Volume: CBÉ 0626 Date 1939Collector Seán Ó hEochaidh Location Clondahorky, Co. Donegal List Browse Titles (80) 1. The Great Drowning at Bruckless Bay 1813 Lore 2. “A bhuachaillí óga sibhse atá le pósadh...” Lore 3. Comhairle Lore 4. The Daisied Dells of Doe Lore 5. An Píobaire Mór Lore 6. “A Easbuic Aoibhinn, is mé tá deimhin...” Lore 7. Farewell to Kilmacrennan Lore 8. An tSeanbhean Bhocht Lore 9. Cáit na gCuacha Órga Lore 10. Tá agam cion ar chailín chaoin... Lore 11. An Bá Mór i nÁrainn Mhóir Lore 12. Turlough Óg O'Boyle Lore 13. The Beggars of Doe Lore 14. Nuala na gCuacha Buí Lore 15. The Hills of Donegal Lore 16. Marble Hill Lore 17. “Long, long ago in the townland of Massinass, between an ivy-grown rock and an old hawthorn tree...” Lore 18. Séamus Ruadh the Fiddler Lore 19. “Bhail bhí fear annseo fad ó shoin a dtabharad siad Proinnseas Ó Baoghaill air.” Lore 20. “Bhail bhí rí i nÉirinn i bhfad ó shoin agus i bhfad ó shoin é agus bhí trí mhac dhéag aige.” Lore 21. “Bhail ins a t-sean-aimsir annseo choinnighead siad an féasta mór ar na chruic annseo i n-áit a bheith a choinneáilt ins na bailte móra anois.” Lore 22. “Bhí rí i nÉirinn i bhfad ó shoin é, agus ní rabh aige ach an mhac amháin a dtabharad siad Jack air.” Lore 23. “Bhail m'athair mór, Mághnus Cóir a bheiread siad air, agus níor fhéach sé tae ariamh ina shaoghal.” Lore 24. “Bhí rí i nÉirinn i bhfad ó shoin, agus chuaidh sé amach an lá amháin a dhéanamh tamallt pléisiúir agus tharluigh é i gcois na fairrge.” Lore 25. “Bhail creidim gur chualaidh sibh uilig iomrádh ar Mhaolmuire an bhata bhuidh a bhí thíos ag caisleán na Dúthcha.” Lore 26. “I n-aimsir Cholm Cille chuir an Pápa leitir chuige a leithid seo a fhuagar ón altóir do na daoine.” Lore 27. “Bhail bhí diúlach ann uair amháin agus bhí píosa beag talaimh aige.” Lore 28. “Bhí Éireannach a siubhal fríd na dtíre seo fad ó shoin ach casadh isteach go tír na Lóchlann é.” Lore 29. “I bhfad ó shoin bhí baintreabhach bocht mhrá 'na comhnuidhe annseo, agus chá rabh aicí ach a'n inghean amháin.” Lore 30. “Ins a t-sean am annseo nuair a bhí mise a fás aníos 'mo ghasúr is beag teaghlach ar an bhaile a rabh mé 'mo chomhnuidhe ann ins an am sin nach rabh a déanamh poitín.” Lore 31. “Seal maith bliadhantaí ó shoin nuair a bhí mise 'mo ghasúr, nuair a bhí mé tuairim trí nó ceathair déag a bhliadhanta a d'aois bhí mé 'mo chomhnuidhe ag bun cruic...” Lore 32. “Bhí beirt dhéarthar 'na gcomhnuidhe ar an bhaile s'againne nuair a bhí mise 'mo stócach.” Lore 33. “Cunningham was livin' in Doe Castle and he abused her so that she had a youngster.” Lore 34. “Tá ball thuas i mullach an chruic ins an áit a rabh mise 'mo chomhnuidhe a dtabharann siad "Leabaidh Diarmuda" air.” Lore 35. “I bhfad ó shoin nuair a bhí na fiannaibh 'na gcomhnuidhe i nÉirinn sula dtáinic na h-Éireannaigh atá ann ins a' láthair ann...” Lore 36. “Bhí triúr fear 'na seasamh ag coirneál i mbaile mhór i n-Albain lá amháin.” Lore 37. “Fad ó shoin bhí fear annseo a dtabharad siad Liam air.” Lore 38. “Seal maith a bhliadhanta ó shoin nuair a bhí mise 'mo dhiúlach óg ba ghráthach le fir na comhursanna a dhul anonn go fóghmhar na Sasan achan bhliadhain.” Lore 39. “I bhfad i bhfad ariamh ó shoin, bhí fear 'na chomhnuidhe thíos i n-íochtar na paróiste annseo i n-áit a dtabharann siad bréafaí air.” Lore 40. “Fada riamh ó shoin nuair a bhí mise 'mo ghasúr bhí saghart ins a pharóiste s'againne tamallt agus a' duine bocht dó fhéin a sheinstear é, chuaidh sé 'un seachrán le h-ólachán.” Lore 41. “Más an Easa an t-ainm atá ar an bhaile talaimh seo.” Lore 42. “Tá áit thíos annseo i n-íochtar na tíre a dtabharann siad na Dúnaibh air, agus tá céidh ann.” Lore 43. “Fad ó shoin bhí sé 'na racht acú ar na h-aontaigh troid mhór a bheith acú le bataí, agus chá rachadh duine ar bith amach 'un aonaigh ins an am sin nach mbéadh bata leis.” Lore 44. “Bhí bean 'na comhnuidhe ar an bhaile s'againne le linn am mo mháthra, agus chá rabh aicí ach droch bhéasa uilig.” Lore 45. “Bhail an chéad fhear a tháinic go Gleann Bhéithe, Maolruanaigh é, agus bhí sé 'na chomhnuidhe i n-uaghach faoi'n talamh.” Lore 46. “Nuair a bhí Maolmuire a cur deireadh le caisleán na Duthcha le gruth agus le fuil atá an obair chloiche déanta...” Lore 47. “Bhail creidim gur chualaidh sibh uilig iomrádh ar 'evictions' Dhoire Bheitheach, ins an am ar chuir Adair amach na ceithre theaghlach agus dá fhichead.” Lore 48. “Thuit cuid fiannaibh Dhoire Leatháin, agus cuid fiannaibh Chonnachta an am amháin thuit siad amach agus bhí siad le troid mhór a bheith acú i n-áit a dtabharann siad Doire Léaraca air.” Lore 49. “Bhail creidim gur minic a chualaidh sibh uilig iomrádh fá Chaisleán Ghleann Bheithe.” Lore 50. “Bhail creidim gur chualaidh sibh iomrádh go minic ar chréafóg gharthain.” Lore 51. “Bhail an t-am a bhfuair an Drathar Ó Frighill áit thíos i bhFánaid bhí déarthair aige i bhfios ar a' Dún a dtugad siad Féidhlimidh air, agus bhí ceathramhadh talamh aige.” Lore 52. “Bhí Colm Cille a teacht treasna lá amháin ag áit a dtugann siad "Bridge Dale" air eadar dhá loch atá i ngartán.” Lore 53. “Bhail bhí fear ann am amháin agus chá rabh a'n nduine aige ach é féin agus a mháthair, agus chá rabh nidh no spré aige ach seacht gcaora.” Lore 54. “Bhí rí ann am amháin agus bhí dhá mhac aige.” Lore 55. “Bhí rí ann am amháin agus bhí an mhac amháin aige.” Lore 56. “Bhail fad ó shoin chá rabh gléas a dhul bealach ar bith ach bealach an lán mara.” Lore 57. “Bhí dhá dheárthair ann fad ó shoin Seán agus Séamus, agus tháinic sin ortha mar tháinic ar chuid mhór gaedhil bhochta na h-Éireann tamallt géar...” Lore 58. “Bhí fear amuigh i gCill Mhic Créanáin i bhfad ó shoin agus i bhfad ó shoin é, agus tháinic bean ghlún agus d'iarr sé oirthí a bheith a teacht leis isteach sa bhruidhean go rabh groithe aige léithe.” Lore 59. “Thíos ag Cúil Ceárnaigh tá áit uasal i gceart ann, agus i bhfad ó shoin agus i bhfad ó shoin é bhí muileann ann, agus bhí daoine ann a rabh líon acú agus bhéad siad annsin a scuitseáil an lín.” Lore 60. “Bhí fear ann am amháin a dtabharad siad Toirdhealbhach Ó Brisleáin air.” Lore 61. “Bhail bhí tobar ar a' bhearnus ag Naomh Colm Cille agus bhí breac i dtólamh aige ann.” Lore 62. “Bhail i bhfad ó shoin agus i bhfad ó shoin é bhí lánamhain 'na gcomhnuidhe i ndoimhneacht a' t-sléibhe i bhfad ó phobal, i bhfad ó aonach, agus i bhfad ó achan nidh a rabh a teastáil ortha.” Lore 63. “Bhí an am amháin a rabh fear 'na chomhnuidhe ag Tobar a' Dúin a dtabhad siad Seán 'Ac Fáidín air, agus bhí sé beó bocht, agus a teaghlach uilig indiaidh a fhágail agus bhí sé leis féin.” Lore 64. “Bhí lánamhain 'na gcomhnuidhe ins a' tír seo i bhfad ó shoin, agus bhí siad beó bocht, agus chá rabh dhath ar bith acú ach sean ghearrán bán...” Lore 65. “There was a king in Irelan' at one time an' he had but one son.” Lore 66. “Bhail bhí beirt deártharacha 'na gcomhnuidhe i nGleann Dómhain a'n am amháin, agus ins an Earrach a bhí ann agus bhí'n bheirt amuigh a rómhar.” Lore 67. “Bhí fear de na Baoghallaigh ins na Rosa a'n am amháin.” Lore 68. “Bhail i bhfad ó shoin agus i bhfad ó shoin é bhí fear uasal 'na chomhnuidhe annseo i n-Éirinn agus bhí caoithir ina ghárradh agus athchuingne ar bith a d'iarrfá ar a chaoithir bhí sí le fághail (aige) agat.” Lore 69. “Bhí stócach i Leitir Mhic a' Bháird an am amháin, agus bhí sé a buachailleacht eallaigh agus tháinic Ó Dómhnaill thart.” Lore 70. “Well there was a king in Irelan' at one time an' he had three sons.” Lore 71. “Ba gráthach le muinntir Thíre Eoghain a theacht isteach na conndae seo fad ó shoin a thiomaint ar shiubhal eallaigh agus caoirigh.” Lore 72. “Chuaidh giorrsach as an bhaile seo (Críon Dhoire) 'un t-siopa tráthnóna amháin agus nuair a phill sí ar a' bhaile caithfidh sé go dteachaidh sí ar seachrán nó níor bhain sí an baile amach an oidhche sin.” Lore 73. “Bhí hata ins an áit seo an uair amháin a dtabharad siad "hata na Duthchann" air, agus chá rabh hata ar bith ins a' paróiste ann am ach é.” Lore 74. “Ins an t-sean-am agus i bhfad ó shoin é, bhí saghart ann agus bhí buachaill aige.” Lore 75. “Bhí bean ann am amháin agus chá rabh nidh nó spré aicí ach a'n mhac amháin.” Lore 76. “Íseal nó uasal, muinnteardha nó comhthigheach a bhéarfadh tuairisc damh-sa fá mo chailleach a báitheadh ar maidin Dé Dómhnaigh ag sráid baile 'n chomhnuidhe, ag droichead na seacht míle dhéag agus trí fichid.” Lore 77. “Bhí beirt deártharacha ann an am amháin agus bhí fear eile bocht.” Lore 78. “Bhí saighdiúir thuas ar a' t-srath bán, agus d'imtheochadh sé thall agus i bhfos i n-amannaí agus b'fhéidir go mbéad sé ar shiubhal cupla lá.” Lore 79. “Bhí bean ann uair amháin agus bhí triúr nigheanacha aicí.” Lore 80. “Bhí 'farmer' thuas ar a' t-srath bán agus bhí mac amháin aige.” Lore Mode: Magnify Zoom Jump to page / 581 Archival Reference The Main Manuscript Collection, Volume 0626, Page 565 Image and data © National Folklore Collection, UCD. See copyright details. Download On this page (no title) “Bhí 'farmer' thuas ar a' t-srath bán agus bhí mac amháin aige.” Share Share Post Date 26 June 1939Item type LoreFolktales index—relevant types AT0611: The Gifts of the Dwarfs Language Irish Writing mode Handwritten Writing script Gaelic script Informant Anna Ní Shiadhail
17. “Long, long ago in the townland of Massinass, between an ivy-grown rock and an old hawthorn tree...” Lore
20. “Bhail bhí rí i nÉirinn i bhfad ó shoin agus i bhfad ó shoin é agus bhí trí mhac dhéag aige.” Lore
21. “Bhail ins a t-sean-aimsir annseo choinnighead siad an féasta mór ar na chruic annseo i n-áit a bheith a choinneáilt ins na bailte móra anois.” Lore
22. “Bhí rí i nÉirinn i bhfad ó shoin é, agus ní rabh aige ach an mhac amháin a dtabharad siad Jack air.” Lore
23. “Bhail m'athair mór, Mághnus Cóir a bheiread siad air, agus níor fhéach sé tae ariamh ina shaoghal.” Lore
24. “Bhí rí i nÉirinn i bhfad ó shoin, agus chuaidh sé amach an lá amháin a dhéanamh tamallt pléisiúir agus tharluigh é i gcois na fairrge.” Lore
25. “Bhail creidim gur chualaidh sibh uilig iomrádh ar Mhaolmuire an bhata bhuidh a bhí thíos ag caisleán na Dúthcha.” Lore
26. “I n-aimsir Cholm Cille chuir an Pápa leitir chuige a leithid seo a fhuagar ón altóir do na daoine.” Lore
28. “Bhí Éireannach a siubhal fríd na dtíre seo fad ó shoin ach casadh isteach go tír na Lóchlann é.” Lore
29. “I bhfad ó shoin bhí baintreabhach bocht mhrá 'na comhnuidhe annseo, agus chá rabh aicí ach a'n inghean amháin.” Lore
30. “Ins a t-sean am annseo nuair a bhí mise a fás aníos 'mo ghasúr is beag teaghlach ar an bhaile a rabh mé 'mo chomhnuidhe ann ins an am sin nach rabh a déanamh poitín.” Lore
31. “Seal maith bliadhantaí ó shoin nuair a bhí mise 'mo ghasúr, nuair a bhí mé tuairim trí nó ceathair déag a bhliadhanta a d'aois bhí mé 'mo chomhnuidhe ag bun cruic...” Lore
34. “Tá ball thuas i mullach an chruic ins an áit a rabh mise 'mo chomhnuidhe a dtabharann siad "Leabaidh Diarmuda" air.” Lore
35. “I bhfad ó shoin nuair a bhí na fiannaibh 'na gcomhnuidhe i nÉirinn sula dtáinic na h-Éireannaigh atá ann ins a' láthair ann...” Lore
38. “Seal maith a bhliadhanta ó shoin nuair a bhí mise 'mo dhiúlach óg ba ghráthach le fir na comhursanna a dhul anonn go fóghmhar na Sasan achan bhliadhain.” Lore
39. “I bhfad i bhfad ariamh ó shoin, bhí fear 'na chomhnuidhe thíos i n-íochtar na paróiste annseo i n-áit a dtabharann siad bréafaí air.” Lore
40. “Fada riamh ó shoin nuair a bhí mise 'mo ghasúr bhí saghart ins a pharóiste s'againne tamallt agus a' duine bocht dó fhéin a sheinstear é, chuaidh sé 'un seachrán le h-ólachán.” Lore
42. “Tá áit thíos annseo i n-íochtar na tíre a dtabharann siad na Dúnaibh air, agus tá céidh ann.” Lore
43. “Fad ó shoin bhí sé 'na racht acú ar na h-aontaigh troid mhór a bheith acú le bataí, agus chá rachadh duine ar bith amach 'un aonaigh ins an am sin nach mbéadh bata leis.” Lore
44. “Bhí bean 'na comhnuidhe ar an bhaile s'againne le linn am mo mháthra, agus chá rabh aicí ach droch bhéasa uilig.” Lore
45. “Bhail an chéad fhear a tháinic go Gleann Bhéithe, Maolruanaigh é, agus bhí sé 'na chomhnuidhe i n-uaghach faoi'n talamh.” Lore
46. “Nuair a bhí Maolmuire a cur deireadh le caisleán na Duthcha le gruth agus le fuil atá an obair chloiche déanta...” Lore
47. “Bhail creidim gur chualaidh sibh uilig iomrádh ar 'evictions' Dhoire Bheitheach, ins an am ar chuir Adair amach na ceithre theaghlach agus dá fhichead.” Lore
48. “Thuit cuid fiannaibh Dhoire Leatháin, agus cuid fiannaibh Chonnachta an am amháin thuit siad amach agus bhí siad le troid mhór a bheith acú i n-áit a dtabharann siad Doire Léaraca air.” Lore
51. “Bhail an t-am a bhfuair an Drathar Ó Frighill áit thíos i bhFánaid bhí déarthair aige i bhfios ar a' Dún a dtugad siad Féidhlimidh air, agus bhí ceathramhadh talamh aige.” Lore
52. “Bhí Colm Cille a teacht treasna lá amháin ag áit a dtugann siad "Bridge Dale" air eadar dhá loch atá i ngartán.” Lore
53. “Bhail bhí fear ann am amháin agus chá rabh a'n nduine aige ach é féin agus a mháthair, agus chá rabh nidh no spré aige ach seacht gcaora.” Lore
57. “Bhí dhá dheárthair ann fad ó shoin Seán agus Séamus, agus tháinic sin ortha mar tháinic ar chuid mhór gaedhil bhochta na h-Éireann tamallt géar...” Lore
58. “Bhí fear amuigh i gCill Mhic Créanáin i bhfad ó shoin agus i bhfad ó shoin é, agus tháinic bean ghlún agus d'iarr sé oirthí a bheith a teacht leis isteach sa bhruidhean go rabh groithe aige léithe.” Lore
59. “Thíos ag Cúil Ceárnaigh tá áit uasal i gceart ann, agus i bhfad ó shoin agus i bhfad ó shoin é bhí muileann ann, agus bhí daoine ann a rabh líon acú agus bhéad siad annsin a scuitseáil an lín.” Lore
62. “Bhail i bhfad ó shoin agus i bhfad ó shoin é bhí lánamhain 'na gcomhnuidhe i ndoimhneacht a' t-sléibhe i bhfad ó phobal, i bhfad ó aonach, agus i bhfad ó achan nidh a rabh a teastáil ortha.” Lore
63. “Bhí an am amháin a rabh fear 'na chomhnuidhe ag Tobar a' Dúin a dtabhad siad Seán 'Ac Fáidín air, agus bhí sé beó bocht, agus a teaghlach uilig indiaidh a fhágail agus bhí sé leis féin.” Lore
64. “Bhí lánamhain 'na gcomhnuidhe ins a' tír seo i bhfad ó shoin, agus bhí siad beó bocht, agus chá rabh dhath ar bith acú ach sean ghearrán bán...” Lore
66. “Bhail bhí beirt deártharacha 'na gcomhnuidhe i nGleann Dómhain a'n am amháin, agus ins an Earrach a bhí ann agus bhí'n bheirt amuigh a rómhar.” Lore
68. “Bhail i bhfad ó shoin agus i bhfad ó shoin é bhí fear uasal 'na chomhnuidhe annseo i n-Éirinn agus bhí caoithir ina ghárradh agus athchuingne ar bith a d'iarrfá ar a chaoithir bhí sí le fághail (aige) agat.” Lore
69. “Bhí stócach i Leitir Mhic a' Bháird an am amháin, agus bhí sé a buachailleacht eallaigh agus tháinic Ó Dómhnaill thart.” Lore
71. “Ba gráthach le muinntir Thíre Eoghain a theacht isteach na conndae seo fad ó shoin a thiomaint ar shiubhal eallaigh agus caoirigh.” Lore
72. “Chuaidh giorrsach as an bhaile seo (Críon Dhoire) 'un t-siopa tráthnóna amháin agus nuair a phill sí ar a' bhaile caithfidh sé go dteachaidh sí ar seachrán nó níor bhain sí an baile amach an oidhche sin.” Lore
73. “Bhí hata ins an áit seo an uair amháin a dtabharad siad "hata na Duthchann" air, agus chá rabh hata ar bith ins a' paróiste ann am ach é.” Lore
76. “Íseal nó uasal, muinnteardha nó comhthigheach a bhéarfadh tuairisc damh-sa fá mo chailleach a báitheadh ar maidin Dé Dómhnaigh ag sráid baile 'n chomhnuidhe, ag droichead na seacht míle dhéag agus trí fichid.” Lore
78. “Bhí saighdiúir thuas ar a' t-srath bán, agus d'imtheochadh sé thall agus i bhfos i n-amannaí agus b'fhéidir go mbéad sé ar shiubhal cupla lá.” Lore
(no title) “Bhí 'farmer' thuas ar a' t-srath bán agus bhí mac amháin aige.” Share Share Post Date 26 June 1939Item type LoreFolktales index—relevant types AT0611: The Gifts of the Dwarfs Language Irish Writing mode Handwritten Writing script Gaelic script Informant Anna Ní Shiadhail