School: An Clochán Liath (Dungloe) (roll number 15243)

Location:
Dunglow, Co. Donegal
Teacher:
Doiminic Ó Ceallaigh

Filter stories

Back
/ 161 Forward
Resolution: Low | High
Sagart Coimhthíoch i gCeann Caslach

Archival Reference

The Schools’ Collection, Volume 1062, Page 100

Image and data © National Folklore Collection, UCD. See copyright details »

On this page

Tá comhaireamh agus cead bliadhain ó shoin, tháinig sagart (úr) coimhigtheach go pobal Cheann-Caslach. Tógadh sá taobh thoir de’n chondae é agus dá bhrigh sin ní rabh sé [cleachuighthe]? leis an iargcúltacht. Bhí sé de’n bháramhail go rabh bunadh na sléibhteach agus na mbeann leath i bhfiadháin.
An chead domhnach eile, bhí teach an phobhail lán go dorais. Bá é an t-sean teach an phobal a bhí ann san am. Tamhall bliadhantach na diaidh (diad) sin, rinneadh teampoll úr, san am a dtáinig an Silesia isteach ún an cósta seo sa bliadhain 1856. Thart fán (am) t-sean teach an phobail a tógadh an t-arus úr. Nuair a cuireadh dían air leagadh an t-sean teach caitheadh amach na clocha ar an fhuinneoig, agus chuireadh balla thart ar an roilic leobhtha.
Acht ba é -an saghart choimhightheadh - adhbhair ar gcomhraidh, agus an chead domhnach a léighidh sé aifreann ar Altar na Rosainn Iochtarach. Nuair a bhí an t-aifreann thart thionntuigh sé a aghaidh ar an phoball agus dubhairt leo’s
“A phoball dé dheánfainn seanmhaoin
díbh, da meosain go dtuigfeadh sibh mé”
D’éirigh seanduine liath na sheasamh i lár an chruinnighthe agus labhair sé go fadalach ciún siosmaideach -
“A Shagart de ma gnid sibh seanmaoin
fa’n chreideamh, tuigfimid í agus ma gnid
sibh seanmoin fa dia mólfaimid é”.

(continues on next page)
Collector
Doiminic Ó Ceallaigh
Gender
male
Occupation
múinteoir
Informant
Micí Bán Ó Domhnall
Gender
male
Age
42
Occupation
feirmeoir
Address
Crohyboyle, Co. Donegal
Language
Irish