Volume: CBÉ 0408 (Part 1) Date 1937Collector Mícheál Ó Cróinín Location Kilcaskan, Co. Cork List Browse Titles (93) 1. Scéalta i dtaobh an Gharlaigh Lore 2. “Bhí athair an ghárlaigh beó an tráth so. Thárla tráthnóna amháin go raibh na gabhair ar iarraidh...” Lore 3. “Mé ar a mbóthar abhaile oidhche Caille seo ghabh tharrainn...” Lore 4. “De réir staire bhí an stoirm fá ndear imtheacht na bhfranncach ach dréir muinntir na h-áite.” Lore 5. “Creideann mo mháthair mhór sa sluagh sidhe.” Lore 6. “Maidir leis an ráth céadna, bíonn sgáth orm a' gábhail thairis ist oidhche agus mé ar mo bhealach abhaile.” Lore 7. “D'réir deallraimh cídthí agus cloistí rudaí ist oidhche fadó ná fuil a leithéidí ann anois.” Lore 8. “Tá mo mháthair mhór lán de phisreóga.” Lore 9. “An Ceallach annso thiar bhíodh sé ar a' sráid go déanach...” Lore 10. “Tá bóthar na h-Easca, ceann de shean-bhoithre na cómharsanachta a gábhail aníos ón sráid-bhaile...” Lore 11. “Bhí gabhar agus madadh ruadh a' taisteal an bhóthair lá.” Lore 12. “Sagart lághach cineálta ab 'eadh an t-athair Seán go raibh ainm na déirce amuigh air.” Lore 13. “Bhí fear trom téagartha agus fear caol tanaidhe a gábhail an bhothair lá.” Lore 14. “Triúr gadaithe a bhí na gcómhnaidhe i gcoill tiugh uair amháin.” Lore 15. “An buachaill óg so Éamonn ab ainm do.” Lore 16. “Bhí fear eile san áit agus ba ghnáthach leis bheith ar a mbóthar ist oidhche cosamhail le mar a bhíodh Eamonn Óg.” Lore 17. “Beirt ógánach a bhí rothuidheacht ar a' mbóthar abhaile oidhche dhubh dhorcha.” Lore 18. “Minic a cuirtear isteach ar shagart agus é a taisteal ist oidhche ar ghlaodhach an ola dhéanaigh.” Lore 19. “Buachaill a bhí ann a bhfuair cara leis bás.” Lore 20. “Lá aonaigh a bhí ann. Tháinig an sagart chun an aonaigh tuairim is meán-lae.” Lore 21. “Sa chogadh Gaedheal re Gall ó bliain a '16 aníos ba mhó ógánach graidhe a thuit le láimh gaill.” Lore 22. “Sean-duine bhí annso tamall ó shin, bhí sé ar tí bás a dhfhaghailt.” Lore 23. “Sean-fhear a bhí na chómhnaidhe lámh linn. Níor phós sé riamh...” Lore 24. “Bhí mo shean-athair agus mo shean-mháthair na gcómhnaidhe sa sean-teach a bhí tuairim is ceathramhadh míle uainn.” Lore 25. “Minic adeirtear na mairbh á dtaisbeáint féin ar an saoghal seo nuair a bhíonn rud éigin a déanamh tinnis dóibh.” Lore 26. “Minic ámhthach nách féidir a dheanamh amach cad a bhionn a' cur trioblóid ar na mairbh a chídtear ar an saoghal seo ó am go h-am.” Lore 27. “Tá ball annso lámh lem' áit cómhnaidhthe ar a dtugtar an Cillíneach.” Lore 28. “An sliabh árd taobh thiar de'n a gleann. Gaill an tainm a tugtar air.” Lore 29. “Ní mórán sgéalta atá i measc na ndaoine annseo i dtaobh Fhinn Mhic Cumhail...” Lore 30. “White an ainm a bhí ar an dtighearna talmhan annso.” Lore 31. “Níorbh olc an tighearna talmhan White riamh de réir gach dealraimh. ” Lore 32. “Mar a dhein feirmeóirí uile na hÉireann do cheannuigh na feirmeóirí annso a bhfeirmeacha beaga talmhan ó'n dtighearna.” Lore 33. “Bhí préachán in áirde ar chrann lá agus greim breágh feóla aige...” Lore 34. “Stronnséar a tháinig chun tighe áirighthe lá amháin” Lore 35. “Bhí na Fianna a' cur cath' ar a namhaid uair amháin.” Lore 36. “Nuair a bhí deire le cogadh Chromaill, do roinneadh formhór de thalamh na hÉireann ar na cinn airm agus ar na saighdiúirí.” Lore 37. Cuntas ar Bhás agus Tórramh Duine Lore 38. “Alán des na sean-nósanna a bhain leis a' bhfaire - táid a dul as cuimhne anois ámhthach.” Lore 39. “Más leanbh an-óg a bhíonn dá chur ní théigheann an mháthair leis an sochraid riamh.” Lore 40. Féilí na Bliana agus na Nósanna a Leanann iad Lore 41. “Féile mór ag na daoinibh Lá 'le Stiopháin.” Lore 42. “Féile eile ag na daoinibh is eadh Oidhche Caille.” Lore 43. “B oidhche Caille go Oidhche Nodlag Beag, Nodlag na mBan a tugtar air.” Lore 44. “Tugtar An Inid ar an dtrách sin de'n mbliadhana idir Oidhche Beag agus Céadaoin an Luaithrig.” Lore 45. “Bíonn fleadh ann oidhche Máirt na hInide.” Lore 46. “Lá mór ag Gaedhealaibh Lá 'le Pádruig agus cár bh'iognadh san.” Lore 47. “Maidin Domhnaigh Cásca bíonn an grian a rinnce le h-athas" a deir na daoine.” Lore 48. “Lastar tinntreacha móra cnámha oidhche Lae Shan Seáin.” Lore 49. “Domhnach na Pailme, bíonn craobh failme ag gach aoinne a dul ar an Aifreann mar a deintear ó choisreacan.” Lore 50. “Oidhche mór grinn Oidhche Shamhna. Bíonn fleadh agus féasta ins gach tig an oidhche sin.” Lore 51. “Tá dhá lá sa bhliain 'nar mhaith le roinnt de mhuinntir na h-áite turas a thabhairt.” Lore 52. “Creideann na sean-daoine nár chóir do bheirt driothár beirt driofúr a phósadh.” Lore 53. Roinnt Seanfhocal a Chualas ó M'Aintín (Nóra Uí Laoghaire) Lore 54. “Nuair a bhíos im ógánach ba mhinic mé fhéin agus beirt nó triúr eile a' póirseáil san abhainn annso thíos.” Lore 55. “Bhuel, an bhliadhain dár gcionn bhí na bradáin a gabháil aníos mar ba ghnáth agus ba bhreágh na bradáin iad.” Lore 56. “Ach deineann duine dearmhad ar neithe den t-saghas san le rith ama.” Lore 57. “Ach maidir leis an madra a chonnac-sa ar a ngainnimh dúbhairt Seán liom gur ab é an sean-tighearna talmhan a bhí ann.” Lore 58. “Thuit na neithe sin amach roinnt bhliadhan ó shin. Níor deineadh aon lámh ar na bradáin sa Mhódhmharach...” Lore 59. “Seadh, dheineas tagairt don madra úd ar a ngainnimh a sgannruigh mé.” Lore 60. “Nuair a dhfág sliocht an tighearna an Caisleán d'fágadar gach rud mar a bhí.” Lore 61. “D'réir deallraimh bhí machtirigh thart fén áit seo fadó.” Lore 62. “A rabhais riamh ag iascach ar na lochaibh ar Shléibhte na Leachta" arsa Domhnall liomsa.” Lore 63. “Bhí fear ann fadó agus sé an ainm a bhí air ná Cathal. Fear mór groidhe ab eadh é agus bhí daréag mac aige...” Lore 64. “Gé bhí ar bhórd ag 'é lanamhain áirighthe le h-aghaidh dinnéara. Ní bheadh fear a tighe sásta leis an roinnt a dhéanfadh a bhain-chéile ar a' ngné...” Lore 65. “Ba mhór a' spórt a bhíodh ann fadó sa chúirt dlighe.” Lore 66. “Ba mhar a chéile é ag an bhfear eile úd a bhí a' tabhairt fiadhnaise uaidh uair amháin nuair a bhí cómharsa leis ar b'ainm dó Tadhg ar a thriail...” Lore 67. “Bean a thuill clú mór sa chúirt ab eadh Máire Buidhe Ní Laoghaire.” Lore 68. “Thárla píobaire agus a bhean a bheith a dul ar phósadh lá.” Lore 69. “Thárla píobaire agus a bhean a bheith a dul ar phósadh lá.” Lore 70. “Bhí rí in Éirinn fada ó, agus fear gruamdha uaibhreach a bhí ann.” Lore 71. “Fear annso ó'n nGleann Tiar a chuaidh ar faoisdin lá.” Lore 72. “Is dócha go raibh an fear bocht san macánta go léir gidh go raibh sé ad iarraidh an scéal a bhogadh féin.” Lore 73. “Chruthaigh Dia éanlaithe an aeir agus chuir sé ar a dtalamh so iad díreach fé mar atáid anois.” Lore 74. “Tá scéal eile nn ámhthach maidir le déanamh na nead.” Lore 75. Seanfhocail Lore 76. Cluichí na Leanbh Lore 77. Pisreoga Lore 78. “Minic a bhíonn dream fear bailighthe i dtigh faoin dtuath a' sgoruidheacht.” Lore 79. Comharthaí na hAimsire Lore 80. “Bíonn na sean-daoine bochta eaglach roimh an gheimhreadh, go h-airithe mí na Márta.” Lore 81. “Ní maith leis na daoinibh an sioc liath a dh'feiscint mar leanann an báisteach an sioc liath.” Lore 82. “Nuair a bhí mo shean-mháthair a' fághail bháis bhínn-se im shuidhe chor-oidhche á faire faid a bhí sí na luighe roimh báis di.” Lore 83. “Cómharsa béal dorais a bhí a' fághail bháis.” Lore 84. “Bhí tigh mhór ag an lín-tighe áirithe seo.” Lore 85. “Liam mhór a bhí a gabháil 'na bhaile tá tamall maith ó shin anois.” Lore 86. “Dream fear a bhí istig a' faire na h-oidhche ar shean-duine.” Lore 87. Nuair a Bhíodh Daoine ag Ól Lore 88. Obair na Feirme Lore 89. “Má bhíonn an aimsir breágh i ndiaidh an mhóin do bhaint...” Lore 90. Baint an Fhéir Lore 91. Baint an Arbhair Lore 92. Baint na bPrátaí Lore 93. Tuíodóireacht Lore Mode: Magnify Zoom Jump to page / 0190 Archival Reference The Main Manuscript Collection, Volume 0408, Page 0142 Image and data © National Folklore Collection, UCD. See copyright details. Download On this page (no title) “Bhí rí in Éirinn fada ó, agus fear gruamdha uaibhreach a bhí ann.” Share Share Post Date 14 October 1937Item type LoreFolktales index AT1678: The Boy who had Never Seen a Woman Language Irish Writing mode Handwritten Writing script Gaelic script Informant Seán Ó Urdail
2. “Bhí athair an ghárlaigh beó an tráth so. Thárla tráthnóna amháin go raibh na gabhair ar iarraidh...” Lore
4. “De réir staire bhí an stoirm fá ndear imtheacht na bhfranncach ach dréir muinntir na h-áite.” Lore
6. “Maidir leis an ráth céadna, bíonn sgáth orm a' gábhail thairis ist oidhche agus mé ar mo bhealach abhaile.” Lore
7. “D'réir deallraimh cídthí agus cloistí rudaí ist oidhche fadó ná fuil a leithéidí ann anois.” Lore
10. “Tá bóthar na h-Easca, ceann de shean-bhoithre na cómharsanachta a gábhail aníos ón sráid-bhaile...” Lore
16. “Bhí fear eile san áit agus ba ghnáthach leis bheith ar a mbóthar ist oidhche cosamhail le mar a bhíodh Eamonn Óg.” Lore
18. “Minic a cuirtear isteach ar shagart agus é a taisteal ist oidhche ar ghlaodhach an ola dhéanaigh.” Lore
21. “Sa chogadh Gaedheal re Gall ó bliain a '16 aníos ba mhó ógánach graidhe a thuit le láimh gaill.” Lore
24. “Bhí mo shean-athair agus mo shean-mháthair na gcómhnaidhe sa sean-teach a bhí tuairim is ceathramhadh míle uainn.” Lore
25. “Minic adeirtear na mairbh á dtaisbeáint féin ar an saoghal seo nuair a bhíonn rud éigin a déanamh tinnis dóibh.” Lore
26. “Minic ámhthach nách féidir a dheanamh amach cad a bhionn a' cur trioblóid ar na mairbh a chídtear ar an saoghal seo ó am go h-am.” Lore
32. “Mar a dhein feirmeóirí uile na hÉireann do cheannuigh na feirmeóirí annso a bhfeirmeacha beaga talmhan ó'n dtighearna.” Lore
36. “Nuair a bhí deire le cogadh Chromaill, do roinneadh formhór de thalamh na hÉireann ar na cinn airm agus ar na saighdiúirí.” Lore
44. “Tugtar An Inid ar an dtrách sin de'n mbliadhana idir Oidhche Beag agus Céadaoin an Luaithrig.” Lore
49. “Domhnach na Pailme, bíonn craobh failme ag gach aoinne a dul ar an Aifreann mar a deintear ó choisreacan.” Lore
54. “Nuair a bhíos im ógánach ba mhinic mé fhéin agus beirt nó triúr eile a' póirseáil san abhainn annso thíos.” Lore
55. “Bhuel, an bhliadhain dár gcionn bhí na bradáin a gabháil aníos mar ba ghnáth agus ba bhreágh na bradáin iad.” Lore
57. “Ach maidir leis an madra a chonnac-sa ar a ngainnimh dúbhairt Seán liom gur ab é an sean-tighearna talmhan a bhí ann.” Lore
58. “Thuit na neithe sin amach roinnt bhliadhan ó shin. Níor deineadh aon lámh ar na bradáin sa Mhódhmharach...” Lore
63. “Bhí fear ann fadó agus sé an ainm a bhí air ná Cathal. Fear mór groidhe ab eadh é agus bhí daréag mac aige...” Lore
64. “Gé bhí ar bhórd ag 'é lanamhain áirighthe le h-aghaidh dinnéara. Ní bheadh fear a tighe sásta leis an roinnt a dhéanfadh a bhain-chéile ar a' ngné...” Lore
66. “Ba mhar a chéile é ag an bhfear eile úd a bhí a' tabhairt fiadhnaise uaidh uair amháin nuair a bhí cómharsa leis ar b'ainm dó Tadhg ar a thriail...” Lore
72. “Is dócha go raibh an fear bocht san macánta go léir gidh go raibh sé ad iarraidh an scéal a bhogadh féin.” Lore
73. “Chruthaigh Dia éanlaithe an aeir agus chuir sé ar a dtalamh so iad díreach fé mar atáid anois.” Lore
81. “Ní maith leis na daoinibh an sioc liath a dh'feiscint mar leanann an báisteach an sioc liath.” Lore
82. “Nuair a bhí mo shean-mháthair a' fághail bháis bhínn-se im shuidhe chor-oidhche á faire faid a bhí sí na luighe roimh báis di.” Lore
(no title) “Bhí rí in Éirinn fada ó, agus fear gruamdha uaibhreach a bhí ann.” Share Share Post Date 14 October 1937Item type LoreFolktales index AT1678: The Boy who had Never Seen a Woman Language Irish Writing mode Handwritten Writing script Gaelic script Informant Seán Ó Urdail