School: An Tulach (roll number 13148)

Location:
An Tulaigh, Co. Galway
Teachers:
Tadhg Ó Séaghdha Máire, Bean Uí Dhuigneáin
Browse
The Schools’ Collection, Volume 0062, Page 0216

Archival Reference

The Schools’ Collection, Volume 0062, Page 0216

Image and data © National Folklore Collection, UCD.

See copyright details.

Download

Open data

Available under Creative Commons Attribution 4.0 International (CC BY 4.0)

  1. XML School: An Tulach
  2. XML Page 0216
  3. XML “Scorach Ghlionnáin”

Note: We will soon deprecate our XML Application Programming Interface and a new, comprehensive JSON API will be made available. Keep an eye on our website for further details.

On this page

  1. Sgorrach Ghlionnáin
    Bhí fear ann fadó agus sé an t-ainm a bhí air ná 'Sgorach Ghlionnáin'. Sé an fáth a tugadh an t-ainm sin air i sgailp a bhí shuas i nGhlionnáin a choimnuigh sé.
    Bhí an scorach sé throighthe agus hocht n-órlaighe ar aoirde agus ní raibh a theach ach ocht dtroighthe ar fad agus chúig troighthe ar leithead. Sé'n chaoi raibh an Scorrach ag maireachtáil ag ithe beithigh agus gá ngoid ó na daoine. Lá amháin ghoid sé bó ó dhuine de na Blácaigh a bhí na gcómhnaidhe thíos sa gCaisleán. Thug sé leis abhaile an bhó ar a dhroim. Bhí fios ag an Scorach go raibh an Blácach le dul go Gaillimh. Ní dhearna sé acht an bhó a mharbhú agus ceathramha dí a róstadh agus é ithe agus imeacht leis gur bhain sé féin Gaillimh amach. Bhí sé ag tigheacht aníos ag Béarna arís nuair a casadh an Blácach dhó ag dul isteach agus a cóiste aige. D'imigh sé thar an mBlácach.
    "Nach mairg a abruigheann tada" ar san Blácach ris. Bhí an Scorrach gaibhte thairis. "Bhí aimhreas agam air sin, gurab é a ghoid mo bhó ar maidin agus ar ndóigh dá mba é ní fhéadfadh sé bheith ansin anois."
    Nuair a bhí an Scorach ag dul abhaile chuaigh sé suas go Bolluisce agus ghoid sé bulán ó fhear ann. Sin é an fear a rinne spiadóireacht air. Nuair a chuala an Scorach go raibh spiadóireacht déanta air liostáil sé san arm. Fiafruigeadh dó ansin cé mb'fhearr leis a bheith ag imeacht fud an domhain nó ar an bhfarraige. Dubhairt sé go mb'fhearr leis ar an bhfarraige. Chuaigh sé 'na mhairnéalach agus níor frítheadh tásg ná tuairisc air ó shin.
    Transcribed by a member of our volunteer transcription project.
    Topics
    1. place-space-environment
      1. land management (~4,110)
    Language
    Irish
    Collector
    Cáit Ní Fhatharta
    Gender
    Female
    Address
    Baile na hAbhann, Co. Galway
    Informant
    Tomás Ó Fátharta
    Gender
    Male
    Age
    18
    Address
    Baile na hAbhann, Co. Galway