áit a ndeacaid an dealg isteach innti agus ní raibh sé indon siubhal. Isteach le Coitín chuige agus rug sí ar cheann de na páistí agus ars sí
  138. senior member (history)
    3/26/2024 8:08:34 AM
    approved
    bheatha do na cearcaibh ar maidin chonnaiceadar í. Tugadar "Cóitín Rúin mar ainm uirthi. Nuair a bhí cúpla lá caithte aice thugadar isteach sa bpalás í
    Bí inghean ag an ríg agus bí sí thuas ar bharr an pháláis ag déanamh lása ach nuair chuaidh sí amach ag siubhal d'éaluigh Cóitín Rúin isteach agus thosuigh sí ag déanamh an lása. Tháinig inghean an Riogh agus bhí sí ar buille agus dfhiafruigh sé de na cailíní aimsire cé rinne é Dubhairt na cailíní nach raibh fhios aca ach dubhairt sí dá ndéanaidís arís é go gcaithfidh siad an teach a fágáil. An chéad lá eile a chuaidh sí amach ag siubhal rinne "Coitín Rúin" an rud céadna. Nuair tháinig inghean an Ríogh abhaile bhí sí ar buille agus dubhairt sí go gcaithfidh na cailíní aimsire an palás a fágáil. Dubradar go raibh cailín amuigh agus b'feidir gurbh í a rinne é. Dubhairt sí leo í do thabhairt isteach. D'innis Cóitín Rúin gurbh í a rinne an lása. D'iarr
  139. senior member (history)
    3/26/2024 8:08:21 AM
    approved
    an leas-mháthair an bhuaidh. Amach leithi agus mharbhuigh sé an capall ba bhreaghtha abhí ag an bhfear. Nuair tháinig an t-athair abhaile an tráthnóna sin "Féach an bail atá ar do chapall" ars an bhean leis ac níor dhubhairt sé tada.
    An lá indiaidh sin d'iarr an t-athair ar an gcailín a dhul ag fiadhach leis. Dubhairt sí go racadh sí agus fáilte agus as go bráth leis an mbeirt aca. Thug sé isteach igcoill uaigneach í agus bhain sé an láimh di ón a gualainn anuas agus dfhág sé annsin í. Nuair abhí sé féin ag dul abhaile chuaidh dealg sceiche isteac ina chois agus bhain sé a theach amach le trioblóid mhóir. Tháinig an Maighdin Mhuire cuig an cailín annsin agus chuir sí an dá láimh uirthi arís. D'imthigh sí leithi annsin tríd an gcoill agus niorbh fhada go bhfacha sí solus beag ibhfad uaithi. Chuaidh sí go dtí é agus ceard a bhí ann ach palás an riogh Chuaidh sí isteach igcró na gcearc. Nuair bhí na cailíní aimsire ag tabhairt
  140. senior member (history)
    3/26/2024 8:08:08 AM
    approved
    mharbuigh sí a leanbh fein. Dubhairt sí leis an gcailín gan é seo a innsint d'aon duine. Gheall an cailín nac n-inneochadh sí.
    Tháinig an t-athair abhaile an tráthnóna sin. "Féach" ars an bhean leis "an bail a chuir t-inghean ar mo leanbh" Níor dhubhairt an fear rud ar bith agus cuireadh an páiste gan morán moille. An chéad lá eile chuaidh an fear amach ag fiadhac arís agus nuair a bhí sé imthighthe thosuigh an bhean agus an cailín ag imirt chártaí arís. Fuair an leas-mháthair an bhuaidh uirthi agus chuaidh sí amach agus mharbuig sí coileach. Chuir sí an fhuil thart ar a éadan. Nuair a tháinig a fear abhaile um tráthnóna ars an bhean leis Féach an bhail a chuir t-inghean orm". Níor dhubhairt an fear tada. An lá indhiaidh sin chuaidh sé amach ag fiadhach arís. Nuair a bhí sé imthighthe thosuigh an bheirt ag imirt chartaí arís agus fuair
  141. senior member (history)
    3/26/2024 8:07:56 AM
    approved
    Coitín Rúin.
    Bí fear ann aon uair amháin agus bhí sé pósta. Bhí inghean aige. Annsin cailleadh an mháthair agus phós an fear arís. Bhí an leas-mháthair an-chruaid ar an inghin
    Aon lá amháin chuaidh an fear amach ag fiadach agus d'fhág sé an inghean istigh leis an leas-mháthair. Thosuigh an bheirt aca ag imirt chartaí. Fuair an leas-mháthair an bhuaidh agus soir leithi cuig an cliabhán agus
  142. senior member (history)
    3/26/2024 7:56:55 AM
    approved
    Druim an t ainm atá ar an áit a bhfuil mé i mo comhnaidhe, i bparráiste í na Ceathramhain Ruaidh atá sé. Tá cúig theach déag ann. Tá naoí dteach ceann sl;inne ann agus sé theach ceann tuighe. Bhí naoi dteach déag ann fadó. Tá trí theach dhá stó ann agus dhá theach déag stór. Mac Donnchadha an sloinne is mó atá ann. Tá seacht dteach aca ann. Tá ceithre theach do Ghionnáin ann. Tá dhá thehach do Chualáin ann. Tá teach amháin do Bhreathnach ann agus teach amhán do Chonghnaile. Tá ceathrar sean ndaoine ann, Bairbre Ní Grionnán. Brigíd Ní Dannchadha, Máire Ní Dhonnchada agus Micheál Ó Gionnáin. Tá go leór sean sgéalta i ngaedhilge aca. Tá loch amháin ann, Loch Dibirt. Tá sgoil déanta ann. Talamh dona atá cé is moite do corr gharraidhe. Tá go leór clocha agus portaigh ann. Bhí go leór coillte ann fadó tuairim is céad go leith blian ó shoin acht níl crann féin anois ann
  143. senior member (history)
    3/26/2024 7:56:55 AM
    approved
    Druim an t ainm atá ar an áit a bhfuil mé i mo comhnaidhe, i bparráiste í na Ceathramhain Ruaidh atá sé. Tá cúig theach déag ann. Tá naoí dteach ceann sl;inne ann agus sé theach ceann tuighe. Bhí naoi dteach déag ann fadó. Tá trí theach dhá stó ann agus dhá theach déag stór. Mac Donnchadha an sloinne is mó atá ann. Tá seacht dteach aca ann. Tá ceithre theach do Ghionnáin ann. Tá dhá thehach do Chualáin ann. Tá teach amháin do Bhreathnach ann agus teach amhán do Chonghnaile. Tá ceathrar sean ndaoine ann, Bairbre Ní Grionnán. Brigíd Ní Dannchadha, Máire Ní Dhonnchada agus Micheál Ó Gionnáin. Tá go leór sean sgéalta i ngaedhilge aca. Tá loch amháin ann, Loch Dibirt. Tá sgoil déanta ann. Talamh dona atá cé is moite do corr gharraidhe. Tá go leór clocha agus portaigh ann. Bhí go leór coillte ann fadó tuairim is céad go leith blian ó shoin acht níl crann féin anois ann
  144. senior member (history)
    3/26/2024 7:53:58 AM
    approved
    Druim an t ainm atá ar an áit a bhfuil mé i mo comhnaidhe, i bparráiste í na Ceathramhain Ruaidh atá sé. Tá cúig theach déag ann. Tá naoí dteach ceann sl;inne ann agus sé theach ceann tuighe. Bhí naoi dteach déag ann fadó. Tá trí theach dhá stó ann agus dhá theach déag stór. Mac Donnchadha an sloinne is mó atá ann. Tá seacht dteach aca ann. Tá ceithre theach do Ghionnáin ann. Tá dhá thehach do Chualáin ann. Tá teach amháin do Bhreathnach ann agus teach amhán do Chonghnaile. Tá ceathrar sean ndaoine ann, Birbre Ní Grionnán.
  145. senior member (history)
    3/26/2024 7:53:58 AM
    approved
    Druim an t ainm atá ar an áit a bhfuil mé i mo comhnaidhe, i bparráiste í na Ceathramhain Ruaidh atá sé. Tá cúig theach déag ann. Tá naoí dteach ceann sl;inne ann agus sé theach ceann tuighe. Bhí naoi dteach déag ann fadó. Tá trí theach dhá stó ann agus dhá theach déag stór. Mac Donnchadha an sloinne is mó atá ann. Tá seacht dteach aca ann. Tá ceithre theach do Ghionnáin ann. Tá dhá thehach do Chualáin ann. Tá teach amháin do Bhreathnach ann agus teach amhán do Chonghnaile. Tá ceathrar sean ndaoine ann, Birbre Ní Grionnán.
  146. senior member (history)
    3/26/2024 7:45:53 AM
    approved
    Fear beag le fíasóga fada iseadh an leipreachán.
    Caitheann sé treabhsar glas agus casóg dhearg taobh amuigh de sin agus hata fada dearg agus bróga búidhe. Deirtear go mbíonn sparán lán d'airgead aige agus dá bhfaighfeá é deirtear go mbeidhfá saidhbhir ar feadh tamaill mhaith. Deirtear go bhfuil carn mór óir aige istig sa lios agus is ann a chomhnuigheann sé. Bíonn gréasaidhracht ar siubhall aige gach oidhche. Dá bhfeicfá an leipreachán agus teacht air i gan fhios do agus gan é scaoileadh gheóbhfá cuid den ór uaid. Deirtear muna bféachfá direach isteach na dha shúil go n-imtheóchadh sé uait ar nóimeat. Deirtear dá mbheadhfá ana lámhach leis go gcabharóchadh sé leat i móran rudaí. Bean iseadh an mhurdhuach a bhíonn sa bhfairrge. Deirtear go dtagann sí aníos ar clocha na trágha uaireannta. Bíonn brat mór uirthi. Lá mar seo bhí sí ag cíoradh a cuid gruaige agus d'fhág sí an brat ar an clocha agus nár
  147. senior member (history)
    3/26/2024 7:45:46 AM
    approved
    Fear beag le fíasóga fada iseadh an leipreachán.
    Caitheann sé treabhsar glas agus casóg dhearg taobh amuigh de sin agus hata fada dearg agus bróga búidhe. Deirtear go mbíonn sparán lán d'airgead aige agus dá bhfaighfeá é deirtear go mbeidhfá saidhbhir ar feadh tamaill mhaith. Deirtear go bhfuil carn mór óir aige istig sa lios agus is ann a chomhnuigheann sé. Bíonn gréasaidhracht ar siubhall aige gach oidhche. Dá bhfeicfá an leipreachán agus teacht air i gan fhios do agus gan é scaoileadh gheóbhfá cuid den ór uaid. Deirtear muna bféachfá direach isteach na dha shúil go n-imtheóchadh sé uait ar nóimeat. Deirtear dá mbheadhfá ana lámhach leis go gcabharóchadh sé leat i móran rudaí. Bean iseadh an mhurdhuach a bhíonn sa bhfairrge. Deirtear go dtagann sí aníos ar clocha na trágha uaireannta. Bíonn brat mór uirthi. Lá mar seo bhí sí ag cíoradh a cuid gruaige agus d'fhág sí an brat ar an clocha agus nár
  148. senior member (history)
    3/26/2024 7:45:46 AM
    approved
    Fear beag le fíasóga fada iseadh an leipreachán.
    Caitheann sé treabhsar glas agus casóg dhearg taobh amuigh de sin agus hata fada dearg agus bróga búidhe. Deirtear go mbíonn sparán lán d'airgead aige agus dá bhfaighfeá é deirtear go mbeidhfá saidhbhir ar feadh tamaill mhaith. Deirtear go bhfuil carn mór óir aige istig sa lios agus is ann a chomhnuigheann sé. Bíonn gréasaidhracht ar siubhall aige gach oidhche. Dá bhfeicfá an leipreachán agus teacht air i gan fhios do agus gan é scaoileadh gheóbhfá cuid den ór uaid. Deirtear muna bféachfá direach isteach na dha shúil go n-imtheóchadh sé uait ar nóimeat. Deirtear dá mbheadhfá ana lámhach leis go gcabharóchadh sé leat i móran rudaí. Bean iseadh an mhurdhuach a bhíonn sa bhfairrge. Deirtear go dtagann sí aníos ar clocha na trágha uaireannta. Bíonn brat mór uirthi. Lá mar seo bhí sí ag cíoradh a cuid gruaige agus d'fhág sí an brat ar an clocha agus nár
  149. senior member (history)
    3/25/2024 11:29:09 PM
    approved
    fuirgim is teinn
  150. senior member (history)
    3/25/2024 11:24:34 PM
    approved
    Ag Cul na Binn

    Ní cainfeid Acaill Agus ní ann a bheas mé Ba mhait an aít é ag Stráinseár í Bhí biad agus leabaidh ann agus mile failte Agus comhrad tlaithe ag fear agus ag mnaoi
  151. senior member (history)
    3/25/2024 11:13:33 PM
    approved
    Bí fear ann fadó agus caileadh leanbh leis. Aon lá amáin bhí sé ag siúbhal an bóthar agus bhuail file leis. Thug sé pinghin do chun an leanbh do chaoine. Seo mar a dúbhairt sé:-

    Fúaireasa pinghin chun an leanbh do chaoineadh Cri'dhe ar an leanbh sin go nímidhe ar an gcuid eile acu Siar go h-earball tímcheall Ó éist éist arsa an fear agus tabarfad pinghin eile dhuit.
  152. senior member (history)
    3/25/2024 11:07:22 PM
    approved
    Tá dhá thobar beannuighe insan bparaiste seo. Ceann insan Dún agus an ceann eile i gCill Ainbhthean. An tobar atá insan Dún sé an t-ainm a tughtar air "Tobar Naomh Phadhraic" agus sé an fáth a tugadh an t-ainm sin air mar ta cloch mór leathan ann agus leag Naomh Phádhraich a glún air agus dfág sé lurg a glún ann is tá uisge beannuighe ann ó shoin. Tugann daoine turas ann an 15adh Lughnasa lá Fhéíle Mhuire a tugtar ar an lá sin. Téigheann siad thar timceall an tobar seacht n-uaire agus seo paidreacha a déíneann siad, cupla paidir do Dhia agus cupla paidir do Naomh Pádhraich. Tugann daoine cuid do'n uisge as, abhaile leo i mbuidéal in onóir do Naomh Phádhraich. Tá leigheas insan uisge sin le h-aghaidh faithneacha. Téigheann go leor daoine chuig an tobar sin a mbíonn faithneacha orthabh. Nígheann siad na faithneacha san uisge agus fághann siad biseach. Gach duien a théígheanns ann fágann siad rud eicínt ann mar pinghineacha nó birán gruaige. Tá crann mór ag fás ós cionn an tobar. Níl aon duine ag déanamh aon úaid do'n uisge ata ann, mar is uisge
  153. senior member (history)
    3/25/2024 10:57:36 PM
    approved
    Tá sean caisleán i mBaile an Gleanna, Ceann i Rath Ruadh agus rian caisleáin ag Caisleán na Gaoithe agus ba le na Círeannaigh na caisleáin seo ar dtúis. Dream de na Normánaigh a bhí 'na Bairreadaigh agus na Lionóídeagh. Bhíodh siad ag troid le na taoisig gur leo na caisleáin agus annsin ag troid agus ag achrann eatorra fheín. Ar dheire n'éis troda fuilteacha san áit seo bhain na Bairreadaigh na súile as chuile dhuine de na Lionoidhigh a bhí láthair. Ag Gearrán Árd a tugadh an cath sin. Bhí troid eile i Magh Gamhna idir an dá dream cheudna na Cusacaigh agus na Breathnaigh. Bhain na Bairreádaigh na luigthe cheann amach doibh-the fhéin agus bhí an áit faoi smacht acha gur tháinig na Búrchaigh orra. Annsin fuair siad-san na Caisleáin uilig thart an áit seo. Siólrughadh "Mach Pháidín" ó Páidín Ó Bairréad agus "Watts" ó Walteír Ó Bairréad.
  154. senior member (history)
    3/25/2024 10:47:38 PM
    approved
    bhóthair a bhí an páírc agus ba ghearr go bhfeacadar sluagh mór daoine, agus capaill agus caraístí fútha go léir. Bhí faid míle de'n bhóthair tógtha suas aca, agus i ndeire an tsluaigh ar fad is amhlaidh a bhí fear gan capall gan caraíste fé, agus é ag gol go dólásach. Bhí go maith, agus ar mhaidin lae ar na mhaíreach, bhí capall comharsan marbh ar an bpáirc. Ag gol in dhiaidh an chapaill úd a bhí an fear san, dar le na sean daoine. Sgéal eile d'en tsaghas san iseadh é seo:- Bhí bean ann uair, agus do cailleadh leanbh trí bliadhna uirthe. Oidhche lae an tsochraidh, do bhí sí sa leabaidh agus dubhairt an guth ar cheann an tseómra léí, "muna bhfágfaidh tú an áit sin, beidh tú chómh marbh leis an leanbh.
    D'fhág sí é ar maidin agus chuaidh sí ag triall ar a h-athair. Cúpla lá in a dhiaidh sin is amhlaidh a bhí an capall a bhí ag a fear marbh ar an bpáirc tar-éis na h-oihdche. Dubhrathas gur sgiob na púcaí leó an capall, nuair ná raibh an bhean le fághail, agus gur duine léi féin a chómhairligh í an áit sin d'fhágaint, an oidhche sin.
  155. senior member (history)
    3/25/2024 10:39:35 PM
    approved
    Deireann na sean daoine nách féidir leis na púcaí aon nidh do dhéanamh gan duine beó do bheith i-n a dteannta. Bhíodh duine beó annso is annsúd in aoinfheacht leó. Ceann des na daoine seo ab 'eadh "Seán na bPúcaí" i bparoíste na Dromada: Dath an phúca a bhí air seo, fé mar a deirtear, dath cíoramh, gan deallramh fir ná buachalla air.
  156. senior member (history)
    3/25/2024 10:37:25 PM
    approved
    Bhí trí máighistrí ar na feirmeóirí fadó, fé mar a déarfadh na sean-daoine leat, an báille, an tiománaidhe agus an "agent." Dhá uair sa bhliadhain a dhíolaidís an cíos. Thagadh an báille cúcha mar seo cúpla lá roimh an aonaigh, agus thugadh sé órdú dian d'fhear an tighe an cíos bheith aige lá an aonaigh. Annsan thagadh fear a' tighe sa chathair, agus thugadh sé an cíos do'n agent. Muna ndíólfadh sé an cíos i gcionn ama áirighthe bheadh an sirriam chuige. Bhí fear i bparóiste na Droimide nár dhíol pingin cíosa tráth tráth éigin de'n bhliadhain. Tháinig an báille chuige agus bhí fhios aige seo go raibh sé ag teacht. Do dhún sé an doras agus chuir sé na ba ag triall ar an gcomharsain, agus bheir sé an t-aon mhuc amhain isteach san teinteán. Nuair nár fhéad an sirriam gabháilt isteach do chuaidh sé siós an tsemné agus do bheir sé leis an mhuc. Nuair a bhíodh fhios ag na daoine go mbíodh an sirriam ag teacht, bhainidís na buinn o'n a mbuidéil agus bídís ag béicigh leó. Aoinne go mbíodh coinne aige leis an sirrriam, chuireadh sé a chuid mhaoin in áit éigin ná déanfadh an siarram amach é.
  157. anonymous contributor
    3/25/2024 10:11:15 PM
    awaiting decision
    Sty: Ten gooseberry thorns point to Sty. Bless as each one is pointed. Repeat ten mornings.
    Chin Cough: 1. Man married to woman of the same name have his parents, grandfather, himself and wife parents. He eats part of cut bread, gives remainder to sufferer to eat. 2. In Maghera chapel below Camaross is kept a Bishops skull. The priest has it in his care. When anyone gets the chin cough he sens to the priest for (a) the loan of the skull. When you get the skull you keep it for one day. You must put some water and holy water in it, and take three drinks of this water from the skull. I drank out of the skull myself to be cured of the chin cough. Ordinary cold on chest Get 2 ozs of sugar candy 2 lemons 1 stick of liquorise 1/4 lb of linseed 2lbs of brown sugar Put all these into a saucepan and cover with over a pint of water. Put on to cook. Cook slowly until the liquid thickens often strained through a coarse strainer. Cool and take a few spoonfuls when the cough is troublesome
  158. senior member (history)
    3/25/2024 9:55:23 PM
    approved
    food that was very much practiced in the olden times was collcannon or "Cally". In olden times the people used not eat after eight or nine o'clock. a Christmas they used to think it a great treat to have boxty. It was also an old custom to eat a lot of eggs on Easter Sunday morning and on November night they used to have apples and nuts. Tea was first used in the eighteenth century. Before cup became common, saucepans and noggins were used in our town-land.
  159. senior member (history)
    3/25/2024 9:54:06 PM
    approved
    No vegetables were used. The people used have certain kinds of food for special occasions. They used have meat for Xmas day, and fish for St. Patricks day and eggs for Easter Sunday and collcannon for collcannon night, that is Hallow E'en.
    Tea was never used until about the year 1857. At this time the stations used be held in the homes. One time the woman of the house made the tea for the priest and it was the tea leaves she gave him on a dish instead of the tea, and she gave him oatenmeal bread and a quarter of butter along with the tea leaves but before the priest went home he told her the way to make the tea. The people used tin pints to drink the tea out of and 'peggns' to drink the milk out of.
  160. senior member (history)
    3/25/2024 9:49:43 PM
    approved
    People were very fond of sour milk, and drank large quantities of it in farmers' houses, where it was very plentiful. If family were large, or if there were several employed, the kitchen table was usually drawn out, to the middle of the floor, otherwise it was left near the wall. Flour bread consisting of all white flour was baked in a "bastible" Meat was not often eaten, only about twice a week. Bacon was the chief meat used. Fish was eaten, when it could be had.
    Turnips and cabbages were the vegetables eaten. People never ate late at night. Turkeys were not used at Christmas long ago. Geese were the favourite then. Wooden mugs were used before cups became common. People indulged in eating a big number of eggs at Easter.
  161. senior member (history)
    3/25/2024 9:48:22 PM
    approved
    scuaib fear ó Rínn Ró an brat uaithe agus do lean sí é agus do chaith sé an brat an áirde ar an lochta sar a tháinig sí isteach. Phós sé í agus bhí sí sa tig ar feadh deich mbhlaidhain agus lá amháin bhíodar ag glanadh an lochta agus chaitheadar anuas ar brat leis agus nár bheir sí air agus siúd léi síos go dtí an tráig arísagus n'feacathas aon Mhurdhuach ó sin.
  162. senior member (history)
    3/25/2024 9:37:46 PM
    approved
    É do cur mar do chuirfeá an coirce. Nuair a bheadh sé aibidh é do statadh agus punnanaca do dhéanam dí stuaiceanna a dhéanam de annsan, é do bhreit leath agus é do chur fé uisce agus cloca anuas air agus é leigint annsan ar feadh coicighis.
    Na punnanacha do sgaoiuleadh annsan agus é do leathadh amhach ar an bpairc go tanaí. É tógaint annsan agus dornáin a deanam de. Cloc agus tuairgín d'fhághail annsan agus é bhualadh cun é do lagú. Annsan tslaitlín a déanam de, cailiní ag tlúlín d'fhágail agus do bhainfidís de an coirt go leir. Thiocfadh an haiciléir agus tastail, do dhéanfadh sé é do h-acáil. Annsan é do sníomh le túrn lín agus snaitín a shéanam de. Caithfea é thocrais agus úrnaí a dheanam é. É nighe agus é glanadh annsan chun an cur do bhain de. É leathadh amach ar an bpairc airís. Caitlín do dhéanam de annsan nuair a a bheadh sé tirimh. É dheilbh annsan agus e bhreith go dí an fígheadóir agus do déanfad sé sin éadach de.
  163. senior member (history)
    3/25/2024 9:37:42 PM
    approved
    É do cur mar do chuirfeá an coirce. Nuair a bheadh sé aibidh é do statadh agus punnanaca do dhéanam dí stuaiceanna a dhéanam de annsan, é do bhreit leath agus é do chur fé uisce agus cloca anuas air agus é leigint annsan ar feadh coicighis.
    Na punnanacha do sgaoiuleadh annsan agus é do leathadh amhach ar an bpairc go tanaí. É tógaint annsan agus dornáin a deanam de. Cloc agus tuairgín d'fhághail annsan agus é bhualadh cun é do lagú. Annsan tslaitlín a déanam de, cailiní ag tlúlín d'fhágail agus do bhainfidís de an coirt go leir. Thiocfadh an haiciléir agus tastail, do dhéanfadh sé é do h-acáil. Annsan é do sníomh le túrn lín agus snaitín a shéanam de. Caithfea é thocrais agus úrnaí a dheanam é. É nighe agus é glanadh annsan chun an cur do bhain de. É leathadh amach ar an bpairc airís. Caitlín do dhéanam de annsan nuair a a bheadh sé tirimh. É dheilbh annsan agus e bhreith go dí an fígheadóir agus do déanfad sé sin éadach de.
  164. senior member (history)
    3/25/2024 9:37:42 PM
    approved
    É do cur mar do chuirfeá an coirce. Nuair a bheadh sé aibidh é do statadh agus punnanaca do dhéanam dí stuaiceanna a dhéanam de annsan, é do bhreit leath agus é do chur fé uisce agus cloca anuas air agus é leigint annsan ar feadh coicighis.
    Na punnanacha do sgaoiuleadh annsan agus é do leathadh amhach ar an bpairc go tanaí. É tógaint annsan agus dornáin a deanam de. Cloc agus tuairgín d'fhághail annsan agus é bhualadh cun é do lagú. Annsan tslaitlín a déanam de, cailiní ag tlúlín d'fhágail agus do bhainfidís de an coirt go leir. Thiocfadh an haiciléir agus tastail, do dhéanfadh sé é do h-acáil. Annsan é do sníomh le túrn lín agus snaitín a shéanam de. Caithfea é thocrais agus úrnaí a dheanam é. É nighe agus é glanadh annsan chun an cur do bhain de. É leathadh amach ar an bpairc airís. Caitlín do dhéanam de annsan nuair a a bheadh sé tirimh. É dheilbh annsan agus e bhreith go dí an fígheadóir agus do déanfad sé sin éadach de.
  165. senior member (history)
    3/25/2024 9:34:11 PM
    approved
    Bread
    The bread long ago was different to the bread we have now-a-days and was much healthier to eat. The bread was made of brown-flour, oatmeal, and rye.
    The flour was mixed with milk, and baked in a bastible. The wheat used be ground into flour by the farmer with two querns. They used also make a potatoe cake. The querns are in some parts of the district yet, but they are not used. (They are in Mr Dan Murphy's house Drishanebeg).
  166. senior member (history)
    3/25/2024 9:27:10 PM
    approved
    Miss O'Connor says oaten and barley cakes were the usual kinds as she grew up.
    She mentioned "Boxty" as: Grated raw potatoes (1) mixed with barley meal or oaten meal.
    (2) Smothered Cake: Cake laid on swept hearths covered with an iron pan on which were lighting turf sods (3) Pot Cakes: Cakes baked in a pot. When I asked how such cakes were "turned" she said the cake didn't exactly fit the pot and that the hard fingers of those days were thrust under the cake to deftly turn it. A very old method of baking bread is still practised here. The fact of turf not to be had is the cause as coal is unsuitable for the "over" heating of the baking pan. The cake is hung in a pan or bastible over the "fan" fire. Then the pan lid is brought to a heat by a vigorous blowing of the fan and then placed in position on the bastible. This must be repeated several times in one baking. Sometimes I have seen smouldering sacking on the lid
  167. senior member (history)
    3/25/2024 9:23:33 PM
    approved
    labair sí leis agus dubhairt sí "Airiu a Domhnaill táir marbh leis an ualach mór éisch. "Áiriu a bean" ar sisean "ní iasc atá agam ach clog.
    Tosnuig an bhean ag tabhairt aghaidh bhéil air ag rád "An t-amadan - tá sé ag cuimhneam ar bheit chóm saidhbhir leis an Tigearna talmhan. Annsan chuir sé fios ar an maighistir scoile agus tháinig sé. Nuair a chonnaic an bhean é ag teacht do chuir sí dá mhadra na dhiaidh. Rith sé cómh tapaidh agus dfhéadh sé agus isteac leis i gcabhlach agus fuair se clocha agus thosnuig sé ar na madraí do chlochadh. Annsan tháinig fear an tighe amac agus dubhairt sé leis teacht. Do chuir sé an clog ar crochadh ar an bhfalla Óir na raib an fear ná an bhean ábalta ar leigheamh ná srcuibhadh do dhun an maigistir cómhartaí. Do chuir sé much ar an gclog mar
  168. senior member (history)
    3/25/2024 9:16:02 PM
    approved
    labair sí leis agus dubhairt sí "Airiu a Domhnaill táir marbh leis an ualach mór éisch. "Áiriu a bean" ar sisean "ní iasc atá agam ach clog.
    Tosnuig an bhean ag tabhairt aghaidh bhéil air ag rád "An t-amadan - tá se ag cuimhneam ar bheit chóm saidhbhir leis an Tigearna talmhan. Annsan chuir sé fios
  169. senior member (history)
    3/25/2024 9:08:10 PM
    approved
    comharta ar an am cun dul go dtí an aonac agus Páiste chun dul go dtí an sgoil chun dul go dtí an Aifreann.
    Annsan thug sí a dhinnéar don mhaigistir agus d'imthig sí lei ag sguabadh an tseomra agus bhí sí an feuchaint ar an gclog go géar. Annsan labhair sí agus dubhairt sí an claidhre sin beith ag múineadh scoláirí agus é ag cuimhneamh go bhfanfadh an liobar sin de suid ag crothad a eirbeill ar feadh ocht lá gan cabhair d'fhaghail. Annsan thosnuig an clog an bualadh agus léim an bean agus dubhairt sí "an airigeann tú an diabhal ag bualadh agus léim an bhean agus thug sé buille don chlog agus do dhein sí píosaí de agus dúbairt sí "Feuch ar mo chuid airgid imthighte agus mé ag feucaint ar an mbeirt claidhre anois".
  170. senior member (history)
    3/25/2024 8:59:41 PM
    approved
    Bhí fear na chomhnuidhe thiar i Réidh na nDoiré uair. An uair sin théigeadh daoine go Corcaig chun socrú leis an gceannuigtheóir ime.
    Nuair a bhí gac rud socruigthe aige d'imthigh sé leis agus bhí sé ag fanamhaint leis an gcóiste. Cuaidh sé isteach i siopa na raibh cloganna á ndiol agus d;fhiafruig sé d'fhear an tighe "cad é an tam é" "Airiu"arsa fear an tsiopa ná bhí id amadán cheannuig clog agus ná bhí ag fiafruige ded chomharsain cad é an tam é. Annsan do cheannuig sé an clog agus d'imthiug sé abaile. An uair sin do cheannuigheadh daoine iasc leis an méid airgid a bhíodh fághta aca i gcóir na Nodlag agus nuair a chonnaic a bhean é ag teacht do
  171. senior member (history)
    3/25/2024 8:55:09 PM
    approved
    Bhí fear na chomhnuidhe thiar i Réidh na nDoiré uair. An uair sin théigeadh daoine go Corcaig chun socrú leis an gceannuigtheóir ime.
    Nuair a bhí gac rud socruigthe aige d'imthigh sé leis agus bhí se ag fanamhaint leis an gcóiste. Cuaidh sé isteach i siopa na raibh cloganna
  172. senior member (history)
    3/25/2024 8:50:00 PM
    approved
    leis agus d'eirig sé é. Annsan do chuaidh sé féin agus do thuit gach rud amach mar dubhairt an bhean agus nuair do tháinig an tarna capall glas do sgiob sé an bhean leis agus do ghárideadar go léir nuair d'imthig an cúlóg ón bhfear. Do mhaireadar go dtí go bhfuaireadar bás.
  173. senior member (history)
    3/25/2024 8:45:30 PM
    approved
    Bhí fear ann fadó agus is minic a bhí, agus beidh fós leis. Do phós sé bean deas. Do rug an sluagh sidhe leo í. Ní iosfadh sí aion bhiadh uatha mar dá n-iosfadh, ní fhéadfadh sí casadh go bráth. Ach do thagadg sí ar an teinteán oidce mar d'fhágadh sé prátaí na cóir.
    Do rug sé uirthí chun í do choimeád. Ach dubhairt sí leis ná raibh ach aon tseans amháin aice agus sé seo an tseans. Go mbeadh socraid ag gluaiseacht thar glaise áirighthe agus fainne usige coisreacan a dhéanamh agus nuaitr thiocfadh an tsocraid go mbeadh sí féin na cúloig ar an tarna capall glas agus í sgiobadh isteach sa bhfainne. D'iarr sé an dritheáir a chéile dul
  174. senior member (history)
    3/25/2024 8:45:30 PM
    approved
    Bhí fear ann fadó agus is minic a bhí, agus beidh fós leis. Do phós sé bean deas. Do rug an sluagh sidhe leo í. Ní iosfadh sí aion bhiadh uatha mar dá n-iosfadh, ní fhéadfadh sí casadh go bráth. Ach do thagadg sí ar an teinteán oidce mar d'fhágadh sé prátaí na cóir.
    Do rug sé uirthí chun í do choimeád. Ach dubhairt sí leis ná raibh ach aon tseans amháin aice agus sé seo an tseans. Go mbeadh socraid ag gluaiseacht thar glaise áirighthe agus fainne usige coisreacan a dhéanamh agus nuaitr thiocfadh an tsocraid go mbeadh sí féin na cúloig ar an tarna capall glas agus í sgiobadh isteach sa bhfainne. D'iarr sé an dritheáir a chéile dul
  175. senior member (history)
    3/25/2024 8:41:08 PM
    approved
    Bhí fear ann fadó agus is minic a bhí, agus beidh fós leis. Do phós sé bean deas. Do rug an sluagh sidhe leo í. Ní iosfadh sí aion bhiadh uatha mar dá n-iosfadh, ní fhéadfadh sí casadh go bráth. Ach do thagadg sí ar an teinteán oidce mar d'fhágadh sé prátaí na cóir.
    Do rug sé uirthí chun í do choimeád. Ach dubhairt sí leis ná raibh ach aon tseans amháin aice agus sé seo an tseans. Go mbeadh socraid ag gluaiseacht thar glaise áir
  176. senior member (history)
    3/25/2024 8:41:08 PM
    approved
    Bhí fear ann fadó agus is minic a bhí, agus beidh fós leis. Do phós sé bean deas. Do rug an sluagh sidhe leo í. Ní iosfadh sí aion bhiadh uatha mar dá n-iosfadh, ní fhéadfadh sí casadh go bráth. Ach do thagadg sí ar an teinteán oidce mar d'fhágadh sé prátaí na cóir.
    Do rug sé uirthí chun í do choimeád. Ach dubhairt sí leis ná raibh ach aon tseans amháin aice agus sé seo an tseans. Go mbeadh socraid ag gluaiseacht thar glaise áir
  177. senior member (history)
    3/25/2024 8:32:28 PM
    approved
    24. The King of Manchester sent to his sister, a bottomless vessel for holding raw meat. Ans. A ring.
    25. Queen Mary had it before poor thing, King William had it behind, and all good women who guess the riddle have it in the middle The letter. M. 26. Round about, Round about Round about naked. If you're thing wont stand it, my thing will make it Ans. An egg in a eggcup. 27. "Ink", "Ink" under a [?] ten drawing Four. An. milking a cow. 28. Hairy in and Hairy out, and hairy is in to hairy's mouth. a person's leg in a stocking 29. Give me the change of a shilling in 11 coins. Ans 8 pennies & 2 1/2d + 1 3d bit. 30. As round as a marble as plump as a ball, can climb over church, steeple and all. Ans The Sin. 31. What wave does a ship never cross . Ans (waving hair.) 32. Black and white and red (read) all over. Ans Newspaper 33. As I went up a steeple I met people, they were neither men, women or children. What were they. Ans Man, woman & child. 34. " legs in the ground,4 legs in the ground. Head again (A _ss) and (a-) in the ground. Ans woman walking a goat. 35. Riddle me, Riddle me, Raintí Ó, my father gave me seeds to sow. The seeds were black and the ground was white. Riddle me that and I'' give you a pipe. Ans Ink pen and paper. 36. As grey as [?] he's very cross. If he gets a pick, he hops on the road like hail stones. Ans. A donkey.
  178. anonymous contributor
    3/25/2024 7:09:30 PM
    awaiting decision
    "Too many cooks spoil the broth." "Time is a good storyteller." "Work is better than talk." "An apple a day keeps the doctor away." "Far away hills look green." "Cows over the sea have long horns" "Borrowed horses have hard hoofs." "Time and tide wait for no one." "There is no feast till a roast and no torment till a marriage." "Many hands make light work." "A good beginning is half the work." "It is hard to cut wool off a goat." "Dead with tea and dead without it." "It is a long road that has no turning." "An empty sack won't stand." "The juice of a cow is good alive or dead." "Your pocket is your friend." "It is lonely to be empty." "A full purse makes a light heart." "Lie with the lamb and rise with the bird." "The thing that is bought dear is often sold cheap." "A bird in a hand is worth two in a bush." "Every picture tells its own story." "A stitch in time saves nine." "Empty vessels make most sound." " A rolling stone gathers no moss." "A lazy tailor has always a long thread." "Where there is a will there is a way." "A burned child dreads the fire." "One penny gets another." "An hour in the morning is worth two at night.
  179. anonymous contributor
    3/25/2024 7:06:59 PM
    awaiting decision
    "Too many cooks spoil the broth." "Time is a good storyteller." "Work is better than talk." "An apple a day keeps the doctor away." "Far away hills look green." "Cows over the sea have long horns" "Borrowed horses have hard hoofs." "Time and tide wait for no one." "There is no feast till a roast and no torment till a marriage." "Many hands make light work." "A good beginning is half the work." "It is hard to cut wool off a goat." "Dead with tea and dead without it." "It is a long road that has no turning." "An empty sack won't stand." "The juice of a cow is good alive or dead." "Your pocket is your friend." "It is lonely to be empty." "A full purse makes a light heart." "Lie with the lamb and rise with the bird." "The thing that is bought dear is often sold cheap." "A bird in a hand is worth two in a bush." "Every picture tells its own story." "A stitch in time saves nine." "Empty vessels make most sound." " A rolling stone gathers no moss." "A lazy tailor has always a long thread." "Where there is a will there is a way." "A burned child dreads the fire." "One penny gets another." "An hour in the morning is worth two at night.
  180. anonymous contributor
    3/25/2024 6:57:12 PM
    awaiting decision
    Proverbs
    Fine feathers make fine birds. A rolling stone gathers no moss. A burnt child drains the fire. All what a tangled web we weave when first we practice to deceive. Two removes are as bad as a burning. A stitch in time saves nine. The best horse jumps the ditch. Health is better than wealth. Acts speak louder than words. Business first and pleasure after. Kind words are better than smiles. Be just before you are generous. Satan finds some mischief for idle hands to do. You can not put a hare out of a bush that she is not in. Never put off until to-morrow what you can do to-day. Never count your chickens before they’re hatched. The man went to Dublin and saw nothing. A good name is above riches. Wine is sweet but the price is sower. What’s worth doing at all, is worth doing well. If a joke you cannot take, then a joke you should not make. A new broom sweeps clean.
  181. anonymous contributor
    3/25/2024 6:56:31 PM
    awaiting decision
    In the County Tyrone, near the town of Dungannon,
    Where many a ruction myself had a han' in, Bob Williamson lived there, a weaver by trade, All all of us thought him a stout orange blade, And all of us thought him a stout orange blade. (The Old Orange Flute)
    Well, as the old saying goes - "There are more Paddy Lees than one," so in the Ireland of thirty five or forty years ago, there were more Dungannons than one, if not in name, at least in the disposition and the social and religious feeling of certain of the inhabitants. And so my story opens About thirty five years ago, a man named Thomas N. Edgeworth, lived at Kilshrewley, Ballinalee. By birth, he belonged to the well known family of Edgeworth, of which Maria and the Abbe were not the least. Tom, as he was popularly called, belonged to the landlord class, but, unlike most of the landlords, he was no rackrenter; on the contrary, he was very kind, very charitable and a just man. In those days, when the Grand Juries administered the local affairs of the different counties, Tom
  182. anonymous contributor
    3/25/2024 6:48:40 PM
    awaiting decision
    "Jack is as bad as Nancy." Sometimes when a father or mother, tells one of thier children to do something they make excuses. Then they ask another one and there is something else wrong with the other one.
    When a person knows very little about anything, the people say. "He does not know a B from a bull's foot." When a person is very ignorant and you cannot advise him, you could say. "You might as well whistle jigs to a mile stone." If a farmer was late
  183. anonymous contributor
    3/25/2024 6:47:08 PM
    awaiting decision
    "As I roved out"
    This is said when a person is telling a story and another person doesn't believe it he says "Now that's all as I roved out" "Out of sight out of mind" "Looking for a needle in a bundle of straw" "No use in crying over spilt milk" "Since Adam was a boy" "There's a hole in the ballad" "He's not all there" "There's a slate off" "He's not square" "He's not right in the head"; means "Let him cool in the skin he heated in" "I'll make him scratch where he doesn't itch" means I'll punish him in some way
  184. senior member (history)
    3/25/2024 6:07:18 PM
    approved
    Once there lived in a house together a man and his mother who were always happy.
    On November eve the woman was making cally and her son said to her "I will go out and give a drink to my horse". The man went out to give a drink to his horse but he did not return. When an hour had passed the woman went out looking for her son, but he was nowhere to be seen. She went out to tell her neighbours what had happened. The man did not return for a year. On having returned home he man found his neighbours making cally with his mother. When the women saw him they all ran out to welcome him. He asked them why they were welcoming him. They told him they were welcoming him because they had not seen him since he had left the house to give a drink to his horse a year before. It was believed he was in the fairies.
  185. senior member (history)
    3/25/2024 5:22:14 PM
    approved
    arís do bhainidís na bróga díobhtha arís chun íad do spáráil. Do dheinidís an cleas ceadhna núair a bheidís ag dul go dtí an margadh. Ní raibh púinn greasaithe ann fadó acht ceann annso agus annsúd. Tá go leór aca ann anois deisigheann síad seana bhróga cuireann síad buinn fútha. Fúaghann síad taobhíní ortha núair a bhíonn na h-uachtair briste.
  186. senior member (history)
    3/25/2024 5:20:37 PM
    approved
    Tá sé raidhte ag na sean daoine ná fuil sé ceart uisce na gcos do chaitheadh amach san oidhche chun go dtagadh an mhaidin agus é chaitheamh amach ansan agus gan é fhágaint istig indhiaidh a h-ocht a chlog ar maidin. Núair a bhíodh na daoine a níghe a gcos san oidhche ní leogaidís aon bhraon don uisce a thuiteamh ar lic na teine mar bhíodh na daoine maithe 'na ndiaidh san oidhche. Bhí gréasaidhe na cómhnuidhe i nDoire na Fola fadó agus an Greasaidhe líath a tugtí air. Bhíodh sé ag deanamh bróg agus á ndeisiú.
  187. senior member (history)
    3/25/2024 5:18:29 PM
    approved
    Fadó do bhíodh na daoine tímcheall fiche blíana d'aois sara gcaithfidís aon bhróg. Do bhíodh na leanbhaí cosnochtuithe i gcómhnuidhe.
    Núair a níghfidís a gcosa ins an oidhche deiridís nár ceart an t-uisge do chaitheamh amach acht é fhágaint ar an dtaobh chlé de'n dorus agus an ursal do fhágaint ar an dtaobh chlé de'n teinne. Síad na bróga a bhíodh acu fadó na bróga bonn adhmuid. Dheinidís íad san as uachtair seana bhróga agus cuiraidís buinne adhmuid fútha. Ansan cuiridís píosa fonnsa mór-tímcheall ar bhár an bhuinn. Nuair a bhídís ag dul go dtí an Aifreann thugadiís na bróga leó ar a gcúlaibh agus ansan núair a bhídís i giorracht cúpla cead slat do'n t-séipéal cuiridís na bróga ortha agus núair a bheidís ag teacht amach
  188. senior member (history)
    3/25/2024 5:15:25 PM
    approved
    smól teinne agus fúair sí é, agus d'imthig sí amach leis an smól agus d'eirig an táilúir de'n mbórd agus rug sé ar smól teine eile agus do chaith sé isteach sa tubán agus chúaidh an smól in-éag ar an mnaoi a d'imig amach.
  189. senior member (history)
    3/25/2024 5:12:56 PM
    approved
    dá mba ná búailfeadh sé é bhearfadh sé an t-ím leis. Ba chuma cé thagadh isteach chaithfead sé greas a bhúaladh ar an gcuiginn ar eagla go mbearfadh sé leis an t-ím. Ní bheadh muinntear an tíghe sásta mura ndeanfadh sé san agus cé ná bheadh an cuigeann a dhéanamh in aon cor acht í bheith iompuithe chun na teine, ba cheart do lámh do chur ar an loinithe agus í chorruighe cúpla úair anonn is anall. Ní bhéarfadh sé an t-ím leis annsan agus bheadh muinntear an tíghe sásta. Deirtear go mbeirtear an t-ím ó dhaoinibh le piseógaibh nó le díabhalaidheacht. Deirtí agus do chreidtí sa t-seana-shaoghal dá mbeirt dá mbeirtí an smól teine ba lugha thar dorus amach an fhaid a bheadh an chuigeann a dhéanamh go mbainfí an t-ím de agus narbh féidir é dhéanamh i gceart an fhaid a bheadh síad ag gábhail di. Núair a bhíodh an chuigeann déanta tógtar amach as an meadar an t-ím le báisín agus cuirtear isteach i tubán í. Cuirtear uisce air chun an baine do bhaint de agus fágtar
  190. senior member (history)
    3/25/2024 5:08:24 PM
    approved
    Tá meadar againn sa bhaile.
    Tá sé tímcheall trí troighthe ar aoirde. Tá sé dhá throigh ar leithead agus tá sé tímcheall seacht mblían d'aois. Sidíad na gléásanna a gabhann léi: an loinithe, an chlúid agus an clúdach. Deinimíd cuigeann úair sa t-seachtmhain. Sidíad cuid d'es na piseóga atá ag gábhail leis an gcuiginn:- Núair a bhíodh an chuigeann a dhéanamh, "Deirtear nár cheart aon teine do bhreith amach as an dtig agus an chuigeann á dhéanamh." Dá dtagadh duine isteach chun a phíopa do dheargadh agus dá mbeadh cuigeann á dhéanamh ní leigfeadh muinntear an tíghe amach arís é go dtí go mbeadh a dhóthain d'on phíopa ólta aige ar eagla go mbeirfeadh sé an t-ím leis agus caithfeadh greas a bhúaladh ar an gcuiginn sara n-imtheóchadh sé mar
  191. senior member (history)
    3/25/2024 5:04:25 PM
    approved
    ainmneacha eile ar na búaibh -
    Cúbaí - tá adharca cúbacha uirthe. Donnaí - tá sí donn. Deirgín - tá sí dearg. Réithín - tá sí ríabhach. Léithíneach - tá sí líath. Dubh - tá sí dubh. Deirtear "ceartuig" le bó chun go gcearteóchadh sí í féin ó thaobh taobh sa chró, nó amuich sa búaile mara mbídtear á crúdhadh, nó dá mbeadh sí pas crosta agus fonn uirthe speach do thabhairt don bhuicéad.
  192. senior member (history)
    3/25/2024 5:00:37 PM
    approved
    Geadach :- Bó chrón agus gead bhán 'na h-éadainn.
    Núair a bhímíd ag tiomáint na mbó deirimíd "habha, habha, huis" agus núair ná bheidís ag imtheacht an bóthar cheart déarfaimís "Róis, Róis, hoch súas" agus d'imeóchaidís ag iníor, ag piocadh fraoich nó fionáin Crúaidhte a tugadh ar tig na mbó. 'Sé an easair a cuirtear fútha ná aiteann Gaedhlach agus aiteann Gallach agus dorn earach mhíne crochta anúas air. Dá mbeadh colann crosdála ann agus go mbeirfá cun í thúbairt ar an aonach na h-aonair caithfá crobhnasg nó [?] a chur uirthe chun í thubairt leat. Cuirtear puthchúl ar asal nó ar chapall chun íad, do choimeád sochair. Búarach a chuirfá ó chois deirigh go dtí an chos tosaidh d'on bhó núair a bheithfá chun í chrúadh dá mbeadh sí ana chrosdála. Domhnach na Failime chuiridh blúaire fhailime i gcró na mbó chun rath do thúbhairt des na búaibh.
  193. senior member (history)
    3/25/2024 4:56:51 PM
    approved
    i dtig táirne agus bhídís ag ól agus ag rinnce agus caiteamh aimsear dhóibh féinig agus is minic a chúala mé fhéinig é seó mar bhéarsa a rádh.
    Bhíodh cúbhar is ubhla buidhe againn ar sméara dúbha is cnó.
    Beidh géim na bó. Is beidh luig againn gach Oidhche Muire Fóghmhar.
  194. senior member (history)
    3/25/2024 4:54:25 PM
    approved
    Tá ba, gamhna, buláin, caoraig, gabhar, géana cearca, turchaig, agus capall againn sa bhaile.
    Sidíad na h-ainmeacha atá ortha: Roilleach, Báiní, Driomfhionn, Cróinseach agus Geadach agus Driogach 'Sé an ... gur tugadh Roilleach uirthe mar tá ríastaí crón-dhearg uirthe. Bainí:- Tugadh an ainim sin uirthe mar tá sí bán. Driomfhionn:- mar tá drom-fionn uirthe. Cróinseach:- Bó chrón iseadh í.
  195. senior member (history)
    3/25/2024 4:49:29 PM
    approved
    Aichide gan eirball
    Do bhíos-sa 'gá tuascadh Bhí sé ag priochadh ag giobadh is ag luaghad [?] Ach beirim-se- m' fhocal dó dá bhfagainn-se na dhorie é Agus lúd lámh dúnta air Go mbeidh deire le na cuid éitig Go dtí lá an [?]chuntais. ………………………….. i gChiarraighe-thiar in Dhaingean - nuair a bhí easbadh bídh ann, agus gan aon caoi é d'fhághail tháinig na "Gentry" nár measg chun cabhair agus conghneam do thabhairt dúinn - mar ead - ach 'sé ba mhór a bhí na naigne ná Soupers do dhéanamh dínn. D'éirig leó in a lán áiteanna éirlig d'fághail [?]pér domhan é. Thárla gur thuit duine áirighthe fén "greamma dubha" - duine go raibh an-cáil air ar fuid na h-áite Bhí sean-bhean críonna caitte ag siúbhal an bóthair lá agus chas an t-éirleach uirthi. Bheannuig sé i ach sí an freagra a fuair sé 'ná D'fágais an eochair Fe dhoras tíghe Dia na n-Grást Agus d'imthigís-se ar sodar Ag obair do'n diabhal go bráth.
  196. senior member (history)
    3/25/2024 4:45:38 PM
    approved
    41

    in a dhiaidh sin. Bhí barraí na bliadhna sin í bhfad ní bfearr ná aon bliadhain eile.
  197. senior member (history)
    3/25/2024 4:44:54 PM
    approved
    Báisteach trom.
    Sa mbliadhain naoi gcéad déag trioca sé (1936) thainic báisteach an-trom ar fad. Bhí Cnoc na Sgealab cosamhail le loch mór amháin agus nuair a stop an fhearthainn thug an t-uisce píosaí móra as an gcnoc leis. An lá céadna thainic tuille mór síos le fánaidh an chnuic ag an Abhainn Bhig agus scuab léi go dtí an fhairrge. Scuabadh tuirnipí cabáiste agus eile a bhí ar gach taobh den abhann.
    Sioc. Sa mbliadhain naoi gcéad déag agus dó (1902) thainic sioc an-trom. Thainic sé roimh an Nodlaig agus níor stop sé de go dtí Mí an Aibreáin. Ar an gcéad de Aibreán thoisigh na daoine ag rómhar an talaimh acht is beag a bhí siad in-don a dhéanamh mar bhí an talamh chomh cruaidh sin nuair a bhí trí orlach de'n chré bainte d'á bhárr is nach raibheadar indon tada a dhéanamh leis go dtí coigís
  198. senior member (history)
    3/25/2024 4:39:08 PM
    approved
    Ar an 28adh lá de Mí Deireadh Foghmhair sa mbliadhain naoi gcéad déag fiche ocht bhí lá an bhreágh ann. An tráthnóna sin chuaidh daoine amach ag iasgaireacht. Ní raibh gaoth ar bith ann an uair sin acht ní raibheadar a bhfad amuigh nuair d'éirigh sé. Tháinic sé chomh tapaidh sin nár bh'féidir leis na daoinibh bochta filleadh ar ais. Báidhtheadh deichneabhar aca agus tháinic beirt aca slán. Níor mhair an stoirm acht uair a chluig nó mar sin acht bhí an oiread díoghbháil déanta aici nár misde dhi seasamh ní bfuide.
    Teintreach & Tóirneach
    Ar an 14adh lá de Mhí Meadhon Foghmhuir naoi gcéad déag triocha ceathar (1934) thainic teintreach agus tóirneach chomh tréan is a thainic le ceathracar bliadhan roimhe sin annseo. Thainic an fhearthainn a comh maith. Do marbhuigheadh trí cinn de beithidhigh le fear as Sanacaidh.
  199. senior member (history)
    3/25/2024 4:25:54 PM
    approved
    praiseach beirbhighthe. Ba dheacair é a bheirbhuighadh leis, mar min an gharbh ab 'eadh é. Gheibheadh muinntir Uíbh Ráthaigh a gcuid mine i muileann a bhí i gCarthan in aice le Cathair Saidhbhín.
    B'é an tslighe a dheintí an praiseach ná, sgilléid uisge do bheirbhiú, agus galún mine do chur isteach ann. Leigeadh di bheith ag beirbhiú annsan, agus tar-éis tamall chaithtí muga mine isteach ann agus leantaí de mar sin, go dtí go mbíodh sé in a phraiseach reamhar. D'ithtí annsan é le deoch bláthaighe. Maidir leis an leite bhagdáin, bhíodh sé go h-ana bhlasta, agus cad é an mhaitheas a bhí san mhísleacht do dhuine folláin. Do dhaoine bhreóídhte a bhiodh an leite seo ceapaighthe. In aimsir an droch-shaoghail gheibheadh na daoine tomhas áirighthe praisigh, gach maidin mar congnamh beathuighthe. Bhíodh an praiseach seo le fághail annso in Uíbh Ráthach ins na muilte seo leanas:-
    Muileann Cháthan, míle soir ó Cathair Saidhbhín An Muileann, i Lios, i bparóiste na Faille Móire Máighistir Gaoithe, i bparóiste na Dromoda agus in Átha Tiobraid inaice le Cathair Saidhbhín. Do tugadh málaí mine amach sa bhliain 1884 mar congnamh cothuighthe ar na daoine.
  200. senior member (history)
    3/25/2024 4:18:10 PM
    approved
    ná aon gnó aca dhóíbh, agus cad a' máil liom a ráh ní bhíodh aon "dole" le fághail ag muinntir diomhaoin sa tsaoghal úd, acht leigint dóíbh géilleadh do bhreithe meala an bháis, nó bréíthre salainn na beatha. 'Seadh chun iompódh siad, chuireadh an bhean adhbhar an phocaire - císte beag - ar an mbórd agus chuireadh sí salann ann. Annsan gheibheadh sí bainne, bláthach dar ndóigh, agus chuireadh sí an sóid isteach sa mbainne agus chorruigheadh sí é. Nuair a bhíodh an císte déanta, bhíodh sé chómh buidhe le h-ór le méíd an tsóid. Maidir leis an te, d'órduigheadh an sagart ar an Altóír gan a thuille té do thabhairt do as corcán. Dheinadh na daoine soláthar chitil in áit éígin i gcóir lá an stáisiúin.
    Is amhlaidh a dheinidís an staimpí ná prátaí do sgríobadh ar ghráiteár, nó ar chloich gréine, sin cloch bán neamhcotram in a bhfeadfaí prátaí do sgríobadh air. Nuair a bhíodh na prátaí meilte gheibhtí éadach glan, agus deintí iad d'fhasgadh chun an uisge a bhainnt asta. Chuirtí an t-uisge i gcoimeá agus thuiteadh stailc go bonn an Áruis as. Chuirtí na prátaí ar an mbórd annsan, agus chuirtí beagáínín salainn tríotha. Chuirtí ar an ngreideal annsan é, agus bhíodh sé na staimpí annsan. Ní i gcómhnuidhe a bhíodh an staimpí le fághail, agus prátaí nó praiseach a bhíodh mar breicfeast ag na daoine. B'fhéidir go mbeadh leabaidh maith prátaí curtha ag fear an tighe ar maidean sara mbíodh an
  201. senior member (history)
    3/25/2024 4:07:58 PM
    approved
    Garsún a chuaidh ar scoil agus gan focal beárla aige. Bhí an aibgitir ag teacht dian go leor ar an bhfear mbocht agus is mó leáadh a fuair sé ó'n máistir. Lá dá rabhadar ag gabháil do litir "B" thug an máistir clabhtóg do agus thuit na deora anus ar an leabhar. Ráinig gur thuit ceann mór ar an litir "B." "Dar fia 'máistir," arsan garsún "ach tá "B" báidhte."
  202. senior member (history)
    3/25/2024 4:02:37 PM
    approved
    Nuair abhí ar Slanuighteóir ar an tsaoghal seo bhí na saighdiuirí dhá chuartughadh le É a marbadh. Siubhal sé trasna páirce ann a raibh fear ag cur síl. Thainic an fhuil leis agus lá arna mharach bhí an síol arughad-réid le baint.
    An lá sin bhí na saighdiuirí ar lorg ar Slanuightheóir agus bhí spideóg bheag na suidhe ar toír. D'fiafruigh an Ceannport do'n spideoíg an bhfaca sí fear ar bith ag dul thart.
    Dubhairt an spideog nac dteacaid duine ar bith an bealach seo ó cuiread an síol. Dubhairt an Ceannpuirt leis na fir go rabh siad ar an bhealach contrailte agus pill siad. Tanuic an dreoilin agus gob uibthí (?) agus dubairt "Cuiread an síol indé." "Cuirad an síol inde"
  203. senior member (history)
    3/25/2024 3:56:39 PM
    approved
    Annsan cuid siad trasna na páirce agus fuair siad greim ar ár Slánuightheoír agus ón lá sin go dtí an lá indiu tá an dróilín malluighthe.
  204. anonymous contributor
    3/25/2024 3:26:34 PM
    awaiting decision
    At Tobar Avog, a man of the Kelly’s (Katrina) while ploughing this field, took a far too close to the ‘gentle place’ and immediately bells began to ring. Then the horses dropped dead.
  205. senior member (history)
    3/25/2024 2:48:07 PM
    approved
    Bhí máighistir scoile in Droichead Uí Mhórdha i gCiarraighe timcheall seasga bliadhain ó shoin. Risteárd Mac Cárthaigh ab' ainm do.
    Aon lá amháin bhí sé ag múineadh "Divisions" de's na scoláirí agus bhí aon buachaill amháin ann ná féádfadh é a foghluim. Bhí an máighistir cráidhte a d'iarraidh é achur isteach na cheann ach do theip air glan.
    Sa deire bhí a foidhne ídighthe agus thosnuig sé ar é a bhualadh agus le linn é a bhualadh dubhairt sé mar seo:- "Divisions a mhairbh is a chráidh mo croidhe, Is ní'l Division i bhfarradh agam in ár nó i gcrích, B'fhusa liom an fharraige a theacht ó'n dtuinn Ná division a chur in acrann id' mháinléid cinn.
  206. senior member (history)
    3/25/2024 2:42:10 PM
    approved
    Donn - 61
    Gorm - 80
  207. senior member (history)
    3/25/2024 2:41:42 PM
    approved
    (Sloinnte) (a-baiste)
    Muirceartaig
    Súilleabhain Donnacadha Staic Ó Dómhnaill Mathghamhna Ó Criadhain Gairbhiadh Ó Conchubhair Raghallaig Lubhaing Foghludha Cinnéide Neill Loingsig Breanndán Florence Aibhstín Feardhorcha Deasmhumhan Diarmuid
  208. senior member (history)
    3/25/2024 2:38:09 PM
    approved
    an dtaobh eile den sgéal is olc an rud buadh chómh tábhachtach san a bheith ag na Mic Cárthaigh, ar eagla go n-éireochaidís ró-chomhachtach ar fad."
    N.B.:- Got account of Monastery of Mourne Abbey from several senior pupils of Burnfort School, Mallow, in which their people told them that when Mc Carthy's took Abbey, they stayed in it until it was burned in the year 1642. Murrough of the Burnings that put it on fire. Several gave Murrough of the Burnings as name of man who burned monastery when on his way to Knocknanos.
    (Got Irish account of Barrett's Castle, Old Abbey and Monaparson Battle from Miss B. Power N.T., Burnfort who in turn got it from Mr. Coughlan N.T., Analuntha N.S. Mallow, aged about 40 years).
  209. senior member (history)
    3/25/2024 2:27:40 PM
    approved
    Coimeadann an biadh beó an duine, fé mar a coimeadann an abha líonta an fairrge. Ní dócha go bhfuair aoinne bás fadó de bhárr spunóíge leitean mine buidhe d'ithe, go deimhin cuireadh gach spunóg de "tréimhse déanta a n-anam" leis an méid saoghail a bhí leagaithe amach ar dtúis dóíbh. Tá bearna mhór idir bídh an lae indiu agusbiadh leath chéad bliadhan ó shoin. Ac ar nós an sgéil do caith gach úghdhar léigheinn a cuid litreacha d'foghluim agus sé an sgéal cheádna ag an mbiadh é. B'íad adhbhair chothuighthe na ndaoine fadó ná prátaí iasg leite mine bhuidhe, leite mine coirce, steampaí agus bféidir cistí plúir ag foth dhuine. Ní raibh braon té le fághaíl i rith na bliadhna go dtí go mbéarfadh Oidhche Nodlagh air. Ba aindeis an módh a bhí ag na mná cun té agus cistí plúir do dhéanamh fadó. Is fuirisde cainnt a dhéanamh ach cuimhnigh (?) ná raibh citeal ná corcán té ag aoinne. Is amhlaidh a cómhairidís an méid tigte go mbíodh "lucht na bpiopán" fé'n a ndíon. Nuair a bhíódh bean a' tíghe cun té a dhéanamh cuireadh sí corcán d'uisge glan ar an dteine agus nuair a bhíodh sé beirighthe tógadh sí suas agus leigeadh sí in aice na teine é. Caitheadh sí cuid mhaith té isteach ann agus caitheadh sí spunóg salainn isteach ann leis le h-eagla an deataigh leigeadh in aice na teine é ar feadh ceathramhadh uaire a chluig nó mar sin agus cuireadh sí dá phúnt súicre agus cuid maith bainne isetach ann. Corruigheadh sí le spunóíg é agus bheadh sé ina thé annsan. Ní fheádfhadh muinntir an tighe é go léir d'ól in aon' oihdche amháin, agus d'fhanadh an fuighleach i leath taoibh go maidin ina dhiaidh sin. Maidir leis an arán, bhíodh de bhlas agus a bhí de dheantús chuige. Ar an mbórd a dheinidís na cístí, mar ní bhíodh aon losaid aca
  210. anonymous contributor
    3/25/2024 12:36:42 PM
    awaiting decision
    263
    the bulfinch,the jack-daw, the pigeon,the tail,the wigeon,the wild duck,the mag-pie,the snipe,riotóg ,the hawk,the water hen, swan,lark,swallow, woodcock, the wild geese, curlew,seagulls,the sand lark,the wagtail,wood-pecker,cuckoo.the head-sparrow,the pheasant,the corn-crake,the scald crow.The robin is a small bird with a red breast.She comes to the doors and she eats the crumbs the people throw out to her.It is said that when Our lord was crucified the robin picked the thorns of His head and the blood flowed on his breast.The wren is a small bird with brown feathers .The young boys catch the wren on St.Stephen's Day. The goldfinch is a small bird with yellow wings and a red spot in his head.The yellowhammer is a small bird with brown feathers on its back and its wings are ore of a gold colour.The linnet is a small bird with green feathers and a yellow bill .The blackbird a fairly big bird with black feathers and a yellow bill.The thrush a fairly big bird of a brown colour.The starling is a black bird with white spots.The jack-daw is a big black bird.The pigeon is a big bird and her colour is grey.She builds her nest in an ivy tree and she eats cabbage.The wild duck is a big bird like a tame duck.The mag-pie is a bird of prey and his colour is black and white.The hawk is a bird of prey he kills birds and chickens and his colour is dark brown.The swan is a big bird of a white colour and she lives on small fish.The woodcock is a big brown bird and she lives on heather.The snipe is a small bird and it lives on sections of the earth.
  211. senior member (history)
    3/25/2024 11:29:13 AM
    approved
    Deirtear go bfhuil trí barraillí oír i bhfolach i measc na sleíbhte Bhurren agus go bhfuil £10,000 ins na trí barraillí sin. Dob iad na Lochlannaigh a chuir ann é, de reír an t-seanchais. Aon uair amháin do tháinig sagart ó'n bhFrainnc agus do chuala sé i dtaobh an oír i mBurren. Chuaidh sé go dtí an áit ar mhuin chapaill agus nuair a thaínig sé go dti an poll sa cairraig las sé coinneal agus isteach leis sa pholl. Nuair a bhí sé leath an bhealaigh ins an bpoll do mhúchadh an choinneal -- las an sagart an choinneal uair eile, agus chuaidh sé níos sia isteach sa pholl go dtáinig sé ar trí barraí iarainn. Leím fear isteach tríd na barraí iarainn. Ní raibh sé istich noíméad go dtáinig rud mór éígin ó pholl eile a bhí sa charraig agus d'ith se an fear. Achair nimhe a bhí ann. Do chuir an slagart slabhradh iarainn timchéall na mbarraillí chun
  212. anonymous contributor
    3/25/2024 11:24:17 AM
    awaiting decision
    There was a smithy near the chapel of Keelogues at one time. The smith was Mr. Pat Reilly who is now dead. He was a very good tradesman and farmers came from far and near to have their horses shod by him.
    He was funny and witty and loved to make jokes. He often said in a joking manner that he would turn the anvil on some person who vexed him or disagreed with him. I heard that in old times the people believed the blacksmith could do strange things by changing the position of the anvil. I do not know how they came to believe such a thing. The people still believe the blacksmith is a lucky visitor especially so if he puts "God bless" on a person or thing.
  213. senior member (history)
    3/25/2024 10:38:58 AM
    approved
    Chuaidh mé i bhfolach [?] na pluideanna ach faoi dheire tháinic misneach chugam agus dhearcas amach an fhuinneóig. Ba bheag nár thuit mé as mo sheasam nuair a chonnaic mé an rud a bhí taobh amuigh. Céard a bheodh ann ach gruagach mór millteach agus péire adharc air agus dhá shúil glasa agh lasadh in a cheann agus meigeall fada air. Thosuigh mé ag béiceadh agus tháinic 'chuile dhuine sa teach chugam. Níor fhéad mé labhairt acht thuig siad mé nuair a chonnaiceadar mé ag breathnuigh ar an bhfuinneóig.
    Ceartú Gach bhlian téighim ar mo laetheannta saoire go dtí teach m'uncail. Bhíodh mo croidhe ag preabadh le faitchíos. Millteach, millteach. Níor fhéadh mé labhairth. Taobh amuigh de'n fhuinneóig.
  214. senior member (history)
    3/25/2024 10:32:27 AM
    approved
    (III)
    If I die tomorrow I'll it be bequeathed
    To bury me in a public house underneath the table When I'll hear the Quarts and the Glasses and they draining I think that more melodies than the Cuckoo and she speaking (Mrs McCarthy of Corhumeengar (Ceathrú-Mhín-Gearr) told me she heard this song being sung 60 years ago this Shrove at her brother's wedding in Kilkanah (pronounced Cill-Chiana). There is a Cillín in this village) Although 81 years of age she has very little Irish and she explains that this was due to the fact of her schooling in the convent Kenmare and also to the prejudice against the language. Her parents used Irish in discussing private affairs but never addressed the family in the language. Although she was a noted singer in her day her knowledge of Irish songs is confined to the one example overleaf some of which she had very crudely as well be (?) seen from the English version which she gave fluently. All her other songs are confined to ballads learned from ballad sheets which her father(?) bought at the fairs in Kenmare)
  215. senior member (history)
    3/25/2024 10:23:41 AM
    approved
    Fé'n dtuaidh atá comhnaidhe orm acht téighim ar mo laethannta saoire gach bhlian go dtí teach m'uncail atá in a comhnaidhe sa mbaile mór. Chuaidh mé ann anuraidh mar ia gnáthach liom agus bhí árd-saoire agam ann. 'Chuile oidhche bailigheadh na comhursana isteach agus bhíodh mo chroidhe ag preabadh ag éisteacht leo ag cainnt ar thaidhbhsí agus ar na daoine maithe.
    Oidhche amháin d'úisigh torann taobh amuigh de'n fhuinneóig mé. Oidhche gealaighe a bhí ann agus bhí sé beagnach comh geal leis an lá. Bhí an gealach díreach ar aghaidh an fuinneóige agus bhí an seomra comh geal is dá mbeadh solus ann.
  216. senior member (history)
    3/25/2024 10:21:17 AM
    approved
    (I)
    Nuair a raghadsa tigh a tabhairne
    Olfaidh mé mo dhóthain Leannann mó bhean mé agus deineann sí seo dhíom An dá riaghail a chuirfead í agus ní leanfad níosa mhó í Agus beidh bean eile agam gac baile beag do geobaidh mé (II) Díolfad-sa mo háta mo chosóg is mo léine Is beid mé an Showman ar costaí na h-Éireann Níl aon tigh tabhairne na caraiste comhail le h-Éirinn A's olfaidh mé ............................ (III) Má gheobadh-sa bás amáireach fágaim 'em h-udhacht mé Cur idtig a' tabhairne go sásta fé bfurma Mar chloisim ceól am chaint agus na cuagarnaí á bhualad Ba bhinne liom an glór san na Ceól binn na cuaiche English Version (I) When I go to a public house I drink both night an day there My wife she follows me and let me to vexation To the dickens now I pitch her (?) and no longer will I please her I'll have a purty girl in every town I face to (II) I'll sell my old hat my coat and my waistcoat And I'll travel round the world my wages to earn There's not a public house all round the nation but I'll drink drink a health o' peace to the company round the table.
  217. senior member (history)
    3/25/2024 10:11:59 AM
    approved
    'na bhéal, bhéadh cead aige iad a choinneál. Bíonn na buachailli ag briseadh cabáiste freisin. Seo cluiche eile a bhíonns gá n-imirt. Bíonn trí fó-cupáin leagtha ar an mbord agus bíonn créafóg i ceann amháin, uisce glan i ceann eile agus uisce salach ins an ceann eile. Cuirtear púicín ar duine annsin agus má cuireann sé a lámh ins an créafóg, geobhfhaidh sé bás i rith na bliadhna agus má chuireann sé a láimh ins an uisce glan pósfar é i rith na bliadhna agus má chuireann sé a lámh ins an uisce salach, rachaidh sé thar sáile i rith na bliadhna.
    Bíonn Oidhche Nodlag ar an 24adh de Mí na Nodlag ins an áit seo agus tagann San Nioclas an oidhche sin.
  218. senior member (history)
    3/25/2024 10:05:19 AM
    approved
    (I)
    Nuair a raghadhsa tigh a' tábhairne
    Ólfaidh mé do dhóíthin Banann mo bhean mé agus deineann sí seo dhíom Don diabhal a chuirfead í is ní leanfad niosa a mhó í Agus beadh bean eile agam gach baile beag do geobhadh mé 'gus geobham arís an crúiscín a's bíodh sé lán. (II) Díólfad-sa mo hata mo chosóg (chasóg) is mo léine Is beidh mé ar sheoladh ar chóstaíbh na h-Éireann Níl aon tigh tabhairne ná caráiste cómhail (?) le h-Éirinn As ólfaidh mé .................. 'gus geobam arís srl.
  219. senior member (history)
    3/25/2024 10:04:44 AM
    approved
    (I)
    Nuair a raghadhsa tigh a' tábhairne
    Ólfaidh mé do dhóíthin Banann mo bhean mé agus deineann sí seo dhíom Don diabhal a chuirfead í is ní leanfad niosa a mhó í Agus beadh bean eile agam gach baile beag do geobhadh mé 'gus geobham arís an crúiscín a's bíodh sé lán. (II) Díólfad-sa mo hata mo chosóg (chasóg) is mo léine Is beidh mé ar sheoladh ar chóstaíbh na h-Éireann Níl aon tigh tabhairne ná caráiste cómhail (?) le h-Éirinn As ólfaidh mé .................. 'gus geobam arí srl.
  220. senior member (history)
    3/25/2024 8:56:48 AM
    approved
    Chuaidh go leór daoine as an mbaile seo go Meiriocá sa t-sean-aimsear acht is beag díobh a thainic abhaile arís. Níl aon choill ann anois. Tá an chuid is mó de'n talamh sléibhtúil agus an talamh nach bhfuil tá sé measardha maith.
    Ní'l aon loch nó abhainn ann.
  221. senior member (history)
    3/25/2024 8:54:45 AM
    approved
    Túr Glas go Sraith agus arais arís.
    3. Bhí fear eile in a chomhnuidhe in aice le Inbhear agus nuair a bhí sé ag báthadh snámh sé ceithre nó cúig míle. Fir ag obair le corrán Bhí fear in a chomhnuidhe in ÁittigCon[áin] agus sé an t-ainm a bhí air Peadar Ó Catháin ghearradh sé ceithre sgór stoc coirce le corrán sa lá. Fir ag obair le speal Bhí fear in a chomhnuidhe i dTúr Glas agus sé an t-ainm a bhí air Seán Bairéad. Bhí sé an mhaith ag obair le speal agus ní raibh acht aon fhear amháin a dfhéadfadh é a bhuaileadh agus sé an t-ainm a bhí air Séan ó Búrca. Rinnceóirí maithe Bhí fear in a chomhnuidhe i nDuimhic Earc darbh ainm dó Pádra[ig] Mathgamhain. Bhí fear eile darbh ainm dhó Pádraig Mac Aongusa bhíodar ag rinnce ar bord i mBéal an Mhuirthid
  222. senior member (history)
    3/25/2024 8:49:02 AM
    approved
    darbh ainm dó Tomás Ó Catharmhaigh rith sé tuairim dhá mhíle dhéag agus coinnigh sé le chapall.
    Fir Siubhal 1. D'fhág Seán Ó Murchadha AitTighConáin agus shiubhal sé go Caislean an Bharraig agus arais arís. 2. Bhí fear eile i dTúr Glas agus chuaidh sé go Béal an Átha le muc agus bhí sé sa mbaile arís roimh dul faoi do'n ghréin agus an muc leis arís. Fir Léime Bhí beirt fhear in a chomhnuidhe i Mhuingthin darbh ainm dóibh Micheál agus Pádraig Ó Murchadha chuireadar capall in a sheasamh sa bpáirc agus léimeadar thairis. Fir Snámha 1. Bhí fear in a chomhnuidhe i nGreannFuill darbh ainm dhó Aodh Mac Cacharmhaigh. Shnámh sé ó Crocán a líne go h-Inbhear. 2. Bhí fear eile i dTur Glas darbh ainm do Micheál Ó Cinnéidig. Shnámh sé ó
  223. senior member (history)
    3/25/2024 8:43:37 AM
    approved
    Bhí go leór fir láidre ins an gceanntar seo fadó
    Fir láidre 1. Bhí fear láidir in a chomhnuidhe i nDubhloch darbh ainm dó Éamonn Bairéad agus do bhuail sé dhá fhear déag. Annsin chuaidh sé abhaile gan lot nó gearradh ar bith air. 2. Bhí fear darbh ainm dó Pádra[ig] Ó Mangán ó Imeall Beag agus d'iomchuir sé sé céad meadhachain ar a dhruim. Fir ag tógáil clocha troma. 1. Bhí fear láidir taobh istigh de Mhuirthidh a bhí in don clocha móra troma a thógáil agus chaith sé é cúpla slat agus ní raibh fear eile a raibh in don é a dhéanamh. 2. Bhí fear eile in a chomhnuidhe in ÁitTighConáin darbh ainm dó Mártan Ó Murchadha agus bhí sé go maith ag togáil cloca troma. Fir Reatha Bhí fear in a chomhnuidhe in nGreannF[..]
  224. senior member (history)
    3/25/2024 8:38:20 AM
    approved
    An Spéar
    Comharthaí = Nuair atá an spéar sa taobh tiar a ndeas dearg nuair atá an ghrían ag dul faoi is comhartha aimsear bhreagh é. Ní maith an comhartha spéar scadáin a bheith ann mar béidh fearthainn againn cinnte. Má tá an spéar an gorm ar fad agus an t-aer fuair béidh an oidhe ag cur seaca. An Ghrían Nuair a bhíonn an grían dearg nuair a bhíonn sé ag dul faoi is comhartha uair mhaith, te é. Nuair a bhíonn fáinne a c-aor[?] taobh de'n ngréin is comhartha aimsear stoirimeamhail ceathach é. An Ghealach Nuair atá fáinne thart ar an ngealach bionn stoirm againn an lá in a dhiaidh sin. Má tá an fáinne ana-mhór ar fad deir na daoine go bhfuil an fhearthainn i bhfad uainn. Más rud é go bhfuil aimsear mhaith againn nuair a thigeas an ghealach ur mairfhidh an aimsear sin go mbéidh ceathramh nó leath de'n ngeal-
  225. senior member (history)
    3/25/2024 8:08:54 AM
    approved
    arsa Concubhar Scannrughadh an Rí agus cailleadh é. D'imthigh luct freastail an Ríogh le faitchíos agus ba ghearr go raibh an áit ar fad ag Concubhar agus d'fhan sé féin agus a mháthair idteach an Ríogh
  226. senior member (history)
    3/25/2024 8:08:42 AM
    approved
    an fathach buille air agus bhris sé a dhruim. "Cé an chiall duit sin a dhéanamh?" arsa Concubhar ach brisfidh mise do druim-se mar bhris tú druim mo chapaill". Bhuail sé buille ar an bhfathach agus leag sé é. Bí sé annsin agus ní raibh sé indon eirighe. Thosuigh Concubhar ag réabadh anuas na sglataí arís agus nuair bhí a sháith aige chuaidh sé anonn chuig an bhfatach agus chuir sé an méid sglátaí a bhí aige ar dhruim an fhathaigh agus thiomáin sé abhaile chuig teach an Riogh é.
    Nuair chonnaic na daoine ag teacht tríd an mbaile mór iad bhíodar ar fad ag rith isteach ins na tighthibh le faitchíos rómpa. Nuair chonnaic an Rí iad tháinig an-fhaitchíos air "Ó" ar seisean tuige nac ar an gcapall a chuir tú an t-ualach agus gan bacadh leis an bhfathach? "Bris sé druim mo chapaill le buille acht rinne mise an cleas céadna leis agus déanfaidh sé mise cuile lá feasta in áit an sean-chapaill. B' fhurusta é do mharbhadh go deimhin"
  227. senior member (history)
    3/25/2024 8:08:29 AM
    approved
    Tháinig sé ar ais agus isteach leis chuig an Righ. "Tá báisteach ag teacht anuas idtigh mo mháthair agus caithfidh tú sglátaí a fáil domsa le cur air" "Cá bhfuigheadh mise sglátaí duit?" ars an Rí "Is cuma liom" arsa Concubhar ach caithfidh mise iad dfháil.
    Chuaidh an Rí chuig an sean-fhear glic arís agus d'innis sé a sgéal dó. "Tá teach ina leithead seo d'áit agus tá fathach ina chomhnaidhe ann agus níl duine ar bith beo indon an ceann is fearr fáil air. Abair leis dul go dtí an teach sin agus na sglátaí bhaint de". Nuair chuaidh an Rí abhaile dubhairt sé le Concubhar dul go dtí a leithead seo de theach agus go bhfuigheadh sé a sháith sglátaí D'imthigh Concubhar leis go dtáinig sé go dtí an teach. Thosuigh sé ag reabadh anuas na sglátaí. Ba ghearr go dtáinig an fathach mór amach. "Céard tá tú ag déanamh annsin?" ars an fathach leis "Nach cuma leat" arsa Concubhar. Thosuigh an bheirt ag troid Bhí capall ag Concubhar agus bhuail
  228. senior member (history)
    3/25/2024 8:08:17 AM
    approved
    tarbh. Annsin chuir sé rópa tart faoi [?] mhuinéal an tairbh. Tharraing sé geagán den chrann agus thiomáin sé roimhe é go dtainig sé go teach an Ríogh.
    Nuair chonnaich an Rí ag teacht é rith sé suas an staighre le faitchíos roimhe. Thiomáin Concubhar an tarbh isteach igceann de na stáblaí agus chuaidh sé isteach chuig an Righ agus suas an staighre go dtí é. "Gabh amach anois tá an tarbh amuigh sa stábla agus ba mhillteach an obair é do thabhairt liom" Ní raibh fhios ag an Rí céard do dhéanfadh sé annsin mar cheap go marbhóchadh an tarbh Concubhar. "O" ar seisean má tá sé chomh millteach sin níl aon graithe agam dó caithfidh tú é a fáil ins an áit chéadna arís" "Is aisteach an duine tú" arsa Concubhar agus an meid oibre a bí agamsa go gcaithfidh mé dul ar ais arís leis" "Níl gnó ar bith agamsa dó tá sé ró-mhillteach D'imthigh Concubhar agus dfhág sé an tarbh ins an áit chéadna arís
  229. senior member (history)
    3/25/2024 8:08:06 AM
    approved
    a n-abrochadh sé leis imteacht.
    Faoi dheireadh chuala an Rí go raibh sean-fhear glic ina chomhnaidhe sa ngleann Chuaidh sé chuige agus d'innis sé a sgéal dó. "Nuair a rachas tú abhaile" ars an sean-fhear abair leis go gcaithfidh sé dul go dtí a leithead seo do choill agus an tarbh atá innti a thabhairt abhaile chugat. níl duine ar bith beo indon a imtheacht ón tarbh sin agus go dearbhtha marbhochaidh sé é" Chuaidh an Rí abhaile agus labhair sé le Concubhair. "Imthigh leat go dtí a leithéad seo de choill" ars eisean leis agus tabhair an tarbh atá innti chugam" Déanfaidh sin arsa Concubhar agus d'imthigh sé leis go dtáinig sé go dtí an choill ina raibh an tarbh. Nuair chuaidh sé isteach sa gcoill ba ghearr go dtáinig an tarbh chuige ag búireadh. Rith Concubhar anonn chuige agus bhuail sé le smaicthín é ach níor chuir an tarbh fe deara é. Buail sé arís é ach níor chuir sin aon faitcíos air. Bhuail sé arís é agus leis an tríomhadh buille leag sé an
  230. senior member (history)
    3/25/2024 8:07:51 AM
    approved
    gcaorac eile abhí sa bpáirc mar bhí an Rí ag tabhairt féir inaisge do na daoine bocta.
    An tráthnóna sin bhí an Rí ag siubhal amach. Chonnaic sé Concubhar agus cheap sé amac gur fear maith láidir abhí ann D'iarr an Rí air teacht ar aimsir aige agus go dtiubradh sé páighe maith dó. "Tá go maith" arsa Concubhar "act má táim ag fanacht annso caithfidh mé mo mháthair a thabhairt liom mar níl aon duine eile sa mbaile leithi agus b'féidir go mbeidh tú indon teach beag a thabhairt dúinn freisin" "Déanfaidh sin" ars an Rí "cuir fios uirthi agus beidh áit agam dí" D'imthigh Concubhar abhaile agus thug sé a mháthair leis go Baile Átha Cliath Fuair sé an teach dó fein is a mháthair Caith sé tamall maith ag obair don Rígh agus ba ghearr go raibh sé chomh mór le fathach. Bí faitchíos ar an Rí roimhe agus ní raibh fhios aige cé an chaoi
  231. senior member (history)
    3/25/2024 8:07:41 AM
    approved
    sé ar a mháthair agus ars seisean leithi "Beidh mise ag dul go Baile Átha Cliath imbárach a mháthair "Arae a stóir Cé mbitheá ag dul?" ars an mháthair "Níl aon mhait duit ann anois" ars seisean "mar chuala mé indiú go bhfuighidh mé féar inaisge inBaile Átha Cliath.
    An lá indiaidh sin d'eirigh Concubhar go moch. Thug sé leis an dá chaora ceann faoi gach ascaill aige. Stad ní dhearna sé go ndeacha sé isteach ibpáirc an Riogh. Ní raibh sé ibhfad istigh ann nuair chuala sé na cluig ag buaileadh. Bí iongnadh mór air faoi sin. "Tuige bhfuil na cluig ag buaileadh?" arsa Concubhar le fear a tháinig chuige. "O" ars an fear. Tá an Rí ar tí phósadh agus duine ar bith abhfuil dá chaora sa domhan aige tá sé ag marbadh cinn aca don righ." "An mar sin tá sé?" ars Concubhar agus mharbhuigh sé ceann de na caoirigh don rígh agus chuir sé an ceann eile imeasg na
  232. senior member (history)
    3/25/2024 8:07:31 AM
    approved
    Concubair an Dá Chaora
    Bhí fear ann fadó. I gConamara abhí sé ina chomhnaidhe. Concubhar a bhí mar ainm air. Bí sé féin agus a mháthair ina chomhnaidhe idteach beag faoi bhun cnuic. Bhíodar an-bhocht Ní raibh de stoc aca ach dá chaora Bhí Concubhar amuigh lá ag faire ar an dá chaora abhí ag piocadh ar dá thaobh an bhóthair. Ba ghearr go bhfaca sé fear ag teact chuige ag marcaigheacht ar chapall. "Céard tá tú ag déanamh annsin" ar sé le Concubhar "Táim ag faire ar an dá chaora seo go n-íosfaidh siad greim" arsa Concubhar. 'Ó is mór an t-amadán thú" ars seisean "Dá mbitheá ibPáirc an Ríogh imBaile-Átha Cliath gheobhfadh tú féar in-aisge" "Más mar sin é" ars Concubhar "Racaidh mé ann imbárach"
    Nuair a chuaidh sé abhaile ghlaoidh
  233. senior member (history)
    3/25/2024 2:08:39 AM
    approved
    Wheaten straw was made as a fire under the griddle and then the cake was laid on the griddle and baked.
    It was very tough but they could not purchase any other bread. They ate it with their own homemade butter. There was no tea imported into this country in olden times but they were a stronger race of people without it. They ate special food at different times of the year. One Easter Sunday they ate eggs at every meal. During Lent they ate nothing but dry bread, and whey, + they used no eggs. Then they made a feast of eggs on Easter Sunday. On Shrove Tuesday they had a feast of pancakes which they made on their griddles. On Caulcannon night they ate food called Caulcannon. This consisted of potatoes, onions, and cream but it was generally once a year they ate meat.
  234. senior member (history)
    3/25/2024 2:06:53 AM
    approved
    bot-fire into their garden and used to bring one coal in their houses so that they would have a good crop. Hallows Eve On Halloween long ago the old people used to make a pot of caulcannon for the supper. Then the youngsters used to go ducking for apples in a bath. They make a cake also and they put a ring in it and they say that the one that would get the ring would be the first that would get married. The girls used to go out in the cabbage garden and close their eyes and used to pull the first head of cabbage that they would come up to and they say that the one that would get a bad head would get a bad man. It was also an old custom that the boys used to gather and go in to their neighbors cabbage and
  235. senior member (history)
    3/25/2024 1:41:56 AM
    approved
    Colcannon was made long ago and is made yet in many farmer's houses. It is made from new potatoes. First the potatoes are washed, and then peeled before they are boiled. Spring water is put on them when they are left to boil, and when they are boiled the water is taken off them. Salt is put on them,and then they are bruised with a small wooden beetle. When they are bruised enough milk is mixed through them. It can be taken with butter or with anything you wish.
  236. senior member (history)
    3/25/2024 12:43:48 AM
    approved
    Sir- Right now there is probably no more patriotic service one can render the country, than learning how and what to cook. According to Mr. Kennedy, T.D., speaking at a meeting in Co. Westmeath, we are "miles behind other countries . . . ." so far behind, that the men folk are shying at the marriage mart! Refusing to change their state of single blessedness just because the women can't cook . . . . and why? Those who haven't had the opportunity of following a Domestic Science course, try to gain some knowledge of the subject from the daily papers, and heaven help them!
    Much publicity has been given to Miss Keating's trip to America to supervise the preparation of a "typical" Irish menu for St. Patrick's Day. Seemingly one must be prepared to spend at least twenty-four hours in the kitchen, and another twenty-four shopping. What Irish household would serve such a menu? How many of the required ingredients are available in Ireland, and how many of them are Irish produced? This was to be a menu reminiscent of Ireland; one that would bring nostalgic memories of the "ould country" to the exile. The use of white wine, marigold leaves (save the mark!) juniper berries (out of season) dried pea pods (even if available), can hardly be considered as ordinary aids to true Irish cookery. Permitting the Dublin Bay prawns as prescribed - though how much simpler and more effective if they had been served on a spray of fresh clover, instead of congealed aspic jelly - we pass on to the "Golden Vale Soup." This entails the purchase of varied meat bones, and a chicken's liver. Not to mention non-seasonal vegetables, such as celery, marrows, and parsnips. Where too are we to find the saffron, carmel, and leaves of marigold? Are we to plan for St. Patrick's Day meals in far back May and June, when planting a garden? Labasheeda . . . . Why a duck with the salmon, chicken and ham? The Crataloe item! Must we, like Noah, count guests and mushrooms two by two? The "Tara Salad" is quit
  237. senior member (history)
    3/25/2024 12:03:26 AM
    approved
    amháin acu leis " Ná bí amuigh an t-am san aon oidhche agus ná téigh ag imirt cártaí a thuille. Má glacfhaidh tú mo cómhairle thabharfadh ór duit ach muna glacfaidh tú é beidh tú marbh an lá seo chúghainn. Chuaidh an fear abhaile agus bhí faithchíos mór air. Ní dheacaidh sé amach ar feadh cúpla seachtmhaine acht ní fhéadfadh sé fanamhaint istigh. Oidhche amháin chuaidh sé go dtí an teach chéadhna. Nuair a bhí sé ag teacht abhaile casadh an fiadhach arís air. Bhí féidhre sciathán ar gach capall agus thosnuigh siad á bualadh go raibh siad arís ar an dteach ina raibh sé ar chuairt. Ar maidean chonnaic na daoine é amuigh ag an ndoras agus é marbh.
  238. anonymous contributor
    3/24/2024 11:42:24 PM
    awaiting decision
    Tá ceithre céardchain san paróiste seo. Tá siad suidhte I Lios-a-Phúca, i gCúleanaig, i Chúl Gobhnait agus i gCill-Locháin.
    Tá an ceardcha i Chill-Locháin in aice le h-abhainn na Gheadhaighe. Ceann tuighe atá ar chuid acha , agus iarann ar an gcuid eile acha. Builg mór atá i ngach céardchain. Cuireann na gaibhne cruidhte fé chapaill agus asail. Deineann siad píchí, sluaisde, tuaghanna agus ráimhíní do dheisiú. Tá cloch mór in aice le h-abhainn na Gheadhaighe, agus poll mór na' lár, agus is ar an gcloich san a cuireann an gabha atá na chómhnuidhe ann buinn ar rothaibh . Bhí a lán gaibhne san áit seo fadó. Siad na h-ainmneacha a bhí ortha na:- Tadhg Gabha agus Tomhás Gabha a bhí na gComhnuidhe i Drom-Locháin. Diarmuid Ó Dúghbhaill a bhí na chómhnuidhe i gCúleanaigh. Fadó deintí casúir as na blúirí dearga d'imtheóchadh de'n inneóin. Déineadh na gaibhne fadó an inneóin agus an builg as píosa iarrain. Bíonn alán úirlisí ag an ngabhainn, chuir i gcás builg, inneóin, tuagh
  239. senior member (history)
    3/24/2024 11:01:26 PM
    approved
    Lá amháin bhí Oscar Mac Aisin amuigh ag seilg. Chuaidh sé píosa fada ar siubhal ó na bhaile féin
  240. anonymous contributor
    3/24/2024 10:50:34 PM
    awaiting decision
    Bhí fear ann uair agus Pádraig saidhbhir a b'ainm do. Do bhíodh a lán tínncéirí ag teacht cuige.
    Do bhí botháinín beag acu ar an dtaobh eile de thig Pádraig saidhbhir. Do bhídís ag goid agus ag troid mar gheall ar na rudaí a ghoidfidís uaidh. Fé dheire chuaidh Pádraig go dtí na gárdaí agus d'innis sé an sgéal dóibh. Do thánadar go dtí na tinncéirí agus dubhradar cad na thaobh gur ghoideadar na rudaí ó Pádraig agus dubhradar mar ní tabharfhadh sé aon rud dúinn agus bíonn ocras orainn. Dubhairt na gárdaí ansan cad na-thaobh ná théigheann sibh ag obair agus bheith saidhbhir mar Pádraig. Dubhairt duine de's na tínncéirí
  241. anonymous contributor
    3/24/2024 10:39:27 PM
    awaiting decision
    Bhí fear i na comhnaidhe ar an Garbh-Ros am amháin. Oidhche amhain tháinic fear isteach ag iarraidh air gabhail chuig a teach fhéin no go rabh a bhó tinn agus go rabh sé fhéin ag gabhail chuig bhainfheis. Déirigh an fear agus chuaidh sé leis. Nuair a bhí siad tamall i na suidhe déirigh fear an toighe agus chuaidh sé go dtí an bhainfheis.
    Suidhe an fear eile ag coimheadh na bó. Bhí sé ghá choimheadh tamall nuair a tháinig girrfiadh isteach ar an doras agus chuaidh sí ag tarraingt bainne as an bhó, déirigh an fear agus cuir sé i amach. Táinig sí isteach ath-uair agus chuir sé carr ar an fhear. Chait an fear fód uirthí gur chuir sé amach í. Tháinig sí isteach an tríomhadh uair. Rug an fear ar a ghuna agus chuir sé píosa sé-phiginn isteach ann. Sgaoil sé an t-urchar agus bhuail sé an girrfiadh agus ar an bhomaithe d’éirigh sí suas i n-a bhean.
  242. anonymous contributor
    3/24/2024 10:25:13 PM
    awaiting decision
    the second and a ring in the third
    Players who are blindfolded place a hand in a saucer. If if is the water theyll cross the sea, if it is the ring theyll be married and if it is the clay theyll die soon.
    3) People buy a brack for the night called a Hallow Een brack. This contains a ring, a cross, a pea, and a bean; The one who gets the ring will be married first the one who gets the cross will die first. Whoever gets the pea will be rich and whoever gets the bean will be poor. 4) Colcannon - a dish of mashed potatoes milk butter pepper salt and onions is made for this night. The same articles as in the brack are put in it with the same meaning. ALL SOULS NIGHT 1) On All Souls Night people light candles in the house for the dead and leave them burn out. The door is not locked that night as the dead of the house are supposed to come
  243. senior member (history)
    3/24/2024 10:10:21 PM
    approved
    in the ashes and taken with salt and buttermilk, or if they could afford the oaten meal, they took porridge or stirabout again for the supper.
    Even after tea was introduced, it was used only in very small quantities, from one to two ounces lasting a week. The bread was mostly made of oaten meal and was spared only as a rule to the head of the house at breakfast time. Small quantities of flour were used with potatoes to make potato-bread and boxty. The meat used sparingly at dinner was raised on the home farm, as well also the vegetables which were eaten sumptuously. Nettles, even, were often cut up finely and mixed through the colcannon or boiled and cooked with butter as a course for the dinner.
    The bread was baked on a grid-iron beside the fire. The grid-iron is still in use for locals still make wheaten-bread. At marriages, christenings and on the occasions of certain
  244. senior member (history)
    3/24/2024 10:02:23 PM
    approved
    anything else. The price per pound was 5d or 6d and there was far more bacon used than at the present time. Nine out of ten of the farmers in our district did not eat bacon this two years only at Christmas owing to the high price and want of money. The price of the milk at the creameries being so small that they used their own butter and did not buy that stuff called "Irish bacon".
    As the way it was cured now you could not buy much of a quantity in the Summer even if you had the money because it would go bad before being used. There were more salt herrings eaten thirty years ago than at the present time. Supper was generally at eight o'clock at night. Colcannon (Mashed potatoes) was used at Halloween. Eggs were eaten at Easter and the youths ate their "Cludog" where a number of them assembled in some field. I do not know when tea was introduced into the district. It came to be used twice daily over seventy years ago in most of the houses in this district. Tea used to be brought to the men in the fields in porringers. Boals were used before cups, and before porringers became common noggans were used. A noggan was
  245. senior member (history)
    3/24/2024 10:00:47 PM
    approved
    1. Chuaidh mé suas an boitrín agus táinig mé anuas an boitrín agus thug mé an boitrín ar mo druim liom?
    Frg:- Dréimread. 2. Cosa fada guailí árda, cloigeann beag gan aon t-suil? Frg:- Tlú. 3. Fear beag dubh agus a theac ar a dhruim aige. Frg:- Seilmide. 4. Cupainín suc sác, a bhéal faoi agus a tiun anáirde? Frg:- Báirneach. 5. Teach mór óir é, choinnleoir óir é, tomhais go beó é, ná scaoil thart é. Frg:- Flaneas. 6. Bhreagnuigh mé amach tré fuinneóg mo shean athair agus chonnaic mé an rud marbh ag iomcar rud beó. Frg:- Bádh.
  246. senior member (history)
    3/24/2024 10:00:29 PM
    approved
    anything else. The price per pound was 5d or 6d and there was far more bacon used than at the present time. Nine out of ten of the farmers in our district did not eat bacon this two years only at Christmas owing to the high price and want of money. The price of the milk at the creameries being so small that they used their own butter and did not buy that stuff called "Irish bacon".
    As the way it was cured now you could not buy much of a quantity in the Summer even of you had the money because it would go bad before being used. There were more salt herrings eaten thirty years ago than at the present time. Supper was generally at eight o'clock at night. Colcannon (Mashed potatoes) was used at Halloween. Eggs were eaten at Easter and the youths ate their "Cludog" where a number of them assembled in some field. I do not know when tea was introduced into the district. It came to be used twice daily over seventy years ago in most of the houses in this district. Tea used to be brought to the men in the fields in porringers. Boals were used before cups, and before porringers became common noggans were used. A noggan was
  247. senior member (history)
    3/24/2024 9:59:04 PM
    approved
    and a "mescan" of butter and a pale of sweet milk and give to each man a liberal supply.
    The kind of bread mostly in use then was oaten bread and wheaten bread same as now. The three pound loaf then was only 6d in price and the flour was not near so dear. At the present time there is more rough bread baked than seventy years ago and the labouring class are rebelling and will not eat wheaten bread. Only on last Tuesday at the market house in Ballyjamesduff a farmer complained openly that his workmen flung the wheaten bread in his face and would not take it any more. Cow meat was not eaten often only at Christmas although there were four butchers in the town of Ballyjamesduff eighty years ago but bacon was used on a pretty large scale in the farming district fresh and salt pork. My grand-mother bought and killed a pig every month from May to November and sold it at home and at the Market where several people carried on the same business as none of the shop-keepers stocked it. That is about eighty-four years ago. There was no license then for selling bacon or
  248. anonymous contributor
    3/24/2024 9:42:28 PM
    awaiting decision
    Easter Sunday. It has always been the custom for people in Ireland break a number of eggs on this day, each person trying to outdo the other in the number consumed by him.
    Xmas Eve. The people indulge in currant bread + plum pudding, goose or turkey roasted. Shrove Tuesday. Pan cakes are made - Cakes made from flour milk and eggs beaten together. November Eve. Colcannon is made - potatoes peeled, boiled and mashed Sometimes with green cooked cabbage. Milk butter salt pepper & onions.
  249. anonymous contributor
    3/24/2024 9:33:47 PM
    awaiting decision
    On the ocean that hollow the rocks where ye dwell,
    A shadowy land has appeared, as they tell; Men thought it a region of sunshine and rest, And they called Hy-Brasail, the isle of the blest. From year unto year on the ocean's blue rim, The beautiful spectre showed lovely and dim, The golden cloud curtained the deep where it lay. And it looked like an Eden away far away! A peasant who heard of the wonderful tale, In the breeze of the Orient loosened his sail; From Ara, the Holy, Hy-Brasail was blest. He heard not the voices that called from the shore, He heard not the rising wind's menacing roar; Home, kindred and safety he left on that day, And he sped to Hy-Brasail, away far away! Morn arose on the deep, and that shadowy isle, O'er the rim of distance, reflected its smile; Noon burned on the wave, and shadowy shore. Looked lovely, but distant and faint as before; Lone evening came down on the wanderer's track, And to Ara again he looked timidly back;
  250. senior member (history)
    3/24/2024 9:06:00 PM
    approved
    In olden times people took four meals each day. Their chief foods were potatoes and oatmeal. They rose at four o'clock in the morning and in the Summer they always had a half day's work done before their breakfast. In the Winter they used to take a long walk before their breakfast.
    The breakfast consisted of porridge and butter-milk which they took at eight o'clock. They had their dinner of colcannon at twelve o'clock. In the Summer when the men were reaping the women brought out the colcannon on a dish to them. They had another meal at four o'clock in the evening which consisted of boxty and milk. Only the old women took tea. Everybody had tea at Christmas which was bought in ounces. Then they had their supper of porridge at night. Every two used to drink from wooden vessels called noggins. When they were eating they used to sit
  251. senior member (history)
    3/24/2024 8:35:56 PM
    approved
    The people used to eat three meals daily long ago. They used to work about three hours before breakfast. Their breakfast consisted of oaten porridge and buttermilk. They used to eat it out of wooden mugs called noggins. During harvest time the women would bring it out to the men in the field in a pig pail, that meal would be eaten about half past eight. They would eat their dinner about one o'clock. During the harvest time that meal would also be brought out to the field to them. That meal consisted of butter, colcannon and oaten bread. The colcannon would be in a big pail. A hole in the center would be filled with butter. They would all get around it and eat it with spoons. The spoons were the same as the are at the present day.
    They would have more porridge again when the day's work would be completed. The working people would get meat on a Sunday. It was generally salted. They used to get cabbage an odd day during the week On hallow eve night there would be boxty made. The potatoes were first peeled and next grated. Then they would be mixed with flour and baked.
  252. senior member (history)
    3/24/2024 8:32:13 PM
    approved
    They would fast all hallow eve day. On Shrove Tuesday all the people used to eat pancakes. Sometimes they might eat potatoes and buttermilk before they would go to bed. About 60 years ago tea was first used in this district. The vessels used were big wooden mugs called noggins with two iron hoops around them. The hoops were kept shining. The oaten bread used to be mixed with water and left standing against the kettle before the fire to bake. Sometimes there would be three sods put standing on top of each other and the cake would be standing against them. More of it would be baked on the griddle.
  253. senior member (history)
    3/24/2024 8:22:43 PM
    approved
    Shrove Tuesday.
    Shrove Tuesday falls on the Tuesday before Ash Wednesday which is the first day of Lent.
    The Sunday, Monday and Tuesday before Ash Wednesday is called the season of Shrove and during that time it is a custom among the people to have great feasting and merriment, dances and parties are held, and above all marriages take place. The reason being that from Ash Wednesday to Easter Sunday which is the seven weeks of Lent people abstain from all luxuries and merriment. On Shrove Tuesday night, it is an old custom to have pancakes for tea and a ring is put in one of them, which means that the person who gets the ring will be married soon and it is also a custom to toss pancakes on that night. In Ireland when flour was not plentiful the people used to make colcannon which consisted of boiled potatoes, mashed and green curley kale cabbage also boiled and mixed with the
  254. senior member (history)
    3/24/2024 8:01:04 PM
    approved
    OÍDCHE NODLAG
    Dia do bheatha idir asal is damh gan riar
    Is Dia do bheatha id' leanbh, id' fhlaith gan chiach Is Dia do bheatha ó d'phlaitheas go teach na bpían Is Dia do bheatha id' Athair, id' Mhac id' Dhia Ceád moladh le h-Íosa Ár dTíghearna ró-naomhtha Ceád moladh le h-Íosa A tháinig d'ár saoradh AR MEADHON OIDHCHE NODLAG Ceád fáilte rómhat a leinbh a geineadh íd (?) Mhárta Ceád fáílte romhat a leinbh a rugadh sa stábla Ceád fáílte romhat a Íosa Aoin-Mhic Mháire Ceád míle milliún moladh lat is Dé bheatha di' shláinte (Fuaireas an dá ceann deirinneach ó Bean Uí Cuilliotaigh, (nach maireann anois) o's na Múitibh Óga timcheall 15 bliadhain ó shoin) (Ní cuimhin liom cár chualas an ceád ceann)
  255. senior member (history)
    3/24/2024 7:52:57 PM
    approved
    a hook. The same evening the oats was ground between two stones and served that night for supper. Oats was not taken home like now. It was taken home on their backs. People would be out very late at night working. Pigs were fattened with weeds and herbs. Sometimes they would frogs and snails and fry them with potatoes. Sometimes they kill a goat and eat it. Stews were made with apples and plums for supper. Colcannon was made on Friday and other special times of the year. A big tin of milk was mixed with it. All the people would sit around the pot and eat away. Sixpence that time would be worth two shillings now. Eggs were three pence each. People say the men of long ago were better than the men now. Sometimes they would eat water cress for their supper. Nettles were boiled in milk for their dinner. People would have a lot of butter because they would take the cream of the milk with a cup and churn it. Then the cream
  256. senior member (history)
    3/24/2024 7:41:23 PM
    approved
    Bhí droichead ann fadó gur b'ainm do Droichead na nGall. Bhíodh alán daoíne marbh taréis na h-oidhche ag spirid a bhíodh dá fheiscint ar an ndroichead so. Chuireadh an spirid ceist ar na daoine agus aoinne ná tabharfhadh freagra ar an gceist dheineadh sí iad a marbhú. Tráthnóna áirighthe bhí fear ag gabháil thar an ndroichead agus do léim an spirid ós a chómhair. Chuir sí ceist air, "Coineal agus coinleóír ann" agus cuir-se leath rann leis sin." D'freagair an file í agus dubhairt:- "An coineal a baintear um Samain do cuireadh sé ceann ar tig" "Coineall agus coinnleóír ann" ar sise arís "agus cuir se leath rann leis sin" An muileann i lár na h-abhann do mheileadh sé thall sa bhus," arsan file. "Coineal agus coinnleóir ann," ar sise an triomhadh babhta, "agus cuir-se leath rann leis sin." "Dá ndeanfá-sa aithrighthe in-am ní bheithfeá mar amhailt (?) annsan." D'imhthig sí mar a shúghadh aon talamh í agus ní fheacatas spirid ná púca i nDroichead na nGall ó shoin.
  257. senior member (history)
    3/24/2024 7:29:11 PM
    approved
    aca na bfearaibh agus cuid aca na mná agus bfeidir duine aca bacach. Bhíodh cuid aca cráidhthe ag an saogal agus bfuirist fearg a chur ortha san. Bhí fear amháin ann darbh ainm do "Seán an Mála Mhóir." Nuair a chíodh na mná agus na pástaí ag teacht chun a dtíghe é bhíodh scannradh ortha roimis, ach dá mbeadh fear istig ní bheadh aon eagla ortha. Nuair a bhíodh sé i n-am codaltha coirígeadh bean an tíg leabadh tuíge sa chúinne dhóibh agus codluighdís go sámh ínnte go fhainne an laé. Bhíodh mórán rudaí beaga á dhíol aca agus annsan bhailígidís déirc taréis iad a bheith díolata aca.
    Seo chuid dos na daoíne a thagadh fadó:- Seán an Mála Mhóir. Is amlaidh abhíodh mála mór tiar air, agus é lán de clocha agus de gac sagas aidnse eile, agus ní teasteocfadh uaidh go mbeadh fhios ag éinne ca a beadh ann. Bhí sé ait, agus dá brígh sin, nuair a tagad na buacaillí isteach, bhídis ag priocadh air agus ní taitnígheadh san leis. Oidhche amháin nuair a thánaigeadar isteac dubairt duine aca:- "Tá dhá hata air. Ansann thánaig rabarta feirge air, agus rug sé an spré teine, agus mukna mbead go raibh an doras curtha do age an mbuachaill bhí an spré facta aige. Duine eile a thagadh go minic ag iarraidh déirce dob ead "Cristí na nGadar." Bhí ceithre cínn de cuidhthe aige, agus théígheadh sé ag fiadach gach lá agus ní hí an cú ceudna a bhíódh aige gach lá. Fear ana-macánta do bheadh é agus bhiodh gach duine buidheach do go mór-mór bean a' tighe. Duine eile a tagadh dob eadh "Tomhá na mBuataisí Móra." Bhí cosa tinne aige agus caitead sé bróga móra do chaiteamh, act do bhídís san féin ag luíge air. Thugadh sé an lá d'iarraidh
  258. senior member (history)
    3/24/2024 7:23:31 PM
    approved
    on which, though the festivities were popularly retained, the Church fasted in preparation for the feast of All Saints and All Souls.
    Colcannon is made, for that is one of the essential dishes of the day. The other eatable that must no more be missed on that night, the pancakes on Shrove Tuesday is a barm brack with a ring in it. Who ever gets the ring will be married, of course, before the year is out if they are not married already.
    Another indispensable on on Hallowe'en night was a really good fire that was fit to roast apples and potatoes and pop nuts and had lots of griosach under it that would serve to tell fortunes. If the fire was good it would be proper light for story telling and all the
  259. senior member (history)
    3/24/2024 7:19:27 PM
    approved
    Halloween - Colcannon. Potatoes boiled after peeling off the skin and washing. Then pounded with pounder. Served out on a large dish and plenty of butter in hole in top. Members sat round it and ate with spoons.
    St Martin's Eve. Kill a hen for St Martin and sprinkle the blood on door step.
    Shraft. Pancakes for supper. Easter Sunday. Eggs for all meals.
  260. senior member (history)
    3/24/2024 7:07:26 PM
    approved
    Is annamh a thagann lucht siubhail go dtí mo thig. I rith an t-Samraidh seadh thagann an cuid is mó aca. Ní h-iad an dream ceadhna a thagann i gcomnuidhe. Bíonn pictiurí beannuighthe agus galúnach agus lása agus a lán mion rudaí eile á ndíol aca. Ceannuígheann siad na h-earraí ins na siopaithe agus diolann siad iad lé muinntir na tuaithe chun preifid a bheith aca asta. Is gnáthach ná bíonn puínn fáilte rómpa i gcid des na tighthe. Bíonn malaí móra, troma aige cuid aca ar a ndrom agus cuid eile aca go bfuil asail aca chun a gcuid malaí a iomchur dóibh. Lé linn doraichis na h-oidhche iseadh thosnuígeann siad air lóistín i gcóir na h-oidhce a lorg. Is minic go mbíodh seachtar no h-ochtar aca in aon tig amháin prátaí agus iasc a gheibhidís i gcóir suipeár. Is minic go dtagfadh muinntir na h-áite isteach chúcha ag eisteacht leó, ag innsint doíbh cionnus a chaithfheadar tosach a saoghail. Bíonn foth dhuine leis aca go mbíonn scealta aca. Leabaidh tuighe a bhíodh aca. San am san ní bhíodh ach tighthe beaga aca agus aon seómra amain agus ba dheacair dóibh slíghe a d'fághail do lucht siubhail. Fear an mhála mhóir a bead duine aca. Bhíodh dá hata á chaitheamh aige agus bhíod paca mór ar a dhrom aige. Bhíod cloca agus na h-aon aindéise eile thíos sa mhála aige. Oidhche amháin bhí sé i dtig ar an mbaile seo agus chualaidh na chómarsain é. Bhailigeadar go léir isteach cuighe. Bhí go maith is ní raibh go h-olc bhí an dá garsún ag gabhail an doras isteach "Ó arsa duine aca tá dá hata air." Cad dhéin sé ac breith ar fód móna ó'n dteine agus é chaiteamh
  261. senior member (history)
    3/24/2024 6:07:10 PM
    approved
    called a Spit in front of the fire.
    Boxty Bread was very common in olden times. They washed and peeled raw potatoes. Then they grated them into a crock and mixed flour with them. Then they flattened it out and cut it into squares. Then they put it on a pan to bake. They used to put a cross on top of a soda-cake and sometimes they put a round hole in the middle of it. The reason why they put these marks on it was to prevent the crust from rising off the cake. On Shrove Tuesday the old people used to make pancakes. They used to melt a piece of butter and dip the pancake in it before they ate it. On Hallow Eve they used to make Colcannon. They washed and peeled raw potatoes and boiled them in water. When they were boiled they poured the water off them and mashed them Then they made a round hole in the middle of it and put in a large piece
  262. senior member (history)
    3/24/2024 5:26:56 PM
    approved
    added and a quantity of new milk.
    The pot was again placed on the fire for a short time and the contents stirred with the pounder already mentioned. When heated sufficiently the pot was taken from the fire, and the colcannon placed on plates. A hole or well was made in the top of each plateful and into this a lump of butter was put. The heat of the colcannon melted the butter, and as each person took a spoonful of colcannon he dipped it in the liquid butter before eating. The colcannon finished, apples and nuts were then distributed. A tub of water was then procured and an apple placed in this. Each person in the company approaches the tub in turn, knelt beside it, had his hands tied behind his back, and endeavoured to seize the apple with his mouth. This provided great sport as frequently one of the contestants went sprawling on his head into the water. Two hazel nuts were now placed beside the fire one representing the female lover, the other the male. Should they remain side by side until they are burned, then the lovers will be married. Sometimes however the one
  263. senior member (history)
    3/24/2024 5:07:48 PM
    approved
    Long ago there was little or no white flour used in Ireland. The people lived mostly on the produce of the farm.
    One of the foods used was colcannon or callaig. It was a wholesome food and much relished by the people. It was made from potatoes in this manner. They were washed, peeled, and boiled. Then they were pounded in a pot with a turmin. There was milk added if the potatoes were dry. Then it was ready to be eaten and each person got his share. Then he put butter in a hole in the middle and allowed it to melt, then each bit was dipped in it. This was called callaig and dip.
  264. senior member (history)
    3/24/2024 4:56:03 PM
    approved
    6
    The people died by the ditches. They used eat cornkale, Indian meal and ground barley. Ruins of houses from the Famine times are still to be seen and in Cnochán Rua (Ardrath) the remains of the pits are to be found to this day. The potatoes decayed in the pits. Seed for the following year came from the Government. A great fever followed the hunger. The famine affected other districts more than this.
  265. senior member (history)
    3/24/2024 4:54:10 PM
    approved
    and come back every morning to teach in the school. When they were digging the potatoes in the fields, it was then they decayed in the ground. They had nothing to eat then but a few turnips. If they had a few cows they would kill them for food. They got the seed potatoes for the following year across from Scotland and from Wales. Or they would have little potatoes left over, and they would have the seed out of them.
  266. senior member (history)
    3/24/2024 4:50:55 PM
    approved
    (Being extracts from children's compositions of material collected by them in their own townlands: Name and townland of each collector given after each extract).
    1
    The Famine occurred in 1846 and 1847. The old people still have a lot of stories about the famine times. It effected the district very much. It is said the district had five times the population it has at the present day. Yes, the people can still point out a lot of sites of houses, then occupied and now in ruins. The people say the potatoes did not decay in the ground but afterwards in the pits. It is said they were dug as natural as any potatoes, but when the people went to get them they found they were beginning to decay, and in a very short time the whole district was half hungry. It is said that a very small quantity, of small potatoes was kept by housing, and the next year they were cut, and set. You may be sure they watched these. Some say the greatest
  267. senior member (history)
    3/24/2024 4:50:35 PM
    approved
    2
    The people had no nourishment, they were living on potatoes and sour milk. The district was thickly populated before that time. There were only small thatched houses at the time made of mud and stones, there are none of them standing at the present day. Very little potatoes for the coming year were spared. The few that were spared were the ones that shot up from the ground, and the Government sent over from England some seed for the coming year. The people were living
  268. senior member (history)
    3/24/2024 4:49:00 PM
    approved
    (Being extracts from children's compositions of material collected by them in their own townlands: Name and townland of each collector given after each extract).
    I
    The Famine occurred in 1846 and 1847. The old people still have a lot of stories about the famine times. It effected the district very much. It is said the district had five times the population it has at the present day. Yes, the people can still point out a lot of sites of houses, then occupied and now in ruins. The people say the potatoes did not decay in the ground but afterwards in the pits. It is said they were dug as natural as any potatoes, but when the people went to get them they found they were beginning to decay, and in a very short time the whole district was half hungry. It is said that a very small quantity, of small potatoes was kept by housing, and the next year they were cut, and set. You may be sure they watched these. Some say the greatest
  269. senior member (history)
    3/24/2024 4:45:48 PM
    approved
    Jan. 1st 1935
    Hair
    Very dark: 6; dark: 13; fair: 25; red: 6. Jan. 1938: Very dark: ; dark: ; fair: ; red:
  270. senior member (history)
    3/24/2024 4:44:42 PM
    approved
    1st. Jan. 1935.
    McCarthy, 6; Sheehan, 5; Dooley, 4; Twomey, 4; Mulcahy, 3; Morrison, 3; Cronin, 3; O'Regan, 3; Walshe, 3; Sweeney, 3; Daly, 2; Barrett, 2; Bennett, 2; Patterson, 2; O'Sullivan, 2; Aherne, 1; Hennessy, 1; Colbert, 1. (Total 50).
    1st. Jan. 1938 Twomey, 6; MacCarthy 4; Morrison 4; Sheehan 4; Walshe 4; Dooley 3; Kenny 3; Mulcahy 3; O'Regan 3; Cronin 2; Daly 2; Hennessy, 2; Sweeney 2; Aherne 1; Bennett 1. (Total 44).
  271. senior member (history)
    3/24/2024 4:38:59 PM
    approved
    For three hours the unequal struggle lasted. The aged mother loaded the weapons. David lost two fingers. Head Constable Rowe was shot dead. Military reinforcements arrived on the scene, and owing to the lack of ammunition the Kents were forced to surrender.
    All were taken prisoners of war. But Richard was fatally wounded in his attempt to escape by leaping a nearby hedge. Seven days later Thomas faced the execution squad and made the supreme sacrifice. David was sentenced to death, but the sentence was subsequently commuted to penal servitude for life. After serving in Dartmoor and Pentoville he was released on the general amnesty. Gallant soldiers of the Irish Republick there names shall never be forgotten. There are many more interesting things in Castlelyons, but we cannot say much about them as we are coming to the end of our space. There is the ruin of an old Abbey founded in 1309 for the Carmelites who eventually were forced to leave it. Later in 1683, it fell to the lot of the Dominicans who, also in the days of persecution had to abandon it. Castlelyons is famed as the-resting place of the late Canon Peter O'Leary, familiarly called An t-Athair Peader, who for many years was Parish Priest of the place. A beautiful celtic cross erected by the people stands over the grave of the revered priest, who was held in high esteem by rich and poor alike. His work for the revival of the Irish language has set his name on the golden page in the literature of our land.
  272. senior member (history)
    3/24/2024 4:33:22 PM
    approved
    resounded to the din of much feasting. In the midst of the festivities a messenger arrived bearing tidings of the rising in the north - the first intelligence of the rebellion to reach Munster. Nothing was said of the news until dinner was over. Then there was a sudden and hurried departure, the guests united in peace becoming divided in war. An attempt was made on the castle by confederate forces in 1645. When they were a short distance from the fortress, Lord Broghill issuing out with a company placed himself in their way and by a stratagem of pretended flight he drew the Irish into pursuit; but suddenly wheeling about he fell on the disordered ranks and utterly defeated them.
    The castle was revenated and enlarged in 1700, but 71 years later it was burned to the ground. The chutes on top being repaired, the workmen accidentally left hot soldering irons on some woodwork, which quickly caught fire and set the whole establishment into a blazing inferno. It is said that the fire was burning for two months. In recent times also, Castleyons has an interesting story. The story of the defence of Bawnard House has speed far and wide. Bawnard was the ancestral home of the Kent family, in which there were five sons: Edmund, Richard, Thomas, David, and William. In 1914 Thomas and David were active in the enrolement of the Irish volunteers, but in a short time Thomas was arrested and sentenced to two months imprisonment for arms being found in the house. On the morning of May 2, 1916, the household was awakened by a loud knocking at the door. It was a company of British Crown Forces come with orders to arrest the whole family, and in answer to their summons came the proud reply: "We are soldiers of the Irish Republick and there is no surrender." The police fired a volley; the Kents replied
  273. senior member (history)
    3/24/2024 4:25:28 PM
    approved
    Beautifully situated in the valley of the Bride, the village of Castlelyons lies two miles from Rathcormac, four miles from Fermoy and 30 from Cork city. Her face does not show much beauty; but possessing an edifying church and a prosperous creamery, she sits on some of the richest land in Munster. But it is for historical associations that the village commends itself to the interest of the ordinary cyclist. The village sleeps under the shadow of Barrymore castle, magnificent even in ruins, whose great dimensions made it visible for many miles around. This fortress was raised on the site of a stronghold of the O'Lehanes, a powerful native sept that ruled over an extensive territory in East Cork before the coming of the Normans. O'Lehane's principality was known as Irelehane, and his castle gave its name to the locality on which it stood. Hence Caiselean ni Liathain or Castlelyons.
    In 1177 Irelehane was assigned by Henry II to Fitzstephen, a Norman knight, who in short time awarded it to his nephews the (de Barri, from whom descended a long line of nobles that reigned in Castlelyons for 600 years). About the 15th century the title of Barrymore was conferred to these Norman lords, who were invariably hostile to the native Irish and whose grim fortress stood as an object of mere terror and death. Even to this day stories are told of the "Murdering Hole," a mysterious apartment in the keep, where it is said, prisoners were put to terrible death. One evening late in 1641 the brightly decorated halls of Barrymore
  274. anonymous contributor
    3/24/2024 4:19:29 PM
    awaiting decision
    the famine from an old lady.
    She told me that one night during the famine at about twelve oclock she saw men with five victims on their shoulders that night. They buried them in gárdín na muc. Hundreds of other people died also and were buried in the dead of night. The famine was caused by the terrible blight of potatoes in Ireland in the year eighteen forty five. It is said that the servants in the Workhouse in Skibbereen used to give meal to the starved people twice a day in the famine times. It is said that when the meal was to be given the poor people were so eager to get the food that they used to trample
  275. senior member (history)
    3/24/2024 4:17:36 PM
    approved
    fourths of the land is arable and the rest pasture. There is no waste land and very little bog, but abundance of limestone, which is used for burning into lime, for repairing the roads and for building purposes. The river Bride abounds in very fine trout and salmon. The gentlemens seats here many years ago were- Castlelyons House, the residence of the Rev. J.Brown Ryder. M.A. Kilcor Castle, Cornelius O'Brien Esq, Ballyroberts castle, Michal Mackay Esq, Towermore House, Mrs. Oliver. Coole Abbey. Henry Hawk Peard Esq. Mohera House. Philip Berry, Vicar. Ballyclough E. Creed Esq. Ballyvolane. Jasper Pyne Esq.Kilbarry E. Wigmore Esq.
    The C.E. living is in the diocese of Cloyne and in the patronage of the bishop of the diocese. The rectory is impropriate in the Rev. J. B. Ryder. The thites amount to £1713-11-11/2, of which £1142-7-5. is paid to the impropriator, and £571-3-8. to the vicar. The Protestant Church is an old building erected on the site of one more ancient. It contains a mausoleum of the Barry family, consisting of two columns supporting a flag, surrounded by a coronet and bearing an inscription in Latin to the memory of James Barry, Earl of Barrymore, who died January 5th. 1747. The Catholic Church is at Bridgelane, a quarter of a mile from the town. It is built on the site of the old Chapel by the Rev. Father Duggan in the year 1845. It is considered one of the finest country churches in the country. Samuel Perrot. Esq. erected a school at an expense of £300, and he used to contribute £20 a year to its support.
  276. senior member (history)
    3/24/2024 4:14:24 PM
    approved
    Molaim sibh annsan a fhior-Mhic Dé
    Atá sínnte go sóghasmhac i bheannacht cré
    Ag fanacht do dílse bhúr (?) spré A bheidh le fághail agaibh, go síorraidhe, lá an t-shléibhe Ach go dtí san a pheárlaí na (?) Go dtugaidh Sé suaimneas dhíbh go h-ais-éirighe an t-saoghail * * * Deir siad nách bfuil Dia chómh dian agus tábhachtach Agus níor dhaor Sé riamh duine machánta Recd from Seamus McGrohan, Garrahadoo - 80 yrs - dead since 1/7/38
  277. senior member (history)
    3/24/2024 4:08:55 PM
    approved
    employment to many carriers, and others in the manufacture of leather; it used to be carted to Cork for transport abroad.
    There used to live here a number of architects who found work in the building of mansions for the gentry. In the middle of the principal street a large-sized Market house, with a high and lofty arch at both ends to admit the highest loads to pass through; and at the northern end was a Maypole 80 feet high above the level of the ground and as straight as the mast of a ship. The manufacture of tobacco and snuff went on here, and on the windows in the other towns used to be displayed the announcement "Castlelyons tobacco and snuff sold here." About a mile to the west of the town races used to be held once a year and some of the best racehorses in Ireland used to meet here. Horses belonging to the Devonshires of Kilshanig; the Smyths of Balliatray; the Courtneys of Ballinamona; the Beresfords of Waterford; the Hydes of Castlehyde etc. And it was generally known that Colonel Hydes horses were the best in the country yet they scarcely ever won for it is believed that the Jockeys used to be bribed. Colonel Hyde never went to see his horses racing but on one occasion he came and when the horses were about to be off he cried from the top of the grandstand "a bushel of gold on his horse" as a challenge to all the sporting men present and none could take him up. In the memorable year of 1798 an army of 10,00 men under the command of General Myers was encamped midway between the parishes of Fermoy and Castlelyons. It was from Castlelyons town and parish that army was supplied with provisions and other
  278. senior member (history)
    3/24/2024 3:45:34 PM
    approved
    Bhí fear agus a bhean ann fadó agus bhí gé achu chun dínnéar. D'éirig argóínt eatarra a dtaobh chionnus ba ceart an gé do roinnt. Sa deire dhúbhairt an fear go bhfágadh sé an céád réidhteacht na (?) fá an gcéad duine a bhuailfeadh an treó. Tá go maith arsan bhean táím-se sasta leis sin. Cífid tú gur agam-sa atá an ceart. Is ar éigin a bhí na fochail as a béal nuair cé bhuailfeadh (?) isteach chúcha ach an Dígineach an phiobaire O Muing-a-Phúcha. Go mbeannuighidh Día ann seo ars an Dighineach. Dé bheatha-sa chúgainn a dhuinne chóir arsa an fear an tíghe agus an bhfuil eólas agat ar chionnus gé do roinnt. Is agam-sa atá an t-eolas sin a fhir an tíghe ars an Dighineach. Innis dúinn mar sin chionnus is cheart gé do roinnt. Roinntear mar seó é ars an Dighineach,
    An cheann, do cheann an tíghe,
    An sgíatán clé dá mhnaoi
  279. senior member (history)
    3/24/2024 3:20:49 PM
    approved
    an tighe isteach "Ó" ars an bhean "Bhí fear na coise tinne agam ar ball agus thug mé an t-airgead dó D'innis sé dom go bhfaca sé Domhnaill agus go raibh culaith éadaigh ag teastáil uaidh. Thug mé an píosa breidín dó. "Ó ceard do rinne tú ar cor ar bith?" ars an fear "nó an bhfuil sé ibhfad imtighthe"? "Níl" ar sise Amac leis an fear inadhiaidh. Chonnaic fear na coise tinne ag teacht é agus chuir sé an capall isteach igclais gainimhe Chuaidh se amach ilár an bhóthair agus síos ar a ghlúnaibh leis. Nuair bhí an sean-fhear ag teacht ingar dó do ghlaoidh sé amach chuige a dhul síos ar a ghlúnaibh. "Tuige?" ars an sean-fhear "Go bhfeicfidh tú fear agus capall ag dul suas go flaitheas" Chreid an sean-fhear é agus síos leis ar a ghlúnaibh agus thosuigh sé ag guidhe Dé go duthrachtach. Ní raibh sé ibfad go raibh sé ina oidhche. Chuaidh an fear abhaile annsin agus dubhairt sé go mb' fíor dá mhnaoi. Sin é an bhail a chuir fear na coise tinne ar an tsean-fhear agus ar an tsean-mnaoi.
  280. senior member (history)
    3/24/2024 3:20:37 PM
    approved
    bhean fáilte roimhe. Ní raibh aoinne istigh ach í féin. "Tá mé ag súil leat le cúpla bliain" ar sise agus mé ag cruinniú airgid duit le fada agus is dócha gur tú atá ann Cerb as a dtáinig tú anois?" "As flaitheas A stóir" ar seisean "An bhfacha tú Domhnaill ann?" ar sise "Connaiceas" ar seisean "O muise cé chaoi bhfuil sé cor a bith?" "Tá sé go maith" ars an fear ach níl éadach maith aige" "Ó" ar sise "Tá píosa bréidín agamsa agus bhéarfaidh tú chuige" as [!] sise "Bhéarfad agus fáilte" ar seisean. "Cuirfidh mé cróca ime chuige leat freisin" "Ní bheidh mé indon iad do thabhairt liom ar fad" ars an fear "Tá sean chapall agam" ar sise. "Cuirfidh mé cliabh agus srathar air. Tig leat an bréidín a chur i gcleib amháin agus an t-im igceann eile. Thug sí an capall dó agus gheall sé go gcuirfeadh sé an capall ar ais nuair a sroisfeadh sé flaitheas.
    Ní raibh fear na coise tinne ibfad imtighte nuair tháinig fear
  281. senior member (history)
    3/24/2024 3:20:24 PM
    approved
    Fear na Coise Tinne.
    Bí sean-fhear agus sean bhean ann uair amháin. Ní raibh aca ac mac Sé an t-ainm a bhí air Domhnaill. Fuair sé bás nuair bhí sé óg. Bhíodh an sean-fhear ag obair uile lá agus bhíodh sé ag tabhairt an airgid do mnaoi an tighe le chur idtaisge le h-aghaidh fir na coise tinne.
    Lá amháin tháinig fear isteach agus bhí cos thinn aige. Chuir an tsean-
  282. senior member (history)
    3/24/2024 11:38:34 AM
    approved
    Aodh Ó Néill
  283. senior member (history)
    3/24/2024 11:38:21 AM
    approved
    Ó Droicead Chárthaighe tré Cé bán go imeall Loch - Chárthaighe agus amach ag cúinne na cuille treasna an bhóthair, tré fheirm an Muircheartach (Comha lae) tré fheirm Uí Ceallaig tré talamh an Ghrádaig, tré fheirm Thaidhg Ó Muircheartaigh tré Muing-a-Phúcha annsan tré fheirm Thadhg Ó Muircheartaigh (Jude) agus annsan tré fheirm Partólán Ó Muircheartaigh, Sheáin Ó Concubhair, Diarmada Ó Digín agus amach go dthí an bóthair Nuadh
  284. senior member (history)
    3/24/2024 11:33:40 AM
    approved
    Ní ins na bailtí móra do bhíodh na h-aontiaghe ann fadó, ach in áiteann spesialta. Tá áit in aice na scoileanna ar a dtugtar páirc an aonaigh, sé an fáth go nglaodhtar páirc an aonaig ar an áit ná go mbíodh beidhthig díolta ann fadó. Tá an áit seo i seilbh Pádraig Caochaoidhinn (?) fé láthair. Téigheadh ceannuightheóirí ó thig go tig
  285. senior member (history)
    3/24/2024 11:28:58 AM
    approved
    47) Tagann an ghrian in dhiaidh na feathrainne
    48) Saruigheann an t-sainnt í féin
    49) Ní hé am na cneadaidhe am na h-aithrighe 50) Is fearr féachaint roimis ná dhá fhéáchaint id dhiaidh 51) Is fearr fochal sa cúirt ná púnt sa spearán 52) Is fearr bheith déanach ná ró déanach 53) Nuair troideann na fáthaig is ríghthe na tabhaig(?) 54) Ní fearr riamh ná tosnughadh arís 55) Is fearr paiste ná poll 56) Ná dhein mórán ar beagan cúise 57) Is mór an nídh an neart ars an dreóílín nuair do chaith sé an caróg (?) leis an bfaill 58) Ná bíodh an fochal mór agus gníomh beag agat 59) Ná h-eilimh do ceart go bfeicfhead do neart
  286. senior member (history)
    3/24/2024 11:20:41 AM
    approved
    34) Ná dein nós agus ná bhris nós
    35) Breithnigh ar an abha sar a dtéir na cuilith
    36) Is minic do ghearr duine slat chun é féin do gabháil 37) díng de'n liobháin as scoileann í féin 38) Is mairg a labhrann go teann 39) Is olc é t-éirighe in áirde 40) Ní h-aitheantas go h-aontígheas 41) Ná glac duine coidhche ar a thuairisg féin 42) Fillean an feall ar an bfeallaire 43) Tóg an líathróid ar an gcéad luasgadh 44) Briseann an dúthchais tré shúilibh an chait 45) Mar a mhaireas riamh iseadh mhairfá choidhche ó thuas an chluice go deire na scriobe 46) Is mairg a báidtear in am an anafá
  287. senior member (history)
    3/24/2024 11:15:07 AM
    approved
    21) Gach aoinne, is a bróin féin aige
    22) Cad a dhéanfhadh muc, ach cneaduig
    23) An té a bhíonn amuigh fuaireann a chuid 24)Éire i bpáirt, Éire i lár 25) Ní neart do chuir le chéile 26) Cad a dhéanfhadh cat ach luch do mharbhúghadh 27) Tonsnughadh maith leath na h-oibre 28) Nuair a chruadhann t-slait is deachair í sníomh 29) Ní bhíonn an ráth ach mar a bhíonn an smacht 30) Ní chothuighean na bréithre na bráithre 31) Is mairg a bhíonn thíos ar an gcéad bheárnainn 32) Ná tabhair do bhreith ar an gcéad sgéal go mbeidh an dara sgéal cloisighthe agat 33) An té na bhíonn láidir ní foláir dó bheith glic
  288. senior member (history)
    3/24/2024 1:30:47 AM
    approved
    "Flummery"
    This was made by steeping some of the seeds that remained after grinding the oats. When steeped for about two days it turned sour. Then the liquid was drained off and boiled for an hour. When boiled it was put in plates and served with sugar.
    "Sgailtín" This was made like leithe bán. It was made from butter-milk and oaten-meal. The butter milk was boiled and the oaten-meal was added. When boiled some butter and sugar were added and it was eaten hot. "Gidley" This food was made from oaten-meal. It was cooked and served similar to "sgailtín" except it was sheep's milk which was used.
  289. senior member (history)
    3/24/2024 12:40:26 AM
    approved
    [-]
  290. anonymous contributor
    3/24/2024 12:28:49 AM
    awaiting decision
    kissed the princess and went away and they were never again to come back. They were very upset about her but still they knew that she was not dead for they could hear her breathe heavily. Immediately the king and queen left the palace the whole place covered in with trees and only the top of the tower was to be seen. As years went on the people did’nt know what it was all about and their fathers and forefathers told them stories about it but none of them had the correct story about it. At last one day the king of Edgyts son was touring that country and he came to this shot and wondered much when he saw the big wood of trees around the palace and thought to himself that it might be some haunted place. He kept on riding on his horse until he met an old woman with a bart of sticks on her back. He uncounted his house and began to question the old woman about the palace which was hid in the midst of the big wood. The old woman could not give him any right account about it the hidden palace. She said that some
  291. senior member (history)
    3/23/2024 10:57:48 PM
    approved
    9) Cailín ag Mór agus Mór ag lorg déirce
    10) Uain nó taoide, ní fhannaid le h-aoinne
    11) Ritheann an uisge réidh deimhin 12) Níl aon tianntáin, mar do thianntáin féin 13) Seachain na pingíní agus ní baoghal dos na púntaibh 14) Tagann an ghrian in dhiaidh na feathrainne 15) Sgéitheann an t-am agus tagann an bás 16) Adhbhar mhagadh, ag deánamh magadh 17) Bean táíliúra agus bean tincéire sin beirt ban nár reidighean le cheíle 18) An té nách féidir a gnó féin do dhéanamh is deacair a rádh gur féidir a ghnó féin do dhéanamh 19) An té a bheidh ag bradh ar an bfear thall chun a gnó do dheánamh bheidh an gnó san déanta aige 20) Beatha dhuine a thoill
  292. senior member (history)
    3/23/2024 10:51:39 PM
    approved
    glaodhtaí "Seán na nGiobal" air. Bhailígheadh sé gach aon seana-cheirt chuin (?) mála mór a bhí aige a líonadh. Ba ghnáthach leis teacht tímcheall le faobhar na h-oidhche ag lorg lóistín.
    Nuair a thagadh bacaig chun an doruis chuireadh bean a tíghe fáilte rómpa agus thugadh sí suipéar dóíbh. Núair a bhíodh an suipéar caitte aca, shuídidís cois na teine agus thosnuighidís ag innsint scéalta. Ba bhreágh leat bheith ag éisteacht leó ag cur síos ar na h-oidhcheata fúara a chaitheadar amuigh lé h-ais na gclathacha agus na h-eachtraí a bhain dóibh. Bhíodh leas-ainm fé leith ar gach éinne aca. Seo cuid des na bacaig a thagad roinnt blíanta ó shoin:-
    Fear na Mhála Mhóir Fear ab eadh é seo go mbíódh mála mór trom ar a dhrom i gcomnaí aige. Bhíodh sé ag chur búartha i gcómnaídhe ar bhuácaillí na h-áite toisc ná raibh fhios aca cad a bhí sa mhála aige. Sa deire, fúair fear maith éigin caoí ar an mála a oscailt agus sé an rud a bhí ann ná ceirteacha, móin, bluíreacha íarainn agus clocha. Bhí fear eile leis go dtugtaí "Fear na bPaistí" air. Bhíodh casóg mór fada air, agus é lán do phaistí. Oidhche amháin, scaoíl búachaill ceann dos na paistí faid a bhí fear na bpaistí na chodhladh, agus cad a thuit amach as ach cúpla píosa airgid. Scaoíl sé ceann eile agus thuit leat-giní amach. Ach chúalaid Fear na bPaistí an t-airgead ag glóraíl agus an gáirí ag an dream sa chistin. Annsan chuimnuig sé nár thug sé leis an seomra an casóg mór ar aon chor. Deirig sé aníar as an leabaidh, chuir air a chuid eadaig, agus seo leis chucha súas. Bhíodar díreach ag cuir na bpaistí ar an gcasóig arís, agus bheir sé i gceart ortha. Bhí níall buile air. Rug sé ar an gcasóig agus chuir sé de amach an doras. Ní fheacathas annso tímcheall ó shoin é. Bhíodh fear eile tímcheall go dtugtaí Fear na gCroiseanna air. Bhíodh crosanna ag sileadh leis, agus bhíodh sé i gcómhnuidhe á bpógadh
  293. anonymous contributor
    3/23/2024 10:43:46 PM
    awaiting decision
    There is also another well in the
    townland of Kiltyfea [=Killyfea]. it is known as"wart well." The stone is not very big, only about the size of an oven. Near this well there is a stone on which St. patrick knelt while in prayer. The track of his knee is still seen in the stone. People suffering from warts visit this well on three different occasions, and say certain prayers, in honour of the Saint that founded it. They leave something at the well in thanksgiving for getting cured of the warts. Sprains A long piece of thread is taken and twisted around the sprained joint. Each time the thread is twisted around the joint the person that is making the cure says one Pater, Ave, and Gloria. This is done seven times. The thread is left on the sprained joint until it wears off. As the thread is wearing off, so also is the sprained joint getting better. This prayer is said in this part of the country to cure a severe blood hemorrhage. Jesus was born in Bethlehem.
  294. senior member (history)
    3/23/2024 9:51:59 PM
    approved
    Long ago people ate foods that are not so common nowadays. Here are some of them.
    Boxty: This is made usually from rotten potatoes. First they are scraped with a perforated piece of tin. This piece of tin is called a scraper. Next the scrapings are put in a linen cloth and squeezed. Then it is boiled in an oven with flour and other boiled potatoes "colcannon" or "cally" When the potatoes are young and soft, cally is made. First they peeled and boiled the potatoes thoroughly. Then they are mashed with a fat stick with a broad head on it. This is called a "pounder". Those potatoes are then mixed with new milk to soften them and salt to flavour it. This is eaten with butter and milk. The butter is put in the heart of the cally. This is called a tobair
  295. senior member (history)
    3/23/2024 9:28:09 PM
    approved
    bhíodar á bhualadh go rabhadar cortha aige. Sa deireadh dubhairt an diabhal leis é scaoileadh amach agus go scaoilfeadh sé saor é. Do scaoil an fear bocht amach é. Annsan do scaoil an diabhal saor é.
  296. senior member (history)
    3/23/2024 9:27:40 PM
    approved
    In the olden times the people used to eat three meals each day mainly the breakfast, dinner and supper. They were eaten in the morning in the middle of the day and at night before they went to bed. There was very little work done in the morning before having food.
    Potatoes and buttermilk were eaten at each meal. The table was by the side of the wall. When not in use it was used as a seat. Oaten bread was used then. It was made on a flat pan left down on the fire. Meat was never eaten. Vegetables were eaten sometimes. Porrage was eaten each night before the people went to bed. They did not eat late at night but before the people went to bed. They did not eat late at night but before they went to bed.
    Colcannon was eaten each year when the potatoes were new. There was always a big feast held on Christmas day. On the first of November barm bracks were eaten. Easter Sunday was a great day for eating eggs. The people tried to eat more eggs than the other. The vessels used before cups were noggens and mugs.
  297. senior member (history)
    3/23/2024 9:21:22 PM
    approved
    Bhí fear ana-bhocht ann uair amháin dar b'ainm dó Mícheál. D'imthig sé leis ag siubhal dho féin. Ní raibh aige ach an t-aon reul amháin. Ar a slighe do do bhuail fear bocht eile leis dar b'ainm dó Seán. D'fhiafruigh Seán do'n fear eile ar raibh aon airgead aige le tabhairt do. Dubhairt sé ná raibh aige ach an reul amháin. "Tabhair dhom é léd' thoil" ar seisean. "Tabharfhad agus fáilte" arsan fear eile. Thug sé an reul do Sheán agus thug Seán mealbhóg do air agus dubhairt sé leis aon rud a raghadh isteach annsan ná tiocfadh sé amach as go deó.
    Chuaidh an bheirt aca a slighe féin. Tamall 'na dhiaidh sin do bhuail Mícheál leis an ndiabhal. Dubhairt an diabhal leis go dtabharfadh sé a dhóthain airgid dó acht dul leis i gceann seacht mbliadhna. Dubhairt an fear bocht go dtógfadh sé an t-airgead. Nuair a bhí na seacht mbliadhna suas tháinig an diabhal chuige agus dubhairt sé leis go ndéanfadh sé trí rudaí do ar dtúis sar a n'imtheóchaidís. Dubhairt an fear leis é chaitheamh le faill agus do dhein. Sé an tarna rud a dubhairt sé leis ribe da chuid gruaige a díriughadh acht do theip air. Sa tríomhadh rud dubhairt sé leis dul isteach sa mhealbhóig agus do dhein." "Anois" ars an fear bocht "Tar amach má's féidir leat ". "O ní fhéadfhainn " ars an diabhal. Thug an fear an mealbóg go dtí seisear gaibhne agus
  298. anonymous contributor
    3/23/2024 9:14:24 PM
    awaiting decision
    Long ago there was a custom of making colcannon on Hallow Eve night. It used to be called colcannon night. Everyone used to make it, both rich and poor. It was made from potatoes mashed up and milk and butter put on it. The farmers used to give their workmen a quart of milk and a pound of butter on Hallow Eve night for the colcannon.
  299. senior member (history)
    3/23/2024 7:28:31 PM
    approved
    The present river which flows from Coomlougher to the Laune is known as the Cottner's river. It flows beside Eisg na Draolach. How it got its name cannot be easily understood. The Irish name for the river is Abha Oilean Uachra. Abha means river. Oilean means Island and Uachra is the genetive case of Uachar which means as man for napping frieze, or the Bréide Ceann-a-bhán grows plentifully around the Cottners river. Some people used this Ceann-a-bhán to mix with wool in making the frieze and gave it the name of Cotún or Catán and the man who napped the mixture of cotton was called the Cotner, hence the river got the name Cottner's river from the old frieze napper
  300. senior member (history)
    3/23/2024 7:22:42 PM
    approved
    "lán mar a thuille
    éirighe an rae" "Trághadh mara a thuille téigheann an rae fé"
  301. senior member (history)
    3/23/2024 7:20:36 PM
    approved
    Sé an áit go raibh na seana aontaighe ann fadó nó thuas ag abha na Gearraidhe in áit go bhfuil i seilbh Donnaca Mac Gionnaidhe, ach d'aistrigheadh iad go dthí Cill-Orglan.
  302. senior member (history)
    3/23/2024 7:17:08 PM
    approved
    1) Ní hé lá na gaoithe, lá na scolb
    2) Éist le fuaim na h-abhann agus gheóbhair breach
    3) An té a bhíonn na droch-sheirbhíseach do féin bíonn sé na sheirbhíseach mhaith dos na daoine eile 4) An té a bhíonn síos bhuailtear cos air an té a bhíonn thuas oltar deoch air 5) An rud sgríóbhann an púca léígheann sé féín é 6) Seachain an glic milis sleamhain 7) Ná leag an sean-fhothrach go dthí go mbeidh tig nuadh tógálta 8) Is fearr rith maith ná droch-sheasamh
  303. senior member (history)
    3/23/2024 7:13:45 PM
    approved
    Do thógadar an emergency man, bailí ach
    d'éáluig a mhac do goid na daoine go h-adhbhair go léír i rith na h-oidhche, ghidh go raibh na póilíní ag cosaint an emergency man.
  304. senior member (history)
    3/23/2024 7:11:27 PM
    approved
    I bhfad ó shoin nuair do chuireadh na cúirteanna ar bun ní raibh aon beárla ag na daoine agus ní raibh aon gaedhlann ag na guisuísibh agus do bhí fear annso i Loch-Chárthaighe gur b'ainm dó Captain Good Lake gúistúis ab' eadh é agus bhí sé
  305. senior member (history)
    3/23/2024 7:09:10 PM
    approved
    ar seisean," "ar ais-éirighe agus táim déanach arís."
  306. senior member (history)
    3/23/2024 7:07:22 PM
    approved
    Tá an baile feathrann seo suidhte timcheall dhá mhíle ó'n áit seo, siad na daoine is mó atá 'na gcómhnuidhe san áit seo ná muinntir Raél. Chídhfeá ins leabhar na ráit (?) nách bhfuil aon Reilly ann mar a nglaodhtar anois. 'Sé an sean-ainm a bhí ar an áit seo ná Cnotán-na-nGabhann agus is é an sean-ainm a bhí ar an dream atá na gcómhnuidhe fé láthair ná "The Gownies." Ba léo an cuid is mó de'n talmhan mór tímcheall na h-áite. Tá loch mór fairsing ar thaoibh an bhóthair. Do bé an Tíghearna talmhan a bhí ann na Arthur Dé Molyns (?) agus cheap sé go n-osclóchadh sé muileann i gCill-Orglan, dar bhrígh sin dhein sé chaol uisge ó Gleann-cotain sé sin ó'n Abha Oileán Uachra (?) síos tríd an phortaig agus isteach go dthí an loch Feathrann Tóirín agus ó'n áit sin go dthí Sráid Iochtar an Droicid i gCill-Orglan go dthí seana muileann gur leis fé láthair Mac Uí Stiophán. Tá an seana Aqueduct le feicsint fós
  307. senior member (history)
    3/23/2024 6:57:27 PM
    approved
    8) Bóthar an Ceinnéíde tríd an portaig
    9) Bóthar an Stásúin ó Oifig an Phuist go dthí an Stásúin
    10) Bóthar Log an Cuilinn ó Sgrathann go dthí an Tullach 11) Bóithrín Aisteór ó Sgíth go dthí an Loch 12) Bóthar Nuadh ó Cé-bán go Gleann-Chárthaigh 13) Cosán na Marbh tré clós Ó Mhurchadha ag Crosaire de (?) Barra ó Gleann-cuttane go Roilig Cill Mainicín BÓTHAR na LOCHLANNACH Ó Droicead-Cháthaighe tré Cé bán go imeall Loch-Chárthaigh agus amach ag cuinne na cuille treasna an bhóthair, tré fheirm an Muircheartach (Comha lae) tré feirm Uí Ceallaigh (?) tré talamh an Grádaig, tré fheirm Thaidhg Ó Muircheartaigh tré Muing-a-Phúca annsan tré fheirm Thadhg Ó Muirchearthaigh (Jude) agus annsan tré fheirm Partólan Ó Muirchearthaigh, Seáin Ó Concubhair Diarmada Ó Digín agus amach go dtí an bóthair Nuadh. (General Collection from Houses of pupils especially from Grandparents)
  308. anonymous contributor
    3/23/2024 6:54:45 PM
    awaiting decision
    Long ago there was an old cow and she was afraid of her life that the month of March would sweep her. But March had pity for her and he did not go too hard on her.
    When the last day of March came. She began jumping and giving all sorts of insults to the month of March. And said "Now I am over March and it never took a feather out of me." When March heard this he was very vexed. He went to the month of April and got three days from it. The first day there was snow and rain. The second day the old cow was lying on her back in a ditch. The third day the skin was taken off her
  309. senior member (history)
    3/23/2024 6:46:29 PM
    approved
    Deirtear
    Nách bhfuil Dia chómh dian agus tábachtach Ná'r dhaor sé coidhche duine macánta
  310. senior member (history)
    3/23/2024 6:44:56 PM
    approved
    Nuair do bhís-se beag bideach
    Ba thusa mo stóir, Do chiorfainn go mín tú, Go minic sa ló, Do díolfainn an bhuidhe dhuit, An dhruimfhionn, is an crón, Is ní iosfainn-sé an t-ím, Agus tusa ó’s mo chómhair.
  311. senior member (history)
    3/23/2024 6:41:34 PM
    approved
    Na cosa don mhuinntir amuigh
    Agus an corp go léir d'on phíobaire
  312. senior member (history)
    3/23/2024 6:40:05 PM
    approved
    Molaim sibh
    Mar is sámh a chodlaine (?) sibh Agus an cóta drúchta mar allus orraib
  313. anonymous contributor
    3/23/2024 6:37:29 PM
    awaiting decision
    There was once an old cow. She was very much afraid of the cold and bad weather. She stayed in the stable all winter. She said if March was out she would cock up her tail. But March borrowed three days from April and on the third day the cow was skinned. They were three very cold and wet days and they killed they cow.
  314. senior member (history)
    3/23/2024 6:37:06 PM
    approved
    leis abhaile. Bhain an chailleach as chómh maith agus bhí sí indhán dí agus is túisghe a bhí sí sa bhaile ná an fear.
  315. senior member (history)
    3/23/2024 6:35:02 PM
    approved
    sé an áit, agus d'imthigh sé go tír éigin, agus is ann do mhair sé féin, agus a bhean go seascair an chuid eile dá shaoghal.
  316. anonymous contributor
    3/23/2024 6:21:16 PM
    awaiting decision
    Go ndéantar fuil den gheallach
    Im go chlocha glasa Coinnleoirí de chrannaibh Caora dhá gach madadh Múile dhá gach bó Loc Éirne a chur i ngloine Gasúr a chur ó gleo.
  317. anonymous contributor
    3/23/2024 6:16:48 PM
    awaiting decision
    (Súisín = ól)
    'Sé súgh an ghráin eorna' tharrnuigheas gleo troid agus bruidhean
    Luach an óil go deó ní bhfuigheadh choidhche ' n Nó go n-athruighdh an chóir agus an gaoith a dhul ó dheas Ach is liomsa an phóg agus go deó na ndilleann an bhean Thíos i Sligeach a chuir mise eolas ar na mnáibh. Agus thuas ag Gaillimh 'seadh d'ól mé leó mo sháith Dar bhrígh mo bhaistidh mar a leigidh siad dhom-sa sheal mar t (?) Déanfaidh mise cleas deas a racfas i bhfaidhm ar na mnáibh Agus rinne mise cleas i dteach Uí Dhómhnaill aréir Agus an dara cleas i dteach an ósta le na thaoibh Agus tríomhadh cleas níl gar dhom ag innseacht mo sgéil Gur chuir an cailleach amach le Chasadh an t-Súgáin mé Agus tháinic mise isteach i dteach dha uair roimh a lá Bhí cailín deas ann ar a Cúlán romham ar lár Níor bhreathnuigheas tharm go h-iseal ná go h-árd Nuair a thóigeamar a gcos agus gur bhogamar an súisín bán
  318. senior member (history)
    3/23/2024 5:42:29 PM
    approved
    do bhí sé coisgithe aon chasadh ná aon sníomh do dheanamh Lá 'le Bríghde agus deirtear "go mbíonn Lá 'le Brígde na shaoire ar castaibh."
    Céadaoin na Lúatruig:-
    Sin é an cead lá de'n Cargaos agus fadó an lá san do ghearraidís cuid des na scoithlán agus de saithidís umaire sciolltán an lá san chun go mbeadh an rath ar na prátaí ar feadh na blíadhna.
  319. senior member (history)
    3/23/2024 5:40:22 PM
    approved
    Deireadh na sean daoine fadó go mbíodís ag faire an deatach núair eirigeochadh síad maidin Lae Bealthaine a dtig i gcómharsain mar deirid síad go mbeidís ag faire ar ime agus bainne an tighe a bheith achu an blíain san, más fíor é. Deiradh síad gur bé Lá Le'n Sheáin an lá is sia san blían agus sin é an ceathrú feiceadh de Meitheamh agus daoine go bfuil trí roimis agus trí lá indhiadh cómh fada leis.
    Lá Muire sa bFóghmhar:-
    chruinnuadeadh mórán daoine i dteannta a chéile
  320. senior member (history)
    3/23/2024 5:36:24 PM
    approved
    cnámh do lasadh ins gach áit agus do bhíodh ana cuid spóirt ag na daoine óga ag rinnce mór tímcheall ar an dteinne.
    Lá 'le Mhicíl:-
    tagann Lá le Micíl in deire an Meadhon-Fóghmhar Bhí sé mar nós ag na daoine an obair go léir do déanta achu i gcómhair an lae sin bíonn an geireadh ó'n lá san amach Oidhche Coile:- Deirtear ó'n lá sin amach go mbíonn na laetheannta ag dul i giorreacht coiscéim coilligh. Oidhche Cinn Blíana:- Tugtar oidhche an Dhóchain Móir ar an oidhche sin. Deirtear mar a níosfad duine a dhóthain an oidhche sin na íosfadh sé a dhóthain ar feadh na blíana. Téigheadh na daoine amach fadó féachaint cad é an treó 'na mbeadh an ghaoth ag séideadh agus dhá mbeadh sí aníar do bheadh an blían ag na Sasanaig. Nodlag na mBan:- Oidhche Nodlag na mBan deirtear go ndeintear fíon do'n uisce i lár na h-oidhche agus ba ceart mórán uisce do bheith istig an oidhche sin. Lá 'le Bríghde:- Ins an t-seana saoghal
  321. senior member (history)
    3/23/2024 5:31:28 PM
    approved
    Cargaois i dtreó is na raghaidís go flathais Dé.
    Lá Bealthaine:-
    Seana nós a bhí ag na daoine fadó gan aon teine do thúbhairt amach an lá sin agus gan aon bainne do thúbhairt do duine eile mar a bheadh in éagmuis ar eagla an rath a bhíodh ortha, i gcómhair na blíana. Deiridís nách raib sé ceart puinn oibre do dhéanamh an lá sin, mar bhí fear ann fadó agus bhí sé ag turrach aoilig ar a dhrom le clíabhán agus núair a bhí sé ag dul treasna beárnain sa pháirc le na cliabháin do bhascadh é agus ó’n lá sin amach ní raibh cead a cos ag an bfear go dtí lá a bháis. Domhnach Cingcíse:- Deirtear an fhaid a théigheann an Inid san Earrach, téigheann an Cingcíse sa Samhradh. Seana Bealthaine:- Tagann sheana Bealthaine an dhá seachtmhain deirinneach de Mhí na Bealthaine tagann an aimsir go breág annsan. Lá len' Sheáin:- Tugtar Oidhche chun Sheáin ar an oidhche roimis sin agus ins an t-sean saoghal do deintí teine
  322. senior member (history)
    3/23/2024 5:24:53 PM
    approved
    Lá le Pádraig samhlaidh na sean-daoine ná bheadh aon rath ortha i gcómhair na blíana mar a mbeidís ar meisce. Ar an lá sin théighidís síos go dtí an tráigh agus tugidís abhaile sórt éigin éisg agus glaoidís “éisg beó” air. Gheibheann na páistí birín de’n t-sailig, dearguigeann síad é agus cuireann síad cros ar a n-éadann leis.
    Domhnach Cásga,
    An féasta a bhíonn ag muinntir na háite so ná uibhe agus deirtear go mbíonn an ghrían ag léimirig núair a bhíonn sí ag eirighe.
  323. senior member (history)
    3/23/2024 5:21:26 PM
    approved
    An Chargaos:- Ní maith le h-aoinne bás d'fághail irith an Cargaois mar deireadh na daoine go mbíodh geartaí na bfhlathais dúnta ortha irith an
  324. senior member (history)
    3/23/2024 5:19:58 PM
    approved
    Aoinne ná bheadh pósda roimis Caedaoin an Lúathraidh, caithfidh síad dul go dtí na Sceilgí chun pósadh. Oileán iseadh íad atá ar an dtaobh thúaidh de Condae Cíarraidhe agus an pineós a gheobhadh síad ná go mbíonn síad stracaithe leis na sliogáin i dtreó is ná raghaidís ann a thuilleadh.
  325. senior member (history)
    3/23/2024 5:17:57 PM
    approved
    Lá le Pádruig bhíodh na h-aodhruithe ag aodhreacht na mbó sar a dtuitfidís ar meisce ag coimeád na ba ón uisce agus is minic a bhíosa féin aodhreacht, bhiodh teine againn agus [?] a bheiriú ubh dúinn fhéinigh.
    Suim blíanta ó shin bhí lamhana ag dhéanamh cleamhnais ins an Inid agus núair a bhí an cleamhnas déanta acu bhí beagáinín mearbhall eadhtora mar gheall ar na tabarfadh t-ógánach
  326. senior member (history)
    3/23/2024 5:14:28 PM
    approved
    sioc is na mná tighe á rád go dtiochfadh an mhin.
    Blían le duine is blían na choinnibh Sagart gan saint ní bhfaigheann ar m'aithinse. An fear óg an fear dá ndeanfadh an sean-duine an saoghal Ná mol lúath nó caillfair deirneach Samhradh réabach agus Fóghmhar gríanach
  327. anonymous contributor
    3/23/2024 5:13:03 PM
    awaiting decision
    This story was told to her father by James Emnis
    Urney Butlersbridge Cavan.
  328. senior member (history)
    3/23/2024 5:12:46 PM
    approved
    Núair a bhíonn an bolg lán bíonn na gamhna ag íarraidh súain.
    Tá an págh go maith acht is fearr an t-sláinte. Má's seirbhíseach tú bhí úmhall dod máighistir. Ní ionann dul go dtí an Baile Mór agus teacht as. Tosnú maith leat na h-oibre. Am agus taoide ní fhanfad le aoinne. Is mairg ná bhíonn sásta len a chuid féin. An té ná tógann cómhairle gheibheann sé cómhrach.
  329. senior member (history)
    3/23/2024 5:08:47 PM
    approved
    In olden times children did not wear boots until they were at least 15 yrs of age.
    Children (mostly all) attend this school barefooted in Summer and several do not wear boots coming to school in Winter.
    N. B. Children actually (up to 12 years) prefer to go without boots in this district. Uisce na gcos:- It is customary for all children to wash their feet before bed time & then dry their legs to the open fire - to get A.B.C. on their legs. Their A.B.C. (Red spots) are quite visible in most children's legs - from drying them to hot fire after washing. The Feet water is left inside until morning - but I do not know why. Bróga:- Shoes are made in the next townland by a shoemaker. They are also mended. The Shoemaker's shop is usually filled by Farmers during very wet days to get a taoibhín or a toe cap - or 'tips' (Iron protectors) on the heels. The shoemakers in the locality are all descendants of Shoemakers. There are almost as many shoemaker's in the locality now as in former years.
  330. anonymous contributor
    3/23/2024 4:50:08 PM
    awaiting decision
    beathadh.
    Níl aon abha sa Screathan ach sruthán beag atá ag rith fé bhun an bhaile agus ritheann sé sin isteach sa t-Solán. Níl aon locha ann ach poill doimhne go nglaodhann siad Poll na gCadrach, Poll na Staille-, Poll na Madraí, Poll a'Tobáin, Poll Gorm, Poll a'Duibh agus Poll na n-Easgún ortha. Níl aon choill ann ach tá coill mhór inaice ár dteórainn -ne agus Chúm na nÉag an ainm atá uirthe. Do gheárrthaí alán crann ann fadó ach le déanaighe ní gearrtar puínn atá ann mar tá sé ana-dheacair iad a bhreith amach as. Tá cladhthacha bréagtha dathamhala árda im' cheanntar-sa agus táid uile déanta de chlocha móra troma. Tá a bhfurmhór ós cionn dhá throig déag ar aoirde agsu d'fhéadfhadh cóiste ceithre
  331. senior member (history)
    3/23/2024 4:33:11 PM
    approved
    droch-bhail a chur air" "Is fíor duit" ars an t-athair Is mise a bhí as bealach act bhéarfaidh mé posta maith dó. Chuir sé os cionn a chuid fear oibre ar fad é. Bí páighe mór ag dul dó. Ba ghearr go raibh sé ina fhear an-tsaidhbhir. Ní fhacha sé aon lá bocht uaidh sin suas.
  332. senior member (history)
    3/23/2024 4:32:59 PM
    approved
    ins na luingis. Tháinig an dá luing indiaidh a chéile. Ghreamuigh an slabra don luing eile iad. Sheol na trí longa agus an dá bhád indiaidh a chéile isteach sa gcuan.
    Bhí an t-inghean annsin rómpa Chonnaic sí ag teacht iad. Ní brón a bhí uirthi an uair seo ac bhí sí an-ríméadach as an trí longa plúirín a bhí ag teacht indiaidh a céile. Shiubhail sí anonn chuig an Gearaltach "Is tú an fear is fearr sa domhain" ar sise agus thug sí cuireadh dó teacht leithi go tigh a h-athair ar dinnéar Ní raibh fhios ag a muinntir cérbhé an fear breágh a bhí i gcuideachta leithi. "Cé h-é an fear seo?" ars an t-athair leithi "Is deas múinte an fear óg é" "Ó" ars an inghean Is fearr an fear anois é ná an lá a bhí sibhse ag gáiridhe faoi agus sibh ag breathnú amac trid an bhfuinneóig air. Act is mairg a bheith go h-olc agus go bocht indiaidh Sin é mo chol-cheathar sa agus shíl sibh se
  333. senior member (history)
    3/23/2024 4:32:45 PM
    approved
    liom ach bí ag an gcladac róm imbárach "Déanfaidh sin" ars an firín "agus d'imthigh sé as amharc.
    Ar maidin lá'r na bhárach fuair an Gearaltach long bhreágh eile agus bád seóil ar fhaitchíos go mbáithfeadh iad. Bhí an firín ann freisin. Sheoladar leo nó go dtainigeadar go hIndiacha. Fuaireadar long eile plúirín D'fhilleadar ar ais arís ach nuair bhíodar ag teacht ingar do'n áit a ndeachaidh an dá luing eile síos bhí faitchíos ag teacht ar an nGearaltach Ars an feirín leis "An bhfeiceann tú dada ibhfad uait anois" Sheas an Gearaltach suas agus dfheach sé uaidh "Ní fhaca mé rud ar bith ariamh is mó is comhail leis an dá luing eile ná iad sin thall" 'S iad tá ann go cinnte" ars an firín Seo duit é seo agus caith amach ag an dá luing é agus béarfaidh sé isteach ingar don luing seo iad Is é an rud a thug sé dó na slabhra draoidheachta. Chaith sé amac sa bhfairrge é agus chuaidh sé in anacain
  334. senior member (history)
    3/23/2024 4:32:30 PM
    approved
    sé chuig an áit céadna chuaidh an long síos. Ní raibh fhios ag an nGearaltach céard a dhéanfaidh sé. B'éigin dó teacht go brónach. Bí sise ag an gcladach roimhe. "Cé an chaoi ar eirigh leat" ar sise "Maiseadh" ars an Gearaltach chuaidh an long agus an meid a bhí innti faoi'n uisge". "Níl dochar ann" ar sise ach an mbead sé de mhisneach agat dul ann arís agus b'féidir go n'eireochaidh leat an triomhadh uair ac leig do sgith go ceann cúpla lá" "Déanfaidh sin" ars an Gearaltac act má cinnfid sé orm an uair seo ní racfaidh mé ar luing arís go bráthach
    An tráthnóna sin bhí an Gearaltach ag siubhal amach casadh firín beag bídeach leis. "Is captaoin luinge tú" ars an firín "cathain a bhéas tú ag dul ar fhairrge arís" "Beidh mé ag dul ar fhairrge imbárach" ars an Gearaltach "tabhair mise leat" ars an firín "Is cuma liom" ar[s] an Gearaltac "B'féidir gur tú an fear is fearr a casad ariamh
  335. senior member (history)
    3/23/2024 4:32:17 PM
    approved
    Bí sé trí seachtmhaine ar fhairrge sul mar srois sé Indiacha. Fuair sé an Plúirín. D'fhill sé ar ais agus bhí sé ag dul ar aghaidh thar chinn nó go raibh sé gar go maith don chuan agus ar iompú do bhoise chuaidh an long faoi an uisge agus níor eirigh sí níos mó. Bhí an Gearaltach agus an meid a bhí leis sabháilte.
    Bhí an inghean ag an gcladach rómpa Bhí an Gearaltach an-bhrónach. Shiubhail sí anonn chuige "Cé an chaoi ar eirigh leat" ar sise "Chuaidh an long síos" ar seisean "B'féidir go racaidh tú ann arís amáireach" ar sise "agus b'féidir go n-eireóchaidh an rud céadna dom arís agus beidh tú sgriosta go bráthach" "Na bac leis sin" ar sise "má tá sé de mhisneach agat dul ann" Déanfaid sin" ar seisean. Thug sí long eile dó agus bád seoil ar fhaitcios go n-eireócaidh timpist ar bith do'n luing. D'imthigh sé leis arís go hIndiacha Fuair sé an long plúirín. D'fhill sé ar ais arís agus nuair tháinig
  336. senior member (history)
    3/23/2024 4:32:04 PM
    approved
    agus chaith sé trí bliadhna ann. Toghadh scoláire ab ead é annsin agus ní aithneochadh duine ar bith go raibh sé ina sheasamh ag coirnéal ariamh ag iarraidh déirce.
    Nuair bhí na trí bliadhna caithte tháinig an inghean chuige agus ar sise "O thárla gur éirigh chomh maith leat agus tá tú in do scoláire maith anois cé an misneach a bheadh agat dul go dtí Indiacha igcoinne luinte plúirín domsa" "Arae" ar seisean nac mbeitheá sgriosta go bráthach tar eis an meid atá íochta agat orm i gColáiste le trí bliadhna" "Na bac leis sin" ar sise "act innis dom an mbeadh sé de mhisneach agat dul ann agus bhéarfaidh mise long duit agus searbhfhoghántaidhi cuirfidh mé neart bidh agus deoch libh. Níl aon deifir orm leat act am a thógáil agus aire a thabhairt don luing ar faitchíos go racfaidh sé síos" "Racfad" ar seisean act tá faitcíos orm go gcinnfidh sé orm" "Níl docha[r] ann" ar sise Maidin lá'r na bhárach d'imthigh an Gearaltach igcoinne luinge Plúirín
  337. senior member (history)
    3/23/2024 4:31:51 PM
    approved
    ag gáiridhe faoi. Nuair tháinig an inghean isteach d'fhiarfuigh sí díobh cé an fáth gáiridhe a bheith aca agus go mba mhór an náire a bheith ag magadh fé duine bhocht.
    Níor mhaith leo innseacht di gurb é an Gearaltach a bhí ann ach ní raib aon fhoighid aice go bhfuigheadh sí amach é. Faoi dheire d'innis an t-athair dí gurb é a chol-cheathar féin a bhí ann "Má's é mo col-cheathar" ar sise tá sé chomh muinteardha libh féin agus tá sé domsa agus ní ceart a bheith ag gáiridhe faoi" An dara lá chuaidh sí cuig an mbaile mór chonnaic sí an buachaill céadna ina sheasamh ag an gcoirnéal céadna. Ghlaoidh sí air agus d'innis sí an sgéal dó mar dubhairt a h-athair leithi é "Anois" ar sise "Téirigh isteac cuig an bearbóir agus bainfidh sé an ghruag duit. Rinne sé mar d'orduigh sí dó. Nuair tháinig sí amach thug sí luach culaith-éadaigh dó. Nuair bhí sé gléasta dfhiafruigh sí de ar mhaith leis dul go coláiste go ceann bliadhna" Dubhairt sé gur mhaith. Chuaidh sé go coláiste
  338. senior member (history)
    3/23/2024 4:31:36 PM
    approved
    Ach ní amhlaidh abí an scéal ag an gcaomhnoir nuair bhí an t-airgead aige. Níor bhac sé leis an nGearaltach agus bhíodh sé ag imtheacht ar na sráideanna ag iarraidh déirce Bhí inghean an fhir eile sa gcoláiste agus sa samhradh bhíodh laethe saoire aice. Nuair tháinig sí abhaile chuaidh sí go dtí an baile mór lá. Cheannaigh sí go leor rudai agus ní raibh sí indon iad do thabhairt abhaile Chonnaic sí buachaill na sheasamh ag coirnéal na sráide agus ba chosmhail le ceannaidhe mála é Cé bheadh ann acht an Gearaltach agus ní raibh aon aithne aice air. D'iarr sí air cuid de na h-earraidhe d'iomcar dhi. Rinne sé amhlaidh. Tháinig sé go dtí an teach leithi. Nuair bhíodar ag an ngeata chonnaic sí a h-athair agus a máthair ag féachaint amach trid an bhfuinneóig agus iad ag gáiridhe nuair a chonnaic siad an Gearaltach D'aithnigh siad é. Nuair chonnaic siad an gothadh a bhí air thosuigh siad
  339. senior member (history)
    3/23/2024 4:31:24 PM
    approved
    An Gearaltach
    Bhí beirt bhuachaillí ann fad ó Bhíodh siad i gcomhnaide i gcuideachta a chéile. Nuair bhíodar bliain is fiche d'aois d'imthigheadar ar aimsir. Chuaidh an bheirt aca ag obair in aon áit amháin. Chaitheadar tamall maith ann. Faoi dheireadh bhí go leor airgid saothruighthe aca. Annsin d'eirigh siad as an obair agus cheannuigheadar dhá thigh bhreágha
    Igceann tamaill phós duine aca agus ba ghearr gur phós an duine eile. Rugadh mac do duine aca agus Gearaltach a tugadh mar ainm air. Rugadh inghean don fhear eile. Ní raibh sé ibfad indiaidh sin gur cailleadh athair agus máthair an Ghearaltaigh. Sul shéaluigh siad amhthach thugadar suas an méad airgid a bhí aca don fhear eile ach aire mhaith a thabhairt don Ghearaltach
  340. anonymous contributor
    3/23/2024 11:29:56 AM
    awaiting decision
    Bhí sagart sa pharóiste seo fadó gurab é ainm a thugadh na paróisteanaigh air ná Seán bráthair Ó Chonchubhair. Maidin Dé Luain bhí sé á bheárradh féin agus thuig sé nár cheart é dhéanamh Dé Luain.
    Lá ar na máireach cuaidh sé cun faoisdin agus d'innis sé do'n sagart gur bheárr sé é féin Dé Luain agus cheap sé nár cheart é dhéanamh an lá san. Ní thabharfadh an tsagart aspolóid dó mar gheall ar géilleadh do phiseóga seana mná. Chuir an sagart é go dtí Cill Áirne a triall ar an Easbog. Ní thabharfadh seisean aspolóid ach cómh beag agus chuir sé go dtí an Árd Easbog é. B'é an sgéul céadna é ag an Árd Easbog agus chuir seisean é go dtí an Papa san Roimh. Seadh, d'innis sé a sgéul do'n Phápa. Dubhairt seisean leis dul ar a lóisdín go dtí an maidin agus teacht tar nais lá ar na máireach. Nuair a chuaidh sé a'triall ar an bPápa d'órduigh seisean dó dul amach sa gháirdín agus gach aon nídh a chífeadh sé é thabhairt fé ndeara go maith agus an t- iongantas ba mhó a chífeadh sé é innsint dó féin nuair a thiocfadh sé isteach. Níor thug sé ionghantas ba mhó ar aon nídh ná ar nead a chonnaic sé go raibh seacht gcinn d'uibhe innte -
  341. anonymous contributor
    3/23/2024 11:26:28 AM
    awaiting decision
    arsan Sagart. "Conus inneosaidh tú dhom é sin" arsa an Minister. "Inneosaidh mé" arsa an Sagart," ar an gcoinigheall na déanfaidh sibh aon rud liom." "Geallaim dhuit," arsa an Minister "ná deánfaimíd." "Bíodh mar sin" arsa an Sagart, "tabharfad-sa radharc ? duit ortha má's maiht leat é," "Sin é atá uaim" arsan Minister.
    Bhuail a' Sagart ar a' stól agus thairraing sé cuige a leabhairín agus chrom a' léightheoíreacht. Ní fada a bhí sé a' léigheamh nuair dubhairt sé go rabhadar ag fágaint. Chrom sé ag léígheamh arís agus dubhairt sé i gceann tamaill go rabhadar geata Ifrinn amac. "Ar mhaith leat anois" arsa é sin, "iad a thabhairt isteach ar an urlár chughat?" "Sin é atá uaim" arsa an Minister.
    Ní fada a bhí an Sagart a' léigheamh an tríomhadh uair nuair a bhuaileadar an doras isteach agus ba mhór an radharc iad. Bhiodar ar dhearg-lasadh. Nuair a chonnaic an Minisiter agus an cuideacht eile iad ní mor ná thuit an t-anam asta. Nuair a thánadar chúca féin d'iarradar ar an sagart i gcuntas Dé iad do chur as a radharc. "deir sibh-se gur mó bhúr gcomhacht-sa (?) ná comhacht na Sagart. Sagart iseadh mise. Cuir-se amach anois iad," arsa an Sagart. "Ní fheádfaimís é," arsan Minister. Do dhíbir an Sagart annsan iad agus bhí an Minister agus an cuideachta lán-buidheach dó agus d'iompuigheadar go léir ar a' gCreideamh Caitilicí.
  342. anonymous contributor
    3/23/2024 11:16:55 AM
    awaiting decision
    leis teacht cun an suipeár, agus do chuaidh sé leis. Bhí an bórd leaghta amac agus sgata mór daoine uaisle na thímcheall. Fuair gach duine aca gloine uige beatha.
    Bhí cat mór dubh ann agus é ag siubhal ó dhuine go duine agus é ag dul in áirde ar a nglúinibh go dtáinig sé ingiorracht ghluin an tSagairt. Ansan thagadh athrú mór ar an gcat. Sheasadh gach ribe chlúimh air agus chuireadh sé scaimh air féin. Dhéin sé mar sin trí nó ceathair d'uairibh. Dubhairt an Minister leis an sagart go raibh an cat ag tógaint ceann éigin air fein nár thóg sé ar dhuine riamh roimhe sin a tháinig do'n tigh agus caithtear cuntas a thabhairt ann.
    Dubhairt an sagart nárbh aon nídh é sin mar gur stróinseár é féin. "Ní dheánfaidh sin an gnó" arsan Minister. "Caithfir cúntas níos mó ná gan a thabhairt ort féin." Déanfaidh mé" arsan Sagart, "má geallann do dhom ná déanfaidh tu aon rud liom." "Geallaim" arsan duine eile. "Deireann tú, arsan Sagart, "go raibh an cat san age tathair, age do shean-athair agus age do shín-sean-athair," arsa an Minister "Cá bhfuil mo athair, o shean athair, agus mo shín sean-athair?" "Tá siad in Ifreann"
  343. anonymous contributor
    3/23/2024 11:09:27 AM
    awaiting decision
    Nuair a bhí ruagairt ar na sagartaibh fadó bhí sagart bocht ag imtheacht dó féin oidhche anso agus oidhche ansúd agus culaith éadaigh bocht air. Lá des na laetheannta agus é go tuirseach traochta um tráthnóna casadh isteach to tigh Mhinistir é. Lorg sé lóisdin na h-oidhche agus fuair sé é. Dubhairt bean a' tighe leis teacht go dtí an teine agus shuigh sé ann go cúthal.
    Nuair a bhí an suipeár ullamh dubhairt bean a' tighe leis an Minister cuireadh do thabhairt do'n fear bocht teacht go dtí an bórd agus béile do chaitheamh leo. Dubhairt an bhean pé'n ait go dtáinigh an fear bocht as go raibh fuil uasal ann. "Abair leis teacht go dtí an suipeár mar sin" arsan Minister, agus do dhein sí.
    Ghaibh an sagart a bhuidheacas dí ach dubhairt sé nárbh aon áit dó féin dul imeasg daoine uaisle. Chuaidh an bhean arís go dtí an Minister. "Dubhairt- (?) leat," arsa sí, "go raibh uaisleacht san bhfear mbocht agus bheadh sé maith do dhóthain do ghnó féin cuireadh a thabhairt dó. Tháinig an Minister agus dubhairt sé
  344. senior member (history)
    3/23/2024 1:51:28 AM
    approved
    Foods -- "Colcannon"
    When colcannon is to be made a number of good boiled potatoes is placed in an iron pot and bruised into pulp by means of a beetle kept for the purpose. The beetle is nicely shaped, generally like the figure at side of page. The small end was held in the hand or hands, and with the large end the potatoes were bruised or pounded up. Sometimes a little warm milk and "chives" were added. The chives were like very small leeks and used to be grown in every garden long ago. They were also used in soups. When the boys and girls came home from school each took a turn at the beetle and it was work they all enjoyed. The colcannon was placed on plates and a round hole was made with a spoon in the centre of each heap. Into this hole a good lump of butter was placed, and sometimes it melted of its own accord, and sometimes, when the lump was rather big, the melting process was hastened by covering it over with some hot colcannon which was removed when the butter had melted. The children sat around with spoons. As each lifted a small quantity of the colcannon he dipped it into the butter in the centre of the heap and then ate his fill. The circle of colcannon around the butter-hole became thinner and thinner until in the end all was gone and generally the last bits were nicest of all for they were well soaked in butter. Narrator: Same as for "Boxty" "Potato Cake"
  345. senior member (history)
    3/23/2024 1:30:31 AM
    approved
    through a cloth and flour is mixed with it. It is then cooked and it is ready for eating.
    Another common use for potatoes is for making colcannon. It is in this way it is made. The potatoes are washed and pealed and boiled in water. When they are boiled they are mashed with a spechial (SIC) instrument for that purpose. Then new milk and onions and salt are mixed with it and it is then ready for use.
  346. senior member (history)
    3/23/2024 1:22:56 AM
    approved
    337
    taken up and strained. Next a chopped onion ,milk, pepper and salt are added to the potatoes, and all are pounded with a big thick stick called a "pounder"(in the pot in which they were boiled).The "pound " is eaten with butter or cream. Generally the children of the house peel the potatoes as it is very slow to do it. When the potatoes are put down to boil ,three leaves of cabbage are put down on top to keep in the steam.
    The housekeeper cuts the seeds or "sgiollan" in the barn or at the pit. She cuts the potatoes in three or four parts and leaves an eye in each part. The holy water is shook on the seeds. Some times small potatoes are sown without being cut atal or with just a small piece cut off. They are collected and given to the pigs and they are called the waste. Potatoes are commonly called "spuds " or "paetas". A small pit is called a "stuacain". Scratch cakes and potato cakes are made from potatoes. They are considered now a "rarety" but, long ago was used
  347. senior member (history)
    3/23/2024 12:58:25 AM
    approved
    member of the family sat around it with a noggin or wooden vessel of buttermilk under his arm, and he ate and drank his fill. The potatoes were peeled with the finger nails as they believed peeling with knives was wasteful, and that most of the potato was cut away. After this meal they worked hard till it was long dark. They usually had their supper about 8 o'clock, and they retired early.
    The supper consisted of bruised or mashed potatoes which they called colcannon. Each member of the family got a good dish of this hot. He then made a hole in the centre of it, and put into this hole a "mioscan" of butter. When the butter was melted he lapped up the contents of the dish, with a big spoon, after falling asleep before he had the meal finished.
  348. senior member (history)
    3/23/2024 12:48:00 AM
    approved
    The people made colcannon in the harvest. It is made in this way. First we get a bucket of potatoes. They are then washed clean. After this they are peeled. They are then put in a bucket of clean water and washed again.
    They are put in a pot of clean water and put over the fire to boil. When they are boiled they are taken off the fire. They are then drained. When they are drained they are pounded with a pounder. When the potatoes are well pounded there is new-milk and salt put in them. They are mixed again also. After this the colcannon is lifted up on plates. Then there is a little hole put in the middle of the colcannon. There is a bit of butter put in the hole then. After this it is ready for eating. Colcannon
  349. senior member (history)
    3/23/2024 12:34:43 AM
    approved
    On this night, the old people used to have colcannon, boxty and tea for supper. Colcannon was made by mashing boiled potatoes and adding new milk. Boxty was a kind of bread made from potatoes and (bread) flour.
    On this night the young people used to "dress up" to prevent their being known. The boys used to be dressed as girls and the girls as boys. The would go into some neighbour's house and steal the cake of boxty. Then they would go to some other house, make tea and eat the boxty. The souls in Purgatory were supposed to be let loose on this night so as to return to the homes of their living relatives. Many of the old people would not bolt the doors on this night. The hearth would be cleanly swept, a fire left burning and a supper left ready for the dead.
  350. senior member (history)
    3/23/2024 12:09:07 AM
    approved
    Once upon a time there was a man and a woman very poor. They went off to the fair of Tipperary with a bag of potatoes. They were going along the road and the man saw a lorgadán. He went in over the ditch and caught him. The lorgadán was saying "Look at the dog behind you! Look at the dog behind you!" But the man was too clever for him. He got three wishes for himself. He went out on the road got up on the cart and went off to the fair. The woman was looking for one of the wishes. He gave her one. When they got to the town the woman saw a "crusheen" and wished for that. The wish was gone then. The crusheen appeared behind her back. The man was passing by a shop and he saw a rug and he wished for it and that very minute the rug was under him. The next wish he said he would like to be a bird. That very minute he was a bird and lodged on the woman's head. The woman was very sad after that.
    Note: - the "crusheen" is a wooden implement used for pounding potatoes to make colcannon.
  351. anonymous contributor
    3/23/2024 12:02:29 AM
    awaiting decision
    came up where it is now. The place where it used to be can be seen and when people come there on the 15th of August some take a bit of the clay. There is a well in Stackallen called St. Patricks Well because it is believed that St. Patrick when passing drank from it and blessed it and the mark of his knee and hand can be seen to this day on the stone at the well. There is a well in Tankerstown, Slane called Tobar Domnaig. It is said that people used to say the stations at it long ago. There is a wood in the shape of a horse-show round it. It is called Tobar Domnaig Wood on Horse Shoe Woof. There are supposed to be cures in the well. There is a well on the Hill of Slane and there is never any water in it. There are two holes at it and they are supposed to be St. Paticks knees. There are two other wells in Stackallen and the names of them are St. Ann's and St Brigids. There is a well a long the Dublin road from Slane and it is called St. Kieran's Well. The mark of his two hands and knees are on the stone beside the well where he knelt down to take a drink.
  352. senior member (history)
    3/22/2024 11:56:12 PM
    approved
    flattened out in a cake about a quarter of an inch thick, and then baked on a griddle.
    2. Boxty :- The potatoes were washed and peeled then grated on a grater, which was made from a sheet of tin, holed with nails. This mixture was then put into a muslin bag and the water squeezed out of it. Flour and salt were added and it was made into a dough. Hot milk was added if the mixture was too dry. It was kneaded into flat scones and fryed. 3. Colcannon :- The same amount of cabbage and potatoes is kneaded. The potatoes are boiled and mashed and the cabbage well mashed. Some times a few onions were added, and boiled in the milk with plenty of salt and pepper. Sometimes it was fried.
  353. senior member (history)
    3/22/2024 11:47:02 PM
    approved
    In olden days people rose at day light in winter time and always before nine oclock. After about three hours work the men went indoors for their breakfast; which consisted of a good "charge of stirabout", as they said, as well as a "noggin" of sweet or goats' milk and a "wod" of oaten, wheaten or potato-bread.
    At about one oclock the dinner was taken. The grown-ups as a rule sat for dinner round the table which was hung fairly high by the side-wall and which was always scrubbed pure white. In the centre of the floor the younsters' (sic) dinner was served in a wod [?] basket, round which they sat on stools called "creepies." The dinner consisted of mashed potatoes or "colcannon", with a little meat and vegetables, but more often it consisted of potatoes, salt, and buttermilk.
    The third and last meal of the day was taken about nine o'clock, and was made potatoes roasted
  354. anonymous contributor
    3/22/2024 11:32:02 PM
    awaiting decision
    One of the most famous of Holy Wells in the County Roscommon, and the Holy Well of this district is Oran. Our Parish is named after it.
    The village and hill of Oran occupy a splendid position on the Roscommon- Castlerea road. About six miles from the town of Roscommon and eight from Castlerea is its exact location. In the fifth century when St Patrick was travelling through the province preaching and teaching the True Faith to the people he came to Oran. Standing on the summit of the hill he gazed on the surrounding countryside while in the far distance he could se the peak of Croagh Patrick- the mountain
  355. senior member (history)
    3/22/2024 11:09:20 PM
    approved
    (Seamus Mac Gearailt, feirmeóir, i mBailenamhinúrach a thug an dán so dhom. Sgealuidhe binn é Séamus agus tá stór mór sgéalta agus amhráin aige. Cainnteóir binn fileadhta é. Bhíodh sé ag íasgach tamall agus deir sé go gcúalaid sé an t-amhrán seo le linn óige).
    1.
    Bliain an dtaca so stór ghil Do chuireasa mo lóchas súas, Bhí crannaibh bhí anacra dóithin Is é déanta de'n bhfuin-seo fuaim (fuinnseóg) II. Is gearr a bhí caithte de'n oidhche, Núair a bhí sí síos go bruach, Is scadáin bhreágh ghlasa is le líonta, Is le fearaibh bhreágh gcroidhe gan ghrúadh. III. Leán is duig ar an bhfeóthain Do bhog is do thóg í súas, Do chuir seacht slata fé dhó í Is do chuir a a tsróin an Chúas. IV. Chuaidh spara cois Cille sa lóchair
  356. senior member (history)
    3/22/2024 10:59:10 PM
    approved
    d'iarradar air fanacht aca i gcómhnuidhe agus go mbeadh spórt an domhain aca le chéile
    Sorcha Ní Maoldomhnaigh
    Tip an Éisc
  357. senior member (history)
    3/22/2024 10:53:14 PM
    approved
    "Is feár suídhe 'na bhun ná suidhe ar a áit"
    Onóir gan treis fágann sé an photóg gan geir.
    Rí Seumas do chaill se Éire. Le na leath-bhróg ghallda agus a leath-bhróg ghaodhalach. Na Fianna:- Bhí teach a's fich' ag an bhFiann. Teine a's fich' ins gach teach, Fear as fiche in-agaidh gach teine. "Nár ba ghiorrach an saoghal na díoghbháil amhairc dom é" Cothú na h-aimsire móire - leigean faoi ar maidin a's tráthnóna. "Is deacair an sean-fhocal a shárú. Is rud é a bhí ann riamh. Thóg me an t-iasc le mo lámha a's níor ghlac me mála an tsíl." Aér dearg thiar - geallach a's grian. Aé dhearg thoir - sneachta go froith. Aér dhearg ó thuaidh - sioc agus fuacht
  358. senior member (history)
    3/22/2024 10:40:56 PM
    approved
    Fadó ríamh do bhí fear na chómhnaidhe sa Daingean gurb ainm do Thomson. Tighearna talmhan dob eadh é agus bhí sé ana chruaidh ar na daoine bochta. Do bhí chómharsa na chómhnaidhe in aice leis gurb ainm do Maonas átSíthig; feirmeóir a beadh é, agus do bhíodh sé ag díol prátaí leis na daoine bochta. Tháinig Thomson cuige lá amháin agus dubhairt sé leis stad as díol na bphrátaí, go gcathfadh na daoine go léir an chreideamh Caitilicídhe do caitheamh suas agus iompóg 'na Bprotastúnaig in aonacht leis féin. Tháinig an Sagart Paróiste go dtí Maonas agus dùbhairt sé leis na prataí do thabhairt do's na daoine bochta. Dúbhairt Maonas ná tabhrfadh mar go ndúbhairt Thomson leis gan íad dho thabhairt dóibh in aonchor. "Tabhair dóibh na prataí," arsan Sagart "tá Thomson ag imeacht amaireach" ar seisean, "mar cuirfeadh-sa é in áit má cífhir go deó arís é". Thóg sé leabhar úrnaighthe as a phócha agus thosnuig sé ag léigheamh agus dúbhairt sé leis an Sagart Óg é fhreagairt. Dubhairt an Sagart Óg leis ná dhéanfhadh. "Déanfaidh mé féin é" arsan Sagart Paróiste. Nuair a bhí deire léighthe aige, abair 'amen'" anois ar seisean "amen" arsan Sagart Óg "is abair-se 'amen' a Mhaonais, "amen" óm chroidhe," arsa Maonas. D'imig Thomson ar fuaid na tíre agus ní fheacaidh aoine san Daingean ó shoin é, agus do bhí saoghal breagh ag na daoine bochta na dhiaidh.
  359. senior member (history)
    3/22/2024 10:19:45 PM
    approved
    them.
    Then they cook it on the pan and when it is brown on each side it is done and it is very nice. The way people make potato bread around here is; they first peel the potatoes then they boil them and when they are boiled they mash them and mix flour, salt and a little newmilk or water with the potatoes. When they have all mixed they bake it in little cakes on the pan. The way people make colcannon around here is; they first peel the potatoes then boil and mash them. Then they put salt and warmed newmilk and a cut up oinion (sic) in the mashed potatoes and mix all together.
  360. senior member (history)
    3/22/2024 9:59:24 PM
    approved
    1. An chéad íasc a mhairbhuigheas tú ní maith leat é a roinnt
    2. Ní roinntear an chéad toradh 3. Bíonn im leis an gcéad béile fataí nuadh 4. Ní cheart an chéad chuan a bheadh ag madadh a choinneál. 5. Báidhtear an chéad cuan cait. 6. Má bhearann madadh ort, tarraing Ruainne de'n fhoinneach de'n mhadadh. Cuir leis an lot é agus báidh an madadh. 7. Tá cás mór dhuit má fághann tú gloine tús phota. Má thugann tú splanc as an "still house" béidh faitchíos ar an stiléar nach mbéidh sé ádhmhail agus má tá toirneach ann caithfidh siad Crois Chéasta iarainn síos sa leann. 8. Dá mbéadh bó droch mhuinte (dudach) aca tugann siad déirce bainne trí h-uaire uatha don té is mó theastuigheanns sé uaidh. 9. Bligheann siad an chéad trí sruth bainne ar an talamh tar éis breith don bhó. 10. Dhá mbéadh do chuid beithidhigh ag troid le chéile le iad a shuaimhneadh chaithfeá trí braon "Shean Máighistear" (moin) ortha.
  361. senior member (history)
    3/22/2024 9:56:07 PM
    approved
    336
    June and they spraying repeated at intervals of a forthnight. In October they are dug and put in pits. A pit is a shallow hole about six inches deep and two to two and a half feet wide. The potatoes are put into this and they are piled on top. Then a layer of straw is put next to the potatoes and then a layer of six inches of clay to keep out the frost and snow. In the beginning of Spring they are removed into the haggard and a mountain scraw put on it and no clay. Sprouts come on them called "snags" and so as to prevent this ,they are "turned" or moved three or four times. In this part of the country the principal potatoes are "Kerrs 'Pinks", "Epicures", "Leagures", "Aran Banners", and "British Queens". In every farm there is a haggard for the "early potatoes". This haggard is usually black-ground and is tilled with a spade. The children from eleven years spread the seeds and manure.
    Towards the end of June the old potatoes go out of season, and the people look forward to the new potatoes. of these "pound" or colcannon can be made. First the potatoes are skinned in water and well wased (sic). Then the potatoes are boiled in a clean pot. Then when they are
  362. senior member (history)
    3/22/2024 9:48:23 PM
    approved
    "Is feár suídhe 'na bhun ná suidhe ar a áit"
    Onóir gan treis fágann sé an photóg gan geir.
    Rí Seumas do chaill se Éire. Le na leath-bhróg ghallda i a leath-bhróg ghaodhalach. Na Fianna:- Bhí teach a's fich' ag an bhFiann. Teine a's fich' ins gach teach, Fear as fiche in-agaidh gach teine. "Nár ba ghiorrach an saoghal na díoghbháil amhairc dom é" Cothú na h-aimsire móire - leigean faoi ar maidin a's tráthnóna. "Is deacair an sean-fhocal a shárú. Is rud é a bhí ann riamh. Thóg me an t-iasc le mo lámha a's níor ghlac me mála an tsíl." Aér dearg thiar - geallach a's grian. Aé dhearg thoir - sneachta go froith. Aér dhearg ó thuaidh - sioc agus fuacht
  363. senior member (history)
    3/22/2024 9:37:50 PM
    approved
    Bhí parosite an Dhúin in áit a mbíonn gach struaille ar feadh bliadhna
    Ar theacht isteach ins an Dún dí, tháinig O Dúduigh in a laithreac
    D'fiafruig sé dí "Ce'n cuige a b'as thú Ní raibh bothán ar bith dí sa mbaile Sgéulaidhe:- Bean Uí Lochnán Cludáin Máigh Gamhnach
  364. senior member (history)
    3/22/2024 9:36:03 PM
    approved
    People ate vegetables such as cabbage and turnips. Colcannon was eaten. Potatoes were peeled and put into a pot of boiling water. When they were boiled the water was taken off them. Salt was thrown on them. They were pounded with a beetle. Then milk was put on them. They were lifted up on plates and divided round on the people. Each person made a hole in the colcannon and butter was put into the hole. The people ate biestings and they eat them to potatoes. What people ate on Shrove Tuesday was bacon. There was a man named John Murray who ate thirty eggs on Easter Sunday. Before cups became common there were wooden noggins.
  365. senior member (history)
    3/22/2024 9:32:32 PM
    approved
    is then spread on the ridges, and the clay from the furrows shovelled over that. When the buds are about an inch above the clay the furrows are again dug and the clay shovelled over the ridges. This is the last operation, except weeding. When the new potatoes are dug they are often made into colcannon. For this they are peeled, boiled, chopped with a pounder, softened with new milk, flavoured with salt and sometimes with scallions (green onions). The colcannon is served on plates with a small well of melted butter in the middle. Potatoes are also made into boxty bread.
  366. senior member (history)
    3/22/2024 9:32:27 PM
    approved
    1) Nuair a bhíonns an madadh ag ithe féir
    2) Nuair a chuireanns an cat a lapa taobh thuas dhá chluais agus é ghá níghe féin
    3) Nuair a bhíónns na cearca gá bpiocadh féin 4) Nuair a thuiteann an deatach 5) Nuair a bhíonns an gadaidhe breac ag sgréachuil 6) Na lachain ag sgreácuil 7) An "Cailleach Dhubh" ag eitil i n-aghaidh na gaoithe 8) Béidh an talamh breacuighthe le seangáin 9) Bíonn fáinne thart ar an ngealach 10) Ceo bóthair ag imtheacht le gaoth An gaoth aniar andeas an gaoth is mó a bheireanns fearthánn lei Bean Uí Rodaigh Cruachán
  367. senior member (history)
    3/22/2024 9:25:58 PM
    approved
    agus an ceist seo leanas do chur air - An bhfuil aon leigheas agat ar an dtriuch" Aon leigheas ar bith a bhéarfadh sé dó, bheadh sé go maith.
  368. senior member (history)
    3/22/2024 9:24:54 PM
    approved
    1) Bruithtear blathach le min-coirce nó le min-bhuidhe agus measgcar é le im agus siucra. Tógtar é ag dul a codladh do dhuine
    2) Óltar ubh imh (?) roimh an bricfeast
    3) ugh an turnaip agus é measgtha le siucra
  369. senior member (history)
    3/22/2024 9:20:59 PM
    approved
    1) Caitheann na daoine meadhon aosta agus na sean daoine an píopa
    2) Cuireann siad gráinín sóid isteach ins an sgaoilt sa bhfiacal
    3) Baintear usáid as fataí rósta. (Poultice) 4) Baintear usáid as salann te
  370. senior member (history)
    3/22/2024 9:16:30 PM
    approved
    1. An chéad sgiollán a chuirtear sa gcré cuirtear uisce cuirseacra agus gráinne salann air.
    2. Thosóchaidh siad taoibh na láimhe deise de'n garrdha. 3. Ní maith leob tosuigh lá crosta na bliadhna ("Tá crois air ná cuir crois air") deir siad. 4. Dóghann siad na ládhannta sa teine an oidhche a bhéas an t-earrach déanta aca. (Ní dhóghann siad uilig iad ar ndóigh ach a dtéigheadh). 5. Béal éisteacht = rud nua ar bith. Mar is iondual go mbéidh rud áirid aca an oidhche a bhéas an t-earrach réidh. Bfhéidir buidéal fuisce bíonn béal éiste freisin ar bhó a dhíolfaidh é ar an aonach. 6. Ní ceart a bheith ag cur Dia Satharn ó ghabhfas an grian i dtalamh. 7. An Chrois Chéasta a chur leis an gcorcán nuair atá tú ag dul a baint an chéad sláin coirce.
  371. senior member (history)
    3/22/2024 9:14:25 PM
    approved
    Sead, tháinig lar na mháireac agus tháinig an bacach go luath ar maidhin. Dúbradh leis dul síos an tseómra mar gur ann a bhí an t-airgead. Bhí usice te ar an dteine ag an gcailín agus do chaith sí ar an rabáir é. Dógad agus greadadh é. Annsan pósad an cailín agus an buachaill aimsire agus bhí an dá chead phúnt aca, a fuair an buachaill aimsire i n-ialaith an chapaill a ghoid sé ós na rabaóírí.
  372. senior member (history)
    3/22/2024 9:10:14 PM
    approved
    idir an dá shúil ortha. Bhailigeadar leó go tapaidh
    Croist na ngadhar a beadh duine eile aca bíodh sé sin ag fiadach ins an gcnoc na h-aon lá. Bhí mná an phároiste scannruighthe roimis mar bhí sé ana malluighthe. An lá seo tháinig sé isteach i dtig éigin timcheall. Lotrig sé braon té. Dúbhairt bean an tighe leis fanamhaint go fóíll mar ná raibh aon bhraon uisce sa chiotal. "Cad é an saghas uisce é sin ar an dteine agat" ar seisean. Bhí sé san oighean aicí. "Uisce chuin beisti" arsa bean tighe. Níor dhéin se aonrud ac gráine té a chaitheamh shíos ann. D'ól sé an tae go breágh. Nuair a bhí sé ag imteacht an doras amach do ghuidh sé rath agus séan ar bhean an tighe agus sonas air a muinntír do mhair agus suaimhneas siorraide ar an muinnthír do chuaidh an bealac mor roimpe. Annsan ghaibh sé amach go ciúin séímh beannachtach.
  373. senior member (history)
    3/22/2024 9:03:45 PM
    approved
    Fadó bhíodh buideanta díobh ag imteacht idteanta chéile ní h-ionann is anois. D'fanaidís trí lá nó mar sin i ngach baile dá dtéighidís ann. Lé tuiteamh na h-oidhche bhailígheadh muinntir an bhaile isteach chúca ag éisteacht lé na n-eactraithe. D'innsidis scealta ar cionnus mar bhí tig agus talamh aca féín tráth, ach gur bhuail an mí-ádh treasna ortha agus annsan chathadar imteacht ag iarraidh a ndéirce. Bhíodh cuid de lucht siubhail seo óg agus cuid aca aosta, cuid
  374. senior member (history)
    3/22/2024 8:58:25 PM
    approved
    ag teannadh leis na daoine bochta tímpal an bhaile thagaidís go dtí bean an tighe seo ag lorg billeog cabáiste. 'Sa Bhealtaine b'eadh é agus ní raibh an chabáiste fasta na cheart, is bhíodh leisce ar fhear an tighe bheith ag priocadh air.
    Bean mhaith do b'eadh bean a tighe agus sgian trí na croidhe nuair fiafrtaí déire uirthi ar son Dé, ná beadh faic aice le tabhairt uaithe. Théigheadh sí siar sa gháirdín i gna-fhios dá fear, agus bhíodh saí ag spurradh an chabáiste (ag tógaint na billeoga lasmuig dho) dos na daoine bochta. Ar maidin nuair a théígheadh an fear amach sa gháirdín bhíódh an chabáiste annsúd chomh maith is ná déanfaí spurradh riamh air. Do choimeád sí an t-anam i na lán daoine bochta leis an gcabáiste an bhliain sin.
  375. senior member (history)
    3/22/2024 8:53:42 PM
    approved
    agus an bhean san ag dul ag féachaint ar an bpéist, agus bhí Fionn ag gol ag iarraidh dul leis mar 'dhéadh, acht dubhairt an bhean leis go mbeadh an iomarca daoine ann, agus go raibh sé ró-bheag. Seadh, d'imthigh an bheirt agus dubhradar le Fionn abheith deas macánta go dtiocfaidh siad abhaile.
    Níor thúisce imthighthe iad nár dhein Fionn fear mór áluinn airist do féin agus fuair na caipíní agus chuir cuige iad. Nuair a thaínigh sé anuas an cistin tháinigh scannradh ar an gcailín aimsire nuair a chonnaic sí é, agus d'innis Fionn di cérbh'é féin. D'iarr sé uirthe teacht ina theannta go dtí an phiast agus dubhairt léi gan aon eagla do bheith uirthe roimis an mnaoi ná leigfeadh sé féin di aon rud do dhéánamh di. Chuaidh sí ina theannta agus nuair a shroicheadar an áit go raibh na daoine bailighthe tháinigh iongnadh ar ghach aoinne nuair a chonnacadar an leanbh beag abhí tagaithe ag feuchaint. Niorbh fhada dóibh ann nuair a ghabh an phiast cúcha isteach agus bhí seacht gceann, ? seacht mbeann agus seacht gcosa uirthe. Bhí inghean an riogh dá tógaint anuas de'n gcrann le tabhairt di le n-ithe nuair a léim Fionn amach agus scréach sé amach é féin do leigint cúiche, acht cheap na daoine gur as a mheabhair abhí sé agus bhiodar d'á chaitheamh siar. Acht léím Fionn isteach le linn do'n pheíst abheith ag gabhailt timcheall, agus thóg a chlaidheamh seacht dtroighthe san aer agus leig anuas sa cheann uirthe é, agus leis an mbuille sin bhain na seacht gceann ? di. An tarna buille thug dhein dá leath de chnámh a
  376. senior member (history)
    3/22/2024 8:46:41 PM
    approved
    218
    When the table was laid for a meal it was drawn out from the wall and placed in the centre of the floor and there all sat round it.My grand- father remembers a time when there was but one knife in every house,and often it was used by eight people at one table. In ancient times the people used many kinds of bread. When they dug the new potatoes they used to make a very palatable article of food from them called Tump. This was made by first peeling the raw potatoes and boiling them in a pot. When boiled they were pounded and mashed well and then moistened with milk which had been heated and to which some butter, onions and cream had been added. Very few people ate meat long ago. They reared few or no pigs and they scarcely ever bought fresh meat, but often they had fish which they bought from the travelling fisherman. When tea was first introduced into this district the people never bought more than an ounce at a time as a pound of
  377. senior member (history)
    3/22/2024 8:45:07 PM
    approved
    bean ag teacht fé-n-a dhéin, agus níor túisce a chonnaic nár dhein sé leanbh beag de féin agus shuidh síos agus thosnuigh ag gol is ag beícigh. Tháinigh an fear agus an bhean i leith chuige agus d'fhiafruigheadar de cad abhí air agus dubhairt sé leo go raibh sé caillte leis an bhfuacht agus d'iarradar air teacht leo feín go dtí-n a bpálás. Chuaidh Fionn ina dteannta agus bhí sé ina pheata acu á chaitheamh ó bhais go bais. Aon lá amháin bhí an bhean ag glanadh seomra, agus gan dabht bhí Fionn ina teannta. Pé rud abhí Fionn á dhéanamh chonnaic sé trí cinn de chaipíní ar crochadh ar an bhfalla agus fuair sé cathaoir agus chuaidh sé ag triall ortha agus rith go dí an bhean agus ar seisean:
    "Ó a Mham" (Mam do ghlaodhadh sé ar an mnaoi) chá bhfuairís na caipíní deasa san?" "Ó a chroidhe" ar sí sin. "ná bíodh aon lámh ins na caipíní sin agat, mar is le mo thriúr driothár iad san atá imthighthe go h-Éirinn chun Fionn Mac Cumhail do chur fé chois." "Agus, a Mham," arsa Fionn, "ná fuil fhios agat go bhfaighidh Fionn Mac Cumhail an buadh ortha." "Ná biodh eagla ort a chroidhe, ní'l aon rud chun an buadh d'fhagháilt ortha acht na trí caipíní sin, agus chómh luath agus a gheobhfaidís aon radharc ortha thuitfeadh an t-anam asta."
    Nior bheag san. Bhí an fios go léir fachta ag Fionn acht níor leig sé aon rud air. Cúpla seachtmhain ina dhiaidh san bhí piast mhór le teacht, agus bhí ar an rí a inghean do thabhairt di le n-ithe. An lá san bhí an fear
  378. senior member (history)
    3/22/2024 8:43:33 PM
    approved
    191
    "scamsin" at six o'clock and it consisted of roasted potatoes after the dinner and Indian meal bread and "stampy." The food they used was stampy, oaten cakes, tump, boiled turnips, onions, and carrots. They used to throw sour milk on the top of the Indian and they used to eat the wet stuff. They used to make oaten cakes from oats. Oaten cakes First they got some sheaves of oats and then they threshed it and then they winnowed it and ground it between the "caopann" and there was a hole on the underneath one and the flour was taken into a basin. Then she made it and baked it in the griddle and then she quartered it and left(it) up to cool for four days and then it was eaten. Potato Cakes= They were made for November's Day and they used to put a ring in
  379. senior member (history)
    3/22/2024 8:43:17 PM
    approved
    sin leig tharad é: Flaitheas.
    18. Ceathrar ag rith, ceathrar ag crith. Beirt ag aireachas, beirt ag éisteacht agus mac Uí Dhómhnaill ag rith ag an méid sin: Bó. 19. Tháinig sé isteach ar muin na ndaoine is chuaidh sé amach chomh mín le síoda: Móin. 20. Fear beag i n-a sheasamh le claidhe. Itheann sé gach a bhfághann sé ach ní ólann uisge: Teine. 21. Chuaidh mé suas an bóithrín agus casadh mo mham dom. Bhí srón iarainn uirthi, méaracha airgid agus sí chuirfeadh an ruaig ar na préacháin : Gunna. 22. Thiubharfadh snaithe síoda is ní thiubharfadh rópa cnaíbe anuas é: Deatach. 23. Sean firín bocht is a maide faoin a ucht is é silte anuas ar carragán cloch: Bárr doras. 24. Duibhín ó duibh thar fairrge 'noir ag innseacht sgéil gan feith gan fuil: Litir. 25. Chím i n-a luighe 's n-a seasamh í. Chím ar bhárr an aitinn í agus drúcht ná féar ní leagann sí, is ní stadann sí dá siubhal: An Ghealach. 26. Chím chugam thríd an lios fear na coise caoile cruaidhe is é mo thruagh gan é ar rith ór ar a bhfuil beó fághann sé buaidh: An Bás. 27. Chugat, chugat, thríd an lios, fear gan léine fear gan crios, fear na coise caoile, caime. Sé mó léan é bheith gan fios: An bás. 28. Triúr dearbhrathár ag dul thar theampall. "Gabhfaidh mé isteach" arsa duine aca go bhfeicead mac mo
  380. senior member (history)
    3/22/2024 8:37:40 PM
    approved
    193
    Tump. It is made when the new potatoes are dug at first. First they are washed and then the skins are taken off with a knives. Then they are boiled and then strained. Then they are pounded with the "tuairgín" and a bowl of cream is thrown into it and mixed threw it. Then it is taken out and divided equally among the household and more cream is put threw it and salt. They used to eat onions raw and they used to cut them up and put salt through them and eat them with bread. One night a man from Skagh was going to a fair and he had appointed to be with a few men and he never felt to get up. He threw a few sheaves of straw into the fire and he pulled out a few
  381. anonymous contributor
    3/22/2024 8:34:59 PM
    awaiting decision
    I have often heard a very old women telling the only way they had for making light in the homes at night was with rush candles. They pulled the rushes and peeled them and dried them and dipped them in grease. But any rushes that were pulled where Sir Fredricks' son was killed would never light. So at night when the rush candles would not light the mother would say "why did you pull the rushes where Sir Fredericks' son was killed". I know the place well where he is buried.
    The old people I heard telling all those stories are long dead. One old woman was 97 years when she died. She could tell a lot of stories about olden times and what happened around here. I heard her telling all the stories that I read in the school books of to day about the land of youth and about a serpant that was in Ireland. When St Patrick came here he killed the serpant in Mayo going into the sea. He fell on his knee and the track of his knee is in the rock ever since, serpent, serpent
  382. senior member (history)
    3/22/2024 7:56:34 PM
    approved
    1. Chuaidh mé soir agus anoir an bóthar agus thug mé an rud liom nár theastuig uaim:- Dealg.
    2. Droichead ar an loch gan cloch gan crann: Tuaith cheatha. 3. Carragán cloch taobh tháll de'n loch 'gus é lán le siuchra bán: Sneachta. 4. Tá sé 'san loch agus ní báidhtear é, tá sé san bhféar is ní gearrtar é, tá sé 'san siopa agus ní díoltar é: Grian. 5. Chaith mé máilín bán amach ar an loch agus níor leig sé deor isteach: [?] 6. Tá teach annsin thiar, thuillfeadh na céadthaí agus ní thuillfeadh leath mo chuid éadaigh ann: Teach siongáin. 7. Builtín iarainn agus iorbaillín olna as: Snáthaid. 8. Capall sa stábla agus ag rith i n-a cos i n-áirde: Túirne. 9. M'athair mór ar chúl an chófra agus céad cóta mór air: Gas cabáiste. 10. Firín beag dearg crochta as crann , cloch i n-a bholg agus maide i n-a cheann: Sgiothaire. 11. Tá sé annseo agus tá sé annsiúd agus tá sé i nGáirdín Bhaile Átha Cliath: Speal. 12. Chugat, chugat, thríd an ród, láir óg is í seitreach. Ball bán i n-a baithis agus teine ar 'ch aon taobh dhi: Urchar. 13. Dhá bhó mhaola ar chnoc na gaoithe, ceann 'san oidhche is ceann sa lá: An ghealach is an ghrian. 14. Meig, meig amuigh agus meig, meig istig. Ná bain leis agus ní bhainfidh sé leat: Neanntóg. 15. Níl sé istigh agus níl sé amuigh agus feicimíd i gcómhnuidhe é: Ursa an dorais. 16. Corcán óir agus é lán d'fheoil bheo: Méaracán. 17. Coinleóir óir é, seo go deó é. Tómhais go beó é nó mar
  383. senior member (history)
    3/22/2024 7:27:09 PM
    approved
    Here are some proverbs:-
    1. A stitch in time saves nine. 2. When the old cock crows the young one learns. 3. You should not put all your eggs in one basket. 4. Between two stools you come to the ground. 5. There are as good fish in the seas as ever was caught. 6. Where you lose your money, look for it. 7. A borrowed horse has hard hooves. 8. Example goes farther than precept. 9. Never cast a clout till May is out. 10. All is not gold that glitters. 11. Hills appear green far away.
  384. senior member (history)
    3/22/2024 7:25:39 PM
    approved
    Proverbs.
    The following is a list of proverbs which I know:- 1. A wise man carries his coat. 2. There is no road without a turn. 3. Smooth waters run deep. 4. Your pocket is your friend. 5. Fine feathers make fine birds. 6. Lie with the lamb and rise with the lark. 7. The truth never chocked a man. 8. There is no feast till a roast and no torment till marriage. 9. The hills are green far away. 10. There is a black sheep in every fold. 11. A story without an author is not worth anything. 12. There is many a slip between the cup and the lip. 13. A new brush sweeps clean. 14. Loftiest trees most dread the thunder. 15. If the cap does not fit you, don't wear it. 16. Hunger is good sauce. 17. What the ear will not hear, will not trouble the heart. 18. Four things an Irishman can't trust, a cow's horn, horse's heels, a dog's snarl, and an Englishman's laugh. 19. Every old shoe finds an old stocking.
  385. senior member (history)
    3/22/2024 7:19:28 PM
    approved
    20th May 1938
    Proverbs
    A proverb is the wisdom of many and the wit of one. Early to bed and early to rise makes a man healthy, wealthy and wise Late to bed and late to rise makes a man beg before he dies. Better to wear out shoes than sheets. Plough deep while sluggards sleep and you will have corn to sell and to keep When the cuckoo sings on a bare thorn sell your cow and buy corn March wind and April showers bring forth May flowers A wet and a windy May fills the haggard with corn and hay A dry May and drop in June makes the farmer whistle a heart tune Make hay while the sun shines A windy day is a bad day for thatching Judge in June and you judge to soon but judge in July and you may either laugh or cry The money makes the mare go and the hound makes the hare go It is too late to lock the stable door when the steed is stolen For want of a nail the shoe was lost for want
  386. anonymous contributor
    3/22/2024 7:14:01 PM
    awaiting decision
    There are a few monument in this place. There is one in Bekan in the parish Priest's land. It is a high heap of stones and a stone cross at the top of the pile of stones and St. Bekan is buried there. Bekan got its name from him.
    There is another in Carrowkeel. It is a big thick flag and a stone cross near it. It is in the side of the road and it is supposed St Patrick left the track of his knee on it. There is a place down in Greenwood where Diarmuid and Grainne lived and it is called Leabaid Diarmuid agus grainne. There are three stones standing up straight and one flag over
  387. anonymous contributor
    3/22/2024 7:03:04 PM
    awaiting decision
    In the townland of Rathgranaghen (Miller) in the Parish of Kilmaine there is a stone lying in a semi upright position on the side of a moat or hillock near the residence of Mr Peter Walsh. The stone is about 3.5 feet wide and about the same in height. It is shaped somewhat like the sketch given below.
    Local tradition ascribes the large impression to St. Patrick kneeling on the stone, as the length and width of the opening correspond to those of a man's knee and leg. The small impression on either side are said to be those of two angles kneeling - one on each side. [ ]
  388. senior member (history)
    3/22/2024 6:07:04 PM
    approved
    1. Chuaidh mé soir agus anoir an bóthar agus thug mé an rud liom nár theastuig uaim:- Dealg.
    2. Droichead ar an loch gan cloch gan crann: Tuaith cheatha. 3. Carragán cloch taobh tháll de'n loch 'gus é lán le siuchra bán: Sneachta. 4. Tá sé 'san loch agus ní báidhtear é, tá sé san bhféar is ní gearrtar é, tá sé 'san siopa agus ní díoltar é: Grian. 5. Chaith mé máilín bán amach ar an loch agus níor leig sé deor isteach: [?] 6. Tá teach annsin thiar, thuillfeadh na céadthaí agus ní thuillfeadh leath mo chuid éadaigh ann: Teach siongáin. 7. Builtín iarainn agus iorbaillín olna as: Snáthaid. 8. Capall sa stábla agus ag rith i n-a cos i n-áirde: Túirne. 9. M'athair mór ar chúl an chófra agus céad cóta mór air: Gas cabáiste. 10. Firín beag dearg crochta as crann , cloch i n-a bholg agus maide i n-a cheann: Sgiothaire. 11. Tá sé annseo agus tá sé annsiúd agus tá sé i nGáirdín Bhaile Átha Cliath: Speal. 12. Chugat, chugat, thríd an ród, láir óg is í seitreach. Ball bán i n-a baithis agus teine ar 'ch aon taobh dhi: Urchar. 13. Dhá bhó mhaola ar chnoc na gaoithe, ceann 'san oidhche is ceann sa lá: An ghealach is an ghrian. 14. Meig, meig amuigh agus meig, meig istig. Ná bain leis agus ní bhainfidh sé leat: Neanntóg. 15. Níl sé istigh agus níl sé amuigh agus feicimíd i gcómhnuidhe é: Ursa an dorais. 16. Corcán óir é, seo go deó é. Tómhais go beó é nó mar
  389. anonymous contributor
    3/22/2024 5:46:57 PM
    awaiting decision
    time of a large pot of champ (mashed potatoes) oat cake made on the grid-iron and baked or roasted in front of a turf fire, along with a bowl of sweet milk. This meal was served at a large table in the middle of the floor like this. A large dish with champ piled up on it was placed in the middle of the table, in the centre of the champ a hole was made and about 1/2lb butter was put into this hole. The workers each got a spoon and dipped each spoonful of champ in the butter, ate a piece of oat cake, and drank the sweet milk with it. No tea or second course was served.
    In those days a boon might consist of from 30 to 40 according to the popularity of the farmer who had his flax to pull in the chance of a nice flax pulling dance taking place
  390. anonymous contributor
    3/22/2024 5:30:17 PM
    awaiting decision
    Proverbs
    A rolling stone gathers no moss
    The longer you live the more you know It's never too late to mend A stitch in time saves nine A straight tree may have crooked roots A glutton lives to eat, a wise man eats to live. A lie has no legs As the fool thinketh so the bell clinketh As you brew, you must bake A slow fire makes a sweet malt An idle man tempts the devil A full purse makes a light heart A knave is one knave but a fool is many A penny saved is a pound gained Look before you leap Marry is haste, repent at leisure Sly water run deep Friends may meet but the hills will never A borrowed horse has hard hoofs A new broom sweeps clean but the old one takes the corners It is a long road that has no turning
  391. anonymous contributor
    3/22/2024 5:29:01 PM
    awaiting decision
    in those days considered a luxury. It was generally Christmas fare in rural areas anyhow.
    Fish of the herring variety were commonly used both fresh and salt. Vegetables such as cabbage and turnips and in Lent, nettles which were supposed to make those who eat them immune from diseases for the rest of year were also commonly used. Mashed potatoes locally called "Champ" was always eaten at Hallow - Eve; and anybody who happened to sneeze while eating it was supposed to die within the year. Tea in former days was very rarely used. The vessels used were called noggins. These were made of wood and suitably hooped and handled.
  392. senior member (history)
    3/22/2024 4:56:38 PM
    approved
    croidhe é. Thuit sí marbh sa láthair sin.
    Ni gádh do rádh nuair do h-ínnseadh do gurbh í céile Dhómhnaill do bhí ar lár aige ná go raibh áthas air. Cuireadh í san reilg atá míle nó geall leis siar ó Beanntraighe ar bruach na fairrge, ar a dtugtar an Mhainistir. A leithéid de oidhche stoirme, báistighe agus tóirníghe níor thaínig go minic ó shoin. Seó an reásún gur cuireadh í san oidhche. Imeasg na sléibhte san nGleann nGarbh is eadh do bhí Dómhnall ar a choimeád. Níor maith leis go gcuirfí í gan é féin do bheith láithreach agus toisg go raibh sé ar a theithe niór bhfurus do bheith ann dá mbeadh an tsoicread i lár an lae. Treasna na fairrge anuas i mbád is eadh tháinig sé agus conus nár bádhadh é ní féidir a rádh. Bhíothas díreach ar tí an cómhartha do chur isteach san uaig nuair tháinig sé, agus é fliuch báidhte ó'n mbáistig agus ó chúbhar na fairrge. D'oscaladh an chómhartha go bhfaigheadh sé an radharc deirinneach ar a chéile ciúin, grádhmhar, dílis. Níór chas sé ologón ós a cionn act do dhearbhuig sé ós cionn a h-uagha go mbainfheadh sé sasamh de'n té mhairbh í sar a mbearfhadh geala an lae air. Innstear dúinn gur chuir sé culaith bráthar air feín
  393. senior member (history)
    3/22/2024 4:51:01 PM
    approved
    áit atá breis agus dhá mhíle soir ó'n gCaolcuill.
    Soir ó thuaidh do thug an fiadh a aghaidh treasna Cumar-Lís Báin, (Cumar-Liath-Bháin), an Leaca Bhán, treasna Beál-an-Phoill, ó thuaidh tríd an gCladach, agus treasna na Muinge-Móire. Do tháinig an ceó annsan orra agus chailleadar radharc air. Bhíodar féin agus na gadhair traochta ó'n fhiadhaig agus b'éigin dóibh filleadh abhaile. Ag teacht abhaile dhóibh do ghabhadar anuas trí Leacha-Bhán-an-Poill, tríd an gCúm Ruadh agus siar fé dhéin tighthe an Ghúgáin. Ag gabháil dóibh siar thar fothraca an tseana-sheípéil atá ar an oileán - an áit 'nar mair Naomh Fionnbhár - pé strach-fheacaint do thug St Ledger uaidh anonn ar an áit do chonnaic sé bean ag paidireoíreacht ann. Níor leag sé súil riamh ar mhnaoi do bhí chómh h-áluinn léi. Bean Dhómhnaill Cam isí do bhí ann. Isteach leis san oileán chúiche. Deirtear ar nós na Sasannaig uile an uair sin dá bhfeiceadh shé aon chailín deas ná feadfhadh sé gabháil tháirste gan i do fhuadach. Thug sé fé an cleas ceadhna do deanamh leis an mnaoí do bhí ag paidireóireacht act má thug do theip air. Tháinig toct buile agus feirge air. Do tháirigh sé a chlaidheamh agus do sháidh sé ins na
  394. senior member (history)
    3/22/2024 4:44:27 PM
    approved
    tiománuidhe. Bhí crann daraighe ag fás san áit sin le hais an bhóthair. Chuir sé an gad ar mhuineál an tiománuidhe agus chroch sé leis an gcrann é. Tugtar Doire Creiche ar an áit riamh ó shoin acht dreír an t-seanachuidhe Doire-na-Croiche an ainm ba cheart do thabhairt air. Thóg Dómhnall na beithig abhaile leis agus fuair gach duine a choda feín.
    Nuair bhí Dómhnall na fhear bhí sé mar thaoiseach no ceann oirid ar an dtreibh sin de mhuinntir Uí Shúilleabháin do chómnuigh idir an Ghleann-Garbh agus Céim-an-Fhiad, agus do chomhnuig sé i gCaisleán Charraig-an-Eas. Deirigh leis na Sasannaig é tíomaint as an gCaisleán. Lionadh an Caislean de shaigdiúiribh Sasanna agus b'é St Ledger do bhí i gceannas. Nuair díbrigheadh Dómhnall as an gCaisleán béigin do teithe leis féin agus bhí díolfiach maith ag dul d'éinne do neósfhadh cá raibh a ionad cómhnuighthe. Bhí sé pósta agus deirtear go raibh a bhean chómh dathamhail de mhnaoi agus do bhí le fagháil i gCúige Múmhan an uair úd. Do thárla lá amháin go ndeachaidh St Ledger agus a luct leanamhna amach ag fiadhah. Bhí fiadhanna le fagháíl go flúireach an trath úd ins na cnocaibh le hais na Caolcuille. Deirtear gur éirig fiadh rómpa ag áít ar a dtugtar Meall-an-Mhannaig
  395. senior member (history)
    3/22/2024 4:34:36 PM
    approved
    An oidhche úd ní raibh sop nó cleath fágtha ar aon teach ins an mbaile céadna ach é féin amháin.
  396. senior member (history)
    3/22/2024 4:32:04 PM
    approved
    Timcheall céád bliadhain ó shoin bhí baintreabhach in a comhnuidhe i gCeathradh Giobach. Cailleadh a fear céile bliadhain roimh "Oidhche na Gaoithe Móire." Bhí cúigear clann aice ceathrar mac agus inghean. B'í an inghean an ceann ba shine aca.
    Tráthnóna na gaoithe Móire chuir an bhean bhocht an cúigear páistí a chodladh. Dubhairt sí leo gan codladh go dtiocfadh sí ar ais nach mbeadh sí i bhfad amuigh. Chuaidh sí go dtí tigh a col-ceathair a bhí an -thinn ar cuairt. NÍ raibh sí leath uair san teach nuair a d'éirigh an ghaoth. Níor fhág sí sop ná cleath ar aon teach. Níor tháinig a leithead ariamh ó shoin.
    Bhí an bhean bocht as a ceíle faoi na páistí. Seacht n-uair a d'fhéach sí dul abhaile ach sháruigh an ghaoth í. 'Sé an cás céadna é" ar sise "is
  397. senior member (history)
    3/22/2024 4:31:33 PM
    approved
    leabhaidh go dithneasach (dithnsreach) agus tháirig air a chuid eadaig. D'imthig sé go dtí an t-seípéal agus leíg sé an t-Aifreann. Ag filleadh abhaile dho tar éis Aifrinn do rádh do bhuail bean bhocht uime agus d'iarr sí déirc air. "A bhean mhácanta" arsa an sagart léi "níl leath phinginn ruadh agam agus dá mbeadh thabharfainn duit é." Chuaidh sí ar a dá glúin ar an mbóthar agus d'iarr sí ar son Dé air aon leath phinginn amháin do thabhairt di.
    "Ná deirim leat" arsa an sagart léi na fuil oireadh agus leath phinginn ruadh agam ach níor b'aon chabhair do bheith ag cainnt. D'fan sí annsan ar a dá glúin ar an mbóthar ag impídhe air rud éigin do thabhairt di. Chum a thaisbeaint di go raibh sé ag innsint na firinne do chuir sé a lámh clé na phóca agus thairig sé amach an líneáil. Chuir sé a lámh dheas sa phóca eile agus tháirig sé amach an lineáil ach céad glóire le Dia do thuit spalla leath-choróineach amach ar an mbóthar. Thug sé an leath-choróin di agus ní fios ciacu ar an mnaoi nó ar an sagart ba mhó do bhí iongnadh. Thabharfadh an sagart an leabhar ná raibh pinginn aige. Ba gheall le miorbhail é. Tháinig sé abhaile agus d'innis sé don sagart paróisde cad do thuit amach agus "mara miorbhail é sin" ar seisean "níl
  398. senior member (history)
    3/22/2024 4:25:42 PM
    approved
    [-]
  399. senior member (history)
    3/22/2024 4:24:55 PM
    approved
    Long ago in Ballinglen, at Wakes, the young men used to play games, not through any disrespect to the dead person, but to pass the time pleasantly for themselves. The favourite game played was "Thart a' Bhróg". The boys who were present at the wake used to make a mallet out of hay and then fifteen or sixteen young men used to sit in a circle on the floor covering their legs with hay.
    Now one person used to stand in the centre of the ring and try and catch the mallet as it was passed round and every time he failed in doing so he would get a blow of the mallet on the back.
  400. senior member (history)
    3/22/2024 4:24:55 PM
    approved
    she had timber toes and iron nose, upon my word she frightened the Crows. Ans. A gun
    12. Long legs, crooked thighs, small head and no eyes.
    Ans. A Tongs. 13. A wee wee pony gay and slim, a long tail flowing out of him, here's a man with brassy hood driving him through woods. Ans Needle, Thread, Thimble 14. 4 legs up, 4 legs down, soft in the middle & hard all round. Ans. A Bed. 15. Under water long I lay, never drowned or swept away. Ans. A duck swimming. 16. 3 legs in the ground, 3 overhead, The head of the living in the mouth of the dead. Ans. A man walking along with a pot in his head. 16 3 cosa ináirde, 2 cois ar thalamh, Ceann do dhuine beómar i mbéal do duine mharbh 17. Patches on patches without any stitches. Ans. Head of Cabbage. 18. A jumper of ditches, a leper of thorns, a little brown cow with 2 leather horns. Ans. A hare. 19. As around as a marble, as deep as a cup and all the water in the sea couldn't fill it up. Ans A strainer 20. 4 Four Bottles up on a hill, turned down and never spill. Ans. Cows paps 21. An old woman standing on a fence, her offspring dying away and herself strong and hearty. White thorn bush, haws withering 22. He was attached to her, yet she hated him, and woman like she sought him, and when she caught him, he died cracked. A Flea 23. Over gravel I do travel, with an oak stick in my hand I rode a mare that never foaled and held the brake in my hand Ans. A Ship.
  401. senior member (history)
    3/22/2024 4:22:40 PM
    approved
    a mharbhadh nuair a gheobhadh siad thíos iad. Bhí siad go h-olc do Fir Chonnacht mar gheall ar an gcogadh a bhí aca le Bainríoghain "Maedhbh" céad bliadhain roimhe sin. Níorbh fhada gur thoisigh an clampar. Bhí fir Cúige Uladh lán chinnte nach raibh arm ag fir Chonnachta.
    Nuair do chonnaic Conán céard do bhí ag teacht chuir sé an claidheamh i láimh Goill. Bhí naoi bhficid agus naoi bhfir marbh ag Goll leis an gclaidheamh sar a bfhéidir eadarghabháil a dhéanamh. Annsin, arsa Goll, "Slán bán duit, a Chonáin acht a bheog thú ní fheicimís Rath Cruachan go bráth.
  402. senior member (history)
    3/22/2024 4:11:02 PM
    approved
    1 What fish proves that a woman is married. Ans. Herring
    2 As black as ink, as white as Milk, pelting in the ground like hailstones. Ans. A magpie.
    3 Behind in Paul, before in Luke, and Mary Mullins had it twice in the same place. Ans. The letter L. 4. "Through a rock, through a reel, through an old spinning wheel, through a basin full of pepper, through a horses shin-bone, such a riddle was never heard before." Flash 5. (Brown I am, but Black I'll be Many the man has injured me.) They broke my back, and cut my face, and took me from my native place. Ans. A sod of turf 6. It goes in through the wall and out through the wall but never touches the wall. Ans. Music. 7. Under the fire and over the fire and never touches the fire. Ans. A Cake baking. 8. Under water and over water and never touches the water. Ans. A woman carrying a pail of water in her head while crossing a bridge. 9. Tis'nt Round, Tis'nt square, wet within, and fringed with hair. Ans. The eyes. 10. As round as a marble, as flat as a pan, the head of a woman, the whole of a man. Ans. a penny 11. As I went up a slippery gap I met my aunty Mary
  403. senior member (history)
    3/22/2024 4:06:07 PM
    approved
    Nuair do bhí Fianna na h-Éireann in a neart bhí siad ina gcómhnuidhe i Rath Cruachan I gCo. Roscomáin.
    Lá amháin fuair siad cuireadh go féasta mór i gCúige Uladh agus do chuaidh siad uilig síos - Goll, Oscar, Caoilte, Diarmuid agus an cuid eile uilig go léir. Níor thug siad aon claidheamh ná tuagh leó mar, nach raibh aon faitchíos ortha. Bhí dearbhráthair beag gan suim ag Goll - Conán darb ainm dó. B'é a bhí ag tabhairt aire do na madraí. Ní fhuair sé deis a bhual ariamh nach..........sé. Lean sé na Fianna go Cúige Uladh agus thug sé claidheamh leis i bhfolach in a chuid éadaigh. Anois, bhí sé leagtha amach ag muinntir Cúige Uladh iad uilig
  404. anonymous contributor
    3/22/2024 12:18:53 PM
    awaiting decision
    For swellings of different kinds and sores. Chicken weed very strongly heated was applied.
    Warts. Persons suffering from warts used to wash them in water in a stone in the land of Pat Lyon, Carnaseer [Carrownaseer], Dunmore, Co Galway. St. Patrick was supposed to leave the imprint of his knee on this stone when he journeyed through the parish of Dunmore. The warts were supposed to be washed in this water before sunrise. Funerals never travel along a new road. They always go the longest road. Married persons always travel home from the church after the ceremony by the shortest route. Persons born on Whit Sunday or on Whit Monday are destined to kill a person or an animal.
  405. anonymous contributor
    3/22/2024 11:56:26 AM
    awaiting decision
    Lios Lios-a-púca, Lísín, Lios-an-léána.
    Dún Dunsandle Rath Rathready, Rathgar, Raheen.
    VI Crannogs In the lake there are five crannogs they were the safe deposits for the treasures of the Gael, and they also served as secure hiding places down to he 16th century. Tradition has it that Brian Boruma once visited Loughrea and Jonna a great poet living in a crannóg in Island Mac Cooke; he at once asked the poet to accompany him to Kincora and he did so and became his chief poet. Temperance Hall. I The Temperance Hall was built as a yeomanry barrack in '98. When Humbert landed in Killala the barrack was then occupied by the Kilkenny Fencibles Lord Cornwallis Lord Deputy, on his march from Dublin to meet the French, passed through Loughrea and took the Fencibles with him. This was a cavalry barrack. There was also an artillery barrack in the place now known as the rent office. II Bishop's Palace, Corheen House. Was in '98 the property and residence of a priest hunter named Power, known to the
  406. senior member (history)
    3/22/2024 10:34:05 AM
    approved
    sé na chloca glasa ag gol é feicsint an fear bocht. Caileadh é féin go luath nuair a bhí an duine deireanach curtha aige mar go raibh a chroidhe briste.

    Bhí bean i mBaile 'n Fhirteáraig Thiar agus bhí triúr cloinne aici 'sa droch shaogal. Ní mór an tiosbach a bhí riamh uirthi an bhean bocht an lá is fearr a bhí sí, ach bhí an donas ar fad ar an aindise nuair a tháinig an ganntanas bídh sa dúthaig. Bhíodh cúpla caora ag a fear sa cnoc, agus bhí dorn seithí caorach i gcuinne na cisteannach aici. Nuair a bhí an t-ocras ag breith ró dhian orra do ghearr sí suas na seithí agus cur sí ag rótadh ar an dteine iad. Niór dhein san an bfeart dóíbh 'muis. Cailleadh iad trí chéile. An aimsir an droch shaoghal bhí lánamú i mBaile Eaglaise agus bhí gairdín gcabáiste laisthiar den tigh. Nuair a bhí an t-ocras
  407. senior member (history)
    3/22/2024 10:27:52 AM
    approved
    go mbíod mhála mór leis aige agus ná leigfeadhsé do éinne feáchaint isteach ann. Ba dhóigh le duine go raibh an mála lán d'ór aige agus ní bíod sa mhála aige ac cloca agus gach sort ráiméise istigh ann. Duine eile do bead Maitiú Ó Seághda bhíodh sé ag díol biorán agus snáthaidí, thabarfadh sé an áirighthe sin biorán duit ar cheirteacha agus buidéil. Bíód iallaca leis á díol aige. Beaneile agus glaoidtí Peig an Bhreasail uirthí mar bhíodh sí ag dhíol breasál le chuir ar chaora. Thabharfadh sí breasal duit ar bhlúire ollanna. Bee Jingo fear eile a thaghadh. Nuair a thaghadh sé cúin an doiris deireadh sé Bee Jingo agus bhíódh sé ag bailiú pinginí agus uibhe. Thaghadh mórán eile ar nós:-
    Peigh Clúbhain (ó Dhúnsean)
    Siobhán Ní Gormáin (ó Thráíghlí) Muiris O Fogludha (ó Thráighlí) Chaitín Home Rule a bhean Peig an Bata (o Annanscáil) Mary hair oil (ón nDainghean) Eiblis Ferry (ó Fearannfór) Lean Day (ón gCampa) Peigh na mBrioscaí (o Dhúnsean) Seán an tSeana Bhaile (ó Cilláirne) Beidileadóir do beadh Seán. Nuair a d'iarrfadh an lucht siúbhail loístín do chuirtí leabhaidh futha sa chúinne go maidhean
  408. senior member (history)
    3/22/2024 10:17:04 AM
    approved
    Is annamh a thagann na bacaig tímcheall anois, sa t-Samhraidh is mó a thagann siad. Daoine bochta iseadh iad a bhíonn ag dul tímcheall ó thig go tig ag bailiúghadh deírce agus ná bíonn aon áit cómhnuigte aca chun codailt gach oidhche acht ag brath ar na cómharsan chun loístín a thabhairt dóibh. Níl acht foth dhuine ag gabháil tímceall anois mar tá airgead deírce ghá fágal aca ón Riagaltas. Níl cead aca dul amac ag baliú in aon chor anois gan rudaí beith ghá ndíol aca. Nuair a thagann na mná timceall is gnáthach leó buiscéad lán do rudaí bheith ghá ndíol aca agus nuair a thagann na fir tímcheall bíonn cuid aca bacach, agus daoíne lúthmara láidre iseadh a chuile aca.
    Fadó, bhíodh an áit lán do bhacaig, cuid aca na dtáíliúirí agus cuid eile na dtuíncéirí, agus mar sin dóibh. Fear amháin aca
  409. senior member (history)
    3/22/2024 8:22:22 AM
    approved
    24. The King of Manchester sent to his sister, a bottomless vessel for holding raw meat. Ans. A ring.
    25. Queen Mary had it before poor thing, King William had it behind, and all good women who guess the riddle have it in the middle The letter. M. 26. Round about, Round about Round about naked. If you're thing wont stand it, my thing will make it Ans. An egg in a eggcup. 27. "Ink", "Ink" under a [?] ten drawing Four. An. milking a cow. 28.
  410. senior member (history)
    3/22/2024 8:14:51 AM
    approved
    Fadó bhí beairric i gCumar agus nuair a d'fhág na piléars é chuaidh Seán na gCailíní na chómhnuidhe ann. Oidhche áirithe bhíodar go léir na gcodladh nuair do tháinig Séan abhaile mar bhí se ag imirt cartaí i dtig éigin. D'oscail sé an doras agus chuaidh sé cois na teine mar bhí an oidhche ag chur seacha. Nuair do srois se an teine cá do chífeadh sé ann ach bean agus í sínte ar ar an úrlar le h-ais na teine agus gúr cotúin caithte suas ar a cheann. Bhí dorn prátaíin - aice na teine aife mar ba ghnáth leis íad do thógaint sar a raghfadh sé na codhladh. Dúbhairt sé leí éirighe ar san cúpla uair ach mo chreach ní chuir sí aon tsuim air.
    "Dá raghfa in ainm díabhail anois íosfad na prátaí" ar siesean. Do suidh sé agus d'ith sé na prátaí agus d'imtig sé na chodladh agus d'fhág sé an bhean sa teinteán na dhiaid agus ní fuair sé aon cúntas uirthi fós.
  411. senior member (history)
    3/22/2024 8:14:35 AM
    approved
    agus gach rud dó agus d'innis sí an scéal go léir dó agus do thugadar maitheamhnachas dhá chéile agus do mhaireadar go sochair sásta le chéíle (?) o'n lá san amach.
  412. senior member (history)
    3/22/2024 8:14:20 AM
    approved
    agus gach rud dó agus d'innis sí an scéal go léir dó agus do thugadar maitheamhnachas dhá chéile agus do mhaireadar go sochair sásta le chéíle (?) o'n lá san amach.
    Fadó bhí beairric i gCumar agus nuair a d'fhág na piléars é chuaidh Seán na gCailíní na chómhnuidhe ann. Oidhche áirithe bhíodar go léir na gcodladh nuair do tháinig Séan abhaile mar bhí se ag imirt cartaí i dtig éigin. D'oscail sé an doras agus chuaidh sé cois na teine mar bhí an oidhche ag chur seacha. Nuair do srois se an teine cá do chífeadh sé ann ach bean agus í sínte ar ar an úrlar le h-ais na teine agus gúr cotúin caithte suas ar a cheann. Bhí dorn prátaíin - aice na teine aife mar ba ghnáth leis íad do thógaint sar a raghfadh sé na codhladh. Dúbhairt sé leí éirighe ar san cúpla uair ach mo chreach ní chuir sí aon tsuim air.
    "Dá raghfa in ainm díabhail anois íosfad na prátaí" ar siesean. Do suidh sé agus d'ith sé na prátaí agus d'imtig sé na chodladh agus d'fhág sé an bhean sa teinteán na dhiaid agus ní fuair sé aon cúntas uirthi fós.
  413. senior member (history)
    3/22/2024 8:09:39 AM
    approved
    imtheacht glan díreach abhaile. Tá mise faoi dhraoidheacht annso ag m'athair ó rugadh mé ach nuair a chuirfeas mise mo chos dheas ar thalamh na h-Éireann imtheochaidh an draoidheacht díom. Is minic chuala mé cainnt ar Eirinn agus is fada liom go bhfeicim í."
    Chuaidh an Scológ idtír igceann trí lá inGleann an Uaisgnis [!] agus é go slán sabháilte. Bí brón mór air faoi a bheith sgartha le n-a inghean mar níor cheap sé aríamh go mbeadh sí pósta le mac Ríogh Eireann. Tháinig mac Ríogh Eireann agus inghean na Scolóige idtír i gceann cúpla lá Bhí fáilte mór ag an máthair rómpa "Is tú an mac is fearr sa domhan" ar sise Shíl mé nach bhfeicfinn arís go deo thú - tar eis thú a bheith faoi gheasaibh ag an Scolóig droch-mhúinte sin. Pósadh é fein agus inghean na Scolóige faoi cheann cúpla lá. Chaitheadar an chuid eile dá saoghal go h-aoibhinn le na chéile agus ní raibh aon chainnt ar dhraoidheacht uaidh sin suas.
  414. senior member (history)
    3/22/2024 8:09:27 AM
    approved
    bhfairrge é féin agus d'inghean agus iad ag dul go h-Éirinn". Nuair chuala an Scológ é sin d'eirigh sé ar an bpoinnte boise agus fuair sé long faoi riar. D'imthigh sé treasna na fairrge ina ndiaidh. Bhí sé ag teacht suas leo ach chonnaic an inghean an t-athair ag teacht ingar doibh agus ar sise le mac riogh "Tá m'athair ag teacht suas linn agus bháithfidh sé sinn muna mbeidmid indon é bualadh le ceann aca seo" Bhí trí liathróid óir aice "Seo ceann aca duit agus caith leis í agus cuirfidh tú ina chodladh é. Bhéarfaidh an long abhaile é" Chaith sé ceann de na liathróidib leis ach níor bhuail sé é. Bí an Scológ ag teact níos goire dóibh "Báithfidh sé sinn go dearbhtha" ars an inghean muna bhuailfidh tú leis an dara ceann é. Chaith sé an dara ceann ach níor bhuail sé é. "Níl aon mhaith ann" ars sise Níl tú indon é a dhéanamh Chaith sí féin an tríomhadh ceann agus bhuail sí a h-athair leis agus thuit a chodladh air. "Anois" ar sise "Níl dada eile le dul romhainn acht
  415. senior member (history)
    3/22/2024 8:09:15 AM
    approved
    oidhche a theacht agus faitchíos an domhain air Le tuitim na h-oidhche tháinig an Scológ chuige agus ars seisean leis an mac Ríogh "Caithfidh tú mise do chur mo chodladh le finn-sgéalta" "Níl moill ar bith orm sin a dhéanamh" ars an mac Ríogh. Faoi cheann tamaill glaoidh an Scológ air agus ar seisean "Éirigh suas a mhic Riog Eireann agus innis sgéal fada bog binn" Bhí trí cácai déanta ag inghean na Scolóige agus leag sí i seomra mic an Ríogh iad. D'éirigh an chéad cháca suas agus d'innis sé sgéal fada bog binn ac ní raibh aon mhaith ann mar dfhan an Scológ ina dhuiseacht Glaoidh sé amach arís "Éirigh suas a mhic Rí Eireann agus innis sgéal fada bog binn". D'éirigh an dara cáca suas agus d'innis sé sgéal. Thosuigh an Scológ ag tuitim ina chodladh ac nuair bhí an sgéal thart dhúisigh sé arís agus ghlaoidh sé amac "Eirigh suas a mhic Ríogh Éireann agus innis sgéal fada bog binn. "Ní h-é mac Riogh Eireann tá ann cor a bith" ars an tríomhadh caca "Is fada amac ar an
  416. senior member (history)
    3/22/2024 8:09:01 AM
    approved
    "Caithfidh mé dreimire d'fháil" ar seisean "Níl aon dreimire sa domhan sáthach fada le barr an chrainn a shroicint at ná bíodh brón ort déanfaidh mise mo dhícheall duit" ar sise Chuaidh sí anonn cuigh an crann mór. Bhuail sí le slaitín draoidheachta é. Bhí an crann ag laghdú anuas go dtí go raibh sé indon a bharr a shroicint ón dtalamh. "Déan deifir" ars an inghean "mar tá m'athair ag teacht tríd an gcoill agus beidh fearg mhór air má fheiceann sé mise annso" Ba ghearr go raibh an nead ag an mac Ríogh. Thóg sé na h-uibheacha aisti. Chuir sé ina phóca iad agus thug sé agaidh ar tigh na Scolóige.
    Nuair tháinig sé isteach bhí iongnadh mór ar an Scolóig. "Is cliste an fear tú mar is iomda gaiscidheach a chaill a cheann faoi an obair seo" ars an Scológ ach beidh obair chruaidh romhat oidhche amáireach." Chuaidh mac an ríogh cun suain annsin agus fuair sé trí greim de n arán donn, deoch den triomhadh leann agus codladh ar chliath-fhuiriste go maidin. D'eirigh sé go moch ar maidin. Bhí sé ag fanacht leis an
  417. senior member (history)
    3/22/2024 8:08:49 AM
    approved
    agus muna mbeadh tú indon an nead éin sin d'fháil dom bainfidh mé an ceann díot" "Ó níl moill ar bith orm é sin a dhéanamh" arsa mac an Riogh "Teirigh achodladh anois" ars an Scológ gheobhfaidh tú trí ghreim de'n arán donn trí dheoch de'n triomhadh leann agus codladh ar an gcliath fuiriste go maidin
    D'éirigh mac an Ríogh go moch ar maidin. Chuaidh sé go dtí an choill. Chonnaic sé an crann agus an nead thuas ina bharr Ars seisean leis féin "Sin é an crann is mó a chonnaic mé ariamh agus ní bheidh mé indon é a fháil go deo. Thug sé iarracht a dhul suas go barr an chrainn ach nuair bhí sé píosa beag suas thuit sé anuas arís. Bhí sé mar sin ar feadh leath an lae agus bhí sé sáruigthe amach. Shíl sé go gcaitfeadh sé tabhairt suas. Bí inghean na Scolóige agus a cuid ban freastal ag siubhal sa gcoill. Chonnaic sí é. Bí truagh aice dó. "Anois" ar sise "tá tú sáruighte amach agus ní bhfuighidh tú an nead mar sin go deo"
  418. senior member (history)
    3/22/2024 8:08:38 AM
    approved
    sa tráthnóna bainfidh mé an ceann díot" Chuaidh mac an Ríogh ag obair go moch ar maidin. Bí sé a obair go cruaidh ar feadh an lae ach nuair bhí an tráthnóna ag teacht agus ní raibh sé acht mar bheadh sé ag tosnú. Bhí inghean ag an Scolóig agus bhí truaigh aice do mac an Ríogh. Chuaidh sí go dtí é agus bhí píce draoidheachta aice. "Seo duit é seo" ar sise leis "is fearr é ná an ceann tá agat" Rug sé ar an bpíce draoidheachta thosuigh sé ag obair arís agus ba ghearr go raibh an stábla chomh glan is bhí sé ariamh. "Anois a mhic" ars an inghean leis "Teirigh go dtí m'athair agus abair leis go bhfuil an meid sin déanta agat act ná sgeith ormsa. D'imthigh sí annsin agus chuaidh mac an Riogh go dtí an Scológ.
    "Is maith an fear thú go dearbhta ars an Scológ nuair chuala sé go raibh an obair sin déanta aige act beidh lá cruaidh romhat imbárach. Tá nead ein san gcoill sin thall thuas i gceann de na crainn agus is é sin an crann is aoirde sa Domhan
  419. senior member (history)
    3/22/2024 8:08:25 AM
    approved
    D'innis sé a sgéal dó. Fuair an sean-fhear tri chipín. Chuir sé le chéile iad agus ar an bpoinnte bhí long bhreagh déanta aighe "Seo duit í seo a mhic Ríogh Eireann" ar seisean "agus bhéarfaidh sí go Gleann an Uaignis" thú. Beidh tú trí oidhche agus trí lá ag dul ann" Gabh mac an ríogh buidheacas leis.
    As go bráth leis an luing agus an Mac innti. I gceann trí lá ghabhadar cuan i n Gleann an Uaignis. Chuaidh an mac idtír agus ní raibh sé ibhfad go bhfuair se amach teach na Scolóige. Chuir an Scológ fáilte roimh mac Ríogh Éireann. Chaith an bheirt aca tamall maith ag innsint sgéalta. Faoi dheireadh tháinig tuirse ar an Scológ. "Tá sé inam dul cun suain" ar seisean Gheobhaidh tú trí ghreim d'on arán donn, trí dheoch de'n tríomadh leann agus codladh ar an gcliath fuiriste go maidin Ar maidin chuaidh an Scológ go dtí mac an Ríogh. "Anois a mhic" ar seisean "tá stábla agamsa agus níor glanadh é le seacht mbliadhna agus muna mbeidh sé glanta agat
  420. senior member (history)
    3/22/2024 8:08:12 AM
    approved
    tú romhat é." Chuaidh sé abhaile agus bhí teach breagh agus stáblaí roimhe.
    An dara maidin chuaidh mac an ríogh amach ins an áit céadna. Shuidh sé síos cois na fairrge. Chonnaic sé an long ag teacht chuige isteach ins an áit céadna. Tháinig an Scológ amach agus thosuigh an bheirt ag imirt chártaí. Fuair an Scológ an ceann ab fhearr air an dara lá. "Cuirfidh mé faoi gheasa thú anois" ars an Scológ le mac an Ríogh "caithfidh tú trí lá oibre a thabhairt dom in Gleann an Uaignis san Domhan Thoir" "Innis dom cá bhfuil an áit sin" ars an mac Ríogh "Ní innseóchaidh mé duit é" ars an Scológ "caithfidh tú féin a fháil amach" Chuaidh an mac riogh abhaile go brónach. Nuair a tháinig sé isteach thug a mháthair fe ndeara go raibh rud eicint ag deanamh imnidhe dó "Is docha go bhfuil tú trom-chroidheach faoi gheasa anoct a mhic" ar sise "Seadh" ar seisean agus ní raibh sé indon a thuille a rádh. Maidin lá 'r na bhárach d'éirigh se go moch. Chuaidh sé go sean-fhear glic
  421. senior member (history)
    3/22/2024 8:07:59 AM
    approved
    Scológ na Feasóige Leithe
    Bhí mac riogh ann fadó. Bhí sé dicheallach deimhnightheach. Chuaidh sé amach aon lá amháin ag siubhal cois na fairrge. Shuidh sé síos tar eis tamaill agus ba ghearr go bhfacha sé long bhreagh ag teacht isteach cuige. Tháinig sí isteach sa gcladach in aice leis agus amach leis an gCaptaoin. Sé an t-ainm a bhí air ná 'An Scológ' Thosuigh an bheirt ag imirt chártaí. Fuair mac an riogh an ceann abfearr ar an Scolóig. "Anois" ars an Scológ "rud ar bith is maith leat bhéarfaidh mé duit é" D'iarr mac an ríogh teach breágh a bheith aige nuair a racadh sé abhaile" "Tá go maith" ars an Scológ. teirigh abhaile agus beidh iongnadh ort nuair a fheicfeas
  422. senior member (history)
    3/22/2024 7:54:24 AM
    approved
    a bheadh sé múchta annsin thógfadh siad suas é agus bheadh an gual a b'fhearr a bhí le fághail acu. Tá rian na puill agus an teine le feiceál san portach go fóill.
  423. senior member (history)
    3/22/2024 7:51:52 AM
    approved
    Tá trúir tailliúr san pharráiste anois 'San tigh a oibrigheann siad. Eadach siopa a tug tar doíbh. Ní dheineann síad aon rud ach mar fághann siad an ordú. Seo iad na gléiseanna oibre a bhíonns acu: Siosiúr, mio siúr agus méarachóin
    Deintear léinteacha ins na tightibh de éadach a ceannuightear sa siopa. Cniotáltar stocaí san áit freisin. Deintear an snáth as olann na gcaorach. 'Siad na
  424. senior member (history)
    3/22/2024 7:46:43 AM
    approved
    Is iongantach an rud é an t-aer. Tá sé do-fheicse ach mar sin féin is féidir é a mhothughadh go mór - mhór nuair a bhíonn gaoth mór ann. San am céadhna ní féidir le duine ná ainmhidhe maireachtain gan aer. Geas is eadh an t-aer atá mór thimcheall an domhain ar fad.
    Cé'n usáid a dhéanann na sgámhóga? Soláthruigheann siad ocsaighin do'n corp, agus scaoiltear an t-aer usáifhthe nó an dé-ocsaoid
  425. senior member (history)
    3/22/2024 7:41:54 AM
    approved
    carbóin amach arís. Cuid de'n air is eadh ocsoighin agus geas do-fheichse is eadh é leis. Ní fada a mhairfheadh aon ainmhidhe gar muchadh muna mbéadh aer aige.
    Má bhíonn scata bailighthe le chéile i seomra amháin agus an doras agus na fuinneóga dúnta go dluth eireóchaid gach duine codlatach. Bhéidh an ocsoighin ag dul i laigheadh agus an t-aer idighthe ag dul i méid. Sin é an fáth gur ceart dúinn féachaint cuige go mbíonn ár indóthain d'aer úir againn i gcómhnaidhe. Is mí - shláinteamhail do'n duine an-iomarcha d'aer idighthe do bheirt i seomra agus ní fuláir dúinn seomra d'aerughadh sé sin caoi a tabhairt do'n aer úr teacht isteach ann agus do'n aer idighthe dul amach.
  426. senior member (history)
    3/22/2024 7:31:44 AM
    approved
    6. Teactaire beag ó teac go teac is bíonn se amuigh san oidhche?
    Fr= bóitrín. 7. Céard iad na trí rudaí is (fual re sa domhain) doiligh a mheas? Fr. (Caoire Fóghmair; Bean Domnaigh; Déat aon lá) 8. Tuige an bhfuil an luch mar feír? Fr. (Mar is féidir leis an cat é do ith) 9. Céárd é a ceannuightear ar an slat agus (ar an slat) agus a caittear le troigh do coise? Fr. (Tarpéis.)
  427. senior member (history)
    3/22/2024 7:25:45 AM
    approved
    1. Céard iad na dá rudaí is fuaire sa domhain?
    Fr. "Deór Aille, Srón, Mhadaid) 2 Céard iad an trí rudaí is dána sa domhain? Fr (Fear; muc; agus Múille). 3. Droicead ar loc gan crainn gan cloc. Fr. (Leac oidhre) 4. Eirghe a inghean agus t'eirigh go teac t-inghean. Rug inghean inghean óg aréir. Cé méid inghean é sin? Fr. (Chúigear) 5. Céard iad na trí rudaí is fearr le feilméar beag a cur agus a conníal? Fr. (Cráin Muiche, láir Shearraigh; Cur h-Earna bige.)
  428. senior member (history)
    3/22/2024 7:20:10 AM
    approved
    ag ithe a breicferasta tháinic inghean síos chun a breicfeasta a ithe freisin. Tháinic sí chun pógh a thabhairt don Rí agus nuair a d'fág seisean a lámh uirthí bhí sí ina dheilbh óir. Thosuigh an Rí ag caoineadh agus tháinic an straínteár arís agus thóg sé an "teangaidh Óir" uaidh. Dubhairt an stráinteár leis an Rí go raibh óir i bfolach i "Rath an Óir" Dubairt sé nach raibh aon duine indhon an t-ór d'fághail.
  429. senior member (history)
    3/22/2024 7:16:36 AM
    approved
    abeith ag cóimhreamh an meid óir abhí aige ní raibh sé sásta leis an méid óir abhí aige. Chuala sé faoi "Rath an Óir" agus ní raibh sé sásta nuair nach raibh sé indhon é d'faghail. Lá amháin bhí sé ag coimream mar ba gnáthach. Chuala sé torann uathbhásach ag an dorais. D'iompuigh sé thart go tapaidh, agus connaic sé féar ina sheasamh ag an dorais. Tosuigeadar ag cainnt agus dubairt an Rí nach raibh sé sásta leis an méid óir abhí aige agus fé dheire dubairt an stráintéar go d'tiubhradh sé a "Teangaidh Óir" dó sé sin aon rud a leagfadh sé a a lámh air go mbeadh sé déanta as ór. An maidin thar éis sin nuair abhí an Rí
  430. senior member (history)
    3/22/2024 2:45:02 AM
    approved
    the potatoes were sprayed.
    These are the names of potatoes grown in the locality - Champions, Kerr Pinks, Arran Banners and Epicres. Kerr Pinks grow best in this locality. The champion was a great potato one time but has failed entirely. They are no Champion potatoes in the country now. The Kerr Pink is now the best potato. The Arann Banners are big and plentiful but they are only used for feeding pigs and cattle. The Epicures are the earliest variety and are fit for use about the middle of July.
    The potatoes are let grow during the Summer. They have to
  431. senior member (history)
    3/22/2024 2:38:04 AM
    approved
    Long ago it was in ridges they set potatoes with three sciolláns in the width. They also used lime ad manure like seaweed or farmyard manure to put on potatoes. They used timber ploughs to turn the ground but they only use iron ploughs now. They cut the sciolláns out of seed potatoes where there were eyes. The kinds of potatoes that were therefore champions, Turns, British and Queens, Epicures, Arran Banners, Kerr Pinks and Stouters. The stutters were the earliest potatoes and long ago the champions seed was the best. People made starch from potatoes. they grated them and put them steeping over night and then they strained the potato pieces off and what was in the bottom they used it as starch. they also made potatoes cakes with flour and potatoes mixed and they made steaimpí from potatoes long ago. They used no spraying until after the year eighteen- forty-seven. The people made pits in which to keep potatoes. They first dig a little of the ground and they put the potatoes into the hole so made and they covered them with pieces of surface skin which were called "scraith" and they sometimes left them rest there
  432. senior member (history)
    3/22/2024 2:21:30 AM
    approved
    Everyone in this district sows potatoes. My father sows potatoes every year. When the people are going to sow potatoes they plough the land. The land is manured before the potatoes are sown. The people put about forty loads of manure to an acre of potatoes. Some put the potatoes in ridges and others put them in drills. The most of the people make drills with a double mould board plough. There is no use made of the wooden plough in this district. There was use made of it long ago when there was no other kind of plough. The people used to make spades long ago and some more used to buy them.
    Some people cut the potatoes and some make slits and some more sows full potatoes. The people stick the potatoes with a spade. When they are sowing potatoes the people help each other. The people care the potatoes well when they are growing. They spray them two or three times and weed them. The dig the potatoes in the month of October. When the people have the potatoes dug they put them in a hole in the field. They leave them in the pit about four months of the year. There are a great
  433. senior member (history)
    3/22/2024 1:01:10 AM
    approved
    Bhíodh eagla ar na leanbhaí roimis, ach níór ghádh dhóibh san mar bhí sé mín macánta.

    Seo geárr-chúnntas ar bacaig Bhaile Mhúirne:- Bhí dream bacach tímcheall annso go dtugtaí ortha bacaig Baile Mhúirne. Is ó Baile Mhúirne i gCorcaig a thánadar, agus bhí fear mór tréan na cheann ortha. Bhí maidí croise aige, agus thugtaí fear na madaí croise air. Theíghidis tímcheall ó thig go tig le chéile, agus sé seo an rann a bhí aca:- "Eirig id shuídhe, a bhean mhaith an tíghe, Is tabhair dúinn an cíos atá fada riamhg an díol."
  434. senior member (history)
    3/22/2024 12:48:44 AM
    approved
    an 'ruchar an bíobla agus thuit sé ar an mbóthar is níor dhfan pioc le chéile dho. Do bhí Seán ar a dhícheall ag iarraidh é bhailiú suas ach theip air. D'imtig na billeoga tímpal an bhóthair agus chaith Seán casadh ar a sháil arís. Ní ragadh eínne thar doras taréis tuitim na h-oidhche go ceann a bhfad na dhiaidh sin le h-eagla roimis na Soupers.

    Bhí fear bocht i gCathair Cuinn agus bhí mór-seisear ingean aige. Cailíní óga breághtha dob eadh iad ó na h-ocht mbliadna déag suas. Ní raibh aon ruaine bídh aca agus ní thógfadh sé an "Soup" mar ná tabharfadh sé suas chreideamh. Do cailleadh na cailíní duine ar dhuine fé mar bhíodh duine aca caillte do bhuailfeadh sé ar a dhrom í agus d'imthighead leis an bóthar siar go DúnUrlan, agus gruaidh fada buidhe an óigmhná ag scuabadh an bóthair na dhiaidh. Thug sé an mór-sheisear aca an roilg duine ar dhuine. Chuirfeadh
  435. senior member (history)
    3/22/2024 12:41:24 AM
    approved
    bhéa fhios aca ar deireadh gur bé an buarach fé n deara é go leír. D'imthig sé ag iarraidh na buarach agus chomh luat agus bhí an buarach i dtig na mbó bhí an chuigeann deánta.
    (Fuair Eibhlín Ní Mhaelóin na sgéalta seo ó na máthair)
  436. senior member (history)
    3/22/2024 12:35:21 AM
    approved
    droma agus leis an dtriomhadh buile do mhairbh í.
    Tháinig iongnadh ar ghach aoinne nuair do chonnacadar cad a bhí deunta ag an leanbh beag agus tháinigh an rí cuige agus dubhairt leis go dtiubhradh sé aon rud ba mhaith leis do, acht dubhairt Fionn ná raibh aon rud ag teastáil uaidh. Chuaidh Fionn annsan go dtí an fear agus an bhean agus d'fhág slán acu, agus chuir idtuigsint de'n bhfear gan cur isteach ar an gcailín aimsire mar gurbh' é féin a thug ann í. Annsan do leath a dhá láimh amach agus do léim agus níor dhein stad ná staonadh go dtáinig sé go dtí an áit ina raibh árthach agus chuir do, agus i gceann dá lá bhí sé tagaithe isteach go Cuan Fionn Trágha. Bhí bliadhain agus lá imthighthe. Bhí fáilte agus céad ag na Fianna roimis, acht ní raibh aon mhisneach ortha mar bhí fhios acu go raibh an triúr beo. Chuir Fionn Diarmuid amach ag triall ar an dtriúr, acht má chuaidh bhí an triúr beo.
    "Seadh," arsa Fionn le Diarmuid, "beidh ort-sa troid le duine acu-san, agus má bhuadhann sé ort tá deire leis an bhFéinn" Má chuaidh Diarmuid ag troid le duine acu ní fada a bhí nuair abhí sé ar lár, acht chuaidh Fionn sall chuige, agus thaisbeáin a chaipín dó agus ní luaithe a dhein ná thuit an t-anam as agus bhí an lámh in uachtar ag Diarmuid. Thaisbeáin a gcaipíní do'n bheirt eile annsan agus níor thúisce a dhein ná thuit an t-anam asta. Mara mbeadh na caipíní bheadh an Fhiann ar lár.
  437. senior member (history)
    3/22/2024 12:19:04 AM
    approved
    Bhí san go maith. D'imthigh an scolaíre bocht leis féin, agus lean an feirmeoir is a chlann-mhac ag obair. Niorbh' fhada gur phós sé a chlann, bhiodar go léir curtha igcrích aige ach má bhí ní fhágfadh aon duine acu é féin istigh leo.
    B'éígean do an bóthar do thabhairt air féin agus a mhála déirce ar a dhrom aige. Bhí sé in áit oidche, agus é tugtha go leor is an dorchadas ag tuitim. Thug sé fé ndear tig ingar do agus do dhein é fé-n-a dhéin. An uair sin bhíodh tighthe na sagart beag, cinn tuighe ortha is ní acthneochthá iad thar aon tig eile. Bhuail an feirmeoir bocht isteach, agus cé bhí istigh ach an Scolaíre bocht agus é ina Easbog anois. D'iarr se déírc air is thug an t-Easbog dó í is thug sébheith istigh do leis.
    D'aithnigh an t-Easbog go maith é, ach nior aithnigh an feirmeoir an t-Easbog in aon chor. Ar maidin labhair an t-Easbog leis: "An aithnigheann tú mé? ar seisean "Ní aithnighim" arsa'n sean-duine "Mise an Scolaíre bocht go rabhais ag magadh fé" arsan t-Easbog. "An cuimhin leat é?" "Ó, anois is cuimhin" arsa'n sean-duine. "Bhí an roth ag iompodh ar ndóígh, agus feách tá sé iompuighthe anois."
  438. senior member (history)
    3/22/2024 12:11:57 AM
    approved
    Ach bí mo ghearrchaile go dtug sé taithneamh di.
    Go raibh a gruaigín buidhe Agus coinnigh do shlataire ag baile agus go dtéighidh sé díot.
    Tá mo shlataire-se beirim-se indeallramh, fuinneamhail, deas áluinn is lasair 'na gruadh Is an bramach a dubhairt é ná criochnóchaidh sí an ráíthe Is ní gheobhaidh fear is fearr go gcuirfear í in uaig. Ach a 'dtiocfadh lá'n aonaigh ceannochais gúna light-blue di agus reál daor deas Agus beidh sí ansúid idtig a cúinne Fé mar leigfeadh an clubhar í dá n-ais. Luigh sí lá ar mo chléibh ní rabhais sa chré Nár aoinne beo 'nár' ? taobh Do mheallfadh gárlach aon mhná mánla Is níor mhair do'n ál ach é. A ruacaigh gránda caol níor duit ba cóir di é Ach fan dá máthair féín thug suas é Is do tháluigh é agus do stuírigh é chun Seipéil Dé.
  439. senior member (history)
    3/22/2024 12:02:36 AM
    approved
    Fear ó iarthar na h-Éireann ag a raibh gnó acfuinneach imbhl' Cliath. Bhí tig priobháideach aige in Iona Road ach is minic abhiodh air chur fé idtig ósta sa chathair. Nuair d'fheádfadh sé in aon chor é théigheadh sé abhaile, agus de ghnáth théígheadh ar an rian-cairr deirneach, an ceann a fhágadh an piolúr an uair sin díreach ag meadhon-oidhche.
    Aon oidhche amháin nuair abhí a ghnó déanta aige dheinsé aghaidh ar an bpiolúr ach mo bhrón! nuair do shroich sé é bhí an tram imthighthe is ní raibh aon cheann eile ag imtheacht. Ní raibh braon ólta aige, fear stuamda siothchána do b'eadh é. Dubhairt sé leis féín go raghadh sé abhaile ach go h-áirighthe agus thug sé do na bonnaibh é.
    Nuair do tháinig sé ingar do Séipéal Cholmcille do chonnaic sé fiadh áluinn 'na sheasamh taobh istigh de na rálaí. Stad sé ag féachaint air, a chuid gruaige 'na colg-sheasamh, agus é ag cur alluis leis an eagla. Annsan
  440. anonymous contributor
    3/21/2024 10:12:57 PM
    awaiting decision
    It is said that Saint Patrick traveled all around the district. Thee is are a few places to prove that the Saint traveled the district. There is a stone up in Comderry and the track of his hands and knees are on it.
    There is a blessed well in Lacafinna and it is said that Saint Patrick blessed it. There is another stone farther over the side of the mountain and it is called Saint Patricks stone because there is a track of a persons knee on it. This stone is always and ever filled with water.
    There is an old tradition given that Saint Patrick was ran from Ballinmore and from that he went up the side of the mountain and rested there. Then he went into where Kiltimagh is now situated. It is also said that he build a church a litle bit inside the town and the ruins are still to be seen.
  441. senior member (history)
    3/21/2024 7:26:44 PM
    approved
    Proverbs
    It is dear bought butter that licked of a briar you cannot have your loaf and eat it.
    It is a bad beggar that cannot shun one door. Bill Mc Donald says "you made quick delay John Hardinnan says. " Extinguish that pig.
  442. senior member (history)
    3/21/2024 7:14:56 PM
    approved
    1. A bottle of stout is good no doubt
    2. An apple a day keeps the doctor away. 3. Spare the rod and spoil the child. 4. A dirty grate keeps the dinner late. 5. A green Christmas makes a grassy Churchyard 6. Far off what god sends 7. A good hurler is always stuck in the ditch. 8. The cat can look at the king 9. Two hens fighting is the sign of strangers 10. Cows far away have long horns 11. Second thoughts are not always the best 12. A bird in a hand is as good as two in a bush 13. A decent man is always poor. 14. The more rain the more rest all sunshine is not the best 15. Tis a long clamp of turf makes a good fire 16. Two many cooks spoil the broth 17. One fool makes many 18. A rolling stone gathers no moss. 19. Fools build houses and wise men live in them 20. A watching pot never boils. 21. A wet day spoils the hay. 22. A stitch in time saves nine. 23. If you dont sow you wont reap 24. Time and tide waits for no man 25. Better late than never 26. What the mind couldn't understand
  443. senior member (history)
    3/21/2024 7:11:09 PM
    approved
    1. Never take a book by the cover.
    2. Spare the rod and spoil the child. 3. Look before you leap. 4. One man's meat is another man's poison. 5. On our deed we shall be judged. 6. Too many cooks spoil the broth. 7. Many hands make light work. 8. Speak not evil of one another. 9. Cruelty seldom needs courage. 10. Youth is the proper time to learn. 11. Too much of one thing is good for nothing. 12. Nip evil in the bud. 13. A shut mouth catches no flies. 14. A rolling stone gathers no moss. 15. A stitch in time saves nine. 16. A long road. that hasn't a turn. 17. Coming events cast their shadows before. 18. A little help is worth a lot of pity. 19. Strike the iron while tis hot. 20. Cows fas away have long horns. 21. Gods mercy is nearer than the door. 22. A bird in the hand is worth two in the bush. 23. Practice what you preach. 24. A barking dog is slow to bite 25. An apple a day keeps the doctor away. 26. A burnt child dreads the fire.
  444. anonymous contributor
    3/21/2024 7:04:33 PM
    awaiting decision
    Down in Keatings in Ashfield there is a large stone. In this stone there is a hollow which has the appearance of a knee. The old people say that it is the track of Saint Patrick's knee and that he knelt on it one night while praying.
  445. senior member (history)
    3/21/2024 7:00:24 PM
    approved
    wont trouble you and what you wont eat sicken you.
    7. Good children makes glad parents. 8. Green are the hills far away. 9. A woman told me that a woman told her. 10. The windy day is not the day for the scolips. 11. The more hurry the less speed. 12. There is no place like home. 13. The lazy man's load. 14. One good turn
  446. senior member (history)
    3/21/2024 5:25:43 PM
    approved
    In my districts fairy-forts are common. They were erected four or five hundred years ago. It is not known who erected them, but some of our predecessors say that they were built by the Danes.
    In the townland of Garryduff a fairy fort is built. It is surrounded by extraordinary high fences. It is visible for many miles around, and it is about forty feet over the level of the land. A beautiful view can be obtained by standing on one of the fences. Some years ago it was opened and a ring and some bones were found. There is a flag in the centre of the fort; it is round and very heavy. When it was opened by four men they were hardly able to raise it from its position. There is a fort in Kill-
  447. senior member (history)
    3/21/2024 5:21:50 PM
    approved
    haunted. One night a man named Mr. Wm. O'Sullivan, Garryduff, Clonmult, Midleton, Co. Cork, returned home from a house in the neighbourhood, and as he descended a steep incline, he saw in the distance, near a white-washed pier, a large black object.
    As he drew near, he was able to discern that it was a large black dog. The dog approached him slowly, and looked up. His eyes were ablaze with fire, and his gaze held him spellbound. He was about to give him a kick but something held his leg. He whistled to his dog. The dog came and started playing with the large dog. The black dog then went into the dyke and disappeared.
  448. senior member (history)
    3/21/2024 5:19:21 PM
    approved
    The sight held him spell-bound.
    In the silvery light of the moon were the fairies dancing around in a ring and singing. He stole softly from the fort, and raced for his home, the distance never seemed so far before to him. He struggled to bed, as quickly as possible, and for many years after he never passed by the fort.
  449. senior member (history)
    3/21/2024 5:18:28 PM
    approved
    Long ago, it was generally supposed in Ireland, that the inhabitants of the raths, or commonly known as forts were fairies.
    There is a large fort in this locality; it is situated on the lands of Mr. W. O'Mahony, Garryduff, Clonmult, Midleton, Co. Cork. It is a large gloomy mound of earth. It is rather high and a magnificent view of the surrounding country, can be obtained by standing on the northern fence of the fort. In ancient times, it was supposed to be inhabited by fairies. This belief was confirmed by a man from Ballynoe, Tallow, Co. Waterford. One night, it is said as this man was returning home, from playing cards at a certain house, he had to pass by the above named fort, and imaging his astonishment to hear the most beautiful singing in the fort. It was beyond all earthly refrain. He stood still, spell-bound and terror-stricken. At last he recovered and he decided to see what it was.
  450. senior member (history)
    3/21/2024 5:06:44 PM
    approved
    movement, when the tenant farmers were fighting for their rights.
    He was a staunch supporter of the Gaelic League, and in his youth was an Athlete of no mean ability, renowned as the best bowl-thrower in the parish. He died at the age of ninety four, in Ballynattin, Ballynoe, Tallow, Co Waterford, and is buried in Clonmult graveyard Midleton, Co. Cork
  451. senior member (history)
    3/21/2024 5:04:42 PM
    approved
    Mr. Peter O'Keeffe was born in 1830, in Ballynattin, Ballynoe, Tallow, Co. Waterford. He received his education from men known as "Poor Scholars" who travelled form place to place teaching the children of the house in which they stayed in return for their board and lodging. He grew to manhood there, and after some time he bought a farm in in Kilclare, Conna, Co. Cork , where he went to reside with his family.
    He remembered to see large crowds going to Lismore to meetings where Daniel O' Connell was principal speaker. He had many stories to tell of the “Caravats”, and remembers that three members of the gang were hanged in this locality. He lived through the horrors of the famine years and could tell many heartrending stories of the poor people dying by the score and buried in long trenches. As a member of the Fenians, he took an active part in the rising for which he was lodged in Cork jail but he was released again soon after. He also took part in the Land League
  452. senior member (history)
    3/21/2024 5:00:51 PM
    approved
    and the College during his long term there. The College was remarkably successful during his term of office as President.
    He encouraged Irish games in the College, and was a warm supporter of the Irish language. He was a fluent Irish speaker himself, and loved everything Irish. When he had completed his twenty-sixth year in the College, he was transferred to Glanworth as Parish Priest. During his short time in Glanworth he has built a new curate's house and improved the Church and School. He is loved by his parishioners, and is a universal favourite not only in the Diocese of Cloyne but far outside it.
  453. senior member (history)
    3/21/2024 4:57:51 PM
    approved
    Fear de mhuinntir Rióghbhardáin a bhí ann uair amháin, agus ní raibh aon chúram eile sa t-saoghal air, ach ag tarrac ghainimhe le h-asilín agus mála ar a dhrom.
    Do bhuail Mícheal Ó Ceallaig, píobaire, leis lá. D'fiafhruig sé de Mhac Uí Rióghbhardáin an ndéanfhadh sé bhéarsa beag amháin do mar file a beadh é. Dúbhairt M. Uí R. go raibh sé ró thuirseach chun a dhéanta. "Dein", ars an fear eile, "agus tabharfhad smut tobac duit". Tháinig dúil san tobac aige, agus thosnuig sé ag canadh na filiochta:-
    "Tá m'asailín críondha traochta Aige gainimh na duibhche, á tarrach dá dhrum. Agus gan coirce 'na chúm mar bhéile. A sár-fhir an ghrinn! So chlainn Cheallaig de'n t-síol. A sheineann do phíob go néata
  454. anonymous contributor
    3/21/2024 4:38:19 PM
    awaiting decision
    There is a holy well in Templetaghar. It is called St. Patrick's well. The people do stations after the 15th of August. When St. Patrick was in the West he passed through Templetouhar and he kneeled down to pray there and left the track of his knee in a stone there. There is also a tree there and a statue of St. Patrick. It is said that the Blessed Virgin Mary apeared to a woman when she was doing her station there. There was a servant girl working for Mrs. Egan and she did not know the well they used, so she got the water out of St. Patrick's well to boil potatoes and it was down all night and at last the people of the house asked her where did she get the water. and she showed them and it was in St. Patrick's well so they took up the water and it was as cold as ever and they had to throw it out and get the water out of the right well. The people also drink the water that is in the well. It is said if there were warts on a person if they go to the place where St. Patrick left the track of his knee, three times and bathe wherever the warts are, they are cured.
  455. senior member (history)
    3/21/2024 3:05:59 PM
    approved
    thug an fiadh boc-léim as a chorp agus dhein sé fé-n a dheín ag iarraidh teacht amach tré na rálaí is a adharca do chur tríd. Dhein sé Fioghar na Croise Naomhtha, mar cheap sé gurbh' é an diabhal a bhí anna agus chúiligh an fiadh. Annsan do lean an fear ar aghaidh, ach má lean, do choimeád an fiadh suas leis taobh istigh de na rálaí fós, is é ag léimrigh go dtí gur shroicheadar ceann an phaiste talman atá mór-dtimcheall ar an Séipéal sin. Annsan d'imthigh an fiadh as radharc, agus nuair do shroich an fear a bhaile féin thuit sé i laige leis an scannradh. É féín a d'innis an scéal.
  456. senior member (history)
    3/21/2024 2:57:21 PM
    approved
    Na mná crionna is iad bhí go buadhartha

    Seadh annsan, d'éírigh sé aniar ar an mbórd, agus chuadar go léir ag fáiltiú roimis. Do moladh do an cailín Catoiliceach do phósadh agus bhí rí agus rath as san amach air.
  457. senior member (history)
    3/21/2024 2:54:41 PM
    approved
    Bhí triúr righthe insan domhan toir fadó agus bhíodar ana-chomhachtach, agus bhí gach aon tír fé n-a gcois acu. Chualadar trácht ar Fhionn agus na Fianna agus dubhradar go dtiocfaidís agus go dtógfaidís Éire as na Fianna. Thángadar, pé sceul é, isteach go cuan Fionn Trágha agus bhí na Fianna ann rómpa. Dubhradar le Fionn go rabhadar chun cath do chur air. Bhí Fionn i gcruadhchás mar dubhradar leis ná múcfadh uisce iad, agus ná dóghfadh teine iad, agus ná márbhóchadh claidheamh iad.
    "Acht conus a bheidh fhios againne ná múcfadh uisce sibh?" arsa Fionn leo.
    "Cuir amach ar thóin na fairrge sin amuigh sinn, agus fág ann sinn pé fhaid is maith leat é agus chifhfir go mbeimíd chómh slán folláin is a bhomar riamh nuair a thógfar anios sinn." Dhein Fionn amhlaidh agus chuir ceangal lae agus bliadna ortha. D'imthigh Fionn agus níor dhein sé stad ná staonadh gur bhain sé amach an domhan thoir. Nuair a chuaidh sé idtír insan áit sin d'fhág sé a bhád ar ancaire amuigh insan gcuan agus chuaidh sé fé dhéin an bhaile ba ghoire dhó. Ar a shlighe do chonnaic sé fear agus
  458. senior member (history)
    3/21/2024 2:48:39 PM
    approved
    cómh maith agus an bhó a thabhairt dó. Bhí seacht gcinn de shearraigh ag an gcapall annsan agus nuair a bhiodar cuibheasach mór thug sé trí cinn acu go Aonach an Chláir chun iad do dhíol. Annsan fuair sé triúr fear ó Baile 'n Fheiritéirgh agus thug sé na capaill dóíbh le tabhairt abhaile do i dtaobh nár dhíol sé iad. Bhí sé cuibhseasach deirneach san oidhche nuair a bhíodar ag teacht abhaile. Nuair a bhíodar ag teacht gairid do'n tigh chonnacadar rud mor dubh i lá an bhóthair rómpa.
    Ní raghadh aon cheann de na capaill thairis an rud. Se deire (?) chuaidh an capall dubh is sine chun tosaigh gus chuir sé an dá chapall eile thairis an ruda. Bhí sé féín lán d'allus agus ar maidin amáireach nuair a chuaidh an buachaill aimsire go dtí an stábla is amhlaidh a bhí na capaill ar fad liath.
    Mara mbeadh an capall dubh bheadh na fir marbh.
  459. senior member (history)
    3/21/2024 2:44:34 PM
    approved
    Bhí Piaras Feiritéir in-a chómhnuidhe sa baile Uachtarach agus bhí feirm mhór talmhan agus timcheall le ficeadh bó aige. Chuaidh sé ag lorg buachaill aimsire agus thárla go bhfuair sé é. Is é cúram a chuir sé ar an mbuachaill ná aire thabhairt do na ba.
    Ceann de na laetheannta nuair a bhí sé ag tabhairt aire dóibh tháinig fear chuige ag lorg ceann de 'na ba air acht dubhairt an buachaill leis go gcaitfeadh sé cead a d'fhágháil ó-n -a mhaighistir ar dtúis.
    "Tá go maith" arsa'n fear "bead-sa annso rómhat amáireach." Nuair a chuaidh an buachaill abhaile d'fhiafruigh sé do Phiaras an bhféadfadh sé ceann de na ba a thabhairt do-n-a leithéad sin d'fhear. "Is féidir leat" arsa Piaras "ceann de na ba is fearr a thabhairt do." An lá 'na dhiaidh san tháinig an fear go dtí an buachaill agus d'innis an buachaill do cad dubhairt an maighistir leis. Annsan thug an buachaill an bhó is fearr dho. Thug an fear a bheannacht do'n bhuachaill agus d'imthigh sé. An lá 'na dhiaidh san tháinig an fear airíst agus an bhó agus capall breágh aige. Dubhairt an fear leis an mbuachaill an capall sin a thabhairt dhá mhaighistir i dtaobh go raibh sé
  460. senior member (history)
    3/21/2024 2:35:02 PM
    approved
    8) Nuair a bheitheá ag aistriú isteach idtigh nuadh ba cheart duit an sean-chat a bhí agat sa tsean tigh do mharbhú is gan é thabhairt isteach sa tigh nuadh
    9) Dá mbeadh sop ag sileadh le cearc bheadh socraid ann
    10) Dá mbeitheá ag taidhbhreamh mar gheall ar an mbás bheadh pósadh ann 11) Dá mbrisfeá scathán bheadh seacht mbliadna de mhí-ádh ort 12) Dá dtoirtfeá salann ar an mbórd ba cheart duit gráinne do chaitheamh thar do ghualainn, mar dhoirt Iudás salann ag an Suipeár Deirneach 13) Dá léímfeá duine ní fhásfadh sí nios mó 14) Dá mbeadh tú cois na teine agus go léimfeadh spréacha amach ort thiocfadh airgead chughat 15) Dá mbeadh gaoth ann agus go mbeadh peictiúir ar an bhfalla agus go dtuitfeadh sé anuas, chaillfaoi duine éigin sa tigh 16) Nior cheart duit malairt ubh a thabhairt do mhnaoi le cur ar gor 17) Nuair a bheitheá amuigh istoidhche agus go mbeadh eagla ort roimis na púcaí ba mhaith an rud é dul treasna na h-abhann mar nárbh fhéidir do's na púcaí tú leanamhaint annsan 18) Níor cheart duit spré theine a thabhairt do dhuine de na comharsain, agus ba cheart braon uisce glan a bheith istigh istoidhche igcóir na bpúcaí agus an coileach do bheith istigh istoidhche insan dtigh comhnuighthe 19) Ní ceart beirt a bheith fé chliabhán d'airtriú, agus ní ceart cliabhán nuadh do dhéanamh do'n chéad leanbh abeadh idtigh
  461. senior member (history)
    3/21/2024 9:33:43 AM
    approved
    ná filltear" Le sin léígh sé leathanach nó dhó as a leabhar úrnaighthe agus nuair a bhí sin críochnuighthe d'iompuighe sé agus d'iarr sé ar an gcléireach "Amen" do rádh, (Ní h-aon mhaitheas sagart gan cléireach), agus nior thug an cléíreach aon cheann do. D'iarr sé ar Maoinis annsan é do rádh agus dubhairt sé go croidheamhail "Amen a Thighearna ó'm chroidhe amach."
    An fhaid is bhí seo ar siubhal acu bhí an tighearna talmhan ag filleadh ó cathair Corcaighe ar dhruim chapaill. Ar an mbóthar agus é ag bogadh ó'n gcathair do stad an capall agus leis sin thuit an ministéir ar an dtalamh, agus marbhuigheadh láithreach é, agus ní raibh ar Mhaoinis bocht an deachmhadh do dhiol an bhliadhain sin pé sgéal é.
  462. senior member (history)
    3/21/2024 9:27:58 AM
    approved
    20) Dá mbeireadh an bás ar ghamhain nó ar ainmhidhe éigin chuirfí salann ina bheál agus ina chluasaibh agus mara mbeadh san chaillfí iad go léir
    21) Dá dtéígheadh duine amach istoidhche agus dá mbeadh sé ag filleadh tréis a dó dhéag a chlog ba cheart dó gan féachaint ina dhiaidh in aon chor nó chídhfeadh sé na púcaí
    22) Dheineadh na seandaoine cros de shineán agus chuiridís fé chois an' chúpla í agus deiridís nár bhaoghal do'n tigh sin an fiabhras go ceann bliadna 23) Nuair a bhídís ag tógaint tighe chuiridís ceann capaill fé'n urlár, lámh duine mhairbh fé (-) , agus nior cheart tigh treasna do thógaint ar aghaidh leasa 24) Nuair a chaillfí gamhain chuiridís na crúibíní ar crochadh ar na fraightheacha 25) Dá mbeadh na h-ainmhighthe ag fagháil bháis ar dhuine agus dá gcuireadh sé ceann acu ar thalamh duine eile raghadh an bhreoidhteacht go léir go dtí an fear sin 26) Dá bhfaghthá braon maothaile ó dhuine de's na cómhursain ba cheart duit an t-oighean bheith ar an dteine nuair abheadh súil agat leis
  463. senior member (history)
    3/21/2024 9:20:12 AM
    approved
    1-9. Féach ar Éamonn ó'n Luaird - Leath. 53
    10. Mí na Nodhlag 10adh 1934
    1) Deirtear ná ceart duit do ghruaigh do bhearradh Dia Luain ná d'ingne Dia Céádaoin 2) Nuair a thiocfá isteach i dtígh agus iad ag déanamh cuigne, ba cheart duit na barraile do chasadh ar eagla go n-árdochadh na daoine maithe an t-im leo 3) Ba cheart duit uisce na gcos do chaitheamh amach sar a raghfá a codladh, agus ba cheart duit an t-úrlár do scuabadh isteach in áit na teine 4) Deirtear ná ceart duit aon uaigh do shocrú Dia Luain 5) Nuair a thiocfá isteach indoras ba cheart duit dul amach an doras ceudna 6) Dá gcasfá ar mhnaoi ruaidh luath ar maidin bheadh mí-rath ort ar feadh an lae sin 7) Cuirtear éadaigh le h-anam na marbh ar eagla go mbeidís nochtaighthe ar an saoghal eile
  464. senior member (history)
    3/21/2024 9:12:02 AM
    approved
    chodladh gan an tlú a chur treasna an chliabháin le h-eagla go dtabharfadh na daoie maithe leo é
    8) Níor cheart do bheirt a bheith ag luascadh an chliabháin in aonfeacht
    9) Níor cheart an cliabhán a luascadh in aon chor nuair ná beadh aoinne istigh ann 10) Dá bhfeiceadh iascaire aon rud ruadh nuair a bheadh sé ag dul ag iascaigh ní raghadh sé ann in aon chor, mar ba dhóigh leis go n-éireochadh rud éigin do 11) Nuair a bhíonn líon-tighe ag dul a codladh sé an garsún is críonna a nigheann a chosa ar dtúis, agus dá mbeadh seisean imthighthe in áit éigin nighfidís cosa an choiligh ar dtús (?) 12) Ní thosnuigheann aoinne ar droch-obair Dé Luain le h-eagla go mbeadh sé a dhéanamh i rith na seachtmhaine 13) Níor cheart léimrigh thar duine nuair a bheadh sé sínte mar deirtear ná fásfadh sé níos mó 14) Da dtugadh leanbh crudh capaill isteach i dtigh níor cheart é chaitheamh amach mar chaithfeá an rath a bhíonn ar an dtigh amach in a theannta
  465. senior member (history)
    3/21/2024 9:04:54 AM
    approved
    1-9 Feách an fear beag gearra glas.
    10. D. Foghmhair 2adh 1934
    1) Da dtagadh duine isteach idtigh chaithfeadh sé gabháilt amach an doras ceudna a gabh sé isteach 2) Dá dtagadh duine isteach i dtigh nuair a bheitheá ag déanamh coigne chaithfeadh sé an mheadar do chasadh le h-eagla go dtabarfadh sé an t-ím leis 3) Níor cheart aon bhainne a leigint amach go dtí aon tigh gan gráine salainn a chur air le h-eagla go dtabharfaidís an bainne leo 4) Níor cheart an teine do choigilt istoidhche le h-eagla go dtiochfadh aon duine marbh isteach agus ná beadh aon teine acu 5) Níor cheart an luaith a chur amach istoidhche le h-eagla go ndóghfadh na púcaí iad féin léi 6) Níor cheart dul isteach i dtigh nuadh gan rud éigin a tabhairt ann an cheud uair a raghthá isteach ann 7) Níor cheart dul amach nuair a bheadh aon leanbh 'na
  466. senior member (history)
    3/21/2024 8:35:56 AM
    approved
    Isteach leis an gcailín aimsire sa tigh agus gléas sí suipéar agus thug sí amach cuig an mnaoi agus na malraigh é. Nuair bhí sé in am codalta thug sí isteac iad agus thug sí leabtacha dóibh. Thug sí biadh dóibh ar feadh trí n-oidhche agus trí lá.
    D'imthigh an bhean bhocht annsin agus d'fhág sí a beannacht ag an gcailín aimsire. Go luath indiaidh sin tháinig tinneas mór ar mnaoi an tighe agus bhí sí imbéal an bháis. Sul shéalaigh sí amhthach d'iarr sí ar a fear an cailín aimsire a phósadh nuair bheadh sé ina bhaintreabhach. D'aontuigh sé agus rinneadh sé mar h-iarraidh air nuair bhí an seans aige. Oidhche amháin tháinig sprid na mna a fuair bás cuig an bean nua-phósta agus ars sise "Tá trí ionaid duit i bhflaitheas Dé agus má thugann tú ceann domsa beidh cead agam dul ar neimh" "Bhéarfaidh mé ceann duit agus fáilte" ars an bhean agus leis sin chonnaic sí an sprid ag dul suas go flaitheas Dé.
  467. senior member (history)
    3/21/2024 8:35:43 AM
    approved
    An Cailín Aimsire
    Bhí fear ann fadó agus bhí sé pósta acht ní raibh aon chlann aca. Do bhí cailín aimsire sa tigh. Cailín laghach cineálta ab eadh í Aon oidhche amháin tháinig bean ag an doras. Bhí beirt nó triúr malrach in einfheacht leithe. D'iarr sí loistín ac dhiúltaigh bean-an tighe dí í. Bí truagh ag an gcailín aimsire don mhnaoi boct nuair bhí uirthi bothar do bhuaileadh arís Amach lei indiaidh agus dubairt sí leis an mnaoi fanacht sa scioból nó go dtiocfadh sí féin ar ais
  468. anonymous contributor
    3/21/2024 12:34:46 AM
    awaiting decision
    There is only one holy well in our district and now I am going to give you some information about it. It is situated in the townland of Templetogher in Mr. Egan’s land. There is a bush near it and on the bush there is a little box for money. There is also a statue of St. Patrick on one side of it. The people make stations three Sundays in July or the last three Fridays of July. These are the prayers they say. Fifteen Hail Marys, fifteen Our Fathers, and fifteen Glorias. It is said that there are leaves in it and if have cuts or sores if you put them on it will cure them. It is also said that there was a servant girl in Mr. Egan’s house and she went out for potatoes and washed them. Then she went out to St. Patrick’s well and brought in a bucket of water and put down to boil the potatoes. After a half an hour she went to see were they boiled and they were as cold as ever so that she shows that the water could not be boiled at all.
    I got this holy well from: Mrs. Mary Kirrane Williamstown, Co. Galway, Ireland My own name and address: Michael Kirrane Williamstown, Co. Galway, Ireland
  469. anonymous contributor
    3/21/2024 12:28:02 AM
    awaiting decision
    It is supposed that if a person sees a red fish in Saint Colman's well that it is a cure for bad sight. There was a woman in Gort once and she had very bad sight and no doctor could cure her. She said prayers around Saint Colman's well once a week for three weeks. On the night of the last day when she was in bed she woke up very early and there was bloud in her eyes and the next morning she could see perfectly well! Saint Colman's well is about three miles from Gort.
  470. senior member (history)
    3/20/2024 11:23:08 PM
    approved
    the fire and they are named after a boy and girl. If they jump apart the boy and girl will not get married. If the grains stay together they will get married.
    My mother makes colcannon She puts cabbage potatoes parsly salt pepper in a pot and she puts a ring in it also.
    We got three saucers, we put clay in one, water in another and a ring in another. We blindfolded my brother and if he put his hand on the clay it is a sign that he might die.
  471. senior member (history)
    3/20/2024 11:22:26 PM
    approved
    "Seadh, a athair," adúbhairt sé, lá ar na mháíreach. Is dóigh liom go raghaimíd chun cómhnuighthe i dtalamh na bhfathach, mar tá tighthe breághtha, is talamh mór fairsing aca leis." "Teánam," adúbhairt an Rí. D'imigheadar, agus chonnaiceadar na cúirteanna ba bhreaghtha dá bhfeaca súl. Cuirt an Fhathaig Chríona is í déanta d'ór, is d'órnáidí soillseacha.
    Chuadar 'na gcomhnuighthe annsan, agus táid siad ann go dtí an lá atá indiú ann.
    CRÍOCH Peig Bheag Ní Dhéada, do scríbh, is do thug chugham ar scoil. - ó béal-aithris Pádruig d'Mórdha - ó'n gCé - in aois a 90 bliain dó.
  472. senior member (history)
    3/20/2024 11:18:02 PM
    approved
    the fire and they are named after a boy and girl. If they jump apart the boy and girl will not get married. If the grains stay together they will get married.
    My mother makes colcannon She puts cabbage potatoes parsly salt pepper in a pot and she puts a ring in it also.
    We got three saucers, we put clay in one, water in another and a ring in another. We blindfolded my brother and if he put his hand on the clay it is a sign that he might die.
  473. senior member (history)
    3/20/2024 11:15:13 PM
    approved
    Spor, agus, ó Bhaile na Fiupe."
    (Domhnall O Suilleabháin d'innis do Shiobhan Uí Néil (20 bliain ó shoin. Tá Domhnall "ar an mbuidhin is mo" (R.I.P.) anois)
  474. senior member (history)
    3/20/2024 11:09:39 PM
    approved
    prátaí do bheirbhiú leis.
    Do chroch sí a corcan prátaí annsan ar an dteine, agus dá mbeadh sí ann ó shoin ní théighfheadh an t-uisce ar chú' ná ar chleas.
    Thóg sí an clúdach den chorcán agus d'fhéuch sí isteach ann agus is amhlaidh a bhí eiscín bheag mar scadán gainimhe ar barra na bprátaí a snámh anonn 's' anall. Do rug sí air, 's do chuir isteach i sciléad é, 's thug sí thar nais go dtí an tobar é, 's scaoil sí chun siubhal arís é. Chómh luath is bhí sé istig san uisce, chuaidh an tobar i ndísc san áit sin, agus níl le feiscint anois ach uische salach istig i bpoll mór doimhin mar a mbíodh an tobar d'fhíor uisce bheannuighthe roimis sin. Deirtear gur bris an tuisce amach arís tímpeall cead slat ó 'n gcead áit, ach triomuigheann na toibreacha san go minic, agus níl aon iontaoibh asta mar toibreacha beannuighe anois. (Mícheál O Finn 60 bl. ó na athair - R.I.P.)
  475. senior member (history)
    3/20/2024 11:03:48 PM
    approved
    Tá tobar i mBaile Uí Dhuibhne, go dtugann siad Tobar a Leasa' air. Tá sean scéal imeasc na daoine annsan mar gheall air. Deineann siad amach gur tobar beannuighthe gurb'eadh é uair amháin, ach gur tugad tarcuisne dho agus gur thriomuig sé ar fad, 's gur dhruid sé ó'n áit cheart 'na mbíodh sé.
    Bean go raibh leanbh aici agus nár deineadh aon choisreacan uirthi na dhiaidh sin, do chuaidh sí oidhche a triall ar an dtobar le buicéad usice do bhreith abaile léithi. Ní théigheadh einne roimis sin a triall ar uisce go dtí an tobar san chun gnóthaí tíghe do dhéanamh leis. Is amhlaidh a bhí sé 'na thobhar bheannuighthe aca, agus tugtaí turasanna ann mar leígheas do shúilibh tinne.
    Ach chuaidh an bean malluighthe seo is thug sí léi an t-uisce chun
  476. senior member (history)
    3/20/2024 10:59:24 PM
    approved
    Blood Puddings: The animal is boiled in the big gut. Generally cow's blood is used. Sometimes the blood is boiled by itself.
    Colcannon: The potatoes - generally new - are boiled and mashed. Onions are added. Eaten with butter in centre. This is also called called Champ. Oaten Cake. This is baked on a griddle in front of fire.
  477. senior member (history)
    3/20/2024 10:52:25 PM
    approved
    Colcannon or champ is the usual meal provided for the "boon". It is easily cooked and the serving of the meal can be carried out with little trouble and delay as only the minimum quantity of table ware is required. The mid day meal is partaken of in the farmer's kitchen. Evening tea is brought out to the field usually in milking cans.
  478. senior member (history)
    3/20/2024 10:02:18 PM
    approved
    Food Long Ago
    Long ago the people used to eat only three meals every day.
    They used to eat a breakfast dinner and supper. For the breakfast they used to eat oaten bread and milk. For the dinner they used to eat potatoes together with turnips boiled in oat meal, and for the supper they used to eat Indian stirabout and milk and sometimes bocksty. They used to drink milk very often. New milk and buttermilk they used to drink. They used to eat three kinds of bread potato bread oaten bread and bocksty. They used not to eat meat often. The meat of hares rabbits an goats they used to eat. On November night they used to have what was called "cally". The way they used to make it was they used to peel potatoes and then boil them. When they would be boiled they used to pound them
  479. senior member (history)
    3/20/2024 9:57:50 PM
    approved
    Fadó, do mhair ar an gCluain Searrach seanduine de mhuinntir Loingsigh. Tá mac a mhic a maireachtaint ann anois agus é 73 bliana d'aois.
    Maidin amháin d'éirig an seanduine seo go moch, agus d'imig sé amach a' féuchaint na feirme. Sa t-samhradh dob eadh é, agus bhí an drúcht go trom ar an bhféar. Sa t-siúbhlóid do tháinig sé treasna ar seana stoca dubh a bhí caithte ar an gcasán agus é lán de luibheanna. Do phrioch sé suas é, agus chuir sé fé na chasóig é. Má dhéin níor bhfada gur casadh bean air, agus bheannuigh sé dhi. In ionad freagra is amhlaidh a fhiafruig sí dhe an bhfuair sé aon nídh a' dul amúgha. Dubhairt sé léithe go coranta ná fuair, mar dréir deabhraimh fear dána neamh-eaglach dob eadh é. Chuir sí an cheist chéadna an tarna h-uair, agus fuair sí an freagra ceadna. Do ghlaodhuig sí amach annsan go h-árd - "An bhfuileann tú annsan a Chormaic "? "Táim, arsa an guth istig sa stoca. "Seo dhuit do Chormaicín mar sin," arsa
  480. senior member (history)
    3/20/2024 9:41:39 PM
    approved
    Fadó, fadó do táinig lóng seóil isteach go dtí Cuan Fionn Trágha. Lóng séoil do bead í. Maírnealaig ó'n Spáin dob eadh íad go léir ach aon Eireannach amháin. Do tháinig na Maírnéalaig go léir isteach go dtí Fionn Trágha agus d'óladar braon. Do bhí ualach mór óir ínnte.
    Do bhí an t-Eireannach ana chliste ar fhad agus do chuir sé chuid d 'en ór isteach 'na bhuataisí móra máirnéalaig, mar ní raibh aon rud eile aige chun an t-ór do chuir isteach ann; agus seo leis ag siubhal i dtró an "Mhullach Bhéal" ag ealú uatha.
    Nuair a chuaidh na máirnéalaig ar bórd airís do bhraitheadar an t-ór, agus an t-Éireannach leis, imighthe. Do thosnuigheadar ag rith na dhíaidh agus do thánadar suas leis ag "Gleann-Seana-Chuirp." Do lámhachadhar agus do goideadar (?) é. D'éirig leis dul go dí áit éígint annsan agus do chuir sé an t-ór i bhfolach ann. Cúpla lá na dhiaidh si do fuair na daoine a chorp agus in aice an chuirp do bhí leac agus ar an lic do bhí an scríbhinn:- "IDIR DHÁ SHRUTHÁN IN AICE LOCHA, FÉ SCÁTH CHRAINN FOLLAIMH, ATÁ AN t-ÓR I bhFOLACH" Tá sé ráidhte go bhfuil an t-ór ann ó shoin. (Fuaireas an sgeal so ó Dhonnchadh Ó Griffín atá 40 bl. Cualaid sé sin é ó-na Sheana-athair atá marbh anois)
  481. senior member (history)
    3/20/2024 9:33:23 PM
    approved
    A bhean a tíghe tr'om smut císte, go dtabharfaidh mé an císte don nGabha, go ndeanfaidh an Gabha eochair dom, a bhainfidh an glas de'n scioból, go dtabharfaidh an scioból sop féir dom, a thabharfaidh mé den bhó. Go dtabharfaidh an bhó braon bainne dom, a thabharfaidh mé don chaitín go dtabharfaidh an Caitín m'earball dom.
  482. senior member (history)
    3/20/2024 9:24:30 PM
    approved
    Bhí bean i Lios na Caolbhuidhe fadó agus lá amháin chuaidh sí ar an gcnoc ag féireacht a cuid caorach.
    Do shuidh sí síos in áit chluthmhair chompórdach, agus bhí sí a' feuchaint uaithi amach ar an bhfairrge.
    I lár an lae ghléighil, agus í ag breathnú amach, do chonnaic sí uiscí na farraige ag druideamhaint ó na chéile sa t-slighe go bhfeaca sí cathair áluinn na steille-bheathaidh san áit 'na mbíodh borradh fairrge riamh. Bhí sí ag feuchaint amach ar an gcathair 's á tabhairt fé ndeara ar feadh i bhfad. Nuair bhí sé a deánamh ar buille an mheadhon-lae, do thosnuig na h-uiscí ar bhorradh arís, agus ba gheárr go rabhadar ar teann rás cún a chéile arís, agus i gcionn aga bhid" (?) do dhúnadar isteach lé na chéile arí agus sloigeadar an chathair gan a tuairisc. Nuair a tháinig an bhean san abhaile do innis sí dá h-athair gach a bhfeaca sí: agus láithreach fuair
  483. senior member (history)
    3/20/2024 9:23:23 PM
    approved
    an Loingseach, "agus téirigh an diabhal leis, tu féin 's é féin," agus chaith sé an stoca idir an dá shúil uirthi. D'imig sí as a radharc na ceo, isteach sa lios a bhí cómhangarach do, agus ní fheacaidh sé as san amach í. Bean Sidhe do bhí innti.
  484. senior member (history)
    3/20/2024 9:15:44 PM
    approved
    'S lachain Nuala Thadgín
    Dhíol sé i dtoigh an tighearna iad Bhí 'na chómhnuidhe 'n-aice Sar - Bhéinne (Ben-Bulben) 'S bhí aige oidhche súgach ag ól i dtoigh an t-Sibín.
  485. senior member (history)
    3/20/2024 9:04:08 PM
    approved
    I gceart-lár Conndae Sligigh,
    Ta'n bitheannach dó - chómhairleach Le gadaidheacht 's le pótaireacht, Níl a leithead órduighthe Ach tiocfaidh 'n lá go fóill air, A n-íocfaidh sé a thréathra Cómh cinnte 's tá Párrtha Ruadh 'n ainm air. Sínfidh sé an rópa. II. Tá sé 'r maidin mar bhéadh fear uasal Tráthnóna 'na bhacach ólta Ó sin go meadhon-oidhche gadaidheacht ar a chómharsan 'S ionann oidhche geimhridh do agus lá ciuin Samhraidh Fríd an tír mar seidean sidhe, ag gaduigheacht 's fuaideach III. Oidhche I mBaile 'n Cheatharnaigh sé rinne dith na céille Nuair a ghoid sé geacha 'n baintreabhaighe bhoicht
  486. senior member (history)
    3/20/2024 7:45:14 PM
    approved
    Proverbs
    1. The more rain the more rest All sunshine is not the best. 2. A good beginning is half the work. 3. The more hurry the less speed. 4. Cows far away have long horns. 5. An apple a day keeps the doctor away. 6. Listen to the sound of the water and you will catch fish. 7. A dirty grate keeps the dinner late. 8. Spare the rod and spoil the chils. 9. Pride comes before the fall. 10. A stitch in time saves nine. 11. Second thoughts are not always the best. 12. The cat can look at the king. 13. Talk is cheap. 14. Many hands make light work. 15. The best hurler is always in the ditch. 16. The hills far away are very green. 17. There is often valuable goods in a small parcel. 18. Too many cooks spoil the broth. 19. A long road without a turn, and 'tis a bad cake without a currant. 20. The darkest hour is the nearest to the dawn. 21 Better late than never. 22. A word earnest is as good as a speech. 23. A cricket is the sign of good luck.
  487. senior member (history)
    3/20/2024 7:22:16 PM
    approved
    Proverbs
    1. A stitch in time saves nine. 2. A good run is better than a bad stand. 3. Pride comes before a fall. 4. A nod is as good as a wink to a blind horse. 5. Ill got, ill spent. 6. Strike the iron while tis hot. 7. Regret is the wagon of folly. 8. Never put off till to-morrow what you can do to-day. 9. Make hay while the sun shines. 10. Better late than never. 11. He who marries in haste repents at leisure. 12. A good character is better than a good fortune. 13. Necessity is the mother of invention.
  488. senior member (history)
    3/20/2024 7:16:40 PM
    approved
    Too many cooks spoil the broth.
    A new broom sweeps clean Mind the shillings and the pounds will mind themselves. A rolling stone gathers no moss. An apple a day keeps the doctor away. A stitch in time saves nine. Early to bed and early to rise the way to be healthy, wealthy and wise. A bird in the hand is worth two on a bush. A good beginning is half the work. Listen to the sound of the river and you will catch fish.
  489. senior member (history)
    3/20/2024 5:47:23 PM
    approved
    1.
    Ins an áit seo téigheann na buachailli thart agus bosca beag acu. Iarrann siad pighinn i ngach teach cun an dreoilín a chur. Bíonn cuileann agus ribíní glasa ar an mbosca. Seo é an rann a bhíonns acu: "Dreoilín, dreoilín, rí na n-éan Is mór é a mhuirighin Is beag é féin Eirig shuas a bhean a' tíghe Is bain do gangaid as do chroidhe 'S tabhair rud eicínt don éinín buidhe".
    2. Oidhche Fhéile Bríghde déanann na cailíní dealbh Bríghde agus téigheann siad ó theach go teach ar lorg airgid i gcóir na Brídeóige. Déanann siad crosóg Bríghde an oidhche sin freisin agus cuirtear
  490. senior member (history)
    3/20/2024 5:43:05 PM
    approved
    Do chuaidh an buachaill a chodhlad an oidhche sin agus nuair a eirig sé ar maidin d'innis se den bhean "go raibh sé chun teacht abhaile aréir."
    D'airig sé ceol breágh agus rínnche leis istig sa t-seana thig agus gur chuaidh sé anonn go dtí an dorus ag eisteacht leis an gceól. Dubhairt an fear leis "gan dul anonn go dtí an tig sin a tuille mar go bhfeictí na púcaí istig ann gach oidhche tar-éis dó-deúg a chlog." Do chuaidh aon fear amháin anonn go dtí an tig oidhche amhain agus gur tháinig na púchaí amach agus do thógadar isteach sa t-seana thig é agus níor airig aon duine riamh a thuille mar gheall air ó shoin i leith Do bhí sé sin go maith agus ansan d'imthig an buachaill
  491. senior member (history)
    3/20/2024 5:37:04 PM
    approved
    buachail "chun imtheacht leis an fear anois agus chun dul ag obair."
    Do bhí ana bhrón ar an buachail ach b'éigin do é do dheanamh. Do chuaidh an buacail amach leis an fear agus do shuig an beirt achu isteach sa trucail agus d'imthigheadar leo Do bhí an buachail ag obair ar feadh blian nó mar sin agus oidhche amháin nuair do bhí sé ag teacht go tig. Do bhí sé ag gabháil thar seana thig agus d'airig sé ceol breágh agus rínnche breágh istig. Do shiubhal sé suas go dtí an dorus agus do bhí ana spórt achu istig agus ansan do chuaidh an buacail abhaile, agus do bhí ana áthas ar an bfear go raibh sé tagaithe thar n-ais airís, mar do cheap sé ná tiochfad sé thar n-ais a thuile mar do bhí sé cómh fada san amuich. Do bhíodh rínnche breágh agus ceól breágh istig ann gach oidhche
  492. senior member (history)
    3/20/2024 5:27:28 PM
    approved
    Do bhí bean ann fadó tímpeall seasghadh bliain ó shion agus do bhí aon mac amháin aice agus do bhí sé ana leisgheamhail agus ní dhéanfhadh sé aon pioch oibre.
    Aon lá amháin nuair a bhí an bheirt acu ag itthe an dinnéir do tháinig cnag chun an ndorus agus d'osgail an buachaill é. Do shiubhal fear isteach agus dubhairt an fear leis an bean "go dteasteóchadh an buachaill sin úaidh féinigh agus go bhféadhfhadh sé teacht leis féinig más maith leis é". Do bhí ana áthas ar an bhean nuair a airigh sí é sin ach ní raibh aon áthas ar an bhuachaill nuair a airig sé é sin. Dubhairt an bhean leis an
  493. senior member (history)
    3/20/2024 5:19:17 PM
    approved
    Bhí beirt amadán ann uair Bhí duine acu ana shaidhbir agus bhí duine eile bocht.
    Bhí beirt eile ann agus bhíodar ana ghlic agus bhíodar na cómhnuighe leis an mbeirt amadán. Lá amháin do chuaidh an beirt amadán go dtí an t-aonach ag díol muca. Nuair a bhíodar ag dul go dtí an t-aonach do tháinig ocras ortha agus chuadar isteach i dtig tábhairne. An fhaid a bhíodar istig sa tig tábhairne do tháinig na gaduidhe agus do thógadar na muca. Nuair a bhíodar críochnuighthe istig do thánadar amach chun na muca a thógaint go dtí an t-aonach ach ní raibh aon muca ann. Do bhí ana fearg ortha ansan agus bhí eagla ortha roimis an mbeirt sa bhaile. Chuadar abhaile agus d'ínnseadar dóibh
  494. senior member (history)
    3/20/2024 5:12:39 PM
    approved
    do bhí leanbh óg an an mBainríoghan agus cad a bhí ar an leanbh ach ceann mar muc.
    Do bhí ana bhrón ar an Rígh ansan mar ní raibh a fhios aige cad é an cúis a bhí le sin. Do bhí a fhios ag an mBainríoghan go maith cad é an cúis a bhí leis ach ní dubhairt sí pioc. Do bhíodh an leanbh ag gnúsachtaig mar muc leis. Deirim-se leat nár eirig an Bhainríoghan bacach as san amach.
  495. senior member (history)
    3/20/2024 5:08:04 PM
    approved
    Do bhí fear ann uair agus do bhí sé ana shaidhbhir. Oidhche amháin do thóg sé amach é agus chuir sé isteach i stoca. Ní raibh a fhios aige cad a dhéanfhadh sé agus chaith sé isteach san abhainn é.
  496. senior member (history)
    3/20/2024 5:06:50 PM
    approved
    Do Rígh ann uair agus do bhí sé pósta. Ní raibh aon leanbh acu agus bídís i gcómhnuidhe ag guidhe go dtabharfhadh Dia leanbh dóibh.
    Droch-bhean a beadh an Bainríoghan agus do bhí fuath aice do's na daoine bochta. Nuair a thagadh bacach cun an geata do cuirfheadh sí abhaile é gan pioc do thabhairt do. Lá amháin do tháinig bean cun an dorus cúiche agus bhí seisear nó mór sheisear de chlainne aice. Do bhí sí i d'iarraidh déirce agus chuaidh sí suas go dtí an geata. Tháinig an Banríoghan amach agus nuair a chonnaic sí cé bhí ann, dubhairt sí "Imthig as so agus tóg leat do ál bhanbhaí". Do tháinig ana fearg ar an mbacach nuair a airig sí cad dubhairt sí leí. Ansan dubhairt an bacach "ní banbaí mo leanbhaí, ach bféidir go mbeadh banbhaí agat féin." Cúpla bliadhain 'na dhiaidh sin
  497. senior member (history)
    3/20/2024 4:42:52 PM
    approved
    d'fhiafhruigheadar di cá raibh an téadán go raibh sí á' tarrac 'na diaidh, nó cad é an brígh a bhí aicí leis? Dúbhairt sí go raibh sé amuith i seómra bainne a bhí ar an dtaobh amuigh den dtig.
    Chuadar amach 's d'oscluigheadar an doras, agus is amhlaidh a bhí barraile mór annsan ná feacadar a leithéid riamh le méid; ach ní raibh aon rian den téadán le feiscint. Cuirimis ar nguailnibh i dteannta ar siad le chéile feuchaint cad tá fé'n mbarraille seo.
    Do dheineadar; agus nuair a bhogadar ó'n dtalamh é, chonnacadar an téadan agus é go léir smeartha le h-ím. Do leagadar an barraille. Tharraigeadar amach an téadán, agus thugadar leotha abhaile é go hArraGleann, agus ó'n lá san amach, níor bhraitheadar luigheadú a dul ar a gcuid ime. Mícheál O Fín 60 bl. a chualaidh ó'na atair. Ná maireann.
  498. senior member (history)
    3/20/2024 4:37:38 PM
    approved
    I bparóiste Bhreanndáin ar an dtaobh tuaidh de chnoc, tá áit ann go nglaodhtar Arragleann air.
    Sa ghleann san fadó, bhíodh líon tíghe a maireachtaint, agus bhíodh a lán líne aca á dhéanamh fé's na buaibh ann.
    Nior bhfada uatha - Gleann a t-Sáis, agus bhí a ainm sin riamh anáirde chun sochair den mbuin, mar ionad chluthmhair. Tar éis tamaill do tarla gur bhraitheadar, an lucht áitrimh sin, ná raibh aon bhainne le déanaidhe aige's na buaibh agus ná raibh aon ím aca á dhéanamh fe's mar bhíodh roimis sin. Maidin áirighthe bhí lucht an tighe go léir 'na suidhe go moch, agus nuair a bhí sé an am na ba do seoladh abhaile chun a gcrúidhte, do chonnacadar an bhean ag tarrac téadáin na diaidh trí an bhféar agus í ag dul siar thar teórain as a radharc. Dob ait leo mar scéal é, agus dúbhradar go leanfaidís í siar feuchaint cé brigh a bhí aici leis. Seo leotha, agus níor stadadar gur leanadar isteach 'na tig féín í ar an dtaobh thiar de Dhuibhneach. Nuair chuadar isteach
  499. senior member (history)
    3/20/2024 4:29:53 PM
    approved
    Do bhí sagart óg i gCaisleán Ghriaire fado, agus bhí sé feín 'san Sagart Paróíste na gcomhnaidhe i dteannta chéíle thios ar an "Loch mBeag." San am san bhí sáipeal i mBaile Dubh, agus do ghluais an Sagart Óg maidin De Domhnaig fé dhein an Bhaile Dhuibh chun an Aifrinn do rádh. Ní h-ins an áit cheadna a bhí an bóthar siar an uair sin, is mar atá sé indiu. Bhí a mhalairt ar fad de chosán a dul ann. Nuair a tháinig an Sagart Óg go Cíll Chuimín, dob éigean do dul thar abhain annsan; agus nuair a bhí an abha treasnuighthe aige, d'fheuch sé na dhiaidh, agus cad a chífeadh sé ach bean anáirde ar chapall agus í ar sodar 'na dhiaidh.
    B'ait leis mar scéal é, mar nár tharlaidh a leithéid roimis sin, agus ní fada chuaidh sé nuair a d'feuch sé 'na dhiaidh an tarna h-uair. Má d'fheuch thug sé fé ndeara gur bean spéireamhail áluinn í, chómh h-áluinn is luig súil duine riamhm uirthi. Seo leis chun bóthair siar, agus thug sé spuir da chapall, ach sar ar tháinig sé chómh fada leis an sáipéal thug sé fúechaint eile thar a ghualainn siar, ach má thug tháinig criothnú croidhe air, ná feachadh sé riamh, agus nár
  500. senior member (history)
    3/20/2024 4:21:56 PM
    approved
    Fadó bhí fear ar an dTír Íochtarach go mbíodh sé mar bhéas aige bheith ag codailt amuig ins na garraidhthe nuair bhíodh sé ag obair. Lá amháin agus é 'na choladh amuigh, tháinig franncach agus rug sé ar chois leis agus bhí an chos ana thinn.
    Cúpla lá 'na dhiadh san, bhí sé ar an ngarraidhe arís agus thuit a choladh air, agus nuair dhúisig sé, cad a chífeadh sé ná Eaisin Luachra agus an chneadh á líogeach (?) aici. Scaoil sé léíthi ar feadh tamaill agus annsan d'imig sí chun siubhail. Tháinig sé an lá 'na diaidh sin arís, agus arís eile: leigfeadh sé air a bheith 'na choladh taréis tamaill, mar bhraith sé an chos a dul i bhfeabas go tapaidh. Nuair bhí sí cneasuighthe níor tháinig sí a thuille.