School: Cineal Conaill (roll number 15271)

Location:
Garvagh, Co. Donegal
Teacher:
Antoin Ó Dochartaigh
Browse
The Schools’ Collection, Volume 1035, Page 161

Archival Reference

The Schools’ Collection, Volume 1035, Page 161

Image and data © National Folklore Collection, UCD.

See copyright details.

Download

Open data

Available under Creative Commons Attribution 4.0 International (CC BY 4.0)

  1. XML School: Cineal Conaill
  2. XML Page 161
  3. XML “Eachtraí an Bhaoghallaigh”

Note: We will soon deprecate our XML Application Programming Interface and a new, comprehensive JSON API will be made available. Keep an eye on our website for further details.

On this page

  1. Eachtraí an Bhaoghallaigh
    Ins an am fadó thainic fear de Clann Baoghallaigh amach as oileán Uaighe le dornán earraidhe a fhághail ar tír - mór. Nuair a shroic sé tráig Dún na Séad ar an taobh eile bhí seachtar leaprachán ina suidhe ar an tráigh roimhe.
    “Fáilte romhat a Bhaoghallaigh”, arsa duine aca.”Tá tú ar lorg tobaca agus níl ach píosa amhain fágtha sa t-siopa. Dean deifir”. Ceart go leor ní rabh le faghail aige giota suarach. Chuir sé an tobac in a phoca agus phill sé arais. Bhí na fir sidhe na suidhe ar an áit céadna roimhe, “agus a Bhaoghallaigh” arsa fear aca, “is fada tú ag maoidheamh cota gorm duit féin. Má thig tú [linne]? na Spáinne béidh ceann le faghail agat”.
    “Rachfaidh agus fáilte”, arsa an Baoghallach.
    Tharraing gach sideóg aca buacallán buidhe agus chuaidh a mharcaidheacht air. Rinne an Baogh an cleas céadna agus ar shiubhal leobhtha na Spáinne. Níorbh ‘ fhada go bhfaca siad teach agus d’amharc siad fríd an fhuinneóig agus cinnte go leor bhí cóta breagh gorm crochta taobh istigh. Fuair fear de na sideóga an cóta agus thug do’n Bhaoghallach é.
    Ar ais leobhtha go Beal Uaighe agus labhair an tríomhadh sidheóg annsin, “Ta bainfheas san iarthar anocht, ar mhaith leat dhul ann”. “Ba maith cinnte”, arsa conall, agus ar shiubhal leó go Co Mhuigheo.
    Nuair a thainic siad fhad le teach na bainse bhí cáilín doigheamhail deagh-craicneach ag damhsa. D’fhuadaigh siad í agus as go brathach leo ag tarraint ar Beal Uaighe arais. I rith an aisdir bhíodh an cáilín ar chúlóig le gach duine aca fá seach.
    Nuair a thainic siad go Tráigh na Cruite d’iarr Conall ortha an cáilín a chur ar cúlóig leis. Ní luaithe rinneadh sin ná ghearr sé fáinne thart ar an bheirt aca ar an tráigh leis na sideógach a coinneal amuigh.
    (continues on next page)
    Transcribed by a member of our volunteer transcription project.
    Folktales index
    AT0990*: A Merchant's Son Finds the Princess Wounded in a Coffin
    Language
    Irish
    Informant
    Peadar Ó Currín
    Gender
    Male
    Informant
    Seosamh Dunlop
    Gender
    Male
    Age
    20
    Address
    Machaire Gathlán, Co. Donegal